Search results

1

Consumption of light foods and drinks among adults

100%

Szczepańska E., Grudowska E.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2020

|

issue 74

68-76

EN

INTRODUCTION: Nutritional habits are significant not only in maintaining good health, but also in preventing many diseases. Proper nutrition also helps to maintain the right body weight. Due to growing consumer interest in these issues, a new food market sector, namely light foods, has emerged. The aim of the study was to assess the consumption frequency of light foods and drinks and to analyse the relationship between the consumption frequency and age, education and body weight of the respondents. MATERIAL AND METHODS: The study involved 203 adults who declared the consumption of light foods and drinks. The frequency of consuming light foods and drinks was assessed on the basis of the author's own survey questionnaire. RESULTS: The largest proportion of respondents choose light dairy products several times a week (23.2%) or occasionally (40.4% of respondents). Fat products of a light type and light sweets were consumed occasionally by 34.5% and 30% of respondents respectively. Light drinks were in most cases consumed several times a month (20.7%) and occasionally (40.4%). CONCLUSIONS: The consumption of fast foods is rare among the respondents. There was a weak or low correlation between the frequency of light food consumption and age, education and body weight of the respondents. It seems necessary to provide nutrition education from an early age, especially among children and adolescents, and to continue it with adults.

PL

WSTĘP: Sposób żywienia ma znaczenie nie tylko dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, ale również w prewencji wielu chorób. Prawidłowe odżywianie pozwala także utrzymać właściwą masę ciała. Z powodu zwiększenia zainteresowania konsumentów tymi zagadnieniami zaczął rozwijać się nowy sektor rynku żywnościowego, tj. produkty typu light. Celem pracy była ocena częstości ich spożycia oraz analiza zależności pomiędzy częstością konsumpcji a wiekiem, wykształceniem i masą ciała badanych osób. MATERIAŁ I METODY: W badaniu brały udział 203 dorosłe osoby, które deklarowały spożywanie produktów typu light. Częstotliwość ich konsumpcji oceniano na podstawie autorskiego kwestionariusza ankiety.

2

Eating habits of patients with type 2 diabetes mellitus with regard to body mass index

100%

Janion K., Szczepańska E.

|

EN

INTRODUCTION: Recent years have seen a significant increase in the incidence of diabetes mellitus, type 2 diabetes in particular, which closely correlates with the growing problem of overweight and obesity. The aim of the study was to compare eating habits among type 2 diabetic patients with varying body weight as well as to verify whether there was a relationship between dietary habits and the body mass index in these patients. MATERIAL AND METHODS: The study was conducted in diabetology outpatient clinics. A total of 353 diabetic patients participated in the study. The study consisted of two parts, i.e. authors' questionnaire and anthropometric measurements. RESULTS: The recommended number of 4–5 meals a day was declared by 48.6% of subjects with normal body weight, 50.3% of overweight and 48.4% of obese patients. Daily consumption of breakfast was confirmed by 77.1%, 73.9% and 77.8% of respondents, respectively. Daily consumption of whole-grain bread and coarse grits was mostly declared by subjects with normal body weight (62.8%), followed by overweight and obese patients (22.9% and 23%, respectively). Daily consumption of milk and fermented dairy beverages was reported by 24.3% and 15.7% of subjects with normal body weight, 22.3% and 14.7% of overweight patients as well as by 16.7% and 12% of obese patients, respectively. CONCLUSIONS: Eating habits among patients with type 2 diabetes are varied, with healthy eating habits dominating in subjects with normal body weight. A relationship was found between the patients’ BMI values and some of the eating habits as well as consumption rates of various food products.

