Search results

1

Regulacja łaknienia

100%

Kostulski A., Rabe-Jabłońska J.

|

vol. 7

|

issue 2

108-116

EN

The authors present most up-to-date knowledge on mechanisms responsible for regulation of appetite and body mass. It is common knowledge, that the process of food intake depends on many factors: physiological, environmental, cognitive, emotional and behavioral. Within the human central nervous system, the area most closely associated with control of food intake is the hypothalamus and its structures. Regulation of food intake involves also nuclei of the solitary tract (nucleus tractus solitarii), amygdala, prefrontal cortex, area postrema, arcuate nuclei and periventricular nuclei. According to the “dual” hypothesis of appetite control, ventro-medial nucleus of the thalamus plays the role of satiety center, while lateral nucleus of the hypothalamus – that of the hunger center. Several specific hypothalamic nuclei and neuronal pathways, including numerous neurotransmitters and modulators, create a complex network within the hypothalamus which controls appetite. Several peptides produced within the digestive tract cross the blood-brain barrier and may be found in various parts of the central nervous system (hypothalamus, hypophysis) and, by acting directly on appetite-controlling centers, contribute to it’s short-term regulation. Signals from upper part of the digestive tract are probably responsible for postprandial satiety. Based on a review of recent literature, discussed are both central (POMCα, MSH, CART, NPY, AgRP, OXA) and peripheral regulators (CCK, GLP-1, PYY, LEP, GRE, INS, adiponectin, rezistin, OXM), acting centrally (originating in the digestive tract, adipose tissue and pancreas) mechanisms controlling body mass and their complex interrelations.

PL

Autorzy przedstawili stan najnowszej wiedzy na temat mechanizmów odpowiedzialnych za regulację łaknienia i masy ciała. Wiadomo, że proces pobierania pokarmu zależy od wielu czynników: fizjologicznych, środowiskowych, poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych. W OUN człowieka obszarem najbardziej związanym z kontrolą przyjmowania pożywienia jest podwzgórze i jego struktury. W regulację pobierania pokarmu zaangażowane są także: jądro pasma samotnego, ciała migdałowate, kora przedczołowa, miejsce najdalsze, jądro łukowate i okołokomorowe. Wg „dualnej” hipotezy regulacji łaknienia – jądro brzusznoprzyśrodkowe podwzgórza pełni rolę ośrodka sytości, zaś boczne podwzgórze – ośrodka głodu. Szereg specyficznych jąder podwzgórza oraz szlaków neuronalnych przy udziale licznych neurotransmiterów i modulatorów tworzy w podwzgórzu skomplikowaną sieć regulującą łaknienie. Szereg peptydów produkowanych przez przewód pokarmowy przenika przez barierę krew – mózg i znajduje się także w OUN (podwzgórze, przysadka) i, oddziałując bezpośrednio na ośrodki łaknienia, odgrywa rolę w chwilowej jego regulacji. Sygnały z górnego odcinka przewodu pokarmowego są prawdopodobnie odpowiedzialne za poposiłkową sytość. Na podstawie przeglądu najnowszego piśmiennictwa omówiono ośrodkowe (POMC – α-MSH, CART, NPY, AgRP, OXA) i obwodowe regulatory (CCK, GLP-1, PYY, LEP, GRE, INS, adiponektyna, rezystyna, OXM ), działające ośrodkowo (pochodzące z przewodu pokarmowego, tkanki tłuszczowej oraz trzustki) masy ciała i skomplikowane mechanizmy ich działania.

2

Wpływ leków przeciwpsychotycznych na powstawanie otyłości i zaburzeń metabolicznych u chorych na schizofrenię

100%

Kostulski A., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2006

|

vol. 6

|

issue 4

158-173

EN

Many studies indicate that schizophrenic patients constitute a population encumbered with numerous somatic disorders and a higher mortality, as compared to the general population. We do not know yet, however, what role – in the occurrence of certain disorders (e.g. abdominal obesity, diabetes mellitus and its consequences, circulatory system diseases, metabolic syndrome) – is played by the pathological process itself, patients’ lifestyle, diet and habits, and what is the contribution of antipsychotics in form of typical neuroleptics and new antipsychotics. The results of the studies indicate that these drugs differently affect the weight gains, occurprorence of carbohydrate and lipid metabolism disorders or even metabolic syndrome by launching various biological mechanisms. The mechanisms of weight gain associated with antipsychotic treatment assume: increase of appetite, disorders in the basal metabolism, decrease in physical activity, changes in concentrations of neurotransmitters and neuropeptides. Furthermore, it was indicated that a weight loss prior to the treatment might also contribute to the occurrence of obesity. The share of individual factors and their combination may differ among patients. Accounting for differences between antipsychotics in view of their effects on the body weight of treated patients is partially connected with their different antihistaminic (through the impact on receptor H1) or cholinolytic effects, antagonistic effects on serotonin receptor 5HT2C and on concentrations of specific regulators of appetite (e.g. leptin, ghrelin, orexin) and also on the occurrence of disorders within the hypothalamus – pituitary gland – gonads axis or secretion of prolactin.

