Search results

1

Chest wall – underappreciated structure in sonography. Part II: Non-cancerous lesions

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2017

|

vol. 17

|

issue 71

275-280

EN

The chest wall is a vast and complex structure, hence the wide range of pathological conditions that may affect it. The aim of this publication is to discuss the usefulness of ultrasound for the diagnosis of benign lesions involving the thoracic wall. The most commonly encountered conditions include sternal and costal injuries and thoracic lymphadenopathy. Ultrasound is very efficient in identifying the etiology of pain experienced in the anterior chest wall following CPR interventions. Both available literature and the authors’ own experience prompt us to propose ultrasound evaluation as the first step in the diagnostic workup of chest trauma, as it permits far superior visualization of the examined structures compared with conventional radiography. Sonographic evaluation allows correct diagnosis in the case of various costal and chondral defects suspicious for cancer. It also facilitates diagnosis of such conditions as degenerative lesions, subluxation of sternoclavicular joints (SCJs) and inflammatory lesions of various etiology and location. US may be used as the diagnostic modality of choice in conditions following thoracoscopy or thoracotomy. It may also visualize the fairly common sternal wound infection, including bone inflammation. Slipping rib syndrome, relatively little known among clinicians, has also been discussed in the study. A whole gamut of benign lesions of thoracic soft tissues, such as enlarged lymph nodes, torn muscles, hematomas, abscesses, fissures, scars or foreign bodies, are all easily identified on ultrasound, just like in other superficially located organs.

PL

Ściana klatki piersiowej to rozległy i złożony obszar tkankowy, dlatego spotyka się w nim liczne zmiany chorobowe. Celem tego artykułu jest przedstawienie przydatności ultrasonografii w diagnostyce zmian nienowotworowych ściany klatki piersiowej. Najliczniejszą grupę zmian stanowią uszkodzenia urazowe żeber i mostka oraz procesy chorobowe w węzłach chłonnych tej okolicy. Ponadto ultrasonografia pozwala wyjaśnić niejasną przyczynę zespołu bólowego przedniej ściany klatki piersiowej po zabiegach resuscytacji krążenia. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa oraz doświadczenia autorów niniejszej pracy z dużym przekonaniem można stwierdzić, że ultrasonografia wyraźnie przewyższa radiografię konwencjonalną w ocenie uszkodzeń urazowych rusztowania chrzęstno-kostnego klatki piersiowej, dlatego może być uznawana za metodę pierwszego kroku diagnostycznego. Badanie USG rozwiązuje problemy kliniczne w przypadku różnych anomalii żeber i chrząstek, które mogą budzić podejrzenie obecności zmian nowotworowych. W zasięgu tej metody znajdują się także inne patologie: zmiany zwyrodnieniowe i nadwichnięcia stawów mostkowo-obojczykowych oraz zapalenia o różnym charakterze i lokalizacji. Ultrasonografia może być pierwszą metodą diagnostyczną w zmianach chorobowych ściany klatki piersiowej po torakoskopiach i operacjach z otwarciem klatki piersiowej. Badaniem ultrasonograficznym można również wykazać nierzadko występujące powikłania infekcyjne po sternotomiach, łącznie z zapaleniem kości. W pracy opisano mało znany zespół ślizgających się żeber. Zmiany nienowotworowe w tkankach miękkich ściany klatki piersiowej, takie jak: powiększone węzły chłonne, uszkodzone mięśnie, krwiaki, ropnie, przetoki, blizny lub ciała obce, są łatwo rozpoznawane w badaniu ultrasonograficznym, podobnie jak w innych narządach powierzchownie położonych. Artykuł w wersji polskojęzycznej jest dostępny na stronie http://jultrason.pl/index.php/wydawnictwa/volume-17-no-71

2

Intra-abdominal fat. Part II: Non-cancerous lesions of the adipose tissue localized beyond organs

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2016

|

vol. 16

|

issue 64

32-43

EN

Adipose tissue does not belong to the most favorite structures to be visualized by ultrasound. It is not, however, free from various pathologies. The aim of this paper is to make abdominal cavity examiners more familiar with non-cancerous lesions found in intra-abdominal fat. The main focus is lesions that are rarely discussed in the literature. Visceral adiposity is one of important pathogenetic factors contributing to cardiovascular events, metabolic syndrome and even certain neoplasms. That is why this article exposes sonographic features that are the most characteristic of these lesions. The value of ultrasonography in the diagnosis of this pathology is underestimated, and a number of US scan reports do not reflect its presence in any way. Moreover, the article discusses more and more common mesenteritis, the lack of knowledge of which could pose difficulties in explaining the nature of symptoms reported by patients. Furthermore, this review presents lesions referred to in the literature as focal infarction of intra-abdominal fat. This section focuses on infarction of the greater and lesser omentum, epiploic appendagitis, mesenteric volvulus and focal fat necrosis resulting from pancreatitis. These lesions should be assessed with respect to the clinical context, and appropriate techniques of ultrasonography should be employed to allow careful determination of the size, shape, acoustic nature and location of lesions in relation to the integuments and large bowel, as well as their reaction to compression with an ultrasound transducer and behavior during deep inspiration. Moreover, each lesion must be obligatorily assessed in terms of blood flow. Doppler evaluation enables the differentiation between primary and secondary inflammation of intra-abdominal fat. The paper also draws attention to a frequent indirect sign of a pathological process, i.e. thickening and hyperechogenicity of fat, which sometimes indicates an ongoing pathology at a deeper site. This structure may completely conceal the primary lesion rendering it inaccessible for ultrasound. In such cases and in the event of other doubts, computed tomography should be the next diagnostic step.

