Search results

1

Praktyczne aspekty szczepień ochronnych u dzieci

100%

Piotrowska-Jastrzębska J., Piotrowska-Depta M.

|

issue 4

240-244

EN

The paper discusses practical aspects of prophylactic vaccinations in Poland. Special attention was put to vaccination suitability, selection of vaccines, schedule and application methods. Active immunization in children is performed in accordance with national prophylactic immunization program, in case of epidemiological threats, additionally special vaccination actions are performed in high risk groups. Before every vaccination appropriate medical qualification should be carried out, including history, physical examination, evaluation of potential post-vaccination risks, recommendations and indications. The usage of 10-point screening pre-vaccination “Questionnaire in children and adolescents” is highly recommended. Appropriate time intervals between living vaccines applications or subsequent doses of the same vaccines should be observed. In case of repeated injections in children it is also vital to relieve pain by breast-feeing or sucrose solution during vaccine application. Local anaesthetics or painkillers can also be applied. It can be problematic for a doctor to recommend vaccinations for children suffering from allergies. It should be pointed out that only anaphylaxis to vaccine antigens or other parts of vaccine is an absolute contraindication against its usage. Children with chronic diseases should be immunized during remission periods and receive a wider than obligatory range of vaccines.

PL

W pracy omówiono aspekty praktyczne dotyczące zasad wykonywania szczepień ochronnych w Polsce. Zwrócono uwagę na prawidłowe przeprowadzanie kwalifikacji do szczepień, odpowiedni dobór szczepionek, schemat i technikę ich podawania. Uodpornienie czynne przeciwko chorobom zakaźnym u dzieci i młodzieży jest wykonywane według narodowych programów szczepień ochronnych, a w przypadku zagrożeń epidemicznych dodatkowo przeprowadzane są szczepienia akcyjne w grupach wysokiego ryzyka. Przed każdym szczepieniem należy przeprowadzić odpowiednią kwalifikację lekarską, uwzględniającą wywiad, badanie fizykalne, ocenę ryzyka ewentualnych odczynów poszczepiennych lub wskazań do szczepień zalecanych. Bardzo pomocny w uzyskaniu wywiadu przed szczepieniem i w jego interpretacji jest 10-punktowy „Kwestionariusz wywiadu przesiewowego przed szczepieniami dzieci i młodzieży”. Należy ściśle przestrzegać wieku, w którym realizuje się szczepienia, oraz odstępów czasowych pomiędzy szczepionkami żywymi lub kolejnymi dawkami tej samej szczepionki. Wykonywanie wielokrotnych iniekcji podczas realizacji szczepień wymaga stosowania różnych sposobów eliminacji doznawanego przez dziecko bólu. Należą do nich m.in.: karmienie piersią podczas szczepienia, podawanie roztworu sacharozy, stosowanie preparatów miejscowo znieczulających skórę lub środków przeciwbólowych. Pewne problemy w kwalifikacji do szczepień ochronnych stwarzają lekarzowi dzieci z chorobami alergicznymi. Należy podkreślić, że tylko uczulenie w stopniu anafilaksji na antygeny szczepionkowe czy inne składowe szczepionki jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do jej stosowania. Dzieci z chorobami przewlekłymi powinny być szczepione w okresach remisji choroby i otrzymywać dodatkowo szerszy niż obowiązkowy zakres szczepień.

2

Zmiany w zakresie szczepień ochronnych u dzieci

100%

Piotrowska-Jastrzębska J., Piotrowska-Depta M.

|

issue 4

245-252

EN

Vaccinations belong to the basic and most important prophylactic activities. The paper presents the latest changes in vaccination recommendations for healthy neonates and high risk groups (premature infants) as well as infant population. Considerable changes in tuberculosis immunization for developmental age population have been noted recently in Poland. According to the latest recommendations BCG vaccination should be applied once, as soon as possible after a child’s birth, yet not necessarily during the first 24 hours of life, but on a chosen day of stay in a neonate clinic. The obligation of scare after vaccination evaluation has been abolished, too. However, the duty of medical documentation control in the first year of life in order to check if BCG vaccination has been performed is obligatory. In premature neonates with the risk of serious bacterial infections, compulsory vaccinations should not be delayed, and in children without clinical problems, they should be performed in accordance with chronological age. The children from this group should also be covered by the extended program of active immunization available today in Poland. The constant threat of infectious diseases is noted in WHO reports. The latest report published in 2008 presents the groups of the most dangerous diseases which require priority preventive activities. The group includes pneumococcal and meningococcal infections, influenza and varicella. Compulsory refunded vaccinations against pneumococci for children up to the age of 5 and against varicella for children up to the age of 12 were introduced in October 2008 in Poland. One should hope that thanks to the progress in vaccinology and new vaccines implementation it will be possible to effectively protect the developmental age population against numerous diseases.

