Search results

1

Fasola – ważny składnik zdrowej diety. Analiza wartości odżywczych

100%

Wawryka J., Zdrojewicz Z.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

394-403

EN

Legumes are a rich source of various nutrients. In the Polish culture, one of the varieties of beans has a special significance. Due to the appearance of seeds – on the bright seeds there are dark red spots in the shape of the Piast eagle – at the times of annexation, it was recognised as a symbol of patriotism. Cultivation was therefore banned then by the authority. Today, this bean variety was entered on the list of traditional products in Poland. Bean in Poland is one of the twelve Christmas Eve dishes. Health benefits of legumes have been known since the ancient times in many countries. Anticancer properties are due to the presence of enzymes which affect the division, differentiation, and apoptosis cells in the body. Rich in phytoestrogens, especially isoflavones, they protect women against the development of hormone-dependent cancers and reduce the symptoms associated with menopause. Rich in fibre, they regulate the motility of the gastrointestinal tract and have prebiotic properties. They also reduce insulin resistance in type 2 diabetes. By influencing the expression of genes involved in β-oxidative fats and gluconeogenesis, lipogenesis, they reduce triglyceride levels, LDL cholesterol and increase the levels of HDL cholesterol. Moreover, they help to maintain a normal body weight and reduce high blood pressure. It is therefore recommended particularly for people suffering from the metabolic syndrome or predisposed to its occurrence. It is advised to increase the content of legumes in our diet because of the health benefits and taste.

PL

Rośliny strączkowe stanowią bogate źródło różnych substancji odżywczych niezbędnych dla organizmu ludzkiego. W kulturze polskiej jedna z odmian fasoli ma znaczenie szczególne – w okresie zaborów traktowano ją jako symbol patriotyzmu, na jasnych nasionach znajdują się bowiem ciemnoczerwone plamki w kształcie orła piastowskiego. Uprawa była zakazana przez ówczesne władze, dziś natomiast ta odmiana fasoli figuruje na polskiej liście produktów tradycyjnych. Fasola jest również jedną z 12 potraw wigilijnych. W wielu krajach właściwości prozdrowotne roślin strączkowych są znane już od czasów starożytnych. Rośliny te mają działanie przeciwnowotworowe – ze względu na zawartość proteaz, inhibitorów proteaz, lektyn i hemaglutynin, które wpływają na podziały, różnicowanie i apoptozę komórek w organizmie. Bogate w fitoestrogeny, głównie izoflawony, rośliny strączkowe chronią kobiety przed rozwojem nowotworów hormonozależnych oraz zmniejszają dolegliwości związane z menopauzą. Za sprawą dużej zawartości błonnika regulują perystaltykę jelit i mają właściwości prebiotyczne. Zmniejszają insulinooporność w cukrzycy typu 2. Wpływając na ekspresję genów odpowiedzialnych za β-oksydazę tłuszczów, lipogenezę i glukoneogenezę, obniżają poziom triglicerydów i cholesterolu LDL oraz podnoszą poziom cholesterolu HDL. Dzięki wysokiej zawartości kwasu foliowego pozwalają obniżyć ciśnienie tętnicze. Ułatwiają także utrzymanie prawidłowej masy ciała – powodują szybkie uczucie sytości. Wskazane są więc szczególnie dla osób cierpiących na zespół metaboliczny lub predysponowanych do jego wystąpienia. Zaleca się zwiększenie zawartości roślin strączkowych w diecie ze względu na ich właściwości prozdrowotne i walory smakowe.