PL

Tkanka tłuszczowa nie należy do ulubionych struktur obrazowanych ultrasonograficznie, ale niestety nie jest wolna od różnorodnych patologii. Praca ma przybliżyć lekarzom badającym ultrasonograficznie jamę brzuszną zmiany nienowotworowe, które spotykane są w tłuszczu wewnątrzbrzusznym. Skupiono się głównie na zmianach rzadko omawianych w piśmiennictwie. Otłuszczenie trzewne to jeden z ważnych czynników patogenetycznych incydentów sercowo-naczyniowych, zespołu metabolicznego, a nawet niektórych nowotworów, dlatego w artykule wyeksponowano cechy sonograficzne najbardziej charakterystyczne dla symptomatologii tych zmian. Wartość ultrasonografii w rozpoznawaniu tej patologii jest niedoceniana i przez to w wielu wynikach USG nie znajduje żadnego odzwierciedlenia. Ponadto opisano coraz częściej spotykane zapalenia krezki, których nieznajomość będzie sprawiać kłopoty przy wyjaśnieniu natury dolegliwości odczuwanych przez chorych. Kolejnymi tematami tego opracowania są zmiany określane w piśmiennictwie jako ogniskowy zawał tłuszczu wewnątrzbrzusznego. W tej grupie patologii skupiono się na zawale sieci większej i sieci mniejszej, przyczepków sieciowych, skrętu krezki i ognisk martwicy tkanki tłuszczowej w następstwie zapalenia trzustki. W ocenie tych zmian należy brać pod uwagę kontekst kliniczny oraz odpowiednią metodykę badania USG polegającą na dokładnym określeniu wielkości, kształtu, charakteru akustycznego i lokalizacji zmian względem powłok oraz jelita grubego, a także ich podatności na ucisk głowicą oraz zachowania się w czasie głębokich oddechów. Ponadto każdą zmianę koniecznie należy ocenić pod względem unaczynienia. Na podstawie badania dopplerowskiego będzie można odróżnić od siebie pierwotne zapalenie tłuszczu wewnątrzbrzusznego od zapalenia wtórnego. W pracy zwrócono też uwagę na często spotykany pośredni objaw procesu chorobowego, którego przejawem jest pogrubiała i hiperechogeniczna tkanka tłuszczowa, niekiedy będąca wybijającym się objawem toczącej się głębiej patologii. Taka struktura może całkowicie kryć zmianę pierwotną, która przez to może być niedostępna badaniu USG. W tych przypadkach i przy innych wątpliwościach kolejnym krokiem diagnostycznym powinna być tomografia komputerowa.

3

Intra-abdominal fat. Part III. Neoplasms lesions of the adipose tissue

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2016

|

vol. 16

|

issue 65

145-154

EN

This article focuses on various cancerous lesions that are found beyond organs in the intra-abdominal fat and can be visualized with ultrasonography. These lesions are divided into five groups. The first group includes primary benign tumors containing adipocytes, such as lipoma, lipoblastoma, hibernoma and other lesions with an adipose tissue component, such as myolipoma, angiomyolipoma, myelolipoma and teratoma. The second group comprises primary malignant adipocytecontaining tumors, including liposarcoma and immature teratoma. The third group contains primary benign tumors without an adipocyte component that are located in intra-abdominal fat. This is a numerous group of lesions represented by cystic and solid tumors. The fourth group encompasses primary malignant tumors without an adipocyte component that are located in intra-abdominal fat. These are rare lesions associated mainly with sarcomas: fibrosarcoma, malignant fibrous histiocytoma, hemangiopericytoma and leiomyosarcoma. An epithelioid tumor at this site is mesothelioma. The last but not least group includes secondary malignant tumors without an adipocyte component located in intra-abdominal fat. This is the most numerous group with prevailing carcinoma foci. For each of these groups, the authors present ultrasound features of individual lesions and discuss their differential diagnosis. In the vast majority of cases, the material for cytological and histological analysis can be obtained during ultrasound-guided procedures. This is the advantage of this imaging modality.

PL

W opracowaniu skupiono się na przedstawieniu różnorodnych zmian nowotworowych umiejscowionych pozanarządowo w tłuszczu wewnątrzbrzusznym, dających się obrazować ultrasonograficznie. Zmiany te podzielono na pięć grup. Pierwsza to pierwotne nowotwory łagodne zawierające adipocyty, w której uwzględniono tłuszczaki, tłuszczaki zarodkowe, zimowiaki i inne guzy łagodne zawierające tkankę tłuszczową, takie jak: mięśniakotłuszczak (myolipoma), naczyniakomięśniakotłuszczak (angiomyolipoma), myelolipoma, potworniak (teratoma). Druga grupa to pierwotne nowotwory złośliwe zawierające adipocyty, do których zaliczają się Cetłuszczakomięsak i niedojrzały potworniak. Trzecia grupa to pierwotne nowotwory łagodne niezawierające adipocytów położone w tłuszczu wewnątrzbrzusznym. To bogata grupa reprezentowana przez zmiany torbielowate oraz lite. Czwarta grupa obejmuje pierwotne nowotwory złośliwe niezawierające adipocytów położone w tłuszczu wewnątrzbrzusznym. To rzadko spotykane zmiany i dotyczą głównie mięsaków: włókniakomięsaka (fibrosarcoma), włókniaka histiocytarnego złośliwego (malignant fibrous histiocytoma), obłoniaka (hemangiopericytoma), mięśniakomięsaka gładkokomórkowego (leiomyosarcoma). Nabłonkowopodobnym nowotworem złośliwym występującym w tej lokalizacji jest międzybłoniak. Ostatnią, piątą grupę, stanowią wtórne nowotwory złośliwe niezawierające adipocytów położone w tłuszczu wewnątrzbrzusznym. Jest to najliczniejsza grupa patologii, w której zdecydowanie przeważają ogniska rakowe. W każdej z wymienionych grup patologii starano się przedstawić cechy sonograficzne poszczególnych zmian oraz możliwości diagnostyki różnicowej. Zaletą ultrasonografii jest w zdecydowanej większości przypadków możliwość uzyskania pod jej kontrolą diagnostycznego materiału cytologiczno- histopatologicznego.