PL

Szczepienia ochronne należą do podstawowych i najważniejszych działań profilaktycznych. W pracy przedstawiono najnowsze zmiany w zaleceniach dotyczących szczepień ochronnych w grupie noworodków zdrowych oraz z grup wysokiego ryzyka, tj. wcześniaków, oraz w populacji niemowląt. W ostatnich latach nastąpiły w Polsce istotne zmiany dotyczące uodpornienia populacji wieku rozwojowego przeciwko gruźlicy. Według najnowszych wytycznych szczepienie BCG należy wykonać jednorazowo, jak najszybciej po urodzeniu dziecka, jednak niekoniecznie w 1. dobie życia, ale w dowolnym dniu pobytu w oddziale noworodkowym. Zniesiono też obowiązek oceny wielkości blizny poszczepiennej u 12-miesięcznych niemowląt. Obowiązuje natomiast kontrola dokumentacji medycznej w 1. roku życia dziecka w celu sprawdzenia, czy wykonane zostało szczepienie BCG. U wcześniaków, należących do grupy wysokiego ryzyka ciężkich zakażeń, głównie bakteryjnych, nie należy opóźniać realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych; przy dobrym stanie klinicznym powinny być wykonywane zgodnie z wiekiem kalendarzowym. Dzieciom tym trzeba także rozszerzać program czynnego uodpornienia o aktualnie dostępne w Polsce szczepionki zalecane. O stałym zagrożeniu chorobami zakaźnymi na świecie informują raporty WHO. W ostatnim raporcie, opublikowanym w 2008 roku, przedstawiono grupy najgroźniejszych chorób, wymagających priorytetowych działań prewencyjnych, do których zaliczono m.in. zakażenia pneumokokowe i meningokokowe, grypę i ospę wietrzną. Od października 2008 roku w Polsce wprowadzono obowiązkowe, refundowane szczepienia dla dzieci z grup wysokiego ryzyka przeciwko pneumokokom do 5. r.ż. i ospie wietrznej do 12. r.ż. Należy mieć nadzieję, że dzięki postępowi wakcynologii i wdrażaniu nowych szczepionek możliwa będzie coraz skuteczniejsza ochrona populacji wieku rozwojowego przed licznymi chorobami.

3

Krztusiec – choroba nie tylko dzieci, aktualne strategie jej zapobiegania

100%

Piotrowska-Depta M., Piotrowska-Jastrzębska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 4

240-244

EN

Pertussis (whooping cough) is an acute infectious disease of children, the most dangerous for newborns and infants. Before common vaccinations were introduced, pertussis was an endemic disease of high morbidity, high death rate, especially in the first year of life, and numerous complications. After the vaccinations were introduced for some time downward tendency of pertussis morbidity was observed. Nowadays morbidity rate is growing (in Poland 3.45 in 2009 vs. 2.25 in 2008), and the reasons for this tendency could lie in the fast extinction of postvaccination response in older children, which makes them vulnerable to infections. In the last decade the increase in pertussis prevalence in adolescents and adults in observed. This fact calls for the intensification of researches into creating new vaccine designed for adolescents and adults. The introduction of 2 new dTap vaccines in the USA in 2005 based on tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis vaccine [Boostrix, GlaxoSmithKline (10-18 years of age) and Adacel, Sanofi Pasteur (11-64 years of age)], constitutes a first step towards the improvement of the epidemio-logical situation. The study presents pertussis prevalence in Poland and in the world, as well as current prevention strategies. Nowadays prevention based on the implementation an adult program (a cocoon strategy and a single booster dose dTap) in addition to childhood and adolescents vaccination seems to be the most effective strategy resulting in significant reduction of pertussis incidence in the all age groups.

