Search results

Sort By:

Limit search:

Zasobność w wybrane surowce metaliczne stref odmieszania planetarnych stopów krzemianowych i metalicznych na podstawie analizy składu chemicznego pallasytów i mezosyderytów

100%

Łuszczek K., Merkel J.

vol. 9

92-111

Pallasites and mesosiderites belong to stony-iron meteorites and are representative matter of planetary siliceous and metallic alloys liquation zones. Pallasites origin most probably from frontier zones of parent asteroid between iron-nickel alloy core and mantle constituted of olivine, which was destructed during collisions and impacts. Unlike mesosiderites, pallasites parent body was disrupted probably after solidification of its differentiated interior. Asteroids: 201 Penelope, 250 Bettina and 337 Devosa are considered to be parent bodies of mesosiderites, while asteroids: 246 Asporina, 289 Nenetta and 446 Aeternitas are parent bodies of pallasites. Analysis of chemical composition of mesosiderites and pallasites and their comparison with chemical composition of the Earth’s crust allowed the authors to conclude on wealth of metallic resources on their parent bodies. Both pallasites and mesosiderites and in consequence the liquation zones of siliceous and metallic alloys from which these meteorites origin, have the highest abundances of PGM (Platinum Group of Metals) and Fe, Ni, Co, Cr, Au. Mesosiderites contain from several hundred thousand times to several hundred times more precious metals than the terrestrial crust. The highest enrichment can be observed for: Ru, Os, Pt, Re and Au. Moreover, Ni, Co, Ge and Cr have much higher concentrations in mesosiderites than in the Earth’s crust. Pallasites have the highest enrichment in precious metals as well (Ru, Ir, Os, Pt, Pd and Au). The higher concentration of Re, Ni, Co, Ge and Cr in pallasites than in the terrestrial crust was also observed. The higher abundances of Fe, Ni, Co, Au and Ir in bulk composition of mesosiderites and pallasites than in composition of CI chondrites, HED meteorites and the terrestrial crust give the evidence that crustal material composed of silicates during liquation processes lost most of these elements in favor to metallic alloys. The process of migration of elements and their liquating to metallic alloys was not done completely in the zone, where mesosiderites and pallasites origin, what indicate higher abundances of Fe, Ni and Co in silicates of stony-iron meteorites than in CI chondrites, HED meteorites and terrestrial crust.

Pallasyty i mezosyderyty, należące do meteorytów żelazno-kamiennych, stanowią materię, która reprezentuje planetarne strefy odmieszania stopów krzemianowych i metalicznych. Pallasyty pochodzą najprawdopodobniej ze strefy granicznej między żelazowo-niklowym jądrem, a oliwinowym płaszczem planetoidy macierzystej, rozbitej w wyniku zderzeń i kolizji. W przeciwieństwie do mezosyderytów, planetoida macierzysta pallasytów została rozbita prawdopodobnie już po zastygnięciu jej zdyferencjonowanego wnętrza. Za ciała macierzyste mezosyderytów uważa się planetoidy: 201 Penelope, 250 Bettina i 337 Devosa, zaś pallasytów planetoidy: 246 Asporina, 289 Nenetta czy 446 Aeternitas. Analiza składu chemicznego mezosyderytów i pallasytów oraz jej porównanie ze składem skorupy ziemskiej pozwoliła autorom wyciągnąć wnioski dotyczące zasobności w surowce metaliczne ich ciał macierzystych. Zarówno pallasyty jak i mezosyderyty, a co za tym idzie strefy odmieszania stopów krzemianowych i metalicznych z których pochodzą te meteoryty, są najbardziej zasobne w platynowce oraz Fe, Ni, Co, Cr i Au. Mezosyderyty zawierają od kilkuset tysięcy razy do kilkuset razy więcej metali szlachetnych niż skorupa ziemska. Największe wzbogacenie zaobserwować można dla: Ru, Os, Pt, Re i Au. Także Ni, Co, Ge i Cr występują w mezosyderytach w koncentracjach znacznie większych niż w skorupie ziemskiej. Również pallasyty wykazują największe wzbogacenie w metale szlachetne – Ru, Ir, Os, Pt, Pd i Au. W dalszej kolejności wśród metali występujących w pallasytach w koncentracjach większych niż w skorupie ziemskiej wymienić należy: Re, Ni, Co, Ge i Cr. Większa zawartość Fe, Ni, Co, Au i Ir w uśrednionym składzie mezosyderytów i pallasytów niż w składzie chondrytów CI, meteorytów z klanu HED czy skorupie ziemskiej świadczy o tym, że przypowierzchniowe strefy ciał zdyferencjonowanych zbudowane z krzemianów podczas procesów odmieszania utraciły znaczną część tych pierwiastków na rzecz stopów metalicznych. Proces migracji pierwiastków i ich odmieszania do stopu metalicznego nie zaszedł prawdopodobnie do końca w strefach, z których pochodzą mezosyderyty i pallasyty na co wskazuje większa zawartość Fe, Ni i Co w krzemianach meteorytów żelazno-kamiennych niż w chondrytach CI, meteorytach klanu HED i skorupie ziemskiej. Także większa zawartość litofilnego Cr w stopie FeNi mezosyderytów i pallasytów niż w meteorytach żelaznych stanowi dowód na to, że nie uległ on całkowitemu odmieszaniu do stopu krzemianowego zgodnie ze swoim geochemicznym charakterem.

Refine search results

1 Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

1 2018

1 Merkel J.

1 Łuszczek K.

Search results

Zasobność w wybrane surowce metaliczne stref odmieszania planetarnych stopów krzemianowych i metalicznych na podstawie analizy składu chemicznego pallasytów i mezosyderytów