PL

Z wielu badań wynika, że chorzy na schizofrenię stanowią populację obarczoną liczniejszymi zaburzeniami somatycznymi i wyższą śmiertelnością niż populacja ogólna. Ciągle nie wiadomo jednak, jaką rolę w powstaniu niektórych z tych zaburzeń (np. otyłości brzusznej, cukrzycy i jej konsekwencji, chorób układu krążenia, zespołu metabolicznego) odgrywają sam proces chorobowy, styl życia tych chorych, ich dieta, nawyki, a jakie znaczenie mają stosowane u nich leki przeciwpsychotyczne w postaci klasycznych neuroleptyków i leków przeciwpsychotycznych II generacji. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że leki te wpływają w różny sposób na przyrosty masy ciała, wystąpienie zaburzeń gospodarki węglowodanowej oraz lipidowej czy nawet zespołu metabolicznego (poprzez uruchomienie rozmaitych mechanizmów biologicznych). W analizie mechanizmów przyrostu masy ciała związanych z leczeniem przeciwpsychotycznym zakłada się występowanie: wzrostu łaknienia, zaburzeń podstawowej przemiany materii, obniżenia aktywności fizycznej, zmian w zakresie stężeń neuroprzekaźników oraz neuropeptydów. Jednocześnie wykazano, że występujące u niektórych pacjentów obniżenie masy ciała w okresie przed włączeniem leczenia również może mieć wpływ na powstanie otyłości. Udział poszczególnych czynników lub ich kombinacji może być różny u poszczególnych pacjentów. Wyjaśnienie różnic pomiędzy lekami przeciwpsychotycznymi pod względem wpływu na przyrost masy ciała leczonych pacjentów wiąże się częściowo z różnym ich antyhistaminowym (poprzez wpływ na receptor H1) czy cholinolitycznym działaniem, antagonistycznym działaniem na receptor serotoninowy 5HT2C oraz na stężenia określonych regulatorów łaknienia (np. leptyny, greliny, oreksyny), a także na pojawienie się zaburzeń w zakresie osi podwzgórze – przysadka – gonady czy sekrecję prolaktyny.

3

Wybrane czynniki psychiczne a częstość wymiotów w przebiegu żarłoczności psychicznej oraz ich związek ze zmianami stężeń amylazy w surowicy i w moczu

81%

Kostulski A., Pawełczyk T., Rabe-Jabłońska J.

|

issue 2

104-111

EN

One of the most health- and sometimes also life-threatening symptoms of bulimia nervosa is vomiting. It may lead to severe complications, e.g. electrolyte imbalance, metabolic alkalosis, hyperchloremia, hypokalemia, metabolic disturbances, heart arrhythmia, vitamin deficit, damage of posterior wall of pharynx and oesophagus, erosion of dental enamel. Detection of a specific predictor of unfavourable consequences of the disease might help to define a group of patients more at risk of developing uncontrollable vomiting in the course of bulimia nervosa, as well as to provide a means of monitoring frequency of vomiting in non-cooperative patients. The aim of this study was to explore correlations between frequency of vomiting in the course of bulimia nervosa and selected variables, e.g. symptoms of depression, anxiety, hostility, dissatisfaction with own body image and elevated levels of amylase in serum and urine. Using a specially designed questionnaire, Hamilton Depression Scale, Hamilton Anxiety Scale, Buss-Durkee Hostility Inventory and Body Image Questionnaire, we studied 55 patients (54 females and 1 male) with a diagnosis of bulimia nervosa (acc. to ICD-10), treated at the out-patients clinic (52 persons) and institutionalised (3 persons) since 2003 thru 2005. Each participant of the study was tested for serum and urine amylase level. Study protocol has been approved by Bioethical Committee. In the study group we noticed a significant positive correlation between frequency of vomiting and severity of anxiety and hostility and amylase level in serum and urine. Furthermore, a significant positive correlation was noticed between amplitude of body mass fluctuations, severity of hostility and amylase level in serum and urine. No associations were found between frequency of vomiting, presence of depression and dissatisfaction with own body.

