Search results

1

Rola ghreliny i obestatyny w procesach metabolicznych i nowotworowych u ludzi

100%

Jaszczyńska-Nowinka K., Markowska A.

Current Gynecologic Oncology

|

2010

|

vol. 8

|

issue 2

132-139

EN

Both ghrelin and obestatin are peptides derived from the same precursor – preprohormone – encoded on the 3rd chromosome (3p25-26). Both hormones are secreted to the bloodstream. Ghrelin has 28-amino acids with serine at position 3. It is an endogenous ligand of growth hormone receptor (GHS), which has been discovered in hypophysis and hypothalamus. Ghrelin may occur in active and inactive forms. In order to achieve biological activity, ghrelin must contain a N-octa-acetyl group of serine. Total ghrelin is a sum of active and inactive forms. Ghrelin and its receptors GHS-R1a and 1b (growth hormone secretagogue) are widespread in the body, being present mainly in the gastrointestinal tract, central nervous system, reproductive system, heart and kidneys. Obestatin is a recently discovered 23-amino acids long peptide, produced as a result of proteolytic splitting of the preprohormone ghrelin. Systemic distribution of ghrelin is less well known. Both ghrelin and obestatin play a role in energy management (control appetite, body mass, metabolism of fat and glucose, gastrointestinal function), influence cardiovascular, reproductive and immune systems and participate in modulation of central nervous system function. Ghrelin and obestatin regulate processes of cellular proliferation and apoptosis. Variations of ghrelin and obestatin levels, as well as expression of GHS-R in hypophyseal and neuroendocrine tumors, uterine myomas and both benign and malignant ovarian tumors, confirm their role in tumor development and are a promising topic for future studies in oncology.

PL

Ghrelina i obestatyna są peptydami wywodzącymi się z tego samego prekursora – preprohormonu, który kodowany jest na chromosomie 3. (3p25-26); wydzielane są do krwi. Ghrelina to 28-aminokwasowy peptyd, zawierający serynę w pozycji 3. Jest endogennym ligandem receptora wzrostu (GHS), który wykryto w przysadce i podwzgórzu. Występuje ona w formie aktywnej i nieaktywnej. Aby otrzymać aktywność biologiczną, ghrelina musi zawierać N-oktaacetylową grupę seryny. Ghrelina całkowita to suma form aktywnej i nieaktywnej. Ghrelina i jej receptory GHS-R1a i 1b (growth hormone secretagogue) są szeroko rozpowszechnione w organizmie i występują między innymi w przewodzie pokarmowym, ośrodkowym układzie nerwowym, układzie rozrodczym, sercu i nerkach. Obestatyna to ostatnio wykryty 23-aminokwasowy peptyd powstały na skutek proteolitycznego rozszczepienia preprohormonu ghreliny. Dystrybucja obestatyny w organizmie jest mniej znana. Ghrelina i obestatyna biorą udział w kontroli bilansu energii (apetyt, masa ciała, metabolizm tłuszczów i glukozy, funkcje żołądkowo-jelitowe), a także odgrywają rolę w układzie sercowo-naczyniowym, rozrodczym, modulacji immunologicznej i ośrodkowym układzie nerwowym. Regulują procesy proliferacji i apoptozy komórek. Zmiany stężeń ghreliny i obestatyny oraz/lub ekspresja GHS-R w guzach przysadki mózgowej, guzach neuroendokrynnych przewodu pokarmowego (NET), mięśniakach macicy oraz guzach łagodnych i złośliwych jajnika wskazują na ich udział w rozwoju nowotworów i są obiecującym obiektem badań w onkologii.