4

Difficulties in differentiating the nature of ascites based on ultrasound imaging

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2017

|

vol. 17

|

issue 69

96-100

EN

Transabdominal ultrasound not always allows to determine the nature of ascites based solely on its characteristics. Aim: The aim of the study was to present difficulties in determining the nature of ascites using transabdominal ultrasonography solely based on extra-organ lesions as well as, after the inclusion of the overall abdominal assessment and the clinical picture. Materials and methods: A total of 18 patients with non-neoplastic ascites and 62 patients with neoplastic ascites whose final diagnosis was based on cytological and histopathological findings were evaluated between 2005 and 2015. Abdominal ultrasound was performed to detect the presence of fluid in all accessible spaces, and, additionally, to determine the presence of potential peritoneal tumor implants as well as to evaluate the parietal peritoneum and the greater omentum. Different digital ultrasound machines equipped with 3–6 MHz and linear 7–12 MHz transducers were used in the study. Double-sided Fisher’s exact test with statistical significance at p < 0.05 was used for the analysis of the obtained results. Results: Statistically significant differences between benign and neoplastic ascites were found for: anechoic peritoneal fluid (<0.0001); fluid and thickened omentum with smooth surface (<0.0001); fluid and thickened omentum with smooth surface and varices (0.01); fluid and thickened omentum with hypoechoic foci (0.049); fluid and thickened omentum with tumor implants (0.009). The inclusion of the overall assessment of abdominal organs and the clinical data allowed for an improvement in ultrasonographic diagnostic accuracy in benign and neoplastic ascites from 83.3% and 67.7% to 94.4% and 93.5%, respectively. Conclusions: When used alone, an assessment of acoustic fluid characteristics and extra-organ peritoneal lesions limits the possibility to differentiate between benign and malignant ascites. These results improve after the inclusion of sonographic assessment of all abdominal organs in combination with clinical data.

PL

W badaniu ultrasonograficznym w wersji przezbrzusznej nie zawsze można określić charakter wodobrzusza wyłącznie na podstawie jego cech. Cel: Celem pracy było przedstawienie trudności w określeniu charakteru wodobrzusza za pomocą ultrasonografii przezbrzusznej jedynie na podstawie zmian pozanarządowych i osobno na podstawie całościowej oceny jamy brzusznej oraz obrazu klinicznego. Materiał i metoda: W latach 2005–2015 zgromadzono 18 chorych z wodobrzuszem nienowotworowym oraz 62 chorych z wodobrzuszem nowotworowym, u których ostateczne rozpoznanie ustalono na podstawie wyników cytologiczno-histopatologicznych. W badaniach ultrasonograficznych jamy brzusznej poszukiwano płynu we wszystkich dostępnych miejscach, dodatkowo oceniając obecność ewentualnych wszczepów otrzewnowych oraz analizując stan otrzewnej ściennej i sieci większej. Do badań stosowano różne aparaty cyfrowe wyposażone w głowice o częstotliwości w zakresie 3–6 MHz i liniowe 7–12 MHz. Do opracowania wyników użyto dokładnego, dwustronnego testu Fishera, przy granicy istotności statystycznej p < 0,05. Wyniki: Istotne statystycznie różnice między wodobrzuszem łagodnym a nowotworowym dotyczyły: bezechowego płynu w otrzewnej (<0,0001), płynu i pogrubiałej sieci o gładkiej powierzchni (<0,0001), płynu i pogrubiałej sieci o gładkiej powierzchni z żylakami (0,01), płynu i pogrubiałej sieci z ogniskami hipoechogenicznymi (0,049), płynu i pogrubiałej sieci z obecnością implantów (0,009). Uwzględnienie całościowej oceny narządów wewnątrzbrzusznych i danych klinicznych pozwoliło zwiększyć trafność rozpoznania ultrasonograficznego wodobrzusza łagodnego i nowotworowego z odpowiednio 83,3% i 67,7% do 94,4% i 93,5%. Wnioski: Sama ocena cech akustycznych płynu i zmian pozanarządowych w jamie otrzewnej stwarza ograniczone możliwości różnicowania między łagodnym a złośliwym wodobrzuszem. Wyniki te poprawia sumaryczna ocena sonograficzna wszystkich narządów wewnątrzbrzusznych w powiązaniu z danymi klinicznymi. Artykuł w wersji polskojęzycznej jest dostępny na stronie http://jultrason.pl/index.php/wydawnictwa/volume-17-no-69

5

Intra-abdominal fat. Part I. The images of the adipose tissue localized beyond organs

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

|

issue 62

318-325

EN

Unaltered fat is a permanent component of the abdominal cavity, even in slim individuals. Visceral adiposity is one of the important factors contributing to diabetes, cardiovascular diseases and certain neoplasms. Moreover, the adipose tissue is an important endocrine and immune organ of complex function both when normal and pathological. Its role in plastic surgery, reconstruction and transplantology is a separate issue. The adipose tissue has recently drawn the attention of research institutes owing to being a rich source of stem cells. This review, however, does not include these issues. The identification of fat is relatively easy using computed tomography and magnetic resonance imaging. It can be more difficult in an ultrasound examination for several reasons. The aim of this paper is to present various problems associated with US imaging of unaltered intra-abdominal fat located beyond organs. Based on the literature and experience, it has been demonstrated that the adipose tissue in the abdominal cavity has variable echogenicity, which primarily depends on the amount of extracellular fluid and the number of connective tissue septa, i.e. elements that potentiate the number of areas that reflect and scatter ultrasonic waves. The normal adipose tissue presents itself on a broad gray scale: from a hyperechoic area, through numerous structures of lower reflection intensity, to nearly anechoic regions mimicking the presence of pathological fluid collections. The features that facilitate proper identification of this tissue are: sharp margins, homogeneous structure, high compressibility under transducer pressure, no signs of infiltration of the surrounding structures and no signs of vascularization when examined with the color and power Doppler. The accumulation of fat tissue in the abdominal cavity can be generalized, regional or focal. The identification of the adipose tissue in the abdominal cavity using ultrasonography is not always easy. When in doubt, the diagnostic process should be extended to include computed tomography or magnetic resonance imaging, or sometimes biopsy (preferably the core-needle one).