PL

Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną wieku dziecięcego, najbardziej niebezpieczną dla noworodków i niemowląt. Przed erą wprowadzenia powszechnych szczepień przeciwkrztuścowych krztusiec występował jako choroba endemiczna charakteryzująca się wysoką zapadalnością, wysokim odsetkiem śmiertelności, szczególnie w 1. roku życia, oraz licznymi powikłaniami. Po wprowadzeniu szczepień ochronnych przez pewien okres obserwowano tendencję spadkową zachorowań. Obecnie współczynnik zapadalności wzrasta (w Polsce 3,45 w 2009 roku vs 2,25 w 2008 roku), a przyczyn tego zjawiska upatruje się w szybkim wygasaniu odpowiedzi poszczepiennej u dzieci starszych, co czyni je podatnymi na zakażenie. W ciągu ostatniej dekady odnotowuje się systematyczny wzrost zachorowań na krztusiec wśród młodzieży i osób dorosłych. Fakt ten skłania do intensyfikacji prac nad opracowaniem nowych, skutecznych szczepionek przeciwko krztuścowi przeznaczonych do stosowania w profilaktyce krztuśca u młodzieży i dorosłych. Rejestracja w 2005 roku w USA dwóch nowych szczepionek skojarzonych dTap zawierających acelularny komponent krztuśca, toksoid tężcowy oraz obniżoną ilość toksoidu błoniczego [Boostrix, GlaxoSmithKline (od 10. do 18. r.ż.) oraz Adacel, Sanofi Pasteur (od 11. do 64. r.ż.)] jest pierwszym krokiem ku poprawie sytuacji epidemiologicznej w całym społeczeństwie. Tym bardziej, że dotychczasowe badania potwierdzają ich immunogenność i profil bezpieczeństwa. W pracy przedstawiono sytuację epidemiologiczną zachorowań na krztusiec w Polsce i na świecie oraz aktualne strategie zapobiegania tej chorobie. Nowoczesna profilaktyka krztuśca polegająca na powszechnym wprowadzeniu programu szczepień u osób dorosłych i młodzieży (obejmującego strategie tzw. kokonu i podawania dawki przypominającej dTap) wydaje się aktualnie najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia częstości występowania krztuśca w całej populacji.

4

Ocena stanu odżywienia i parametrów składu ciała u młodzieży w wieku 16-18 lat rozpoczynającej programowany trening fitness

81%

Zapolska J., Piotrowska-Jastrzębska J., Białokoz-Kalinowska I., Ostrowska L.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 4

259-263

EN

Introduction: The obesity epidemic has begun in the 80s and is still spreading which makes it a serious social and medical problem for the contemporary world. WHO stated that obesity is a chronic disease which requires complex treatment (special diet, change in a life style, physical activity). Both, individual workout performed on the aerobic equipment and resistance training, are crucial for obesity treatment. Propagating healthy lifestyle and proper eating habits among the whole nation is the basis for preventing and curing obesity and overweight. Aim of paper: The aim of the research was to evaluate the diet and the body composition in a group of adolescence, aged 16-18 beginning yearly professionally designed fitness program. Material and methods: The group of 90 girls and 64 boys began a specially designed fitness program which lasted 12 months. The nutritional state together with the body composition was evaluated with the use of bioelectrical impedance method (equipment InBody 220, producer Biospace). Results: The average BMI of the beforehand mentioned group was 23.3 [kg/m2] in girls and 24.4 [kg/m2] in boys. Although the BMI was close to normal the average amount of body fat was too high in girls (28.7%). In the group of girls the BMI showed a proper weight, however the amount of body fat was too high, it was suggested that the amount of fat tissue was decreased while the amount of skeletal muscles was increased. These data show that the proper body proportions were shaken. Conclusions: Professional equipment used for evaluation of the body composition helps to create a detailed program for fat reduction and muscle tissue growth together with creating a professional individual training program.