2

Potencjalne wykorzystanie substancji pochodzenia roślinnego w leczeniu choroby Alzheimera

100%

Pypno D., Zdrojewicz Z.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2015

|

vol. 11

|

issue 3

289-294

EN

Alzheimer’s disease is the most common neurodegenerative condition in elderly people which is characterised by progressing dementia. Patients present weaker episodic memory, attention and orientation disorders as well as cognitive and language dysfunctions. General atrophy of the brain, primarily the hippocampus and frontal cortex, is observed. Microscopically, senile/neuritic plaques composed of, inter alia, β-amyloid concretions, are found. The degeneration of the basal forebrain causes decreased activity of acetylcholine and choline acetyltransferase. Alzheimer’s disease is treated mostly by symptomatic measures since there are no drugs able to slow down or reverse the changes. The main medications include: donepezil, rivastigmine, galantamine and memantine. The prevalence increases from 3% at the age of 65 to 47% at the age of 85. The prognosis is poor; the disease progresses and causes death in a few years, mostly due to complications. Various tests on the effects and potential application of substances of plant origin in treating Alzheimer’s disease have been conducted. Quercetin found in apples, resveratrol in grapes and red wine as well as rosmarinic acid and tanshinones in salvia exhibit a protective action against the toxicity of β-amyloid concretions. Water extract from peach seeds might be a valuable inhibitor of acetylcholinesterase while vegetables possess only anti-butyrylcholinesterase activity. The purpose of this paper is the analysis whether the substances found in plants might be potentially useful in treating Alzheimer’s disease.

PL

Choroba Alzheimera to najczęściej występujące u osób w podeszłym wieku schorzenie neurodegeneracyjne, którego istotą jest postępujące otępienie. U pacjentów obserwuje się upośledzenie pamięci epizodycznej, zaburzenia uwagi, orientacji, funkcji językowych i poznawczych. Stwierdza się uogólniony zanik mózgu, głównie hipokampa i kory czołowej. Mikroskopowo widoczne są płytki starcze, zbudowane m.in. ze złogów β-amyloidu, i zwyrodnienie neurofibrylarne. W wyniku zwyrodnienia podstawnej części przodomózgowia zmniejszają się zawartość acetylocholiny i aktywność acetylotransferazy cholinowej. Postępowanie w przypadku choroby Alzheimera jest głównie objawowe, gdyż nie ma leków hamujących postęp choroby ani odwracających istniejące zmiany. Stosowane są głównie: donepezil, rywastygmina, galantamina i memantyna. Chorobowość zwiększa się z 3% u osób w wieku 65 lat do 47% u osób w wieku 85 lat. Rokowanie jest złe, choroba postępuje, a pacjenci umierają w ciągu kilku lat, głównie z powodu powikłań. Przeprowadzono liczne badania nad działaniem substancji zawartych w roślinach oraz ich potencjalnym wykorzystaniem w terapii choroby Alzheimera. Kwercetyna zawarta w jabłkach, resweratrol obecny w winogronach i czerwonym winie oraz kwas rozmarynowy i tanszinony w szałwii przez różne mechanizmy działają ochronnie wobec toksyczności złogów β-amyloidu. Ekstrakt wodny z pestek brzoskwini zwyczajnej może być użytecznym inhibitorem acetylocholinesterazy, zaś warzywa wykazują jedynie aktywność antybutyrylocholinesterazową. Celem pracy jest przegląd dostępnych badań w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czy substancje zawarte w roślinach mogą być stosowane w leczeniu choroby Alzheimera.

3

Prozdrowotne właściwości ananasa

81%

Zdrojewicz Z., Chorbińska J., Bieżyński B., Krajewski P.

|

vol. 14

|

issue 2

133-142

EN

Pineapple is one of the most popular tropical fruit and an indispensable part of many people’s diet. It was brought to Europe in 1493 by Christopher Columbus. The fruit has been valued for years for its unique taste and richness in nutrients, such as micro- and macronutrients, dietary fibre and a variety of vitamins. Pineapple is low in calories, but rich in nutrients; therefore, it is often included in a weight-watcher menu. Frequent consumption of pineapple almost completely covers the recommended daily intake of vitamin C, manganese and copper. Phytochemical analysis of pineapple leaf extract revealed the presence of alkaloids, flavonoids, saponins and tannins, all of which are said to be hypoglycaemic and analgesic. Studies on bromelain, pineapple’s most complex bioactive compound, demonstrated its antioxidant, anti-inflammatory, digestion-enhancing and cardioprotective effects. The multitude of potential uses of bromelain combined with the effects of many other nutrients found in a pineapple, allow us to appreciate not only its unquestionable taste, but also other benefits of this fruit. Pineapple is no exception and throughout the years many myths about its beneficial and harmful properties have emerged. Fortunately, most of these have never been confirmed scientifically and pineapples have no known negative impact on the human body. The aim of this study was to present the nutritional value of pineapple and its role in medical treatment.