PL

WSTĘP: W ostatnich latach odnotowuje się znaczący wzrost zachorowalności na cukrzycę, zwłaszcza typu 2, co ściśle koreluje z narastającym problemem nadwagi i otyłości. Celem pracy było porównanie nawyków żywieniowych pacjentów z cukrzycą typu 2 o różnej masie ciała oraz odpowiedź na pytanie, czy występują zależności pomiędzy nawykami a wskaźnikiem masy ciała (BMI) badanych osób. MATERIAŁ I METODY: Badanie zostało przeprowadzone w poradniach diabetologicznych wśród 353 pacjentów z cukrzycą. Składało się z dwóch części – przeprowadzenia ankiety z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza oraz wykonania pomiarów antropometrycznych. WYNIKI: Spożywanie zalecanej liczby 4–5 posiłków w ciągu dnia zadeklarowało 48,6% osób z prawidłową masą ciała, 50,3% z nadwagą oraz 48,4% z otyłością. Codzienne spożywanie I śniadania potwierdziło odpowiednio 77,1%, 73,9% oraz 77,8% z nich. Codzienną konsumpcję pełnoziarnistego pieczywa i gruboziarnistych kasz najczęściej deklarowały osoby z prawidłową masą ciała (62,8%), rzadziej osoby z nadwagą i otyłością, odpowiednio 22,9% i 23% wskazań. Spożycie mleka i mlecznych napojów fermentowanych każdego dnia deklarowało odpowiednio 24,3% i 15,7% osób z prawidłową masą ciała, 22,3% i 14,7% z nadwagą oraz 16,7% i 12% z otyłością. WNIOSKI: Nawyki żywieniowe badanych pacjentów z cukrzycą typu 2 są zróżnicowane, przy czym największą liczbę prawidłowych nawyków żywieniowych zaobserwowano u osób z prawidłową masą ciała. Stwierdzono, iż występuje zależność pomiędzy BMI badanych pacjentów a niektórymi nawykami żywieniowymi i częstością spożycia poszczególnych produktów spożywczych.

3

Use of low-carbohydrate diets in patients with type 2 diabetes

81%

Oleszko A., Szczepańska E., Jośko-Ochojska J.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2018

|

issue 72

287-293

EN

The treatment of type 2 diabetes should be supported with a proper diet paired with physical activity at every stage of therapy. Carbohydrates are key macronutrients with a direct effect on the level of postprandial glycaemia. For the past several decades, dietary intervention studies investigating and comparing the effects of limiting carbohydrate intake in favour of other macronutrients have been carried out. A low-carbohydrate diet has been and still is suggested by some experts as well as patient organizations as the most effective option that is associated with the smallest risk of side effects. The recommendations, however, have not been supported with evidence from high quality randomized control trials. The aim of this work is to review the published meta-analyses of randomized control trials, which compared the parameters relevant for the treatment of diabetes, including fasting plasma glucose, glycated haemoglobin, the lipid profile and weight loss. Currently, there is insufficient scientific evidence allowing a uniform recommendation to be made regarding the optimum amount of carbohydrates in the daily diet, hence the relevant recommendations should be tailored to each patient. In dietary interventions among type 2 diabetes, lowering the patient’s diet energy content is of primary importance, as well as the quality of ingested macronutrients, especially carbohydrates and fats.

PL

Leczenie cukrzycy typu 2 na każdym etapie powinno być wspomagane odpowiednią dietą połączoną z aktywnością fizyczną. Kluczowym makroskładnikiem diety, mającym bezpośredni wpływ na wzrost glikemii po posiłku, są węglo-wodany. Od kilkudziesięciu lat badane są efekty interwencji dietetycznych polegających na ograniczeniu procentowego udziału węglowodanów w diecie na rzecz innych makroskładników. Dieta niskowęglowodanowa była i nadal jest sugerowana przez niektórych ekspertów oraz środowiska pacjentów jako najskuteczniejsza i niosąca najmniejsze ryzyko skutków ubocznych. Sugestie te nie są jednak poparte dowodami pochodzącymi z wysokiej jakości randomizowanych kontrolowanych badań klinicznych. Praca stanowi przegląd publikowanych w ostatnich latach metaanaliz randomizowanych kontrolowanych badań porównujących parametry mające znaczenie dla leczenia cukrzycy: glikemię na czczo, hemoglobinę glikowaną, lipidogram oraz redukcję masy ciała. Obecnie brak wystarczających dowodów naukowych do zalecania jednej, optymalnej ilości węglowodanów w diecie, wobec czego zalecenia te powinny być indywidualizowane. Większą rolę w podejmowanych interwencjach dietetycznych u chorych na cukrzycę typu 2 mają obniżenie całkowitej wartości energetycznej diety oraz jakość dostarczanych makroskładników, szczególnie węglowodanów i tłuszczów.

