Otyłość to przewlekła choroba, stanowiąca globalny problem i poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. W jej przebiegu dochodzi do nadmiernego nagromadzenia się tkanki tłuszczowej w organizmie, co prowadzi nie tylko do wzrostu ryzyka wystąpienia powikłań zdrowotnych, lecz także negatywnie wpływa na jakość życia. Komórki tłuszczowe – adipocyty – są odpowiedzialne za biosyntezę i uwalnianie adipokin, do których należą m.in. leptyna, wisfatyna, chemeryna oraz omentyna-1. Są to aktywne substancje biologiczne, mogące wykazywać właściwości prozapalne lub przeciwzapalne. Zaburzenie równowagi pomiędzy adipokinami prozapalnymi i adipokinami przeciwzapalnymi może prowadzić do rozwoju zaburzeń metabolicznych. Wspomniane właściwości adipokin sprawiają, że możliwe jest ich potencjalne wykorzystanie jako czynników diagnostycznych oraz terapeutycznych w przebiegu otyłości, a także towarzyszących jej zaburzeń, takich jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 czy powikłania kardiometaboliczne. Pomimo znacznego postępu w poznaniu roli, jaką odgrywają omówione adipokiny, konieczne są dalsze badania, których wyniki umożliwią precyzyjne omówienie mechanizmów ich działania oraz określą ścisłe zależności ich stężeń w osoczu od stanu choroby.
EN
Obesity is a chronic disease that constitutes a global problem and a serious challenge to public health. In the course of this disease, excessive accumulation of fat tissue occurs in the body, which not only leads to an increased risk of health complications, but also negatively affects the quality of life. Fat cells – adipocytes – are responsible for the biosynthesis and release of adipokines, among others, leptin, visfatin, chemerin and omentin-1. They are active biological substances, including mediators of inflammation, which may lead to the development of metabolic disorders in the body. The above-mentioned properties of the described adipokines make it possible to potentially use them as diagnostic and therapeutic factors in the course of obesity and its accompanying disorders such as insulin resistance, type 2 diabetes mellitus, and cardiometabolic complications. Despite significant progress in understanding the role played by the discussed adipokines, further research is necessary to precisely describe the mechanisms of action and to determine the precise relationship between their plasma concentrations and state of diseases.
Cukrzyca typu 2 (type 2 diabetes mellitus – T2DM) to jedna z najczęściej występujących współczesnych chorób cywilizacyjnych, odznaczająca się hiperglikemią będącą skutkiem wadliwego wydzielania insuliny przez komórki β trzustki i/lub niewłaściwą wrażliwością tkanek na insulinę. W Polsce zapadalność na tę chorobę metaboliczną wynosi 5–8% i wciąż ma tendencję wzrostową. Konsekwencją rozwoju T2DM są m.in. zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, retinopatia, nefropatia i neuropatia. Dzięki postępowi medycyny ułatwione jest kontrolowanie glikemii, jak również predykcja wystąpienia choroby bądź dynamiki jej rozwoju i następstw. Z omówionymi w artykule molekułami – różnicującym czynnikiem wzrostu 15 (growth differentiation factor 15 – GDF-15), śródmózgowym czynnikiem neurotroficznym pochodzenia astrocytarnego (mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor – MANF) i fetuiną-A – wiążą się duże nadzieje zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu nie tylko T2DM, ale również otyłości, która niejednokrotnie towarzyszy T2DM. Większość badań opisywanych w literaturze wykonywana była na modelu zwierzęcym, głównie mysim. Niniejszy artykuł przedstawia argumenty przemawiające za potencjalną użytecznością wspomnianych czynników parakrynnych w celach prognostycznych, diagnostycznych, jak również leczniczych.
EN
Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is one of the most common modern “disease of affluence”, characterized by hyperglycemia resulting from defective insulin secretion by pancreatic β cells and/or impaired tissue sensitivity to insulin. In Poland, the incidence of this metabolic disease is 5–8% and is still increasing. The consequences of the development of T2DM include, among others: changes in cardiovascular system, retinopathy, nephropathy and neuropathy. Due to medical progress, it is easier to control glycemia, as well as to predict the occurrence of this disease or the dynamics of its development and consequences. The molecules discussed in the article: growth differentiation factor 15 (GDF-15), mesencephalic astrocyte-derived neurotrophic factor (MANF) and fetuin-A, represent great promise both in the diagnosis and treatment of not only T2DM, but also obesity, which often accompanies T2DM. Most of the studies reported in the literature were performed on animal models, mainly mouse. This article presents arguments supporting the potential usefulness of the above-mentioned paracrine factors for prognostic, diagnostic and therapeutic purposes.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.