PL

Ananas to jeden z najbardziej popularnych owoców tropikalnych i nieodłączny element diety wielu ludzi. Został sprowadzony do Europy przez Krzysztofa Kolumba już w 1493 roku. Od wielu lat jest ceniony ze względu na swój niepowtarzalny smak i bogactwo składników odżywczych, takich jak mikro- i makroelementy, błonnik czy liczna grupa witamin. Ananas jest owocem niskokalorycznym, a zarazem pełnowartościowym, przez co stał się częstym elementem jadłospisu osób dbających o linię. Systematyczne spożywanie ananasów pozwala prawie w całości pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę C, mangan czy miedź. Badania fitochemiczne ekstraktu z liści ananasa wykazały obecność alkaloidów, flawonoidów, saponin i garbników, którym przypisuje się właściwości hipoglikemizujące oraz przeciwbólowe. W wyniku badań nad bromeliną – składnikiem ananasa o najbardziej złożonym działaniu biologicznym – odkryto jej efekty antyoksydacyjne, przeciwzapalne, wspomagające trawienie czy kardioprotekcyjne. Mnogość potencjalnych zastosowań bromeliny wspartej działaniem wielu spośród zawartych w ananasie składników pozwala nam docenić oprócz niewątpliwych walorów smakowych również inne atuty tego owocu. Ananasy nie są wyjątkiem i także w odniesieniu do nich z biegiem czasu pojawiło się wiele mitów na temat ich zbawiennego lub szkodliwego działania. Na szczęście większość z nich nigdy nie została potwierdzona w sposób naukowy i ananas nie wykazuje żadnego znanego nam negatywnego wpływu na organizm człowieka. Celem niniejszej pracy jest omówienie wartości żywieniowej ananasa i jego znaczenia w walce z chorobami.

4

Laktoza zawarta w lekach a nietolerancja laktozy – fakty i mity

81%

Zdrojewicz Z., Zyskowska K., Wasiuk S.

|

vol. 14

|

issue 3

261-266

EN

Lactose intolerance is a set of clinical symptoms occurring after lactose intake, characterised by abdominal pain, bloating and diarrhoea. Adult-type hypolactasia is the most common cause of lactose intolerance and is associated with the physiological loss of lactase activity in adulthood. Hypolactasia occurs in 30% of the population of Polish adults. It should be noted that the presence of lactase deficiency does not mean that the patient will develop symptoms of lactose intolerance. Currently, many patients self-diagnose lactose intolerance based on the occurrence of various symptoms and begin to apply a restrictive diet, avoiding dairy products without consulting a doctor. Self-reported lactose intolerance is often not confirmed by objective tests. A restrictive diet can, however, lead to complications. Studies have shown that the occurrence of lactose intolerance symptoms depends on the dose of consumed disaccharide, and the dose of 12 g is considered to be well-tolerated in most patients. This means that, for many patients, it is not necessary to completely eliminate lactose from diet. Lactose is one of the most commonly used excipients in pharmaceutical industry. Some studies have shown that small amounts of lactose contained in medicines do not cause symptoms in patients; however, their role in inducing symptoms of lactose intolerance has not been confirmed so far. Moreover, the information on the exact content of lactose in drugs is often limited. This data could positively impact the quality of care for lactose intolerant patients and increase their medication compliance.

