Opracowanie przedstawia analizę trajektorii śródziemnomorskiego cyklonu Yvette, zmian ciśnienia w centrum niżu oraz wybranych pól meteorologicznych zmieniających się w cyklu życiowym niżu. Środowisko synoptyczne związane z niżem opisano, wykorzystując pola geopotencjału, wiatru i dywergencji w górnej troposferze, rozkłady prędkości pionowej, wirowości względnej i wiatru w środkowej troposferze, a także pola ciśnienia na poziomie morza. Cyklon trwał 6 dni. Ciśnienie w centrum układu osiągnęło wartość minimalną 996 hPa. Największa ujemna tendencja ciśnienia wyniosła ‒7hPa/12h. Wpływ cyrkulacji w górnej i środkowej troposferze na aktywność niżu zaobserwowano szczególnie wyraźnie podczas fazy cyklogenezy oraz maksymalnego pogłębiania.
EN
This paper analyzes the trajectory of the Mediterranean cyclone Yvette, pressure changes in its center and the evolution of selected meteorological fields during the life cycle of the cyclone. Geopotential, wind and divergence fields in the upper troposphere, vertical velocity, relative vorticity and wind fields in the middle troposphere as well as sea level pressure fields were analyzed. The cyclone lasted 6 days. The central pressure dropped to a minimum of 996 hPa. The biggest deepening rate reached ‒7hPa/12h. The impact of upper and mid-tropospheric circulation on the cyclone activity could be observed especially during cyclogenesis and maximum deepening stage.
The paper presents the characteristics of the life cycle of the “Yvette” cyclone and the associated rainfall in Europe. The low originated on May 13th over the Gulf of Genoa. The system moved along Vb route over the Hungarian lowlands, then changed its path to the west. The system was visible on the maps for approx 4.5 days. Heavy rain affected areas of Serbia situated south-west of Belgrade. On May 14th the daily totals reached 112 mm in Belgrade and 130 mm in Loznica. In Bosnia and Herzegovina the rainfall was much lower than in Serbia. In Croatia the precipitation maxima were smaller than in Serbia and BiH. In Poland the highest rainfall occurred between 15 and 17 of May. Record amount of pre-cipitation was measured on May 15th in Zakopane (114 mm). If Yvette trajectory had not been shifted from the Vb pathway toward the west the precipitation and flood risk in Poland would have been higher.
PL
Szansa wystąpienia niżu śródziemnomorskiego, który w dalszych etapach cyklu życiowego przemieści się nad Europę Środkowo-Wschodnią, rośnie wiosną i osiąga maksimum w kwietniu i maju (Degirmendžić, Kożuchowski 2014). Wiosną 2014 r. pogoda rozwinęła się według przewidywalnego scenariusza – serię niżów przemieszczających się na wschód znad Północnego Atlantyku w pierwszej połowie maja zakończył klin wyżowy rozcią- gnięty południkowo znad Morza Norweskiego nad Azory. Cyrkulacja strefowa została zablokowana i wzrosło prawdopodobieństwo wystąpienia quasi-południkowych trajektorii niżów.
W pracy przedstawiono wyniki badań zmienności akroform cyrkulacji w środkowej troposferze, wyszczególnionych w klasyfikacji Vangengeima-Girsa (V-G). Roczne częstości form cyrkulacji w latach 1891–2010 wykazały znaczące wahania, które stanowiły podstawę wyróżnienia 7 epok cyrkulacyjnych. Epoki te ilustrują wiekowe zmiany dominujących makroform – na przełomie XIX i XX wieku panowała strefowa cyrkulacja (W); później rozwinęły się formy południkowe E i C, a po 1990 roku ponownie zaczęła dominować strefowa cyrkulacja.
EN
This paper presents the results of an investigation of the variability in macro-circulation forms at the mid-tropospheric level distinguished in the Vangengeim-Girs (V-G) classification. The annual frequencies of circulation forms in the years 1891–2010 proved significant fluctuations, which provided the basis for distinguishing 7 circulation epochs. The epochs illustrate secular changes in the character of dominant forms – zonal circulation (W) prevailed at the turn of the 20th century; meridional forms E and C developed next, and zonal circulation began to dominate again after 1990.
W artykule przedstawiono przebieg średniej trajektorii niżów Vb van Bebbera w skali roku. Wyznaczono najbardziej opadotwórczy odcinek trajektorii, tzn. region występowania cyklonów, które wywołują najwyższe opady w Polsce. Skonstruowano mapę średnich sum dobowych opadu związanych z niżami Vb oraz mapę opadów maksymalnych informującą o tym, jaka była najwyższa wartość opadu w danej stacji meteorologicznej w okresie 1958‒2008 związana z wystąpieniem niżu Vb na wyróżnionym – najbardziej opadotwórczym – odcinku trajektorii. Szlak Vb rozpoczyna się na Morzu Balearskim, a kończy nad południową Finlandią. Najwyższe opady w Polsce związane są z niżami usytuowanymi w sąsiedztwie środkowego odcinka trajektorii – nad wschodnimi Węgrami, zachodnią Rumunią lub południową Słowacją. Najwyższe średnie sumy opadów można zaobserwować w Polsce Południowo-Wschodniej. Maksima występują w Kotlinie Żywieckiej, w Tatrach i na Wyżynie Lubelskiej. Maksymalny opad dobowy związany z niżem Vb wystąpił na Śnieżce i osiągnął wartość 129,2 mm.
EN
The article presents the course of the average annual trajectory of van Bebber’s Vb cyclones. The most rainfall-efficient section of the trajectory, i.e. the occurrence region of cyclones which produce the highest precipitation in Poland, was delimited. A map of average daily precipitation totals associated with Vb lows was constructed as well as a map indicating the maximum rainfall i.e. the highest sum of daily precipitation at the weather station in the period 1958‒2008 associated with the Vb cyclones situated close to the most rainfall-efficient segment of the trajectory. Vb route begins at the Balearic Sea and ends over southern Finland. The highest rainfall in Poland is associated with lows situated in the vicinity of the middle section of the trajectory – over eastern Hungary, western Romania or southern Slovakia. The highest average amount of rainfall can be observed in south-eastern Poland, particularly in the Żywiec dale, in the Tatras, and over the Lublin Upland. Maximum daily rainfall associated with Vb cyclones occurred on Śnieżka peak and reached 129.2 mm.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.