4

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych

81%

Szczepańska E., Matjeka T., Bielaszka A., Niedworok E.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2010

|

vol. 64

|

issue 1-2

35-47

EN

INTRODUCTION Adolescents are particularly vulnerable to threats and temptations arising from the surrounding world. Lack of perspectives for the utilization of free-of-school time may result in many negative behaviors, like smoking and alcoholism. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of smoking and drinking alcohol. RESULTS The problem of smoking concerns 30% of the surveyed adolescents. In the city the percentage was 31 including more boys than girls, whereas in the country smoke 10% of the tested including more girls. 30% of the examined adolescents admitted to drinking alcohol. Alcohol had been drunk by more pupils from the city (28%) than from the country (14%). More boys drank alcohol in the city milieu whereas the comparable percent of boys and girls in the country. CONCLUSIONS Smoking cigarettes and drinking alcohol was the common phenomenon in the milieu of the tested secondary schools’ adolescents. Diff erences had been discovered in the frequency of occurrence of that behaviour between the pupils living in the city and in the country. The factor signifi cantly determining the occurrence of the discussed behaviour was the family structure.

PL

WSTĘP Młodzież jest grupą szczególnie narażoną na zagrożenia i pokusy płynące z otaczającego świata. Brak perspektyw i warunków do zużytkowania czasu pozaszkolnego skutkować może szerzeniem się wielu negatywnych zachowań, jak nikotynizm czy alkoholizm. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz ocena zależności między czynnikami socjologicznymi a występowaniem analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. palenia papierosów, spożywania alkoholu. WYNIKI Problem palenia papierosów dotyczy 30% ankietowanej młodzieży. Spośród osób zamieszkałych w mieście obecnie pali papierosy 31% osób, w tym więcej chłopców niż dziewcząt, z kolei wśród mieszkających na wsi 10% badanych, z czego więcej dziewcząt niż chłopców. Do spożywania alkoholu przyznało się 30% ankietowanej młodzieży. Alkohol spożywa więcej osób zamieszkałych w mieście (28%), niż zamieszkałych na wsi (14%). Spośród osób, które mieszkają w mieście, alkohol spożywa więcej chłopców, natomiast wśród mieszkańców wsi porównywalny był odsetek chłopców i dziewcząt. WNIOSKI Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży gimnazjalnej, przy czym stwierdzono różnice w częstości występowania tych zachowań między uczniami zamieszkałymi na wsi i w mieście. Czynnikiem determinującym występowanie omawianych zachowań jest struktura rodziny.

5

Zagrożenie wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek pracujących z terminalnie chorymi

81%

Marcysiak M., Szczepańska E., Ostrowska B., Marcysiak M.

Long-Term Care Nursing

|

2019

|

vol. 1

|

issue 1

6

ZAGROŻENIE WYPALENIEM ZAWODOWYM WŚRÓD PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH Z TERMINALNIE CHORYMI

81%

Marcysiak M., Szczepańska E., Ostrowska B., Marcysiak M.

Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej

|

2016

|

issue 1

PL

StreszczenieWstęp: Pielęgniarki, ze względu na specyfikę zadań zawodowych są grupą narażoną na wypalenie zawodowe. Sprawowanie opiekinad osobami umierającymi, które może wiązać się z częstym przeżywaniem stresu może wzmagać to zjawisko.Cel: Poznanie zagrożeń sprzyjających powstaniu wypalenia zawodowego u pielęgniarek w opiece nad pacjentem terminalnym.Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 65 pielęgniarek pracujących z pacjentami terminalnie chorymi. Zastosowanometodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety.Wyniki: Z analizy badań wynika, że praca z pacjentem terminalnym wpływa na powstanie zagrożeń wypaleniem zawodowymwśród pielęgniarek. Wymaga wiele trudu i ponoszenia dużych kosztów emocjonalnych. Do istotnych czynników należy stresi atmosfera w pracy.Wnioski: Ze względu na duże obciążenie w opiece nad terminalnie chorym należy wspierać pielęgniarki oraz stwarzać im odpowiedniewarunki i atmosferę w pracy.Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, terminalnie chory, pielęgniarki

7

Study of health risks in patients with type 2 diabetes by assessing their diet

71%

Grochowska-Niedworok E., Szczepańska E., Całyniuk B., Kardas M., Muc-Wierzgoń M.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2012

|

vol. 66

|

issue 5

15-21

EN

Treating diabetes is a complex process covering proper diet, regular and moderate physical activity and medication. The basis of diet planning is to determine the energy requirements, considering the age, sex, physical activity, physiological condition, concomitant diseases and body mass of the patient. The aim of the study was to evaluate the energy value of meals consumed by patients with type 2 diabetes considering their age, sex and body mass. MATERIAL AND METHODS The study was performed three times on 100 patients, including 52 men and 48 women. It consisted in a 24-hour diet recall and performing anthropometric measures. To evaluate the energy value of meals, the Dieta 2 computer program was used, whereas the Statistica 7.1 program was used for statistical analyses purposes. RESULTS Among the men and women of all the age groups, the daily energy requirements were lower comparing to the dietary recommendations. Moreover, the energy value of individual meals was lower in comparison to the recommendations, excluding dinner which for all the age and weight groups (excluding men aged 31–50 of 90–99kg body mass and women over 75 years of age of 60–69 kg body mass) provided more energy comparing to the recommended value. The energy value of individual meals consumed by the studied patients regardless of their age, weight and body mass was lower comparing to the dietary recommendations. An improper distribution of energy in daily rations and its inadequate division in meals was noted, regardless of the age and sex of the studied subjects. CONCLUSIONS A 24-hour diet recall is an element enabling possible health risks assessment, including undernutrition, overweight or obesity in patients with type 2 diabetes.

PL

Leczenie cukrzycy jest procesem kompleksowym i obejmuje stosowanie odpowiedniej diety, regularnej i umiarkowanej aktywności fizycznej oraz przyjmowanie leków. Podstawą planowania diety jest ustalenie zapotrzebowania energetycznego, które powinno uwzględniać wiek, płeć, aktywność fizyczną, stan fizjologiczny, współistnienie chorób oraz masę ciała pacjenta. Celem pracy była ocena wartości energetycznej posiłków spożywanych przez pacjentów z cukrzycą typu 2, z uwzględnieniem ich płci, wieku i masy ciała. MATERIAŁ I METODY Badanie zostało przeprowadzone trzykrotnie. Uczestniczyło w nim 100 pacjentów, w tym 52 mężczyzn i 48 kobiet. Składały się na nie 24-godzinny wywiad żywieniowy oraz pomiary antropometryczne. Do oceny wartości energetycznej posiłków posłużono się programem komputerowym Dieta 2, do analiz statystycznych wykorzystano program Statistica 7.1. WYNIKI Dla mężczyzn i kobiet we wszystkich grupach wiekowych dobowa podaż energii była niższa od wskazywanej w zalecaniach żywieniowych. Także wartość energetyczna poszczególnych posiłków była niższa od zalecanej, z wyjątkiem posiłku obiadowego, który we wszystkich grupach wiekowych i wagowych (poza mężczyznami w wieku 31–50 lat i masie ciała 90–99 kg oraz kobietami powyżej 75 lat i masie ciała 60–69 kg) dostarczał więcej energii od ilości rekomendowanej. Wartość energetyczna poszczególnych posiłków spożywanych przez badanych pacjentów niezależnie od ich płci, wieku i masy ciała była niższa od zaleceń żywieniowych. Stwierdzono nieprawidłowy rozkład energii zawartej w dziennej racji pokarmowej i podział jej na posiłki, niezależnie od płci i wieku badanych osób. WNIOSEK 24-godzinny wywiad żywieniowy jest elementem umożliwiającym ocenę możliwości wystąpienia zagrożeń zdrowia, w tym niedożywienia, nadwagi lub otyłości, u pacjentów z cukrzycą typu 2.