PL

Wstęp: Epidemia otyłości notowana od lat 80. XX wieku trwa nadal, stając się poważnym problemem medyczno- -społecznym współczesnego świata. WHO uznała otyłość za przewlekłą chorobę wymagającą kompleksowego leczenia z zastosowaniem właściwej diety, zmiany stylu życia z uwzględnieniem aktywności fizycznej. Promocja zdrowego stylu życia oraz właściwych nawyków żywieniowych adresowana do całej populacji stanowi podstawę prewencji i leczenia nadwagi i otyłości. Celem pracy była ocena stanu odżywienia i parametrów składu ciała w grupie młodzieży w wieku 16-18 lat rozpoczynającej 12-miesięczny programowany trening fitness. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 90 dziewcząt i 64 chłopców, zakwalifikowanych do długofalowych badań oceniających wpływ ćwiczeń fizycznych na parametry składu ciała i wybrane wskaźniki biomedyczne. Stan odżywienia i skład ciała badanych oceniano metodą impedancji bioelektrycznej z zastosowaniem urządzenia InBody 220 (producent Biospace). Wyniki: Średnie wartości BMI w badanej grupie młodzieży wynosiły 23,3 u dziewcząt i 24,4 u chłopców i mieściły się w granicach przyjętej normy. Pomimo prawidłowych wartości wskaźnika BMI w obu badanych grupach procentowa zawartość tkanki tłuszczowej u dziewcząt przekraczała optymalne wartości i wynosiła 28,7%. Analiza komputerowa składu ciała pomimo prawidłowych wartości BMI wskazywała w grupie dziewcząt potrzebę redukcji tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym wzroście masy mięśni szkieletowych. Wnioski: Badanie składu ciała z zastosowaniem urządzeń wyposażonych w komputerowe analizatory pozwala precyzyjnie określić skład ciała badanych i wskazać kierunki prawidłowego indywidualnego programu treningowego.

5

Kontrowersje w leczeniu dietetycznym otyłości

81%

Białokoz-Kalinowska I., Zapolska J., Piotrowska-Jastrzębska J.

|

issue 4

253-256

EN

Obesity rates are increasing in most countries throughout the world. It is estimated that more than 50% of adults population in industrial countries is overweight and the percentage of the obesity reaches up to 30% in some countries (USA, United Kingdom). This alarming tendency in also observed among children and adolescents. The obesity epidemic – the sudden and rapid increase in obesity rates has started in 1980s and continues unabated today. It became a serious public health problem. The reasons for the increase are complex and involve biological, behavioural and environmental factors, especially unsatisfied level of daily physical activity and bad food habits. So far success in long-term obesity treatment is poor and appears to require promotion of life style modification and proper eating strategies for the whole population. Popular weight-loss plans often have conflicting recommendations, which makes it difficult to determine the most healthful approach to weight loss. The outcomes of many dietary strategies in obesity are often short time lasting and weight loss is soon followed by rapid body mass gain as yo-yo effect. Therefore there is need for further researches on differences in the composition of the energy-restricted diets and on their influence on body mass reduction in long-term perspective. The authors in this paper are presenting some of the most popular dietary approaches for weight loss, pointing out the efficacy and the overall adherence rates of them, dietary quality and medical grounds for their application in the obesity therapy.

PL

Otyłość jest zjawiskiem coraz częściej występującym na świecie. Szacuje się, że ponad połowę dorosłej populacji krajów uprzemysłowionych dotknęła nadwaga, a odsetek otyłości w niektórych krajach (USA, Wielka Brytania) wzrasta do 30%. Ta niepokojąca tendencja obserwowana jest również w populacji dzieci i młodzieży. Epidemia otyłości rozpoczęła się w latach 80. i trwa nieprzerwanie do chwili obecnej, stając się poważnym problemem społeczno-medycznym współczesnego świata. Przyczyny tego zjawiska są złożone i wynikają z uwarunkowań biologicznych i środowiskowych, w szczególności z niedostatecznej codziennej aktywności fizycznej oraz złych nawyków żywieniowych. Do tej pory nie udało się wypracować w pełni efektywnej strategii leczenia otyłości. Promocja zdrowego stylu życia oraz właściwych nawyków żywieniowych adresowana do całej populacji stanowi podstawę prewencji i leczenia otyłości. Powszechnie stosowane różnego rodzaju diety odchudzające zawierają często sprzeczne zalecenia. Istniejące kontrowersje utrudniają wybór skutecznej diety w celu redukcji masy ciała, a ich mnogość i różnorodność wprowadzają swoisty chaos informacyjny. Efekty wielu diet są krótkotrwałe i obarczone efektem jo-jo. W wielu przypadkach brak jest jakichkolwiek przesłanek naukowych uzasadniających dane postępowanie dietetyczne. Właśnie dlatego wciąż istnieje potrzeba prowadzenia dalszych badań naukowych umożliwiających w sposób obiektywny ocenę skuteczności dietetycznych metod leczenia otyłości. W niniejszej pracy autorzy przedstawiają spotykane w praktyce różne dietetyczne podejścia do problemu otyłości, wskazując na ich efektywność i naukowe uzasadnienie.

