Search results

1

Leczenie wodogłowia za pomocą systemów zastawkowych

100%

Mikołajczyk-Wieczorek W., Nowosławska E.

Aktualności Neurologiczne

|

2009

|

vol. 9

|

issue 1

26-36

EN

The history of hydrocephalus treatment: The history of hydrocephalus operative treatment is very long, dating back to the times of Hippocrates (V century BC), who attempted to treat hydrocephalus by means of puncturing dilated cerebral ventricles. Along with general development of medicine, getting familiar with brain anatomy and physiology of cerebrospinal fluid circulation, and the development of new operational techniques in neurosurgery, a number of diverse hydrocephalus treatment methods had been introduced, but still it was a disease ending up with death or disability. A breakthrough moment, in which hydrocephalus treatment got revolutionized, was the day when a ventriculojugular shunt, with the use of a one-way flow stainless steel spring-ball valve, was first introduced in a six-month-old boy. Spitz and Nulsen reported this successful procedure in 1952. Since then, hydrocephalus treatment with the use of one-way shunt systems has become an approved and the most commonly used method of clinical management, which saves many patients’ lives, reduces their disabilities and lets them develop properly. The valve implantation made a huge progress in hydrocephalus treatment. However, shortly afterwards it turned out that these were imperfect systems leading to a variety of complications in patients. To date, in spite of a considerable progress in this field, a perfect valve has not been designed. Nowadays, the development of hydrocephalus surgical treatment takes two directions. The first is searching for an ideal valve, the other is improving neuroendoscopic techniques. Indications and contraindications for insertion of shunt systems: The valve implantation is indicated in the event of hydrocephalus diagnosis if: a) disease cause cannot be removed; b) there are no indications for endoscopic third ventriculostomy (ETV). Contraindications for the implantation of a valve are as follows: nervous system infections, bleeding to cerebral ventricles, severe systemic infections and skin infections. In order to reduce high intracranial pressure, a Rickham reservoir is initially implanted in infants or external ventricular drainage in older patients. Once cerebrospinal fluid is normalized and patient’s condition is stable, the valve can be implanted. Currently available shunts systems: Every shunt system is basically composed of three components: proximal catheter for access to cerebrospinal fluid (ventricular or lumbar), valve system, and distal catheter that diverts cerebrospinal fluid towards a drainage cavity (peritoneal or intracardiac). Most manufacturers offer a variety of shunt components and configurations. Available valve systems can be divided into four categories: 1) with respect to drain placement: a) ventriculoperitoneal shunt, b) ventriculoatrial shunt, c) lumboperitoneal shunt; 2) with respect to valvular mode of action: a) standard differential pressure valves, b) differential pressure valves with integral siphon-reducing devices, c) adjustable (programmable) valves, d) CSF flow-control valves; 3) with respect to valvular structure regulating flow: a) diaphragm valves, b) slit valves, c) miter valves, d) spring valves; 4) modifications and configurations of shunt system components. The choice of shunt systems: No unambiguous scientific criteria for the choice of the particular valve type exist. No such valve is obtainable, which could be better and effective than others. When one chooses a valve, he or she should make a precise clinical analysis of disease progression, focus on valve machinery and implantation method. Ventriculoperitoneal shunt insertion technique: Technically, it is a very easy procedure. However, it requires paying special attention because of possible numerous complications. The surgery should last as short as possible. Therefore, a sound knowledge of surgical techniques as well as shunt system construction and its working mechanism is required. Complications: Shunt complications can be categorized into three groups: 1) mechanical; 2) infectious; 3) functional failure. Postoperative care: Patient with valve transplant should be taken under neurosurgical, ophthalmological, and psychological care. We always try to inform our patients about symptoms of valve dysfunction. In order to determine if an implanted valve works well, we analyse patient’s clinical condition and ophthalmological, psychological, and imaging examination results.