PL

Nietolerancja laktozy to zespół objawów klinicznych występujący po spożyciu laktozy, w którym pojawiają się ból brzucha, biegunka i wzdęcia. Hipolaktazja typu dorosłych jest najczęstszą przyczyną nietolerancji laktozy i wiąże się z fizjologiczną utratą aktywności laktazy w życiu dorosłym. Szacuje się, że w Polsce hipolaktazja występuje u 30% populacji dorosłych. Należy zaznaczyć, że niedobór laktazy nie jest równoznaczny z tym, że u pacjenta wystąpią objawy nietolerancji laktozy. Obecnie wielu pacjentów samodzielnie rozpoznaje u siebie nietolerancję laktozy na podstawie występowania różnych objawów i zaczyna stosować restrykcyjną dietę z wykluczeniem nabiału bez konsultacji z lekarzem. Okazuje się jednak, że w ten sposób stwierdzona nietolerancja laktozy często nie znajduje potwierdzenia po przeprowadzeniu obiektywnych testów. Restrykcyjna dieta może prowadzić natomiast do wielu powikłań. Badania wykazały, że wystąpienie objawów nietolerancji laktozy zależy od dawki spożytego dwucukru, a za dawkę dobrze tolerowaną u większości pacjentów uznaje się 12 g laktozy. Oznacza to, że u wielu pacjentów nie jest konieczne całkowite wyeliminowanie laktozy z diety. Laktoza należy do najczęściej stosowanych substancji pomocniczych w przemyśle farmaceutycznym. Chociaż niektóre badania wykazały, że niewielkie ilości laktozy zawarte w lekach nie wywołują objawów u pacjentów, rola leków w wywoływaniu objawów nietolerancji laktozy nie została do tej pory potwierdzona. Ponadto informacje na temat dokładnej zawartości laktozy w lekach są często ograniczone. Dane te mogłyby jednak pozytywnie wpłynąć na poziom opieki lekarzy nad pacjentami z nietolerancją laktozy oraz zwiększyć przestrzeganie zaleceń lekarskich przez tę grupę pacjentów.

5

Elektroniczne papierosy: wpływ na zdrowie, nikotynowa terapia zastępcza, regulacje prawne

81%

Zdrojewicz Z., Pypno D., Bugaj B., Burzyńska A.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 1

63-71

EN

While the adverse effects of conventional cigarettes on human health have been thoroughly examined, in the last 15 years we have witnessed the birth of electronic cigarettes. There are many types of these devices available on the market. Studies are still underway to determine their negative impact on the human body. Electronic cigarettes comprise of power supply and a vaporising system. The user inhales the aerosol produced by heating up the liquid containing nicotine. In contrast with conventional cigarettes, the tobacco is not combusted, thus the compositions of the aerosol and cigarette smoke are considerably different. Out of 93 chemical substances present in the e-cigarette smoke, the aerosol contains only acetaldehyde, acetone, acrolein, formaldehyde and nicotine. More toxic substances, such as polycyclic aromatic hydrocarbons and heavy metals, are not present. The amount of evidence suggesting electronic cigarettes’ harmful effects on the human body is constantly increasing. Some reports imply that the electronic cigarettes negatively influence pregnancy, human psyche, respiratory and cardiovascular systems. They might also be involved in oncogenesis. With electronic cigarettes constantly gaining popularity, the question about the adverse effects of passive smoking becomes increasingly more relevant. Although various methods of helping people cease smoking or delivering nicotine to their bodies without burning toxic substances are being explored, electronic cigarettes are not recommended in nicotine substitution therapy. Legal regulations regarding electronic cigarettes are still being worked on. The purpose of this paper is to evaluate the effects electronic cigarettes have on the human’s health.