8

Selected teachers’ eating habits with regard to frequency of their physical activity

71%

Szczepańska E., Toczyńska K., Janion K., Stanuch B., Lenard B.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2016

|

vol. 70

163-171

EN

INTRODUCTION: Teachers are members of a specific work group that is obliged to present positive patterns of behavior also in the aspect of proper nutrition and physical activity. The aim of the research was to evaluate teachers’ eating habits and find an answer to the question if there is a correlation between their eating habits and the frequency of their physical activity. MATERIAL AND METHODS: 459 teachers took part in the study. It was conducted using a survey questionnaire developed by the authors which had some questions about socio-demographic features, selected eating habits, the frequency of consuming food products and undertaking physical activity. RESULTS: The consumption of 4–5 meals a day was indicated by 51.6% of teachers who undertake physical activity less than once a week, 54.9% – once a week, 58.5% – several times a week and 66.7% – every day. Daily consumption of the first and second breakfast was declared by respectively 70.3% and 38.3% of teachers undertaking physical activity less than once a week, 77.9% and 45.1% who do sports once a week and 79.9% and 44.5% that do it a few times a week. The highest percentage of proper habits was noticed among teachers who practise sports everyday and that is respectively 81.5% and 51.9%. CONCLUSIONS: Teachers’ eating behaviors are diverse, yet the teachers with the best habits are those who undertake physical activity. There is a correlation between the majority of analysed eating habits and the frequency of physical activity every day.

PL

WSTĘP: Nauczyciele stanowią szczególną grupę zawodową, która zobligowana jest do przekazywania pozytywnych wzorców zachowań, także w zakresie prawidłowego odżywiania oraz aktywności fizycznej. Celem badań była ocena zachowań żywieniowych nauczycieli oraz odpowiedź na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy zachowaniami żywieniowymi a częstością podejmowania przez nich aktywności fizycznej. MATERIAŁ I METODY: Badaniem objęto 459 nauczycieli. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety, w którym zawarto pytania dotyczące cech społeczno-demograficznych, wybranych zachowań żywieniowych, częstości spożycia produktów spożywczych oraz podejmowania aktywności fizycznej. WYNIKI: Na spożycie 4–5 posiłków dziennie wskazało 51,6% pedagogów, którzy aktywność fizyczną podejmują rzadziej niż raz w tygodniu, 54,9% – raz w tygodniu, 58,5% – kilka razy w tygodniu oraz 66,7% – codziennie. Codzienne spożycie I oraz II śniadania deklarowało odpowiednio 70,3% i 38,3% nauczycieli podejmujących aktywność fizyczną rzadziej, niż raz w tygodniu, 77,9% oraz 45,1% osób podejmujących aktywność fizyczną raz w tygodniu, 79,9% i 44,5% osób deklarujących aktywność fizyczną kilka razy w tygodniu. Najwyższy odsetek prawidłowych zachowań zaobserwowano wśród pedagogów podejmujących aktywność fizyczną codziennie, odpowiednio 81,5% oraz 51,9%. WNIOSKI: Zachowania żywieniowe badanych nauczycieli są zróżnicowane, przy czym najkorzystniejszymi zachowaniami charakteryzowali się nauczyciele podejmujący aktywność fizyczną codziennie. Stwierdzono występowanie zależności pomiędzy większością analizowanych zachowań żywieniowych oraz częstością podejmowania aktywności fizycznej.