PL

Niezmieniony tłuszcz to stały składnik jamy brzusznej nawet u osób szczupłych. Otłuszczenie trzewne zaś jest jednym z ważnych czynników patogenicznych cukrzycy, chorób serca i naczyń oraz niektórych nowotworów. Ponadto tkanka tłuszczowa ma istotne znaczenie jako narząd endokrynno-immunologiczny o złożonej funkcji w normie i patologii. Odrębnym zagadnieniem związanym z tą strukturą jest jej przydatność w chirurgii plastycznej, rekonstrukcyjnej i transplantacyjnej. Ostatnio skupia ona uwagę ośrodków badawczych jako bogate źródło komórek macierzystych. W tym opracowaniu jednak te zagadnienia zostaną pominięte. Identyfikacja tłuszczu jest stosunkowo łatwa za pomocą tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, natomiast ultrasonograficznie niekiedy bywa trudna z kilku powodów. Celem pracy jest zaprezentowanie różnorodnych problemów związanych z diagnostyką USG niezmienionego tłuszczu w jamie brzusznej położonego pozanarządowo. Na podstawie piśmiennictwa i własnego doświadczenia wykazano, że tkanka tłuszczowa w jamie brzusznej ma wielce zróżnicowaną echogeniczność, co przede wszystkim zależy od ilości zgromadzonej pozakomórkowo wody oraz mnogości łącznotkankowych przegród międzyzrazikowych, składników, które potęgują liczbę ośrodków odbijających i rozpraszających falę ultradźwiękową. Obraz prawidłowego tłuszczu mieści się zatem w szerokim zakresie skali szarości, od zmiany hiperechogenicznej, przez liczne o niższym natężeniu odbić, aż do struktur prawie bezechowych pozorujących obecność patologicznych zbiorników płynu. Cechami ułatwiającymi prawidłowe określenie tej tkanki są: ostre granice, jednorodna struktura, duża kompresyjność pod wpływem ucisku głowicą, brak naciekania otoczenia i brak unaczynienia w badaniu dopplerem kolorowym i dopplerem mocy. Akumulacja tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej może mieć charakter uogólniony, regionalny lub ogniskowy. Ultrasonograficzne rozpoznanie obecności tkanki tłuszczowej wewnątrz jamy brzusznej nie zawsze jest proste, dlatego przy istniejących wątpliwościach należy rozszerzyć diagnostykę o tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, a niekiedy wykonać biopsję, najlepiej gruboigłową.

6

Chest wall – a structure underestimated in ultrasonography. Part III: Neoplastic lesions

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2017

|

vol. 17

|

issue 71

281-288

EN

Chest wall neoplasms mainly include malignancies, metastatic in particular. Differential diagnosis should include clinical data; tumor location, extent, delineation; the degree of homogeneity; the presence of calcifications; the nature of bone destruction and the degree of vascularization. The aim of the paper is to present both the benefits and limitations of ultrasound for the diagnosis of chest wall neoplasms. The neoplastic process may be limited to the chest wall; it may spread from the chest wall into the intrathoracic structures or spread from the inside of the chest towards the chest wall. Benign tumors basically originate from vessels, nerves, bones, cartilage and soft tissues. In this paper, we briefly discuss malformations of blood and lymphatic vessels, glomus tumor as well as neurogenic tumors originating in the thoracic branches of the spinal nerves and the autonomic visceral system. Metastases, particularly lung, breast, kidney cancer, melanoma and prostate cancer, are predominant tumors of the osteocartilaginous structures of the chest wall. Plasma cell myeloma is also relatively common. The vast majority of these lesions are osteolytic, which is reflected in ultrasound as irregular cortical defects. Osteoblastic foci result only in irregular outline of the bone surface. Lipomas are the most common neoplasms of the chest wall soft tissue. Elastofibroma is another tumor with characteristic echostructure. Desmoid fibromatosis, which is considered to be a benign lesion with local aggressivity and recurrences after surgical resection, represents an interesting tumor form the clinical point of view. Ultrasonography represents an optimal tool for the monitoring of different biopsies of pathological lesions located in the chest wall. Based on our experiences and literature data, this method should be considered as a preliminary diagnosis of patients with chest wall tumors.

PL

Wśród nowotworów ściany klatki piersiowej częściej występują złośliwe zmiany, głównie o charakterze przerzutowym. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić: dane kliniczne, lokalizację, rozległość, odgraniczenie, stopień homogeniczności, obecność zwapnień w zmianie, charakter destrukcji kości oraz stopień unaczynienia. Celem pracy jest przedstawienie zalet i ograniczeń ultrasonografii w rozpoznawaniu zmian nowotworowych w ścianie klatki piersiowej. Proces nowotworowy może być ograniczony do ściany klatki piersiowej, może szerzyć się stąd na struktury wewnątrzpiersiowe lub z wnętrza naciekać ścianę klatki piersiowej. Jeśli chodzi o nowotwory łagodne, wywodzą się one zasadniczo z następujących tkanek: naczyń, nerwów, kości, chrząstki i tkanek miękkich. W publikacji pokrótce omówiono malformacje naczyń krwionośnych i limfatycznych, kłębczaka oraz guzy neurogenne wywodzące się z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych oraz z autonomicznego układu trzewnego. Wśród nowotworów w strukturach chrzęstno-kostnych ściany klatki piersiowej przeważają przerzuty, głównie raków płuca, sutka, nerek, czerniaka i stercza. Nierzadko też można spotkać tutaj ogniska szpiczaka plazmatycznokomórkowego. Zdecydowana większość takich ognisk ma charakter osteolityczny, przejawiający się w USG jako nieregularny ubytek istoty korowej. Ogniska osteoblastyczne powodują jedynie nierówny zarys powierzchni kości. Nowotwory tkanek miękkich ściany klatki piersiowej najliczniej są reprezentowane przez tłuszczaki. Innym guzem o charakterystycznej echostrukturze jest włókniak elastyczny. Interesująca zmiana z punktu widzenia klinicznego to włókniakowatość desmoidalna, która jest uważana za zmianę łagodną i wykazuje miejscową agresywność oraz nawroty po usunięciu operacyjnym. Ultrasonografia stanowi optymalną metodę monitorowania różnych rodzajów biopsji zmian patologicznych w ścianie klatki piersiowej. Na podstawie własnych doświadczeń i danych z piśmiennictwa metodę tę należy uznać za wstępne opracowanie diagnostyczne pacjentów z guzami w takiej lokalizacji. Artykuł w wersji polskojęzycznej jest dostępny na stronie http://jultrason.pl/index.php/wydawnictwa/volume-17-no-71

7

Chest wall – underappreciated structure in sonography. Part I: Examination methodology and ultrasound anatomy

100%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Bernatowicz E.