6

Wpływ otyłości na szkielet i metabolizm kostny w okresie wzrastania i rozwoju

81%

Abramowicz P., Konstantynowicz J., Piotrowska-Jastrzębska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2013

|

vol. 9

|

issue 4

338-349

EN

An increasing worldwide obesity epidemics and a number of obesity-related morbidities has brought on the largescale research into associations between adipose tissue and the skeleton and bone metabolism. The results of relevant published studies, conducted in adults and children, are inconsistent: some reports suggest protective role of body fat on skeletal health, whereas others emphasize a detrimental effect of adiposity on bone mineral density (BMD) and bone turnover. The discrepancies may, at least partly, result from differing methodological approachesacross studies. During the last decade, a growing body of evidence has emerged, supporting the view of a negative role of obesity in bone mass accrual during growth. Childhood obesity may lead to fragility fractures and may, therefore, predict early development of osteoporosis in adulthood. The adipokines and hormones secreted by adipocytes are substantially responsible for fat-bone interactions. The effects of adipokines, such as leptin, adiponectin, resistin or visfatin, on BMD during growth, bone modelling and remodelling processes appear multidirectional. Although low BMI has become a commonly accepted risk factor of postmenopausal osteoporosis, and high BMI has been perceived to prevent bone loss, several well-designed paediatric studies have clearly shown a paradoxical deleterious impact of obesity and excessive weight gain on bone tissue. Finally, there is significant evidence that chronic low-grade inflammation induced by obesity is the key mechanism of this negative effect of adiposity on the growing skeleton. The aim of this review is to demonstrate updated knowledge concerning complexity of fat-andbone interactions, and to highlight important pathogenic and clinical implications of childhood obesity on bone structure, BMD, bone strength and metabolism.

PL

Wraz z narastającą częstością występowania otyłości oraz poznaniem jej poważnych klinicznych aspektów rozpoczęła się dyskusja na temat wpływu tkanki tłuszczowej na układ szkieletowy i metabolizm kostny. Wyniki badań są niejednoznaczne – z jednej strony sugerują, że nadmierny rozwój tkanki tłuszczowej wywiera ochronny wpływ na kości w różnych okresach życia, z drugiej – że tłuszcz oddziałuje niekorzystnie na stan szkieletu oraz metabolizm kostny zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Te intrygujące rozbieżności częściowo wynikają z różnorodności ideowej i metodologicznej badań. W ostatnich latach przybywa jednak dowodów potwierdzających negatywne oddziaływanie otyłości wieku rozwojowego na akumulację masy szkieletowej (bone mineral density, BMD). Otyłość w dzieciństwie może predysponować do złamań oraz przyczyniać się do wcześniejszego rozwoju osteoporozy w wieku dorosłym. Kluczową rolę w tych interakcjach mają odgrywać cytokiny i sekrecja przez tkankę tłuszczową licznych czynników hormonalnych. Ponadto wpływ adipocytokin, takich jak leptyna, adiponektyna, rezystyna czy wisfatyna, na rosnącą kość (na procesy modelingu i remodelingu) może być wielokierunkowy. Osteodestrukcyjny pływ otyłości pozostaje, niejako paradoksalnie, w sprzeczności z powszechnie akceptowanym poglądem o ochronnej roli tkanki tłuszczowej, tj. wysokim BMI jako czynniku przeciwdziałającym pomenopauzalnej utracie masy kostnej. Pojawiają się wreszcie dowody, że osiowym mechanizmem niekorzystnego oddziaływania tkanki tłuszczowej na rosnącą kość jest przewlekły minimalny stan zapalny indukowany otyłością. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy i praktyki dotyczących złożonych interakcji tkanka tłuszczowa – kość oraz ukazanie dynamicznie zmieniających się w ostatnich latach poglądów naukowych na temat struktury i masy kostnej oraz metabolizmu kostnego u dzieci z otyłością.