9

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu

71%

Szczepańska E., Matjeka T., Kiciak A., Kardas M., Całyniuk B.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2010

|

vol. 64

|

issue 1-2

48-59

EN

INTRODUCTION The use of drugs and other stimulants, as well as a passive way of spending free time, are the most common unhealthy behaviors among adolescents. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils at the age 13-14 of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of taking drugs and spending free time. RESULTS 10% of the surveyed in the tested group of secondary schools’ adolescents admitted taking drugs. Comparable number of girls and boys took drugs in the country, whereas there was larger number of boys in the city. In the city the adolescents dedicated their free time to meeting friends and watching TV, and in the country the pupils spent their free time with PC or meeting friends. CONCLUSIONS It had been ascertained that among the surveyed pupils there had been a group taking psychoactive substances. Passive way of spending free time was a common phenomenon in the milieu of the tested adolescents but there were diff erences in occurrence of the analysed behaviour be tween the pupils from the city and the country. The factors determining the occurrence of the discussed behaviour were the family structure and father’s education.

PL

WSTĘP Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu. WYNIKI W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi. WNIOSKI Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.

10

Preferencje żywieniowe dzieci w wieku 7–10 lat

62%

Bielaszka A., Grochowska-Niedworok E., Kiciak A., Szczepańska E., Kardas M., Całyniuk B., Zima-Dańczyk A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2014

|

vol. 68

|

issue 4

187-191

EN

INTRODUCTION The eating preferences and habits initiated from the beginning of our life have a significant impact on proper nutrition through our lifetime. Parents play a major role in this process because their children learn from them what is healthy and what is not. The main objective of the work is to assess the food preferences of children aged 7-10 years, taking into account the views of children and their parents. An additional aim is to demonstrate the correlation between the frequency of consumption of selected products, and their declared level of acceptance. MATERIALS AND METHODS During our research we focused on a group of 110 children aged 7–10 and parents who live in Zabrze and Ruda Slaska. Both groups were asked to take part in a survey by filling in two authorial questionnaires. Statistical analysis was conducted based on χ2 Pearson’s test. RESULTS Most of the meals consumed from the analysed group of products were approved of by the children. The research showed that 92% of the children liked apples very much. Out of vegetables, 67% of the children preferred cucumbers. Out of dairy products, 62% of the children selected milk and 56% indicated fruit yogurt as their preferred products. Sour fermented dairy products were defined as products that were the most disliked by children, i.e. 55% of children disliked buttermilk, and 20% of children disliked dark/ whole grain bread. CONCLUSIONS The eating habits and preferences of children are well known by most of their parents. However, this research has not shown the relationship between the level of acceptance of the products and the frequency of their consumption. The results gathered during this research have shown that there is a need to educate both children and their parents to make sure that they understand the rules of good eating habits and its influence on the development of growing children.

PL

W S T Ę P Na prawidłowe żywienie wpływają nawyki i upodobania żywieniowe, które kształtują się od najmłodszych lat życia. Ważną rolę w tym procesie odgrywają rodzice, od których dziecko uczy się tego, co jest zdrowe, a co nie. Celem głównym pracy jest ocena preferencji żywieniowych dzieci w wieku 7–10 lat, z uwzględnieniem opinii dzieci i ich rodziców. Celem dodatkowym jest wykazanie zależności między częstością spożycia wybranych produktów a deklarowanym poziomem ich akceptacji. M A T E R I A Ł I M E T O D Y Badaniem objęto grupę 220 osób, w tym 110 uczniów w wieku 7–10 lat mieszkających w Zabrzu i Rudzie Śląskiej oraz grupę 110 rodziców dzieci, wykorzystując dwa autorskie kwestionariusze ankiety. Dokonano analizy statystycznej używając testu χ2 Pearsona, przyjmując poziom istotności α = 0,05. WYNIKI Większość produktów spożywczych z analizowanych grup żywności była akceptowana przez dzieci. W badaniach wykazano, że najbardziej preferowanymi owocami były jabłka, które 92% dzieci bardzo lubiło. Spośród warzyw, najchętniej uczniowie spożywali ogórki (67%), a z grupy produktów mlecznych mleko (62%) i jogurt owocowy (56%). Do szczególnie nielubianych produktów zaliczano fermentowane przetwory mleczne, takie jak maślanka, której nie lubiło 55% dzieci, kefir (35%) i ciemne pieczywo (20%). WNIOSKI Zdecydowana większość badanych rodziców dobrze zna upodobania żywieniowe swoich dzieci, nie wykazano jednak w badaniach zależności między poziomem akceptacji produktów a częstością ich spożycia. Wyniki badań wskazują na potrzebę edukacji żywieniowej zarówno dzieci, jak i ich rodziców z zakresu zasad prawidłowego żywienia i jego wpływu na rozwój dorastających dzieci.