PL

Historia operacyjnego leczenia wodogłowia: Historia operacyjnego leczenia wodogłowia jest bardzo długa, sięga czasów Hipokratesa (V wiek p.n.e.), który próbował leczyć wodogłowie przez nakłuwanie komór mózgu. Wraz z ogólnym rozwojem medycyny, poznawaniem anatomii mózgowia, fizjologii krążenia płynu mózgowo- rdzeniowego, rozwojem nowych technik operacyjnych w neurochirurgii wprowadzano wiele różnorodnych metod leczenia wodogłowia, ale nadal była to choroba kończąca się śmiercią lub kalectwem. Przełomowym momentem, który zrewolucjonizował leczenie wodogłowia, było zastosowanie u 6-miesięcznego chłopca połączenia komorowo-przedsionkowego przez żyłę szyjną wewnętrzną z użyciem zastawki sprężynowo-kulkowej o jednokierunkowym przepływie. Fakt ten został opisany w 1952 roku przez Spitza i Nulsena. Od tego czasu leczenie wodogłowia przy pomocy jednokierunkowych systemów drenujących, tzw. zastawek, stało się uznaną i najczęściej stosowaną metodą postępowania klinicznego, która uratowała życie, zmniejszyła kalectwo i uwarunkowała prawidłowy rozwój wielu pacjentom. Implantacja zastawek była olbrzymim postępem w leczeniu wodogłowia, ale wkrótce okazało się, że są to systemy niedoskonałe, powodujące wiele powikłań u pacjentów. Mimo dynamicznego rozwoju technologii zastawkowej, postępu w poznaniu mechanizmów powstania wodogłowia, fizjologii i patologii krążenia PMR nadal nie udało się skonstruować tzw. idealnej zastawki. W dalszym ciągu „idealna zastawka to brak zastawki”. Obecnie rozwój leczenia chirurgicznego wodogłowia przebiega w dwóch kierunkach: 1) poszukiwanie tzw. idealnej zastawki; 2) doskonalenie technik neuroendoskopowych. Wskazania i przeciwwskazania do implantacji systemów zastawkowych: Wszczepienie zastawki wskazane jest w przypadku rozpoznania wodogłowia, jeśli: 1) nie można usunąć jego przyczyny; 2) nie ma wskazań do endoskopowej wentrykulostomii III komory. Przeciwwskazaniem do wszczepienia zastawki są: infekcje układu nerwowego, krwawienia do układu komorowego, ciężkie zakażenia systemowe i zakażenia powłok. Celem zmniejszenia ciasnoty śródczaszkowej początkowo wszczepiamy drenaż komorowy zewnętrzny u starszych pacjentów lub zbiornik Rickhama u niemowląt. Po normalizacji płynu mózgowo-rdzeniowego i stabilizacji stanu pacjenta wymieniamy drenaż zewnętrzny na zastawkę. Typy systemów zastawkowych: Każdy system zastawkowy składa się z trzech elementów: drenu bliższego (komorowego lub lędźwiowego), mechanizmu zastawkowego i drenu obwodowego (otrzewnowego lub dosercowego). Biorąc pod uwagę dużą ilość dostępnych i stosowanych systemów zastawkowych, celem ułatwienia ogólnej orientacji można je podzielić na cztery grupy: 1) ze względu na lokalizację drenu bliższego i dalszego: a) komorowo-otrzewnowe, b) komorowo-przedsionkowe (dosercowe), c) lędźwiowo-otrzewnowe; 2) ze względu na mechanizm działania zastawki: a) zastawki działające na zasadzie różnicy ciśnień, b) zastawki działające na zasadzie różnicy ciśnień z wbudowanym urządzeniem zmniejszającym efekt syfonowy, c) zastawki programowane, d) zastawki regulujące przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego; 3) ze względu na budowę mechanizmu regulującego przepływ: a) zastawki membranowe, b) zastawki szczelinowe, c) zastawki stożkowe, d) zastawki kulkowe; 4) modyfikacje elementów systemu zastawkowego. Wybór typu systemu zastawkowego: Nie ma jednoznacznych naukowych kryteriów wyboru określonego typu zastawki w leczeniu wodogłowia. Nie ma takiej zastawki, która przewyższałaby pozostałe typy skutecznością, czyli statystycznie istotną, mniejszą liczbą powikłań. Przy wyborze zastawki trzeba kierować się dokładną analizą kliniczną procesu chorobowego, znajomością mechanizmu funkcjonowania i techniki wszczepiania zwykle kilku typów zastawki, a także analizą piśmiennictwa dotyczącego wyników leczenia wodogłowia. Zabieg wszczepienia systemu zastawkowego komorowo-otrzewnowego: Jest to zabieg prosty technicznie, ale wymaga szczególnej staranności ze względu na dużą ilość możliwych powikłań. Powinien trwać jak najkrócej, a więc konieczna jest dobra znajomość techniki operacyjnej, budowy i działania wszczepianego mechanizmu zastawkowego. Powikłania: Powikłania występujące w czasie leczenia wodogłowia systemami zastawkowymi można podzielić na trzy grupy: 1) mechaniczne; 2) czynnościowe – niedostateczny drenaż, nadmierny drenaż PMR; 3) infekcyjne. Opieka pooperacyjna: Jeśli jest to możliwe, pacjent z zastawką powinien pozostać pod stałą opieką neurochirurga, a także okulisty i psychologa, ponieważ objawy niesprawności zastawki to nie zawsze ostre objawy ciasnoty śródczaszkowej. Staramy się dokładnie poinformować pacjenta o objawach dysfunkcji zastawki. Oceniając prawidłowe działanie zastawki, analizujemy stan kliniczny pacjenta, wyniki badania okulistycznego, badania psychologicznego i wyniki badań obrazowych.