2

Nowe markery w raku jajnika

100%

Markowska A., Jaszczyńska-Nowinka K.

|

EN

Neoplastic markers represent high molecular weight substances produced both by neoplastic and healthy cells in response to a developing tumor. A marker may also involve any assayable substance in tumor tissue which manifests immunoreactivity distinct from that in normal tissues. Neoplastic markers serve in the detection of the disease, monitoring of treatment efficacy and in the detection of a relapse. In the case of ovarian cancer, the most recognizable marker involves CA-125, an elevated level of which is detected in around 80% serous carcinomas andwhich increases as the disease progresses. Early stages of ovarian carcinomas are detected by estimation of HE4 (human epididymis protein). The Risk of Malignancy Index (RMI algorithm) is based on the estimation of the CA-125 level, transvaginal ultrasound examination and condition of menopause. Other algorithms used in ovarian carcinoma include OVA-1, based also on CA-125 level, menopausal status and on four proteomic markers, and ROMA (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm), based on CA-125 and HE4. Other markers of less pronounced importance for ovarian carcinoma include: • CA-19-9 (antigen of gastrointestinal carcinoma) – of particular use in carcinomas of gastrointestinal tract, including pancreatic carcinoma but also mucous ovarian carcinoma; • CEA (carcinoembryonic antigen) – a marker of alimentary tract carcinomas, including colorectal carcinoma, gastric carcinoma but also mucous ovarian carcinoma; • CA-15-3 (MUC1) – the recognized marker of breast carcinoma, the concentration of which increases in advanced stages of ovarian carcinoma; • YKL-40 (glycoprotein of human cartilage) – allowing detection of early stages of ovarian carcinoma and its relapses; • kisspeptin (KiSS-1) – associated with the inhibition of metastases in clarocellular ovarian carcinoma; • HIF-1α (hypoxia-inducible factor-1α) – similarly to clusterin, linked to resistance to chemotherapy; • E-cadherin, SDF-1 and metadherin linked to the development of metastases; • enzymatic markers COX-1 and in particular COX-2 correlate with the progress of the disease while an increased COX-2 level indicates resistance to chemotherapy.

PL

Markery nowotworowe są wielkocząsteczkowymi substancjami wytwarzanymi w odpowiedzi na rozwijający się nowotwór zarówno przez komórki nowotworowe, jak i komórki zdrowe. Markerem może być także substancja oznaczona w tkance guza, która wykazuje inną immunoreaktywność niż w tkankach zdrowych. Markery nowotworowe służą do wykrycia choroby, monitorowania skuteczności leczenia, a także wykrycia wznowy. Najbardziej uznanym markerem dla raka jajnika jest CA-125, którego podwyższone stężenie występuje w około 80% raków surowiczych i wzrasta wraz z zaawansowaniem choroby. Do wykrycia wczesnych stadiów raka jajnika stosuje się HE4 (human epididymis protein). Na wartości stężenia CA-125, badaniu przezpochwowym i stanie menopauzalnym oparty jest algorytm RMI (Risk of Malignancy Index). Innymi algorytmami stosowanymi w raku jajnika są OVA-1 (oparty również na wartości CA-125, stanie menopauzalnym i czterech markerach proteomicznych) oraz ROMA (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm), włączający do badania wartość CA-125 i HE4. Markerami mającymi mniejsze znaczenie w raku jajnika są: • CA-19-9 (gastrointestinal cancer antigen) – stosowany w rakach przewodu pokarmowego (w tym raku trzustki), ale również w raku śluzowym jajnika; • CEA (carcinoembryonic antigen) – marker dla raków przewodu pokarmowego, w tym raka jelita grubego i żołądka, ale też raka śluzowego jajnika; • CA-15-3 (MUC1) – uznany marker dla raka piersi, którego stężenie wzrasta w zaawansowanych stadiach raka jajnika; • YKL-40 (ludzka chrząstkowa glikoproteina) – wykrywająca wczesne stadia raka jajnika i jego wznowy; • kisspeptyna (KiSS-1) – związana z hamowaniem przerzutowania w jasnokomórkowym raku jajnika; • HIF-1α (hypoxia-inducible factor-1α) – związany z opornością na leczenie chemiczne, podobnie jak klusteryna; • E-kadheryna, SDF-1 (stromal-derived factor-1) i metadheryna – związane są z przerzutowaniem; • markery enzymatyczne COX-1 i COX-2 – korelują z progresją choroby, a wzrost stężenia COX-2 świadczy o oporności na chemioterapię.

3

Wybrane czynniki molekularne związane z przerzutowaniem raka jajnika

81%

Markowska A., Lubin J., Jaszczyńska-Nowinka K., Markowska J.

Current Gynecologic Oncology

|

2012

|

vol. 10

|

issue 3

236-243

EN

Development of metastases is a typical feature of cancer progression and the main cause of treatment failure in cancer treatment. Due to their ability to settle far from original tumor location, cancer cells may preserve the feature of immortal cells, enabling survival of tumor and transition to chronic phase of the disease. Applying currently available techniques of topical treatment, such as surgery and radiotherapy, we are unable to control fully spread of cancer cells, while systemic chemotherapy even in chemosensitive tumors does not eradicate the disease in all cases. Ovarian cancer may spread by dissemination within the abdominal cavity and lymphatic vessels, resulting in distant metastases. The process of metastases’ development is extremely complex, depending on many different factors governing intercellular adhesion and acquisition of ability to move and migrate by cancer cells. Tumors with coexisting distant metastases are considered most advanced, which means also a grim prognosis for the patient. Mechanism of metastases’ development is the subject of several studies, attempting to identify factors which might lendthemselves for targeted therapy of cancers, including ovarian cancer. The paper presents genes, their products and other metastases-associated proteins: HER2 gene, AEG-1 gene, kisspeptin, E-cadherin, survivin, uPAR, clusterin, Met gene, claudins 3 and 4, kallikreins, SDF-1 gene. This paper is meant to systematize extensive knowledge on the development of metastases development and synthetic analysis of data concerning this process.

PL

Przerzutowanie jest cechą charakterystyczną progresji nowotworów złośliwych i główną przyczyną niepowodzeń w leczeniu raka. Dzięki zdolności do występowania w miejscach poza ogniskiem pierwotnym komórki nowotworowe mogą zachować cechę komórek nieśmiertelnych, co pozwala na przetrwanie nowotworu i nazwanie go chorobą przewlekłą. Stosując dostępne dziś metody leczenia miejscowego, takie jak chirurgia i radioterapia, nie jesteśmy w stanie w pełni kontrolować rozprzestrzeniania się komórek nowotworowych, a systemowa chemioterapia w chemiowrażliwych nowotworach nie zawsze „eradykuje” chorobę. Rak jajnika może szerzyć się poprzez rozsiew w jamie brzusznej oraz naczynia chłonne, dając przerzuty odległe. Proces przerzutowania jest niezmiernie złożony, wpływa na niego wiele różnych czynników decydujących o wzajemnym przyleganiu komórek do siebie, nabyciu zdolności ruchliwości i migracji przez komórki nowotworowe. Nowotwory, którym towarzyszą przerzuty odległe, są klasyfikowane jako najbardziej zaawansowane, co oznacza jednocześnie złe rokowanie dla pacjenta. Mechanizm przerzutowania jest przedmiotem wielu badań mających na celu wyłonienie czynników, które mogą być tarczą dla terapii celowanych nowotworów, w tym raka jajnika. W artykule przedstawiono geny i ich produkty oraz inne białka związane z przerzutowaniem: gen HER2, gen AEG-1, kisspeptynę, kadherynę-E, surwiwinę, uPAR, klusterynę, gen Met, klaudyny 3 i 4, kalikreiny, gen SDF-1. Celem pracy było usystematyzowanie obszernej wiedzy na temat przerzutowania oraz syntetyczna analiza danych dotyczących tego procesu.

4

Rola witamin antyoksydacyjnych w złośliwych nowotworach ginekologicznych

71%

Markowska A., Jaszczyńska-Nowinka K., Kaysiewicz J., Makówka A., Markowska J.

Current Gynecologic Oncology

|

2016

|

vol. 14

|

issue 1

39-52

EN

Vitamins D, C, E and A, which belong to antioxidants, exhibit anticancer activity. The mechanism of vitamin D antitumor activity involves the inhibition of cell proliferation, stimulation of apoptosis, inhibition of angiogenesis and an increased activity of metalloproteinases in the extracellular matrix. Vitamin D prevents the development and progression of breast cancer; its lower levels in the serum of premenopausal women are linked to the development of triple negative cancer (E-, PR-, HER2-). Cohort studies on the effects of VDR (vitamin D receptor) polymorphisms and studies related to vitamin D supplementation in postmenopausal women in the context of reduced risk of breast cancer are controversial. Vitamin D exerts a protective effect against ovarian and endometrial cancer. Vitamin C protects cells against the formation of mutagenic nitro compounds, enhances the immune system by promoting the activity of NK, T and B cells. Vitamin C supplementation improves treatment outcomes in disseminated breast cancer; the vitamin acts synergistically with cisplatin, it increases paclitaxel and doxorubicin cytotoxicity and abolishes toxic effects of tamoxifen. Vitamin C combined with chemotherapy in ovarian cancer prolongs patient’s survival. It increases sensitivity to cisplatin. Vitamin E exerts anticancer effects via multiple pathways. Its increased administration reduces the risk of breast cancer and ovarian cancer. The reduction in the incidence of endometrial cancer remains controversial. Vitamin A also exerts antioxidant effects. The compound reduces the incidence of DNA damage in cells exposed to hydrogen peroxide and protects cell organelles (including mitochondria) against the negative impact of lipid peroxidation. It reduces the risk of multiple tumors, including breast and cervical cancer.

PL

Witamina D oraz witaminy C, E i A, należące do antyoksydantów, wykazują aktywność przeciwnowotworową. Mechanizm działania witaminy D obejmuje hamowanie proliferacji komórkowej, stymulację apoptozy, hamowanie angiogenezy i zwiększanie aktywności metaloproteinaz macierzy pozakomórkowej. Witamina D zapobiega rozwojowi raka piersi i progresji choroby; niższe jej stężenia w surowicy kobiet przed menopauzą wiążą się z rozwojem raków potrójnie negatywnych (E-, PR-, HER2-). Badania kohortowe dotyczące wpływu polimorfizmów genu VRD (vitamin D receptor) oraz badania nad suplementacją witaminy D po menopauzie w kontekście redukcji rozwoju raka piersi są kontrowersyjne. Witamina D ma protekcyjny wpływ w przypadku raka jajnika i endometrium. Witamina C chroni komórki przed mutagennym tworzeniem nitrozwiązków, wzmacnia funkcjonowanie układu immunologicznego przez wzrost aktywności komórek NK oraz limfocytów T i B. Stosowanie witaminy C poprawia wyniki leczenia rozsianego raka piersi; działa ona synergistycznie z cisplatyną, zwiększa cytotoksyczność paklitakselu i doksorubicyny, znosi toksyczny wpływ tamoksyfenu. Witamina C w skojarzeniu z chemioterapią przyczynia się do dłuższego przeżycia pacjentek z rakiem jajnika i poprawia wrażliwość na stosowaną cisplatynę. Witamina E działa przeciwnowotworowo przez wiele ścieżek. Jej zwiększona podaż wiąże się ze spadkiem ryzyka wystąpienia raka piersi i raka jajnika. Obniżenie ryzyka zachorowania na raka endometrium jest kontrowersyjne. Witamina A także ma działanie antyoksydacyjne. Obniża częstość uszkodzeń DNA indukowanych nadtlenkiem wodoru i chroni organella komórkowe (w tym mitochondria) przed negatywnymi skutkami peroksydacji lipidów. Zmniejsza ryzyko rozwoju wielu nowotworów, w tym raka piersi i szyjki macicy.

5

Angiogeneza w złośliwych nowotworach ginekologicznych

71%

Markowska A., Jaszczyńska-Nowinka K., Kaysiewicz J., Makówka A., Markowska J.

Current Gynecologic Oncology

|

2015

|

vol. 13

|

issue 4

256-262

EN

Angiogenesis is crucial for the development and progression of malignant neoplasms. In terms of molecular mechanisms leading to the development of genital malignancies, the development has contributed to improved survival of patients as a result of antiangiogenic therapy, which is targeted against the vascular endothelial growth factor. Vascular endothelial growth factor is a key promoter of angiogenesis and disease progression. Bevacizumab, a humanized anti-vascular endothelial growth factor monoclonal antibody, has shown single-agent activity in women with recurrent tumors. This article reviews the results of studies using bevacizumab in ovarian cancer, which gave rise to its registration by the European Medicines Agency in 2011 in Poland. In addition, the effects of bevacizumab in recurrent, platinum-resistant ovarian cancer (AURELIA), the drug’s safety profile (ROSIA), other routes of administration (intraperitoneal) as well as an assessment of the efficacy and safety of neoadjuvant bevacizumab (ANTHALYA) were presented. Attention was paid to the location of recurrence after treatment with bevacizumab and escape from antiangiogenic therapy and therapeutic resistance. Bevacizumab combined with chemotherapy in persistent or recurrent cervical cancer improved both – overall survival and time to progression. That has become the baseline for an open-label global safety study (CECILIA) evaluating the efficacy and complications of bevacizumab. The presented study on the use of bevacizumab in the treatment of endometrial cancer shows promising results.

PL

Angiogeneza ma kluczowe znaczenie dla powstawania i progresji nowotworów złośliwych. Postęp w rozumieniu mechanizmów molekularnych prowadzących do rozwoju nowotworów narządu rodnego przyczynił się do poprawy przeżycia chorych dzięki wdrażaniu leczenia antyangiogennego – skierowanego przeciwko naczyniowośródbłonkowemu czynnikowi wzrostu. W artykule dokonano przeglądu wyników badań nad stosowaniem bewacyzumabu w raku jajnika, które dały podstawę do zarejestrowania leku przez European Medicines Agency w 2011 roku. Ponadto przedstawiono efekty przyjmowania bewacyzumabu w nawrotowym platynoopornym raku jajnika (badanie AURELIA), profil bezpieczeństwa leku (ROSIA) oraz inną, dootrzewnową drogę jego podania. Omówiono także badanie ANTHALYA – próbę zastosowania bewacyzumabu w terapii neoadiuwantowej. Zwrócono uwagę zarówno na lokalizację nawrotów po leczeniu bewacyzumabem, jak i na oporność terapeutyczną oraz ucieczkę przed terapią antyangiogenną. Bewacyzumab stosowany w przetrwałym lub nawrotowym raku szyjki macicy wraz z chemioterapią wydłużał nie tylko całkowite przeżycie, lecz także czas do progresji. Dało to podstawę do rozpoczęcia międzynarodowego badania CECILIA, oceniającego efektywność leczenia i powikłania mu towarzyszące. Prezentowane badania nad zastosowaniem bewacyzumabu w leczeniu raka endometrium przynoszą obiecujące wyniki.

6

Ziarnina olbrzymich rozmiarów w pochwie po operacji manchesterskiej

61%

Markowska J., Mądry R., Jaszczyńska-Nowinka K., Kasprzak B., Kurzawa P., Bręborowicz J.

Current Gynecologic Oncology

|

2014

|

vol. 12

|

issue 3

245-248

EN

We reported on a case of granulation tissue of large size in the vagina after Manchester operation. A 71-year-old patient was admitted with a tumor of 7 cm in diameter in the vagina. The patient had undergone Manchester operation a year before. Granulation of tissues in the vagina are an often complication after hysterectomy. Clinical symptoms are mucous or blood secretion and mild coital bleeding. In some cases it might also be asymptomatic. It was found that in more than 30% of women after hysterectomy there is granulation tissue in the vagina. It was observed that in more than 60% it is ≤5 mm in size and that it regresses more often than in cases where it is of >5 mm (72% and 33%, respectively). Granulation tissue of >10 mm is very rare. Double biopsies of the 7-centimeter tumor did not provide sufficient information on the tumor origin. There are different therapeutic options for granulation tissue depending on its size – from observation to laser and surgical treatment. In the presented case the only possible option was according to us cautious removal of the tumor from the anterior wall of the vagina to prevent bladder damage. Tumor excision was performed – immunohistochemical staining methods revealed granulation tissue.

PL

Opisano przypadek dużej ziarniny w pochwie po operacji manchesterskiej. Siedemdziesięciojednoletnia pacjentka została przyjęta z powodu 7-centymetrowego guza w pochwie. Chora przed rokiem przebyła operację manchesterską. Ziarnina w kikucie pochwy jest częstym powikłaniem po wycięciu macicy. Klinicznie przebiega z nieprawidłową wydzieliną z pochwy, niekiedy krwistą, krwawieniem przy współżyciu płciowym, choć może też nie powodować żadnych objawów. Ocenia się, że ziarnina w kikucie pochwy występuje u ponad 30% kobiet po operacjach wycięcia macicy. W ponad 60% ma ona rozmiary ≤5 mm i w takich przypadkach jej samoistna regresja jest częstszym zjawiskiem, niż kiedy ma wielkość >5 mm (odpowiednio w 72% i 33%). Ziarnina o wielkości >10 mm występuje rzadko. Dwukrotnie wykonane biopsje 7-centymetrowego guza nie wyjaśniły jednoznacznie jego pochodzenia. Metody postępowania z ziarniną są różne, w zależności od jej wielkości – od postawy wyczekującej po leczenie laserem i leczenie chirurgiczne. W sytuacji tak wielkiej ziarniny jedyną opcją wydaje się ostrożne chirurgiczne oddzielenie zmiany z przedniej ściany pochwy w celu uniknięcia okaleczenia pęcherza moczowego. Wycięto guz w całości – metody immunohistochemiczne potwierdziły rozpoznanie tkanki ziarninowej.

7

Alternative 3' acceptor site in the exon 2 of human PAX8 gene resulting in the expression of unknown mRNA variant found in thyroid hemiagenesis and some types of cancers

52%

Szczepanek-Parulska E., Szaflarski W., Piątek K., Budny B., Jaszczyńska-Nowinka K., Biczysko M., Wierzbicki T., Skrobisz J., Zabel M., Ruchała M.

|

2013

|

vol. 60

|

issue 4

573-578

EN

PAX8 gene encodes one of the transcription factors engaged in the regulation of proper development of thyroid gland as well as Müllerian and renal/upper urinary tracts. So far, six alternatively spliced transcripts were reported, however, sequences of only four were deposited in the NCBI database. Here, we evaluate a fragment of a novel variant of PAX8 mRNA formed by an alternative 3' acceptor site located in the second exon. The molecular outcome encompasses extension of the 5' untranslated region of exon two by 97 nucleotides as is evident from mRNA. This new insert may impair binding of mRNA to the ribosome and in consequence significantly decrease expression of the PAX8 protein. Here, we show for the first time that the novel insert in exon two might be associated with congenital thyroid hemiagenesis and influence development of different types of cancer.

Refine search results

6 Current Gynecologic Oncology

1 Acta Biochimica Polonica

1 2016

1 2015

1 2014

1 2013

2 2012

1 2010

7 Jaszczyńska-Nowinka K.

5 Markowska A.

4 Markowska J.

2 Kaysiewicz J.

2 Makówka A.

1 Biczysko M.

1 Bręborowicz J.

1 Budny B.

1 Kasprzak B.

1 Kurzawa P.

1 Lubin J.

1 Mądry R.

1 Piątek K.

1 Ruchała M.

1 Skrobisz J.

1 Szaflarski W.

1 Szczepanek-Parulska E.

1 Wierzbicki T.

1 Zabel M.

Rola ghreliny i obestatyny w procesach metabolicznych i nowotworowych u ludzi

Nowe markery w raku jajnika

Wybrane czynniki molekularne związane z przerzutowaniem raka jajnika

Rola witamin antyoksydacyjnych w złośliwych nowotworach ginekologicznych

Angiogeneza w złośliwych nowotworach ginekologicznych

Ziarnina olbrzymich rozmiarów w pochwie po operacji manchesterskiej

Alternative 3' acceptor site in the exon 2 of human PAX8 gene resulting in the expression of unknown mRNA variant found in thyroid hemiagenesis and some types of cancers