PL

Działanie konwencjonalnych papierosów na zdrowie człowieka przebadano dość dokładnie. Przez ostatnie 15 lat byliśmy świadkami narodzin elektronicznych papierosów, które są już powszechnie dostępne. Na rynku występuje wiele modeli tych urządzeń. Nadal trwają badania nad ich szkodliwym wpływem na ludzki organizm. Elektroniczny papieros zbudowany jest z systemu zasilającego oraz systemu waporyzującego. Użytkownik zaciąga się aerozolem, który powstaje w wyniku podgrzewania liquidu z nikotyną. Nie zachodzi proces spalania tytoniu, tak jak przy korzystaniu z tradycyjnych papierosów. Skład aerozolu i dymu tytoniowego znacznie się różni. Z 93 szkodliwych związków zawartych w dymie tytoniowym w aerozolu z elektronicznych papierosów występują: aldehyd octowy, aceton, akroleina, formaldehyd i nikotyna. Nie są wytwarzane m.in. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz metale ciężkie. Istnieje coraz więcej dowodów na potencjalne zagrożenia dla zdrowia ze strony elektronicznych papierosów. Pojawiają się raporty o ich negatywnym wpływie na ciążę, układ oddechowy, sercowo-naczyniowy czy psychikę człowieka. Mogą one również sprzyjać procesowi powstania nowotworów. Wzrost popularności elektronicznych papierosów nasuwa pytanie o narażenie osób z otoczenia, palących biernie. Poszukiwane są środki ułatwiające rzucenie palenia tytoniu albo umożliwiające dostarczenie nikotyny do organizmu bez reakcji klasycznego spalania wielu szkodliwych substancji. Elektroniczne papierosy nie są jednak zalecane w nikotynowej terapii zastępczej. Trwają prace nad regulacjami prawnymi dotyczącymi elektronicznego palenia. Celem tego tekstu jest ocena wpływu elektronicznych papierosów na zdrowie człowieka.

6

Szósty smak – skrobiowy?

81%

Zdrojewicz Z., Wyglądacz D., Przywara W.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 2

180-185

EN

Scientists from Oregon State University, USA, came up with the newest theory of the sixth taste – starch taste that might soon join the basic five tastes. This argument is supported by studies done on both animals and humans, the results of which seem to indicate the existence of separate receptors for starch taste, others than for sweet taste. Starch is a glucose homopolymer that forms an α-glucoside chain called glucosan or glucan. This polysaccharide constitutes the most important source of carbohydrates in food. It can be found in groats, potatoes, legumes, grains, manioc and corn. Apart from its presence in food, starch is also used in textile, pharmaceutical, cosmetic and stationery industries as well as in glue production. This polysaccharide is made of an unbranched helical structure – amylose (15–20%), and a structure that forms branched chains – amylopectin (80–85%). The starch structure, degree of its crystallisation or hydration as well as its availability determine the speed of food-contained starch hydrolysis by amylase. So far, starch has been considered tasteless, but the newest report shows that for people of different origins it is associated with various aliments specific for each culture. Apart from a number of scientific experiments using sweet taste inhibitors, the existence of the sixth taste is also confirmed by molecular studies. However, in order to officially include starch taste to the basic human tastes, it must fulfil certain criteria. The aim of the study is to present contemporary views on starch.

PL

Najnowsza teoria naukowców z Uniwersytetu Stanu Oregon w USA głosi, że do pięciu podstawowych smaków może dołączyć smak skrobiowy. Wyniki badań przeprowadzonych na zwierzętach i ludziach zdają się jasno wskazywać na istnienie odrębnych receptorów dla smaku skrobiowego, innych niż dla smaku słodkiego. Skrobia jest homopolimerem glukozowym, tworzącym α-glukozydowy łańcuch zwany glukozanem lub glukanem. To polisacharyd, który stanowi najważniejsze źródło węglowodanów w pożywieniu – znajduje się w kaszach, ziemniakach, roślinach strączkowych, ziarnach zbóż, manioku oraz w kukurydzy. Oprócz spożywczego przeznaczenia skrobię wykorzystuje się również w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym oraz do produkcji klejów. Ten wielocukier zbudowany jest z nierozgałęzionej struktury helikoidalnej – amylozy (15–20%) – oraz tworzącej łańcuchy rozgałęzione amylopektyny (80–85%). Struktura skrobi, stopień jej krystalizacji bądź hydratacji, jak również jej dostępność warunkują szybkość, z jaką amylaza hydrolizuje skrobię zawartą w pokarmie. Dotychczas uważano skrobię za pozbawioną smaku, jednak najnowsze doniesienia pokazują, że jej smak jest przypisywany do różnych potraw charakterystycznych dla danej kultury. Istnienie szóstego smaku, oprócz wielu doświadczeń naukowych z wykorzystaniem inhibitorów smaku słodkiego, potwierdzają badania molekularne. Jednak aby na stałe włączyć smak skrobiowy do palety smaków podstawowych, musi on spełnić konkretne kryteria. Celem pracy jest przedstawienie współczesnych poglądów na temat skrobi.