11

Creating and using nutrition education program as example of developing proper eating habits among children

52%

Szczepańska E., Bielaszka A., Janion K., Słoma M., Stanuch B., Stefaniak A., Szeja N., Grochowska-Niedworok E.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2018

|

issue 72

156-163

EN

Health education, including nutrition education, is defined as a process which is aimed at teaching a proper lifestyle, maintaining good health, strengthening it and creating an environment which would be beneficial to physical and mental health. Properly planned and conducted education brings both health and economic benefits and is a long-term investment in the health of the population. Providing education is especially needed among the youngest children, beginning from children at the preschool age. Forming proper eating behaviors from the earliest age of a child may prevent the development of diseases in older age, for example overweight and obesity, accompanying diseases such as diabetes, atherosclerosis or malignancies. Thus, it is necessary to implement educational programs which supplement preschool education and school health education. A response to the needs of the population was the creation and implementation of the authors’ own educational program “Children’s Academy of Culinary Art”, whose aim was to increase children’s interest in proper nutrition and form proper eating habits which will improve health in future. The program consisted of a technological module which included practical classes in technological workshops and an educational one which consisted of theoretical and practical parts. The huge success of both editions of the program convinced the authors of the necessity and importance of further actions connected with nutrition education.

PL

Edukację zdrowotną, w tym także żywieniową, definiuje się jako proces służący nauce sposobu życia, mający na celu zachowanie zdrowia oraz wzmacnianie go, a także tworzenie środowiska sprzyjającego zachowaniu dobrostanu fizycznego i psychicznego. Prawidłowo zaplanowana oraz przeprowadzona edukacja niesie za sobą zarówno efekty zdrowotne, jak i ekonomiczne, ponadto stanowi długofalową inwestycję w zdrowie populacji. Edukacja potrzebna jest szczególnie w najmłodszej grupie wiekowej, począwszy od dzieci w wieku przedszkolnym. Kształtowanie prawidłowych zachowań żywieniowych już od najmłodszych lat życia dziecka może zapobiec rozwojowi w starszym wieku m.in. nadwagi oraz otyłości, jak również chorób towarzyszących, takich jak cukrzyca, miażdżyca czy nowotwory. Konieczne staje się zatem realizowanie programów edukacyjnych, uzupełniających przedszkolną oraz szkolną edukację zdrowotną. Odpowiedzią na potrzeby populacyjne było stworzenie i przeprowadzenie autorskiego programu edukacyjnego „Dziecięca Akademia Sztuki Kulinarnej”, który miał na celu zwiększenie zainteresowania dzieci tematyką prawidłowego odżywiania oraz wykształcenie prawidłowych nawyków żywieniowych, mających w przyszłości wpłynąć na poprawę ich zdrowia. Program składał się z modułu technologicznego, uwzględniającego zajęcia praktyczne w pracowniach technologicznych, oraz edukacyjnego, który obejmował część teoretyczną i ćwiczeniową. Duży sukces obu edycji programu utwierdził Autorów w przekonaniu o konieczności i istotności prowadzenia dalszych działań związanych z edukacją żywieniową.