|

issue 70

197-205

EN

Chest wall ultrasound has been awarded little interest in the literature, with chest wall anatomy described only in limited extent. The objective of this study has been to discuss the methodology of chest wall ultrasound and the sonographic anatomy of the region to facilitate professional evaluation of this complex structure. The primarily used transducer is a 7–12 MHz linear one. A 3–5 MHz convex (curvilinear) transducer may also be helpful, especially in obese and very muscular patients. Doppler and panoramic imaging options are essential. The indications for chest wall ultrasound include localized pain or lesions found or suspected on imaging with other modalities (conventional radiography, CT, MR or scintigraphy). The investigated pathological condition should be scanned in at least two planes. Sometimes, evaluation during deep breathing permits identification of pathological mobility (e.g. in rib or sternum fractures, slipping rib syndrome). Several structures, closely associated with each other, need to be considered in the evaluation of the chest wall. The skin, which forms a hyperechoic covering, requires a high frequency transducer (20–45 MHz). The subcutaneous fat is characterized by clusters of hypoechoic lobules. Chest muscles have a very complex structure, but their appearance on ultrasound does not differ from the images of muscles located in other anatomical regions. As far as cartilaginous and bony structures of the chest are concerned, the differences in the anatomy of the ribs, sternum, scapula and sternoclavicular joints have been discussed. The rich vascular network which is only fragmentarily accessible for ultrasound assessment has been briefly discussed. A comprehensive evaluation of the chest wall should include the axillary, supraclavicular, apical and parasternal lymph nodes. Their examination requires the use of elastography and contrast-enhanced ultrasound.

PL

Ultrasonografia ściany klatki piersiowej nie znalazła większego zainteresowania w piśmiennictwie, również jej anatomia została opisana w ograniczonym zakresie. Celem pracy jest przedstawienie metodyki badania i anatomii ultrasonograficznej ściany klatki piersiowej, których znajomość pozwoli na profesjonalną ocenę tej złożonej struktury. Za podstawowe narzędzie należy uznać głowicę liniową o częstotliwości 7–12 MHz; niekiedy jest przydatna głowica konweksowa 3–6 MHz – głównie u osób otyłych i silnie umięśnionych. W wyposażeniu aparatu nie może zabraknąć opcji dopplerowskich i obrazowania panoramicznego. Wskazanie do tego badania stanowią zlokalizowany ból lub zmiany wykazane bądź podejrzewane w innych technikach obrazowych (badanie rentgenowskie, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, scyntygrafia). Wykrytą nieprawidłowość należy ocenić co najmniej w dwóch płaszczyznach. Niekiedy obserwacja przy głębokich oddechach pozwala uchwycić istnienie patologicznej ruchomości (w złamaniach żeber, mostka, w zespole ślizgających się żeber). W ocenie budowy ściany klatki piersiowej należy uwzględnić kilka ściśle ze sobą powiązanych struktur. Skóra, tworząca hiperechogeniczną powłokę, wymaga użycia głowicy wysokiej częstotliwości (20–45 MHz). Warstwa tłuszczu podskórnego charakteryzuje się skupiskiem hipoechogenicznych zrazów. Budowa mięśni ściany klatki piersiowej jest bardzo złożona, ale ich ultrasonograficzny wygląd nie odbiega od obrazów mięśni szkieletowych położonych w innych okolicach ciała. W zakresie chrzęstno-kostnego rusztowania klatki piersiowej omówiono różnice w budowie żeber, mostka, łopatki i stawów mostkowo-obojczykowych. Wspomniano również o bogatym unaczynieniu ściany klatki piersiowej, które ultrasonograficznie jest dostępne tylko fragmentarycznie. W ocenie nie można pominąć węzłów chłonnych w dołach pachowych, nadobojczykowych, podobojczykowych i przy naczyniach piersiowych wewnętrznych, w których przypadku zastosowanie znalazły elastografia i ultrasonografia wzmocniona kontrastem. Artykuł w wersji polskojęzycznej jest dostępny na stronie http://jultrason.pl/index.php/wydawnictwa/volume-17-no-70

8

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część II: Morfologia zmian

76%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E., Walecka A.

|

vol. 13

|

issue 52

93-103

EN

Despite their frequent appearance, intra-abdominal adhesions are rarely the subject of clinical studies and academic discussions. For many years the operators have been trying to reduce such unfavourable consequences of interventions in the abdominal structures. The aim of this article is to present the possibilities of intra-abdominal adhesion diagnostics by means of ultrasound imaging based on authors’ own experience and information included in pertinent literature. The anatomy and examination technique of the abdominal wall were discussed in Part I of the article. In order to evaluate intraperitoneal adhesions, one should use a convex transducer with the frequency of 3.5–6 MHz. The article provides numerous examples of US images presenting intra-abdominal adhesions, particularly those which appeared after surgical procedures. The significance of determining their localisation and extensiveness prior to a planned surgical treatment is emphasized. Four types of morphological changes in the ultrasound caused by intra-abdominal adhesions are distinguished and described: visceroperitoneal adhesions, intraperitoneal adhesions, adhesive obstructions as well as adhesions between the liver and abdominal wall with a special form of such changes, i.e. hepatic pseudotumour. Its ultrasound features are as follows: 1. The lesion is localised below the scar in the abdominal wall after their incision. 2. The lesion is localised in the abdominal part of the liver segments III, IV and V. 3. With the US beam focus precisely set, the lack of fascia – peritoneum complex may be noticed. An uneven liver outline or its ventral displacement appears. 4. A hepatic adhesion-related pseudotumour usually has indistinct margins, especially the posterior one, and, gradually, from top to bottom, loses its hypoechogenic nature. 5. In a respiration test, this liver fragment does not present the sliding movement – a neoplastic tumour rarely shows such an effect. The immobility of the liver is a permanent symptom of subdiaphragmatic abscess which needs to be included in the differentiation process. 6. In case of doubts, the suspicious liver area may be examined without the consideration of the scar in the abdominal wall. In the differentiation of visceroperitoneal adhesions, firstly, one needs to exclude the peritoneum infiltration in the course of inflammation and neoplastic spreading, which may be very difficult in patients who have undergone a surgery. Pseudomyxoma peritonei constitutes a source of errors much more rarely.