7

Ludzkie mleko – fakty i mity

81%

Zdrojewicz Z., Herman M., Sałamacha M., Starostecka E.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2017

|

vol. 13

|

issue 1

11-20

EN

Breast milk is the most suitable nourishment for a newborn. After birth, the mammary glands produce colostrum, which is rich in proteins (including immunoglobulins). At later stages of lactation, the breast milk matures and changes its composition. Such changes are crucial to provide a young child with optimal conditions for proper development. Human milk contains lipids, proteins and carbohydrates as well as vitamins and minerals. Lipids are involved in the development of the entire nervous system, while proteins are essential for normal gastrointestinal and immunological function. Carbohydrates are responsible for the growth of intestinal microbiota and ensure resistance to microorganisms. Paediatricians recommend breastfeeding until the child is one year old, but this is not always possible. There are some conditions, concerning both mother and her child, for which breastfeeding is contraindicated. Such mothers may decide to use milk replacers based on cow’s milk. However, even the best milk replacer will never be as perfect for an infant as breast milk due to composition differences. This article summarises the current knowledge about the composition of breast milk and the role of its individual components as well as compares the properties of human and cow’s milk.

PL

Mleko matki to najwłaściwszy pokarm dla nowo narodzonego dziecka. Na początku gruczoły mlekowe produkują siarę, która jest bogata w białka (w tym przeciwciała), a wraz z czasem laktacji kobiece mleko stopniowo dojrzewa i zmienia swój skład. Ma to zapewnić młodemu organizmowi optymalne warunki do prawidłowego rozwoju. Mleko w swoim składzie obok tłuszczów, białek oraz węglowodanów zawiera również witaminy i minerały. Lipidy biorą udział w rozwoju całego układu nerwowego, proteiny zaś w odpowiednim funkcjonowaniu układu pokarmowego i immunologicznego. Węglowodany są odpowiedzialne za rozwój flory fizjologicznej jelit oraz odporność przeciwko drobnoustrojom. Pediatrzy rekomendują karmienie piersią do 12. miesiąca życia dziecka, jednak nie zawsze jest to możliwe. Zdarzają się stany, zarówno ze strony matki, jak i dziecka, w których jest to przeciwwskazane. W takiej sytuacji kobiety decydują się na zastosowanie mieszanek mlekozastępczych, opartych na mleku krowim. Jednak ze względu na różnice w składzie obu produktów nawet najlepsze mleko sztuczne nigdy nie będzie równie doskonałe dla niemowlęcia co pokarm naturalny. Artykuł podsumowuje aktualną wiedzę na temat składu mleka kobiecego i funkcji poszczególnych jego składników, a także porównuje właściwości mleka kobiecego oraz krowiego.

8

Stare i nowe oblicze aspiryny

81%

Zdrojewicz Z., Jagodziński A., Kowalik-Jagodzińska M., Zielińska E.

|

vol. 14

|

issue 4

369-375

EN

Salicylic acid has been known as a therapeutic substance since antiquity. Since its inception, acetylsalicylic acid, i.e. its original acetylated derivative, has become one of the most popular analgesic substances. Over the years, it has gained the recognition of cardiologists, and its potential antineoplastic effects have been recently studied. By inhibiting cyclooxygenase 2 (COX-2), the drug reduces the formation of prostaglandins, which relieves inflammation, eases swelling and lowers fever. Moreover, aspirin has an anticoagulant effect owing to its inhibition of cyclooxygenase 1 (COX-1). The prophylactic outcome of acetylsalicylic acid in patients with cardiovascular diseases is undeniable, but its benefits in individuals without cardiac disease are controversial. However, research is ongoing to identify the group of beneficiaries of primary prevention precisely, and the results are expected in the near future. Another field of action of acetylsalicylic acid which is currently under investigation is related to the potential antineoplastic effect of the drug. Nowadays, most of the data indicate its positive effects in patients with a positive history of colorectal proliferative diseases. The antineoplastic activity of the drug is based on the inhibition of COX-2, an enzyme stimulating cell divisions. Therefore, the effect of the medicine may be visible in tumours characterised by an overexpression of this enzyme. A positive response to aspirin also depends on the human genome and specific mutations in cancer cells. By acting on platelet COX-1, aspirin reduces the metastatic potential of cancer, as platelet-derived substances promote the formation of metastases. To sum up, only a selected group of patients exhibit sensitivity to the anticancer effects of the drug. Nevertheless, the use of aspirin could turn out to be dangerous in people with a high risk of complications, so each patient should be treated individually.