7

Zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży – doświadczenia własne

81%

Białokoz-Kalinowska I., Zapolska J., Piotrowska-Jastrzębska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2009

|

vol. 5

|

issue 4

254-258

EN

Nowadays obesity became a pandemic condition all over the world including the pediatric population. Childhood obesity is not only the risk of obesity in the future but first of all the increased risk of cardiovascular and metabolic diseases. Early diagnostic of the risk factors of cardiovascular diseases included as criteria of metabolic syndrome, in spite of controversy in defining this condition, helps in differentiation of the patients from the high risk group. Aim of the study was to assess the presence of the metabolic syndrome criteria in obese patients admitted to Pediatric Clinic for diagnostic procedure. Materials and methods: There were 112 obese (mean BMI 31.4) aged 10-17 years patients admitted foe diagnostic procedure to Department of Pediatrics. The detailed anthropometric measurements (included BMI, central obesity), biochemical tests and blood pressure monitoring were carried out in all patients. IDF 2007 definition was applied for diagnosis. Results: Metabolic syndrome was confirmed in 10.7% with male predominance 16.6% vs. 3.8%. The elevated values of blood pressure were found in 23.2% (28.3% boys vs. 17.3% girls), dyslipidemia concerning triglycerides in 8.9% (13.3% boys vs. 3.8% girls) and low HDL-cholesterol in 6.3%. Impaired glucose tolerance was observed in 5.3%. Conclusions: The differentiation of the frequency certain metabolic syndrome’s criteria in regards to sex suggests unequal influence of genetic and/or environmental factors. The most important risk factors in our patients seemed to be visceral obesity and hypertension.

PL

Obserwowana na świecie pandemia otyłości dotyczy również dzieci i młodzieży. Otyłość w dzieciństwie to nie tylko otyłość w wieku dorosłym, ale przede wszystkim zwiększone ryzyko powikłań metabolicznych i schorzeń sercowo-naczyniowych w przyszłości. Wczesna diagnostyka czynników ryzyka wchodzących w skład kryteriów rozpoznania zespołu metabolicznego (pomimo kontrowersji wokół definicji zespołu metabolicznego w wieku rozwojowym) może pozwolić na wyodrębnienie grupy pacjentów wysokiego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Celem pracy była ocena częstości występowania określonych cech zespołu metabolicznego wśród otyłych pacjentów skierowanych do diagnostyki w warunkach klinicznych. Materiał i metody: Badaniami objęto 112 otyłych (śr. BMI – 31,4) osób w wieku 10-17 lat hospitalizowanych w Klinice. U wszystkich badanych przeprowadzono badania antropometryczne (potwierdzono otyłość centralną) i biochemiczne oraz monitorowano ciśnienie tętnicze. Do rozpoznania zespołu metabolicznego zastosowano definicję IDF 2007. Wyniki: Zespół metaboliczny rozpoznano u 10,7% (n=12) badanych (u 16,6% chłopców i jedynie u 3,8% dziewcząt). Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego stwierdzono u 23,2% pacjentów (u 28,3% chłopców i u 17,3% dziewcząt), podwyższone wartości triglicerydów u 8,9% (13,3% chłopców vs 3,8% dziewcząt), obniżone wartości cholesterolu HDL u 6,25% badanych, zaś nieprawidłowe stężenie glukozy u 5,3%. Wnioski: Zróżnicowanie pod względem płci występowania cech zespołu metabolicznego u badanych może sugerować niejednakowy udział czynników genetycznych i/lub środowiskowych w patogenezie tego schorzenia. Z punktu widzenia diagnostyczno- rokowniczego otyłość trzewna i nadciśnienie tętnicze jako czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych były najczęściej obserwowanymi objawami zespołu metabolicznego w badanej grupie.