PL

Mimo częstego występowania zrosty wewnątrzbrzuszne rzadko są przedmiotem rozważań klinicznych i opracowań naukowych. Od wielu lat operatorzy starają się w różny sposób ograniczać takie niekorzystne następstwa interwencji w struktury wewnątrzbrzuszne. Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie możliwości ultrasonografii w diagnostyce zrostów wewnątrzbrzusznych w oparciu o własne doświadczenia i dane z piśmiennictwa. Anatomię i technikę badania ultrasonograficznego powłok brzusznych omówiono w I części pracy. Do oceny zrostów wewnątrzotrzewnowych należy wykorzystać głowicę konweksową o częstotliwości 3,5–6 MHz. W artykule zaprezentowano liczne przykłady obrazów ultrasonograficznych zrostów wewnątrzbrzusznych, szczególnie tych powstałych po operacjach, i podkreślono znaczenie określenia ich umiejscowienia i rozległości przed planowanym leczeniem chirurgicznym. Wyróżniono i opisano cztery rodzaje zmian morfologicznych w ultrasonografii spowodowanych przez zrosty wewnątrzbrzuszne: zrosty trzewno-otrzewnowe, zrosty wewnątrzotrzewnowe, niedrożność zrostową oraz zrosty wątroby z powłokami, ze szczególną postacią tych zmian, jaką jest guz rzekomy wątroby. Jego cechy sonograficzne przedstawiają się następująco: 1. Zmiana znajduje się pod blizną w powłokach po ich nacięciu. 2. Lokalizacja zmiany dotyczy brzusznej części segmentów III, IV i V wątroby. 3. Przy dokładnym ustawieniu ogniska wiązki ultradźwiękowej daje się wykazać brak kompleksu powięź – otrzewna, w tym miejscu pojawia się nierówny zarys powierzchni wątroby lub jej dobrzuszne podciągnięcie. 4. Guz rzekomy wątroby zrostopochodny ma zwykle zatarte zarysy, zwłaszcza tylną granicę, i stopniowo od góry do dołu traci swój charakter hipoechogeniczny. 5. W teście oddechowym ten odcinek wątroby nie wykazuje ruchu ślizgowego – guz nowotworowy rzadko powoduje taki efekt. Unieruchomienie wątroby jest stałym objawem w ropniu podprzeponowym, który również należy uwzględnić w różnicowaniu. 6. W przypadku niejasności podejrzaną okolicę wątroby można obrazować z pominięciem blizny w powłokach. W różnicowaniu zrostów trzewno-otrzewnowych należy w pierwszym rzędzie wykluczyć naciek otrzewnej w przebiegu jej zapalenia oraz rozsiew procesu nowotworowego drogą otrzewnej, co może być bardzo trudne u osób wcześniej operowanych. Zdecydowanie rzadziej przyczyną pomyłki jest śluzak rzekomy otrzewnej.

9

Przepukliny Spigla w badaniu ultrasonograficznym

76%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Lubiński J., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2012

|

vol. 12

|

issue 50

269-275

EN

The aim of the work was to present clinical material referring to rarely occurring abdominal cavity hernias in semilunar line – Spigelian hernias diagnosed with the help of ultrasound. Material and methods: In the period from 1995 to 2001 785 anterior abdominal wall hernias were diagnosed including 11 Spigelian hernias (1.4%) diagnosed in 10 patients (7 women and 3 men) aged from 38 to 65 years old (average age 48). Eight patients complained of spastic pain in abdomen, in 5 of them it was accompanied by bloating and sometimes loud peristalsis. All the patients had been observing the mentioned symptoms from 2 to 5 years. Each of them had had colonoscopy and abdominal cavity ultrasound examination performed, some of them even three times. In 3 women with uterine fibroid the uterus was removed which did not eliminate the symptoms. The ultrasound examination of the abdominal integument was performed mainly with the use of linear transducers of the frequency of 7–12 MHz; in obese patients also convex transducers were used (3,5–6 MHz). Each examination of abdominal integument included the assessment of the following areas: linea alba from xiphoid process to pubic symphysis including umbilicus, both semilunar lines from costal margins to pubic bones, and also inguinal areas. Moreover, all types of postoperative scars were examined. Each hernia was assessed in terms of size (the greatest dimension), hernia sac contents, width of the ring and reducibility under the compression of the transducer. Moreover, cough test and Valsalva’s maneuver were performed. Generally, the examination was performed in a standing position. Results: In 9 patients hernias were localized unilaterally, in one patient bilaterally. In 7 cases the hernia sac contained small bowel, in 2 cases the preperitoneal and omental fat, and in 2 cases preperitoneal fat only. Eight patients presenting with clinical symptoms underwent operative repair. Conclusion: Ultrasound examination is beneficial in confirming the diagnosis of Spigelian hernias especially in terms of proper, therapeutic decision‑making.

PL

Celem pracy było zaprezentowanie materiału klinicznego dotyczącego rzadko występujących przepuklin jamy brzusznej w kresie półksiężycowatej – przepuklin Spigla rozpoznanych za pomocą ultrasonografii. Materiał i metoda: W okresie od 1995 do 2011 roku w badaniu ultrasonograficznym rozpoznano 785 przepuklin powłok przedniej ściany brzucha, w tym 11 przepuklin Spigla (1,4%), stwierdzonych u 10 chorych (7 kobiet i 3 mężczyzn) w wieku od 38 do 65 lat (średnia 48 lat). Ośmiu pacjentów skarżyło się na kurczowe bóle w podbrzuszu, przy czym u 5 towarzyszyły temu wzdęcia brzucha i niekiedy głośna perystaltyka. Wszyscy wymienione objawy obserwowali od 2 do 5 lat. Każdy z nich miał wykonane badanie kolonoskopowe i ultrasonograficzne jamy brzusznej, niektórzy nawet trzykrotnie. U 3 kobiet usunięto zmienioną mięśniakowato macicę, co nie wyeliminowało dolegliwości. Badania ultrasonograficzne powłok brzusznych przeprowadzono głównie głowicami liniowymi o częstotliwości 7–12 MHz; u osób otyłych stosowano również głowice konweksowe (3,5–6 MHz). Badanie powłok brzusznych obejmowało ocenę następujących okolic: kresy białej od wyrostka mieczykowatego mostka do spojenia łonowego łącznie z pępkiem, obu kres półksiężycowatych od łuków żebrowych do kości łonowych, a także okolic pachwin. Ponadto badano wszelkie blizny pooperacyjne. Każdą przepuklinę oceniano pod względem wielkości (największy wymiar), zawartości worka przepuklinowego, szerokości wrót i odprowadzalności przy ucisku głowicą. Ponadto stosowano próbę kaszlową i Valsalvy. Zasadniczo badanie przeprowadzano w pozycji stojącej. Wyniki: U 9 osób przepukliny były zlokalizowane jednostronnie, u 1 osoby obustronnie. W 7 przypadkach worek przepuklinowy zawierał jelito cienkie, w 2 przypadkach – tłuszcz przedotrzewnowy i sieć, a w pozostałych 2 przypadkach – tylko tłuszcz przedotrzewnowy. U 8 chorych przepukliny powodowały objawy kliniczne; osoby te zostały zoperowane. Wniosek: Badanie ultrasonograficzne spełnia wymogi skutecznej metody diagnostycznej w diagnostyce przepuklin Spigla i pozwala na podjęcie właściwej decyzji terapeutycznej.