PL

Kwas salicylowy jako substancja lecznicza był znany już w starożytności. Odkąd powstał kwas acetylosalicylowy (potocznie zwany później aspiryną) – jego oryginalna acetylowana pochodna – lek ten stał się jedną z najpopularniejszych substancji przeciwbólowych. W miarę upływu lat zyskał on uznanie kardiologów, a ostatnio badane jest jego potencjalne działanie przeciwnowotworowe. Aspiryna poprzez inhibicję cyklooksygenazy 2 (COX-2) zmniejsza powstawanie prostaglandyn, co ogranicza stan zapalny, zmniejsza obrzęk oraz zwalcza gorączkę, a dzięki hamującemu wpływowi na cyklooksygenazę 1 (COX-1) działa antykoagulacyjnie. Profilaktyczne działanie kwasu acetylosalicylowego u osób obciążonych chorobami układu sercowo-naczyniowego jest niepodważalne, natomiast kontrowersyjne jest jego stosowanie u osób nieobciążonych kardiologicznie. Trwają jednak badania mające na celu definitywne określenie grupy beneficjentów profilaktyki pierwotnej. Wyniki będą znane w najbliższej przyszłości. Kolejnym obecnie badanym polem działania kwasu acetylosalicylowego jest jego potencjalne działanie przeciwnowotworowe. Obecnie najwięcej danych wskazuje na jego pozytywny wpływ u osób z dodatnim wywiadem w kierunku chorób rozrostowych jelita grubego oraz odbytnicy. Działanie antyproliferacyjne leku polega na hamowaniu COX-2, która pobudza podziały komórkowe. Dlatego też efekt jego działania może być widoczny w nowotworach cechujących się zwiększoną ekspresją tego enzymu. Pozytywna odpowiedź na aspirynę zależy od genomu danej osoby, jak również od określonych mutacji w komórkach nowotworowych. Lek ten, działając na płytkową COX-1, zmniejsza potencjał metastatyczny raka, gdyż substancje pochodzące z płytek krwi promują powstawanie przerzutów. Reasumując, można stwierdzić, że tylko wybrana grupa pacjentów jest wrażliwa na przeciwnowotworowe działanie kwasu acetylosalicylowego, a u osób z dużym ryzykiem powikłań jego stosowanie mogłoby się okazać niebezpieczne, dlatego do przypadku każdego chorego należy podchodzić indywidualnie.

Refine search results

8 Pediatria i Medycyna Rodzinna

3 2018

3 2017

1 2016

1 2015

8 Zdrojewicz Z.

2 Pypno D.

1 Bieżyński B.

1 Bugaj B.

1 Burzyńska A.

1 Chorbińska J.

1 Herman M.

1 Jagodziński A.

1 Kowalik-Jagodzińska M.

1 Krajewski P.

1 Przywara W.

1 Sałamacha M.

1 Starostecka E.

1 Wasiuk S.

1 Wawryka J.

1 Wyglądacz D.

1 Zielińska E.

1 Zyskowska K.

Fasola – ważny składnik zdrowej diety. Analiza wartości odżywczych

Potencjalne wykorzystanie substancji pochodzenia roślinnego w leczeniu choroby Alzheimera

Prozdrowotne właściwości ananasa

Laktoza zawarta w lekach a nietolerancja laktozy – fakty i mity

Elektroniczne papierosy: wpływ na zdrowie, nikotynowa terapia zastępcza, regulacje prawne

Szósty smak – skrobiowy?

Ludzkie mleko – fakty i mity

Stare i nowe oblicze aspiryny