8

Aktywność fizyczna w terapii otyłości

81%

Zapolska J., Białokoz-Kalinowska I., Piotrowska-Jastrzębska J.

|

issue 4

257-260

EN

Obesity is an illness characterised by pathological increase of fat tissue and it is detrimental to health, life expectancy and psychophysical efficiency. People of excessive body mass and larger amount of fat than people of lower body mass, are physiologically less efficient and their locomotive potential is lower. In obese adults fat cells increase their size. Whereas in children, we observe the increase in number of fat cells, which causes obesity in adulthood since the process is irreversible. It often happens that parents do not perceive increased body mass in their children as a health problem until obesity is substantial. This increases the importance of health services in prevention, which may be oriented on properly prepared fitness clubs. General rules applied on the amount of health-oriented training in adults, children and teenagers are similar. Training differs in length, frequency and intensity. Fitness trainings are mostly endurance exercises on cardio equipment, aimed mostly at activating and reduction of the excessive fat tissue. Another form of exercise should be strength training on isotonic equipment. The choice of exercises, their intensity and the patient’s progress should be carefully monitored, as well as the range of HR of each endurance and strength training. Complementarily, flexibility training is proposed, in form of individually chosen exercises.

PL

Otyłość jest chorobą określaną jako patologiczne zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej, która w nadmiernej ilości wpływa negatywnie na stan zdrowia, długość życia i sprawność psychofizyczną. Osoby z nadmierną masą ciała, w której zawartość tłuszczu stanowi proporcjonalnie wysoki odsetek, w porównaniu z osobami o niższej masie ciała są fizjologicznie mniej wydolni, a ich potencjał motoryczny jest niższy. W otyłości u osób dorosłych dochodzi przede wszystkim do zwiększenia rozmiarów komórek tłuszczowych. W przypadku dzieci obserwujemy przyrost liczby komórek tłuszczowych, które mogą się przyczynić do rozwoju otyłości w wieku dorosłym, gdyż zwiększenie liczby komórek jest procesem nieodwracalnym. Często rodzice aż do momentu wystąpienia znacznej otyłości nie postrzegają nadmiernej masy ciała dziecka w kategoriach problemu zdrowotnego. Istotna staje się więc rola służby zdrowia w prowadzeniu działań prewencyjnych, skierowanych na działania np. fitness clubów odpowiednio przygotowanych do podejmowania tego typu zadań. Ogólnie przyjęte zasady dawkowania ćwiczeń w treningu zdrowotnym fitness osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży są podobne. Różnią się czasem trwania, częstotliwością podejmowania aktywności oraz stosowanymi obciążeniami. Treningi fitness obejmują głównie wytrzymałościowe formy ćwiczeń, takie jak ćwiczenia aerobowe na urządzeniach typu cardio mające za zadanie przede wszystkim uaktywnić i zredukować nadmiar tkanki tłuszczowej. Inną formą zajęć usprawniających powinny być ćwiczenia oporowe uwzględniające stosowanie urządzeń izotonicznych. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na dobór ćwiczeń, obciążenie oraz kontrolę postępów. Równocześnie zaleca się stosowanie monitoringu zakresów HR każdej sesji treningu aerobowego i oporowego. Jako uzupełnienie proponowane są ćwiczenia gibkościowe wykonywane jako ćwiczenia indywidualne.

9

Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje

81%

Białokoz-Kalinowska I., Konstantynowicz J., Abramowicz P., Piotrowska-Jastrzębska J.