10

Zanik powłok brzusznych po zabiegach operacyjnych

76%

Smereczyński A., Kołaczyk K., Lubiński J., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E.

Journal of Ultrasonography

|

2012

|

vol. 12

|

issue 50

262-268

EN

The aim of the study was to analyze clinical material concerning postoperative atrophy of abdominal integument. Material and methods: The evaluated group consisted of 29 patients with sonographically revealed atrophy of the abdominal wall. Those changes were observed after various surgical procedures: mainly after long, anterolateral laparotomies or several classical operations. Ultrasound examinations up to the year 2000 were performed with analog apparatus, in the latter years only with digital apparatus with linear transducers (7–12 MHz) and sometimes convex type conducers (3–5 MHz). The location, size and intestine stratified wall structure were evaluated. In each case the integument thickness was measured in millimeters in the site of the greatest atrophy and it was compared with the integument thickness from the side that had not been operated which enabled the calculation of the percentage reduction of integument in the area of the scar. Results: In 3 patients who underwent several laparotomies there was a total reduction of muscular mass in the operated area. In these cases we stated only skin and slightly echogenic subcutaneous strand; probably corresponding to fibrous tissue – the thickness of integument in this area was in the range from 3 to 8 mm. In the remaining 26 patients the integument atrophy on the scar level included muscles in a greater extent and covered an extensive area after classical urological procedures on the upper urinary tract: after nephrectomy and even ureter stone evacuation or kidney cyst excision by means of classical anterolateral approach with the integument incision on the length of almost 20 cm. Reduction in the integument thickness was observed on the smaller area after classical cholecystectomies, appendectomies and other surgical procedures with the incision across the integument. The integument atrophy in the operated sites expressed in absolute numbers was in the range of 7–20 mm (average 14 mm). These values are markedly lower than the comparative integument thickness on the not operated side: 17–52 mm (average 25.4 mm). The percentage value of the integument thickness reduction oscillated in the range of 32–67% (average 44.2%). In most cases the atrophy involved all layers of the abdominal wall, what demonstrated as regional prominence of the integument, mimicking the presence of hernia. Conclusions: Ultrasonography allows precise evaluation of the size and extent of atrophy as well as depiction of other lesions simulating that effect. Establishing the correct diagnosis should prevent the unnecessary reconstructions of the abdominal integument.

PL

Celem pracy była analiza materiału klinicznego dotyczącego zaniku powłok brzusznych po zabiegach operacyjnych. Materiał i metoda: Zgromadzono grupę 29 chorych z wykazanym ultrasonograficznym zanikiem powłok brzusznych. Zmiany te obserwowano po różnych procedurach operacyjnych, najczęściej po długich nacięciach laparotomijnych przednio‑bocznych lub kilkukrotnych operacjach klasycznych. Badania ultrasonograficzne wykonano do 2000 roku na aparatach analogowych, a w następnych latach wyłącznie aparatami cyfrowymi, z głowicami linowymi (7–12 MHz) i niekiedy głowicami typu konweks (3–5 MHz). Określano lokalizację, rozległość, warstwową budowę ściany jelita. W każdym przypadku mierzono grubość powłok w milimetrach w miejscu największego zaniku i porównywano ją z grubością powłok po stronie nieoperowanej, co pozwalało na obliczenie procentowej redukcji powłok w okolicy blizny. Wyniki: U 3 pacjentów po kilku laparotomiach doszło do całkowitej redukcji masy mięśniowej w miejscu operacji. W tych przypadkach stwierdzano jedynie skórę i lekko echogeniczne pasmo podskórne, prawdopodobnie odpowiadające zwłókniałym tkankom – grubość powłok w tym miejscu wahała się od 3 do 8 mm. U pozostałych 26 pacjentów zanik powłok na poziomie blizny pooperacyjnej dotyczył w największym stopniu mięśni i obejmował rozległy obszar po klasycznych zabiegach urologicznych na górnych drogach moczowych: po usunięciu nerki, a nawet po ewakuacji złogu z moczowodu lub wycięciu torbieli nerki z dostępu klasycznego przednio‑bocznego z nacięciem powłok na długości prawie 20 cm. Na mniejszym obszarze obserwowano redukcję grubości powłok po klasycznych cholecystektomiach, appendektomiach i innych operacjach z nacięciem powłok na całej grubości. Zanik powłok w miejscach operacji wyrażał się w liczbach bezwzględnych w zakresie 7–20 mm (średnio 14 mm). Wartości te są wyraźnie mniejsze od porównawczej grubości powłok po stronie nieoperowanej: 17–52 mm (średnio 25,4 mm). Procentowa wielkość redukcji grubości powłok wahała się w granicach 32–67% (średnio 44,2%). W większości przypadków zanik obejmował wszystkie warstwy ściany brzucha, co manifestowało się uwypukleniem powłok w tym rejonie pozorującym istnienie przepukliny. Wnioski: Ultrasonografia pozwala z dużą precyzją określić stopień zaniku, jego rozległość oraz zmiany, które mogą pozorować taki efekt. Ustalenie właściwego rozpoznania powinno zapobiec zbędnej rekonstrukcji powłok brzusznych.

11

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część I: Anatomia i metodyka badania pogranicza trzewno‑otrzewnowego

76%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E., Walecka A.