2

Wodogłowie u dzieci z nowotworami mózgu

100%

Zakrzewski K., Nowosławska E.

Aktualności Neurologiczne

|

2009

|

vol. 9

|

issue 1

45-51

EN

Brain tumours comprise 20-25% of paediatric neoplasms and constitute the second most common group, after leukaemia. They are responsible for approximately 20% of cases of hydrocephalus in children. Mechanical compression of the ventricular system is the most frequent cause of hydrocephalus. Malabsorption or overproduction of cerebrospinal fluid are less commonly observed. Hydrocephalus most commonly affects children with intra-axial brain tumours. Benign tectal gliomas, tumours of the posterior part of the third ventricle (pineal region tumours) and cerebellar vermis and fourth ventricle tumours are the most concerned. Hydrocephalus accompanies also a relatively great number of tumours located in suprasellar region or within the brainstem. Surgical treatment of hydrocephalus depends on location of the tumour and patient’s clinical condition. Surgical resection of a large majority of hemispheric, intraventricular, suprasellar and cerebellar tumours results with withdrawal of hydrocephalus. The rest of the patients requires neuroendoscopic procedures (third ventriculostomy) or shunting. Neuroendoscopic procedures are performed in children with pineal tumours as a first treatment option. Patients with brainstem tumours are subjected to the third ventriculostomy or shunting. Children with severe clinical condition require external ventricular drainage or the third ventriculostomy before the resection of the tumour. Prognosis in children with hydrocephalus and brain tumour depends mainly on tumour’s type and further course of the primary disease.

PL

Nowotwory mózgu stanowią ok. 20-25% wszystkich nowotworów wieku dziecięcego i zajmują pod względem częstości występowania drugie miejsce po białaczkach. Są one odpowiedzialne za około 20% przypadków wodogłowia u dzieci. Najczęstszą przyczyną jego powstawania są zaburzenia w przepływie płynu mózgowo- rdzeniowego spowodowane mechanicznym uciskiem, jaki wywiera rozrastający się nowotwór na poszczególne elementy układu komorowego. Rzadziej obserwuje się zaburzania wchłaniania lub nadmierną produkcję płynu mózgowo-rdzeniowego. Wodogłowie występuje głównie u chorych z nowotworami mózgu położonymi w linii pośrodkowej. Dotyczy to przede wszystkim chorych z łagodnymi glejakami blaszki pokrywy śródmózgowia, nowotworami tylnej części komory III (okolica szyszynki) oraz nowotworami robaka móżdżku i komory IV. Stosunkowo często wodogłowie towarzyszy także nowotworom umiejscowionym w okolicy siodła tureckiego oraz w obrębie pnia mózgu. Leczenie chirurgiczne zależy od lokalizacji nowotworu i stanu klinicznego pacjenta. W znacznej części przypadków nowotworów półkul mózgu, układu komorowego, okolicy siodła tureckiego i móżdżku całkowite chirurgiczne usunięcie guza powoduje ustąpienie wodogłowia. U pozostałych dzieci konieczne jest założenie układu zastawkowego lub wykonanie zabiegu neuroendoskopowego (wentrykulostomia komory III). U chorych z nowotworami okolicy szyszynki w pierwszym etapie stosuje się leczenie neuroendoskopowe, a u pacjentów z guzami pnia mózgu leczenie neuroendoskopowe lub założenie układu zastawkowego. Chorzy w złym stanie klinicznym wymagają założenia drenażu komorowego zewnętrznego lub zabiegu endoskopowego przed przystąpieniem do resekcji nowotworu. Rokowanie u pacjentów z wodogłowiem w przebiegu nowotworów mózgu uzależnione jest przede wszystkim od rodzaju choroby nowotworowej i jej dalszego przebiegu.