Pediatria i Medycyna Rodzinna

|

2013

|

vol. 9

|

issue 4

350-356

EN

Osteoporosis is a systemic metabolic disease characterized by loss of bone mass and its impaired microarchitecture, resulting in an increased risk of fragility fracture. Epidemiological data indicate an increase in the incidence of osteoporotic fractures worldwide. The high cost of health, social and economic treatment of osteoporosis requires seeking effective methods of prevention. Considering the multifactorial aetiology of osteoporosis, to the well documented risk factors belong: age, gender, ethnogenetic factors, current or history of chronic disease, steroid therapy and lifestyle. The modifying lifestyle factors as nutrition and physical activity are the potential tools for effective primary prevention of osteoporosis addressed to the whole of society, with particular emphasis on the paediatric population. The results of previous studies evaluating the effect of diet on the reduction of osteoporotic fractures are ambiguous, difficult to interpret and translate into specific dietary recommendations. Although there is a lot of evidence of beneficial effects on skeletal metabolism due to intake of various nutrients (macro- and micronutrients, vitamins D, K and C, isoflavones, plant, polyunsaturated fatty acids omega-3), but both the intake assessment of these nutrients and the monitoring their impact on bone remains extremely difficult in practice. Beneficial role of calcium and vitamin D in mineral homeostasis and bone metabolism has been thoroughly proven, however, further studies are needed, particularly prospective and randomized, in order to determine the optimal calcium intake, dose, bioavailability and nutrient sources, and indications for preventive supplementation. Due to the wide‑spread deficit and insufficient dietary intake of vitamin D, in the light of current guidelines for osteoporosis prevention, the entire population should receive supplementation of vitamin D in the doses strictly dependent on age, sex and season.

PL

Osteoporoza jest układową chorobą metaboliczną charakteryzującą się zanikiem masy kostnej i jej zaburzoną mikroarchitekturą, prowadzącą do wzmożonej łamliwości kości. Dane epidemiologiczne wskazują na wzrost częstości złamań osteoporotycznych. Wysokie koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne leczenia osteoporozy skłaniają do poszukiwania skutecznych metod profilaktyki. Rozważając wieloczynnikową etiologię schorzenia, wśród udokumentowanych czynników ryzyka należy wymienić: wiek, płeć, uwarunkowania etniczno-genetyczne, aktualne lub przebyte przewlekłe choroby, steroidoterapię oraz styl życia. Właśnie w czynnikach modyfikujących styl życia, obejmujących żywienie i aktywność fizyczną (obciążenia mechaniczne kości), upatruje się możliwość korekty masy szkieletowej i jakości tkanki kostnej, efektywnej pierwotnej profilaktyki osteoporozy skierowanej do całego społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci i młodzieży. Wyniki dotychczasowych badań oceniających wpływ diety na redukcję złamań osteoporotycznych są niejednoznaczne, trudne do interpretacji i przełożenia na konkretne zalecenia żywieniowe. Wprawdzie istnieje szereg dowodów korzystnego działania pewnych składników żywieniowych na metabolizm szkieletowy w okresie rozwoju i inwolucji (biopierwiastki, witaminy D, K i C, izoflawony roślinne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3), ale zarówno ocena spożycia tych czynników pokarmowych, jak i monitorowanie ich wpływu na kość w praktyce pozostają niezwykle trudne. Korzystna rola wapnia i witaminy D w homeostazie mineralnej ustroju i metabolizmie kostnym została gruntownie udowodniona, jednakże konieczne są dalsze badania, zwłaszcza prospektywne z randomizacją, w celu ustalenia optymalnej podaży wapnia, dawki, biodostępności i jego źródeł pokarmowych oraz wskazań do prewencyjnej suplementacji. Ze względu na powszechny deficyt i niedostateczną podaż dietetyczną witaminy D zgodnie z aktualnymi wytycznymi profilaktyki osteoporozy cała populacja powinna zostać objęta suplementacją tego związku, w ściśle określonych dawkach, zależnych od wieku, płci i pory roku.

Refine search results

9 Pediatria i Medycyna Rodzinna

2 2013

3 2009

4 2008

9 Piotrowska-Jastrzębska J.

5 Białokoz-Kalinowska I.

4 Zapolska J.

3 Piotrowska-Depta M.

2 Abramowicz P.

2 Konstantynowicz J.

1 Ostrowska L.

Praktyczne aspekty szczepień ochronnych u dzieci

Zmiany w zakresie szczepień ochronnych u dzieci

Krztusiec – choroba nie tylko dzieci, aktualne strategie jej zapobiegania

Ocena stanu odżywienia i parametrów składu ciała u młodzieży w wieku 16-18 lat rozpoczynającej programowany trening fitness

Kontrowersje w leczeniu dietetycznym otyłości

Wpływ otyłości na szkielet i metabolizm kostny w okresie wzrastania i rozwoju

Zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży – doświadczenia własne

Aktywność fizyczna w terapii otyłości

Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje