Search results

1

Stres oksydacyjny a środowisko wysokogórskie

100%

Krzeszowiak J.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2013

|

vol. 16

|

issue 1

90-97

EN

In the recent years there has been considerable interest in mountain sports, including mountaineering, owing to the general availability of climbing clothing and equipment as well trainings and professional literature. This raised a new question for the environmental and mountain medicine: Is mountaineering harmful to health? Potential hazards include the conditions existing in the alpine environment, i.e. lower atmospheric pressure leading to the development of hypobaric hypoxia, extreme physical effort, increased UV radiation, lack of access to fresh food, and mental stress. A reasonable measure of harmfulness of these factors is to determine the increase in the level of oxidative stress. Alpine environment can stimulate the antioxidant enzyme system but under specific circumstances it may exceed its capabilities with simultaneous consumption of low-molecular antioxidants resulting in increased generation of reactive oxygen species (ROS). This situation is referred to as oxidative stress. Rapid and uncontrolled proliferation of reactive oxygen species leads to a number of adverse changes, resulting in the above-average damage to the lipid structures of cell membranes (peroxidation), proteins (denaturation), and nucleic acids. Such situation within the human body cannot take place without resultant systemic consequences. This explains the malaise of people returning from high altitude and a marked decrease in their physical fitness. In addition, a theory is put forward that the increase in the level of oxidative stress is one of the factors responsible for the onset of acute mountain sickness (AMS). However, such statement requires further investigation because the currently available literature is inconclusive. This article presents the causes and effects of development of oxidative stress in the high mountains.

PL

Znaczne zainteresowanie w ostatnich latach sportami górskimi, w tym alpinizmem, przez popularyzacje tych sportów, ogólną dostępność szkoleń i fachowej literatury postawiła nowe pytania przed medycyną środowiskową i górską – czy alpinizm jest szkodliwy dla zdrowia. Z uwagi na warunki jakie panują w środowisku wysokogórskim tj. obniżone ciśnienie atmosferyczne prowadzące do rozwoju hipoksji hipobarycznej, ekstremalnie ciężki wysiłek fizyczny, wzmożone promieniowanie UV, brak dostępu do świeżej żywności oraz stres psychiczny. Zasadną miarą szkodliwości tych warunków jest określenie wzrostu poziomu stresu oksydacyjnego. Środowisko wysokogórskie może oddziaływać bodźcowo na enzymatyczny układ antyoksydacyjny lecz w szczególnych sytuacjach może przewyższać jego możliwości przy jednoczesnym zużyciu antyoksydantów niskocząsteczkowych czego konsekwencją jest wzmożona generacja reaktywnych form tlenu (RFT). Ta sytuacja jest określana mianem stresu oksydacyjnego. Gwałtowne i niekontrolowane namnażanie reaktywnych form tlenu prowadzi do wielu niekorzystnych przemian prowadzących do ponad przeciętnej ilości uszkodzeń lipidowych struktur błony komórkowej (peroksydacji), białek (denaturacja) oraz kwasów nukleinowych. Sytuacja taka w obrębie organizmu ludzkiego nie może wystąpić bez następczych konsekwencji ogólno ustrojowych. Tym właśnie jest tłumaczone złe samopoczucie po powrocie z wysokości oraz wyraźne obniżenie wydolności fizycznej. Dodatkowo jest wysuwana teoria jako by to wzrost poziomu stresu oksydacyjnego był jednym z czynników odpowiedzialnych za rozwój ostrej choroby wysokogórskiej (ang. acute moutain sickness – AMS). Stwierdzenie to jednak wymaga dalszych badań ponieważ aktualnie dostępne piśmiennictwo na ten temat nie jest jednoznaczne, a artykuł ten dotyczy przyczyn rozwoju stresu oksydacyjnego w górach wysokich oraz jego skutków.

2

OSTRA CHOROBA WYSOKOGÓRSKA

100%

Krzeszowiak J.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2012

|

vol. 15

|

issue 1

61-68

EN

This paper presents the most likely pathophysiological causes of the development of acute mountain sickness (AMS, also known as altitude sickness), its pulmonary form i.e. high altitude pulmonary edema (HAPE), and high altitude cerebral edema (HACE). These diseases constitute extraordinary environmental hazards because they are directly connected with low atmospheric pressure, and thus low partial oxygen pressure. The above adverse atmospheric conditions start to affect humans already at an altitude of 2,500 meters above the sea level and, coupled with extreme physical exertion, can quickly lead to respiratory alkalosis, which is not present under any other conditions in the lowlands. Mountaineering above 4,500 m a.s.l. leads to hypoxia of internal organs and, primarily, reduced renal perfusion with all its consequences. The above adverse changes, combined with inadequate acclimatization, can lead to a situation of imminent danger to life and health. This paper describes in detail the consequences of acute mountain sickness, which can ultimately lead to the development of AMS and one of severe forms of HACE and/or HAPE.

PL

Wniniejszej pracy zostały przedstawione najbardziej prawdopodobne patofizjologiczne przyczyny rozwoju ostrej choroby wysokogórskiej (ang. AMS), jej postaci płucnej tj. wysokogórskiego obrzeku płuc (ang. HAPE) oraz wysokogórskiego obrzeku mózgu (ang. HACE). Powyzsze schorzenia zaliczaja sie do nadzwyczajnych zagrozen srodowiskowych poniewaz sa bezposrednio zwiazane z niskim cisnieniem atmosferycznym, a tym samym z niskim cisnieniem parcjalnym tlenu. Powyzsze niekorzystne warunki atmosferyczne dla człowieka rozpoczynaja sie juz od wysokosci 2500 m n.p.m. w połaczeniu z ekstremalnie ciezkim wysiłkiem fizycznym moga doprowadzic w bardzo krótkim czasie do zasadowicy oddechowej, która nie wystepuje w zadnym innym wypadku na nizinach. Przy wspinaczce na wysokosci powyzej 4500 m n.p.m. dochodzi do niedotlenienia narzadów wewnetrznych, a przede wszystkim do zmniejszonej perfuzji nerek ze wszystkim jej konsekwencjami. Wwyniku tych niekorzystnych przemian w połaczeniu z nieodpowiednia aklimatyzacja, moze dojsc do sytuacji bezposredniego zagrozenia zycia i zdrowia. W pracy zostały szczegółowo opisane konsekwencje niedotlenienia wysokosciowego, które ostatecznie moze doprowadzic do rozwoju AMS i jednej z jej ciezkich postaci HACE lub/i HAPE.

3

Wpływ warunków meteorologicznych na organizm człowieka

64%

Krzeszowiak J., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2015

|

vol. 18

|

issue 3

47-55

EN

Meteorological conditions have an impact on the human body on a permanent basis and lead to numerous of physiological and behavioural reactions. To a large extent, the meteorological conditions have shaped the civilisations, way of life, architecture and art. Nowadays, where dynamic changes of climate and frequent and violent weather anomalies are observed, the meteorological conditions are becoming a factor which directly influence the quality of life and which are often hazardous to the human health. In this range, heat and cold waves which cause a rapid increase in mortality are of the significant importance. Large diurnal changes in atmospheric pressure which lead to a worse well-being and tendency to aggression or weakened concentration are also significant. Due to more frequent weather anomalies, more and more people is exposed to the weather’s effects and elderly people constitute the most endangered group. In this regard, it is crucial to create an early warning system for unfavourable meteorological conditions altogether with providing a thorough information regarding the way of an effective protection against their influence. The mechanism of the impact of high and low temperatures to the human body has been presented in the thesis, including the life-threatening condition. A description of health effects of the influence of significant changes of the diurnal atmospheric pressure has been also provided.

PL

Warunki meteorologiczne oddziałują na organizm człowieka w sposób ciągły, prowadząc do szeregu reakcji fizjologicznych i behawioralnych. W dużej mierze to właśnie warunki meteorologiczne kształtowały cywilizacje, sposób ich życia, architekturę i sztukę. W dzisiejszych czasach, w których obserwowane są dynamiczne zmiany klimatu oraz częste i gwałtowne anomalie pogodowe, warunki meteorologiczne stają się czynnikiem bezpośrednio wpływającym na jakość życia, a niejednokrotnie zagrażają zdrowiu człowieka. W tym zakresie szczególnego znaczenia nabierają fale upałów i chłodu, których efektem jest gwałtowny wzrost umieralności. Duże znaczenie mają również znaczne między dobowe zmiany ciśnienia atmosferycznego, które prowadzą do gorszego samopoczucia oraz skłonności do zachowań agresywnych lub osłabienia zdolności koncentracji. Z powodu coraz częściej pojawiających się powyższych anomalii pogodowych coraz liczniejsza grupa ludzi jest narażona na skutki ich oddziaływania, szczególnie wrażliwą grupą są osoby w podeszłym wieku. Istotne z tego względu jest stworzenie systemu wczesnego ostrzegania przed niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi wraz z przekazaniem rzetelnej informacji jak skutecznie zabezpieczyć się przed ich wpływem. W pracy przedstawiono mechanizm oddziaływania na organizm człowieka wysokich i niskich temperatur, aż do stanu bezpośrednio zagrażających życiu. Dokonano również opisu skutków zdrowotnych wpływu znacznych zmian między dobowego ciśnienia atmosferycznego.

4

Pył zawieszony (PM2,5 oraz PM10), właściwości oraz znaczenie epidemiologiczne ekspozycji krótkoi długookresowej dla chorób układu oddechowego oraz krążenia

64%

Krzeszowiak J., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2018

|

vol. 21

|

issue 2

7-13

EN

The growing awareness of air quality in our country has triggered a keen interest in its impact on human health. Much of the interest has focused on the concentration of particulate matter. This work is an attempt to synthetically present the significance of particulate matter and the most important health effects. Suspended dust in the air is pollution of special epidemiological significance. It is indicative of air quality and is also the basis for estimating the effect of air pollution on health. This paper presents a short historical overview of suspended dust measurements and its significance in epidemiological research. Its impact on health in terms of short-term exposure as well as long-term exposure is presented according to the meta-analysis conducted by the World Health Organization. The remainder of the paper gives a review of the literature on the impact of particulate matter on respiratory and cardiovascular diseases as the most important health effect of particulate matter.

PL

Rosnąca świadomość o jakości powietrza w naszym kraju spowodowała żywe zainteresowanie efektami jego wpływu na zdrowie. Główny ciężar zainteresowanie skupił się na stężeniu pyłu zawieszonego. Niniejsza praca jest próbą syntetycznego przedstawienia znaczenia pyłu zawieszonego oraz najistotniejszych efektów zdrowotnych. Pył zawieszony jest zanieczyszczeniem powietrza o szczególnym znaczeniu epidemiologicznym. Jego reprezentatywność dla jakości powietrza pozwala na jego podstawie szacować efekt wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. W niniejszej pracy przedstawiono krótki rys historyczny pomiarów pyłu zawieszonego oraz jego znaczenie w pracach epidemiologicznych. Przedstawiono efekt jego wpływu na zdrowie w ujęciu ekspozycji krótkookresowej jak i długookresowej zgodnie z przeprowadzoną metaanalizą przez Światową Organizacje Zdrowia. W dalszej części pracy dokonano przeglądu piśmiennictwa wpływ pyłu zawieszonego na choroby układu oddechowego i układu krążenia jako wyraz najistotniejszego efektu zdrowotnego odziaływania pyłów zawieszonych.

5

Zanieczyszczenie powietrza we Wrocławiu i potencjalne zagrożenie dla zdrowia z tym związane

51%

Krzeszowiak J., Michalak A., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2015

|

vol. 18

|

issue 2

66-73

EN

The feature which characterizes Wroclaw city is the lack of heavy industry. The main sources of air pollutants are road transport, low emission from households and power plant. Road transport is particularly burdensome for residents of Wroclaw, as evidenced by the speed of passing traffic through the city amounting to 36 km/h, which leads to a significant concentration of the particulate matter (PM) and nitrogen oxides (NOx) along the main thoroughfares of the city. Air pollution from households is particularly noticeable within the densely populated downtown area where a significant part of flats is not connected to district heating. Emission from heat and power plant in Wroclaw city also contribute significantly to the level of PM10 especially during the heating season. The paper presents a summary of the number of days when PM10 concentration is exceeded. At the same time discussion took place on the potential impact of these air pollutants on human health.

PL

Wrocław to miasto charakteryzujące się brakiem obecności przemysłu ciężkiego. Głównymi źródłami emisji zanieczyszczeń powietrza są transport drogowy, emisja niska oraz miejska elektrociepłownia. Transport drogowy jest szczególnie uciążliwy dla mieszkańców Wrocławia, świadczy o tym prędkość przejazdu przed miasto wynosząca 36 km/h, co doprowadza do znacznej koncentracji pyłu zawieszonego (PM) oraz tlenków azotu (NOx) wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych miasta. Zanieczyszczenia powietrza pochodzące z emisji niskiej są szczególnie zauważalne w obrębie gęstej zabudowy śródmiejskiej, gdzie znaczna część mieszkań nie jest podłączona do węzła ciepłowniczego. Wpuli emisji zanieczyszczeń powietrza swój udział zaznacza również wrocławska elektrociepłownia wpływając na poziom pyłu frakcji PM10 szczególnie w okresie grzewczym. W pracy przedstawiono zestawienie liczby dni z przekroczeniami PM oraz NO2. Jednocześnie dokonano omówienia potencjalnego negatywnego wpływu powyższych zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka.

6

Zagrożenia zdrowotne w środowisku górskim

51%

Krzeszowiak J., Michalak A., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2014

|

vol. 17

|

issue 2

61-68

EN

A man in a mountain environment is exposed to the occurrence of a number of diseases that can lead to loss of health, and frequently loss of life. Awareness of these threats already reduces the probability of their occurrence to some extent. Implementation of the appropriate preventive measures allows to control the risk factors and thus prevents the occurrence of adverse effects. The risk factors may include the effect of low atmospheric pressure, low air temperature, significant ultraviolet radiation, sudden changes of weather conditions and the specific elements of the mountain environment. The combination of these factors due to the lack of knowledge and ignorance can turn going to the mountains into a fatal danger.

PL

Przebywanie człowieka w środowisku górskim naraża go na wystąpienie szeregu schorzeń, które mogą prowadzić do utraty zdrowia, a niejednokrotnie życia. Posiadanie świadomości o istnieniu owych zagrożeń już powoduje zmniejszenie prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Wdrożenie odpowiednich czynności prewencyjnych pozwala kontrolować czynniki ryzyka, a tym samym nie doprowadzić do wystąpienia niepożądanych schorzeń. Do owych czynników ryzyka można zaliczyć wpływ niskiego ciśnienia atmosferycznego, niskiej temperatury powietrza, znacznego promieniowania ultrafioletowego, nagłych zmian pogodowych oraz charakterystycznych elementów budowy środowiska górskiego. Połączenie powyższych czynników z brakiem należytej wiedzy i ignorancją, przy splocie niekorzystnych wydarzeń, może przerodzić wyjście w góry w śmiertelne niebezpieczeństwo.

7

The impact of particulate matter (PM) and nitric oxides (NOx) on human health and an analysis of selected sources accounting for their emission in Poland

51%

Krzeszowiak J., Stefanow D., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3

7-15

EN

Introduction and objective: This paper is concerned with the harmful impact of nitric oxides (NOx) and particulate matter (PM) on humans. The objective was to determine which source of emission is the most urgent in terms of its reduction.Abbreviated description of the state of knowledge: In published epidemiological studies multiple notifications indicating the harmful impact of particulate matter on human health can be found. The harmful impact is underscored by the increase in the number of hospitalisations owing to diseases of respiratory and cardio-vascular systems, as well as by the rise in general fatality rate. The analysis of the PM impact on the human body is prompted by the fact that its detrimental effects are not clearly defined. Additionally, nitric oxides contribute to the increased number of exacerbations of respiratory disease and are a factor increasing susceptibility to development of local inflammation. Conclusions: The following study is meant to show that the air pollution which derives from vehicles (NOx and PM) has a significant impact on human health. This applies particularly to residents of cities and big towns. This issue has gained special importance in Poland. According to the data from the Central Statistical Office, the increasing number of vehicles in use and their age lead to increased emission of the pollutants considered.

8

Czy ekspozycja na nieprzyjemne zapachy (odory) szkodzi zdrowiu człowieka?

51%

Michalak A., Krzeszowiak J., Pawlas K.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2014

|

vol. 17

|

issue 4

76-81

EN

Odors are a mixture of volatile chemicals (organic and inorganic compounds), known as unpleasant gases which are perceptible even at low concentrations (low odor threshold). Chemicals which cause irritation of the mucous membranes of nose, throat and eyes through stimulation of the trigeminal nerve are among them. In some people psychosomatic symptoms occur as a result of exposure to odor. The sources of odors may be processes naturally occurring in nature (e.g. distribution of organic matter) and effects of human activities (sewage treatment plants, landfills, farms pigs). Emission of odors often goes beyond odor generating plants exposing the local population to their impact. Complaints of people motivate to create uniform criteria of smell and to study impact of odors on human health.

PL

Odory stanowią mieszaninę lotnych substancji chemicznych (organicznych i nieorganicznych), określanych jako złowonne gazy, które wyczuwalne są nawet przy niskich stężeniach (niskie progi wyczuwalności). Wśród nich znajdują się takie związki chemiczne, które poprzez stymulację nerwu trójdzielnego mogą powodować podrażnienia błon śluzowych nosa, gardła i oczu. U niektórych osób w wyniku ekspozycji na odory dochodzi do nasilenia objawów psychosomatycznych. Źródłem uciążliwych zapachów mogą być zarówno procesy zachodzące naturalnie w przyrodzie (np. rozkład materii organicznej), jak i wynikające z działalności człowieka (oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, hodowle trzody chlewnej). Emisja odorów często wykracza poza teren tego typu zakładów, narażając na ich oddziaływanie lokalną ludność. Jej skargi motywują do prac mających na celu stworzenie jednolitych kryteriów zapachowych oraz skłaniają do badań nad wpływem nieprzyjemnych zapachów na zdrowie człowieka.

9

Charakterystyka wypadków lawinowych i przegląd sprzętu lawinowego

45%

Biela M., Oleksy M., Oleksy M., Michalak A., Krzeszowiak J.

Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

|

2015

|

vol. 18

|

issue 4

63-68

EN

Avalanches are one of the most spectacular phenomena which may occur in the mountains. Unfortunately they are often caused by humans and pose for him a big danger. In the Polish Tatras alone they represent 18% of all causes of death among 1996-2013. One fourth of the people caught by an avalanche dies, and their chances of survival depends on the depth of burial, burial time, the presence of an air pocket and the degree of injuries. The most common cause of death is asphyxiation, the next is injuries and hypothermia is the rarest cause of death. The fate of the buried people depends on their equipment such as avalanche transceiver, ABS backpack and AvaLung, and also from the equipment of the people who are seeking (avalanche probes, avalanche transceiver and shovels), which has been proven in practice and research.

PL

Lawiny śnieżne są jednym z najbardziej spektakularnych zjawisk, do których może dojść w terenie górskim. Niestety są one często spowodowane przez człowieka i stanowią dla niego samego bardzo wielkie zagrożenie. W samych Tatrach polskich stanowiły one 18% przyczyn wszystkich wypadków śmiertelnych na przełomie lat 1996-2013. Losy osoby zasypanej zależą zarówno od jej wyposażenia, takiego jak: detektor lawinowy, plecak ABS czy AvaLung, jak i od wyposażenia osób poszukujących (sondy lawinowe, detektor i łopaty), co zostało udowodnione w praktyce i badaniach. Co czwarta osoba porwana przez lawinę ginie, a jej losy zależą od głębokości zasypania, czasu przebywania pod śniegiem, obecności przestrzeni powietrznej oraz stopnia doznanych obrażeń mechanicznych. Najczęstszą przyczyną śmierci jest uduszenie się pod zwałami śniegu, kolejną są urazy odniesione w trakcie porwania przez lawinę, a dopiero w następnej kolejności – hipotermia.

Refine search results

9 Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine

1 2018

1 2016

3 2015

2 2014

1 2013

1 2012

9 Krzeszowiak J.

6 Pawlas K.

4 Michalak A.

1 Biela M.

1 Oleksy M.

1 Stefanow D.

Stres oksydacyjny a środowisko wysokogórskie

OSTRA CHOROBA WYSOKOGÓRSKA

Wpływ warunków meteorologicznych na organizm człowieka

Pył zawieszony (PM2,5 oraz PM10), właściwości oraz znaczenie epidemiologiczne ekspozycji krótkoi długookresowej dla chorób układu oddechowego oraz krążenia

Zanieczyszczenie powietrza we Wrocławiu i potencjalne zagrożenie dla zdrowia z tym związane

Zagrożenia zdrowotne w środowisku górskim

The impact of particulate matter (PM) and nitric oxides (NOx) on human health and an analysis of selected sources accounting for their emission in Poland

Czy ekspozycja na nieprzyjemne zapachy (odory) szkodzi zdrowiu człowieka?

Charakterystyka wypadków lawinowych i przegląd sprzętu lawinowego