Journal of Ultrasonography

|

2012

|

vol. 12

|

issue 51

472-478

EN

It needs to be emphasized that ultrasonography is a primary test performed in order to evaluate the abdominal wall and structures located in their vicinity. It allows for the determination of the anatomy and lesions in this localization. Thorough knowledge concerning the ultrasound anatomy of the tested structures constitutes a basis of all diagnostic successes. Therefore, this part of the article is devoted to this subject matter. The possibility to diagnose intra-abdominal adhesions with ultrasound is underestimated and rarely used. The aim of this paper is to discuss and document the ultrasound anatomy of the posterior surface of the abdominal wall as well as to present techniques directed at the detection of adhesions, in particular the visceroperitoneal ones. The posterior surface of the abdominal wall constitutes an extensive tissue area of complex structure, with folds and ligaments surrounded by various amounts of the epiperitoneal fat. In some places, this tissue separates the components of the fascia and peritoneum complex. The ultrasound manifestation of this complex is two hyperechogenic lines placed parallelly to each other in the places where they are not separated by the accumulated adipose tissue. Another factor which separates the peritoneum from the viscera is of dynamic character. It is a so-called visceral slide induced by easy or deep breathing. Its size should not be lower than 1 cm and the deflections gradually and symmetrically diminish from the epigastric to hypogastric region. Last but not least, the evaluation of the reciprocal relation of the abdominal wall with viscera may be aided by rhythmical manual compressions on the abdominal wall (ballottement sign) performed below the applied ultrasound transducer. During this test, the size of the visceral slide in relation to the abdominal wall is observed. The maneuver is usually performed in uncooperative patients or those with shallow breath. The authors’ own experiences indicate that the effectiveness of the test is increased when lower extremities are moderately bent. This relaxes the muscle tension in the anterior wall of the abdomen. To assess the condition of these structures, linear transducers with the frequency of 5–9 MHz prove the most appropriate. In obese patients, a convex transducer with the frequency of 3.5–5 MHz also may be used. The acoustic focus should be set on the borderline of the abdominal wall and viscera and in order to visualize the changes it might be helpful to use harmonic, compound and XRes imaging. When examining the abdominal wall, the cross and longitudinal sections should be made. The complete evaluation of the visceroperitoneal borderline includes nine segments – three in the epigastrium, three in the mid-abdomen and three in the hypogastrium.

PL

Należy podkreślić, że ultrasonografia w ocenie powłok brzusznych i struktur położonych w ich pobliżu odgrywa pierwszoplanową rolę, gdyż pozwala z dużą precyzją określić anatomię i zmiany chorobowe w takiej lokalizacji. Podstawą wszelkich sukcesów diagnostycznych jest dokładna znajomość anatomii ultrasonograficznej badanej struktury, dlatego ta część pracy jest poświęcona właśnie tej tematyce. Możliwość diagnostyki zrostów wewnątrzbrzusznych przy użyciu ultrasonografii jest niedoceniana i mało rozpowszechniona. Celem pracy jest omówienie i udokumentowanie anatomii ultrasonograficznej tylnej powierzchni powłok brzusznych oraz zaprezentowanie techniki badania ukierunkowanego na wykrywanie zrostów, głównie trzewno‑otrzewnowych. Tylna powierzchnia powłok brzusznych to rozległy obszar tkankowy o złożonej budowie, z obecnością fałdów i więzadeł otoczonych różną ilością tłuszczu nadotrzewnowego. Tkanka ta w pewnych miejscach rozdziela składowe kompleksu powięź – otrzewna. Manifestacją sonograficzną tego kompleksu są dwie linie hiperechogeniczne ułożone równolegle względem siebie, tam gdzie nie są oddzielone nagromadzoną tkanką tłuszczową. Drugi czynnik odgraniczający otrzewną od trzewi ma charakter dynamiczny, jest nim tzw. ślizg trzewi wyzwalany swobodnym lub głębokim oddechem. Jego wielkość nie powinna być mniejsza od 1 cm, a wychylenia stopniowo, symetrycznie maleją od nadbrzusza do podbrzusza. Wreszcie do oceny wzajemnego stosunku powłok z trzewiami służy kilkakrotnie powtarzany, rytmiczny ucisk manualny powłok brzusznych (balotowanie) wykonywany poniżej przyłożonej głowicy ultrasonograficznej. W czasie przeprowadzania tej próby obserwuje się wielkość ślizgu trzewi względem powłok; manewr ten wykonuje się przeważnie u pacjentów z płytkim oddechem lub u osób niewspółpracujących. Z własnych doświadczeń wynika, że efektywność próby zwiększa umiarkowane zgięcie kończyn dolnych, co powoduje zwolnienie napięcia mięśni przedniej ściany jamy brzusznej. Do oceny stanu tych struktur najlepiej nadaje się głowica liniowa o częstotliwości 5–9 MHz. U osób otyłych można zastosować głowicę konweksową o częstotliwości 3,5–5 MHz. Ognisko akustyczne usta‑ wia się na granicy powłok i trzewi, a w uwidocznieniu zmian będzie pomocne użycie obrazowania harmonicznego, złożonego i XRes. Badając powłoki, należy wykonywać przekroje podłużne i poprzeczne. Pełna ocena pogranicza trzewno‑otrzewnowego obejmuje dziewięć segmentów – trzy w nadbrzuszu, trzy w śródbrzuszu i trzy w podbrzuszu.

Refine search results

11 Journal of Ultrasonography

4 2017

2 2016

1 2015

1 2013

3 2012

11 Bernatowicz E.

11 Kołaczyk K.

11 Smereczyński A.

4 Bojko S.

4 Gałdyńska M.

2 Lubiński J.

2 Starzyńska T.

2 Walecka A.

Chest wall – underappreciated structure in sonography. Part II: Non-cancerous lesions

Intra-abdominal fat. Part II: Non-cancerous lesions of the adipose tissue localized beyond organs

Intra-abdominal fat. Part III. Neoplasms lesions of the adipose tissue

Difficulties in differentiating the nature of ascites based on ultrasound imaging

Intra-abdominal fat. Part I. The images of the adipose tissue localized beyond organs

Chest wall – a structure underestimated in ultrasonography. Part III: Neoplastic lesions

Chest wall – underappreciated structure in sonography. Part I: Examination methodology and ultrasound anatomy

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część II: Morfologia zmian

Przepukliny Spigla w badaniu ultrasonograficznym

Zanik powłok brzusznych po zabiegach operacyjnych

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część I: Anatomia i metodyka badania pogranicza trzewno‑otrzewnowego