3

Leczenie wodogłowia przy wykorzystaniu technik neuroendoskopowych

81%

Nowosławska E., Mikołajczyk-Wieczorek W., Zakrzewski K.

Aktualności Neurologiczne

|

2009

|

vol. 9

|

issue 1

17-25

EN

The authors present a review of literature connected with treatment of hydrocephalus in children with a use of neuroendoscopic techniques. The history of neuroendoscopic procedures is divided into three, crucial for therapeutic reasons, periods: 1) pioneering stage, connected with the introduction of neuroendoscopic procedures in neurosurgery, which was characterized by a very high level of mortality and morbidity; 2) modern stage, when the whole technique of neuroendoscopic operative procedures were designed, after Hopkins discoveries; 3) contemporary stage, characterized by a refinement of neuroendoscopic equipment, virtual techniques, and decrease of morbidity and mortality level connected with neuroendoscopic procedures. Additionally, it could be found the description of basic neuroendoscopic equipment. The current qualification criteria for neuroendoscopic procedures are explained. Main neuroendoscopic procedures, which are used in operative treatment of hydrocephalus, are described in the paper. Regarding currently available neuroendoscopic equipment, neurosurgeons still have dissatisfying possibilities of haemostasis. That problem seriously limits a possibility of treatment hydrocephalus in a course of brain tumour with a use of neuroendoscopic treatment. Basing on literature and own experiences, the authors present clinical results and side effects of the operative treatment. The article is finished by future prospects for further development of neuroendoscopic procedures.

PL

W artykule autorzy prezentują przegląd aktualnego piśmiennictwa dotyczącego wykorzystania technik neuroendoskopowych w leczeniu wodogłowia u dzieci. W pracy można znaleźć krótki opis historii ich rozwoju z uwzględnieniem trzech kluczowych dla uzyskiwanych wyników terapeutycznych okresów: 1) pionierskiego, związanego z wprowadzaniem technik neuroendoskopowych do neurochirurgii, który charakteryzowały niezwykle wysoka śmiertelność i chorobowość wśród leczonych chorych; 2) nowożytnego, po opublikowaniu odkryć Hopkinsa, podczas którego opracowano podstawowe techniki zabiegów neuroendoskopowych; 3) współczesnego, który charakteryzują ciągłe udoskonalanie sprzętu neuroendoskopowego, rozwój technik wirtualnych, obniżenie śmiertelności i chorobowości związanych z zabiegami neuroendoskopowymi. Artykuł zawiera ponadto opis podstawowego sprzętu neuroendoskopowego używanego obecnie podczas zabiegów operacyjnych. Czytelnik może zapoznać się z aktualnie obowiązującymi zasadami kwalifikacji do zabiegów neuroendoskopowych, a dodatkowo znaleźć opisy podstawowych zabiegów neuroendoskopowych wykorzystywanych w leczeniu wodogłowia. Nadal nierozwiązanym problemem w przeprowadzaniu zabiegów neuroendoskopowych są ograniczone ze względu na aktualnie wykorzystywane instrumentarium możliwości hemostazy. Niedoskonałość dostępnego obecnie na rynku sprzętu neuroendoskopowego w sposób istotny decyduje o jedynie paliatywnym charakterze leczenia wodogłowia z wykorzystaniem technik neuroendoskopowych w przebiegu guzów mózgu. Wyniki leczenia operacyjnego oraz objawy uboczne są prezentowane w oparciu o dostępne piśmiennictwo i doświadczenia własne. Autorzy ukazują także kierunki dalszego rozwoju technik neuroendoskopowych i ich zastosowania w praktyce medycznej.

Refine search results

3 Aktualności Neurologiczne

3 2009

3 Nowosławska E.

2 Mikołajczyk-Wieczorek W.

2 Zakrzewski K.

Leczenie wodogłowia za pomocą systemów zastawkowych

Wodogłowie u dzieci z nowotworami mózgu

Leczenie wodogłowia przy wykorzystaniu technik neuroendoskopowych