12

Wartość energetyczna i odżywcza diety osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie Śląska

52%

Grochowska-Niedworok E., Całyniuk B., Szczepańska E., Muc-Wierzgoń M., Dul L., Kiciak A., Bielaszka A., Kardas M., Stolarczyk A.

Annales Academiae Medicae Silesiensis

|

2012

|

vol. 66

|

issue 5

9-14

EN

The collection of information concerning the diet of elderly people living in diff erent conditions may give a complex view of the nutritional habits in Silesia. The aim of the research was to evaluate the nutritional regime of persons older than 65 years living in Welfare Centers in the Silesian Voivodeship. The study was carried out in four randomly selected Welfare Centers of the Silesian Voivodeship and included 232 people: 105 women and 127 men. The research used the method of 24-hour medical history that was repeated three times. The analysis of the diet content of people over 65 years old living in Welfare Centers, both women and men, indicated many abnormalities, connected mainly with a high intake of calories (women: median 2841.1 kcal and quartile spread 248.6 kcal; men: median 2829.2 kcal and quartile spread 325.1 kcal). The average percentage of protein norm realization in the diet was high and amounted to 141% for women and 137.1% for men. The study indicated a high intake of calories, exceeded the norms of fat calories intake and a defi ciency of carbohydrate energy, as well as a low intake of fi ber in the diet. On account of the fact that similar tendencies are observed in the case of the nutritional regime of Welfare Center residents in many regions of Poland, the organization of nutrition rationalization trainings for Welfare Center staff and residents themselves is necessary.

PL

Zebranie informacji o składzie diety osób starszych żyjących w różnych warunkach daje pełny obraz sposobu żywienia ludzi w regionie śląskim. Celem badań była ocena sposobu żywienia osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie województwa śląskiego. Badaniami, przeprowadzonymi w czterech losowo wybranych domach pomocy społecznej, objęto 232 osoby (105 kobiet i 127 mężczyzn). Zastosowano metodę 3-krotnie powtórzonego 24-godzinnego wywiadu na temat spożycia produktów, potraw i napojów. Analiza składu diety osób po 65 roku życia zamieszkałych w domach pomocy społecznej, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, wykazała wiele nieprawidłowości związanych głównie z wysokim spożyciem energii (kobiety: mediana 2841,1 kcal i rozstęp kwartylowy 248,6 kcal; mężczyźni: mediana 2829,2 kcal i rozstęp kwartylowy 325,1 kcal). Średni procent realizacji normy na białko w diecie badanej grupy był wysoki i wynosił 141% u kobiet i 137,1% u mężczyzn. Badanie wykazało wysokie spożycie energii, przekroczenie normy energii pochodzącej z tłuszczów i niedobór energii pochodzącej z węglowodanów. Jednocześnie wykazano niskie spożycie błonnika. Ze względu na fakt, że podobne tendencje obserwowane są w sposobie żywienia pensjonariuszy domów pomocy społecznej z wielu regionów kraju, celowe jest organizowanie szkoleń dla personelu tego typu placówek oraz samych pensjonariuszy w zakresie racjonalizacji żywienia.

Refine search results

Consumption of light foods and drinks among adults

Eating habits of patients with type 2 diabetes mellitus with regard to body mass index

Use of low-carbohydrate diets in patients with type 2 diabetes

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych

Zagrożenie wypaleniem zawodowym wśród pielęgniarek pracujących z terminalnie chorymi

ZAGROŻENIE WYPALENIEM ZAWODOWYM WŚRÓD PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH Z TERMINALNIE CHORYMI

Study of health risks in patients with type 2 diabetes by assessing their diet

Selected teachers’ eating habits with regard to frequency of their physical activity

Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu

Preferencje żywieniowe dzieci w wieku 7–10 lat

Creating and using nutrition education program as example of developing proper eating habits among children

Wartość energetyczna i odżywcza diety osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie Śląska