PL

Jednym z najbardziej niebezpiecznych dla zdrowia, a często i dla życia objawów żarłoczności psychicznej (ZP) są wymioty. Mogą one prowadzić do poważnych powikłań, takich jak: zaburzenia elektrolitowe, zasadowica metaboliczna, hiperchloremia, hipokaliemia, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia rytmu serca, niedobory witamin, uszkodzenie tylnej ściany gardła i przełyku, erozja szkliwa zębów. Znalezienie predyktora niekorzystnych konsekwencji choroby mogłoby pomóc w wyodrębnieniu pacjentek bardziej zagrożonych ryzykiem wymiotów w przebiegu ZP, a także dałoby szansę monitorowania częstości wymiotów u pacjentek niewspółpracujących. Celem badania było ustalenie związku pomiędzy częstością wymiotów w przebiegu ZP a wybranymi zmiennymi, takimi jak: obecność objawów depresji, lęku, wrogości, niezadowolenia z obrazu własnego ciała oraz podwyższonych stężeń amylazy w surowicy krwi i moczu. Za pomocą specjalnie opracowanego kwestionariusza oraz Skali Depresji Hamiltona, Skali Lęku Hamiltona, Kwestionariusza Wrogości Bussa-Durkee, Kwestionariusza Obrazu Ciała przebadano 55 pacjentów (54 kobiety i 1 mężczyznę) z rozpoznaniem ZP (wg ICD-10), leczonych w poradni (52 osób) oraz w oddziale (3 osoby) w latach 2003-2005. U każdego uczestnika badania oznaczono stężenia amylazy we krwi i w moczu. Na przeprowadzenie badania uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej. W grupie badanej stwierdzono istotną dodatnią korelację pomiędzy częstością wymiotów a nasileniem objawów lęku oraz wrogości oraz stężeniem amylazy w surowicy i moczu. Ustalono także występowanie istotnej dodatniej korelacji pomiędzy wielkością zmian/wahań masy ciała a nasileniem wrogości oraz stężeniem amylazy w surowicy i moczu. Nie obserwowano związku między częstością wymiotów a obecnością depresji oraz niezadowolenia z własnego ciała.

4

Analiza zależności samookaleczeń i tatuowania w grupie osób prezentujących obie cechy

81%

Jasek A., Kostulski A., Gmitrowicz A.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2011

|

vol. 11

|

issue 4

224-231

EN

The practice of body art (or body decoration) has its cultural roots and origins, associated with regional beliefs and rituals, and is met on all the continents. Can a tattoo – when approached in the understanding of risk behaviour – be regarded as one of autoaggression forms, being a substitute for the purposeful act of self‑harm? An evaluation of tattooing as a substitute for purposeful self‑harm. An analysis of correlations between tattooing and self‑harming in a group of subjects presenting both features. A self‑answer questionnaire, used as a study tool, included a self‑harm and a tattooing section. Questions in the former part had their counterparts in the latter part, what facilitated a comparative analysis. A study group included 79 subjects with tattoo. Out of that group, tattooed subjects with, at least, one purposeful self‑harm episode in history were isolated, with 56% of females and 44% of males. The analysis was carried out on the percent of subjects from the study group, who reported their sensations, following purposeful self‑harm and tattooing. Differences were observed, regarding the feeling of relief, satisfaction, guilt and impulsiveness in the undertaken actions among the subjects with both features. Tattooing is a risk behaviour and coexists with other risk behaviours, such as risk drinking. Subjects with more than one self‑harm episode in history, presented – beside tattoo – also more invasive forms of body art, e.g., scarification. Even if the obtained results did not attain statistical significance (for the low number of subjects in the study group), we may conclude – although with some caution – about a dissimilar perception of the roles, played by tattoo and self‑harm in life of those with both features. A thesis may then be implied that tattoo does not fulfil the same function as self‑harm in subjects with both features.

PL

Praktyka zdobienia ciała ma swoje uwarunkowanie kulturowe związane z regionalnymi wierzeniami i rytuałami, występuje na wszystkich kontynentach. Czy tatuaż w rozumieniu zachowań ryzykownych może być jedną z form autoagresji i spełniać funkcję zastępczą dla celowych samookaleczeń? W badaniu dokonano oceny tatuowania jako formy zastępczej intencjonalnego samookaleczania oraz przeprowadzono analizę zależności między tatuowaniem i celowymi samookaleczeniami w grupie osób prezentujących obie cechy. Jako narzędzie badawcze wykorzystano kwestionariusz samoodpowiedzi składający się z dwóch części – dotyczącej samookaleczeń i tatuowania. Pytania części pierwszej znajdowały swoje odpowiedniki w części drugiej, dzięki czemu możliwa była analiza porównawcza. Grupa badana liczyła 79 osób mających tatuaż. Z tej grupy wyodrębniono osoby, które się okaleczyły celowo przynajmniej jeden raz w życiu. Kobiety stanowiły 56% grupy, mężczyźni – 44%. Analizę przeprowadzono na podstawie odsetka osób z grupy badanej, które zgłosiły wystąpienie danego doznania po dokonaniu celowego samookaleczenia i po wykonaniu tatuażu. Zaobserwowano różnice w zakresie doznania ulgi, satysfakcji, poczucia winy oraz impulsywności w podjętych działaniach wśród osób prezentujących obie cechy. Tatuowanie jest zachowaniem ryzykownym i współwystępuje z innymi zachowaniami ryzykownymi, takimi jak ryzykowne picie. Osoby, które okaleczyły się więcej niż jeden raz w życiu, prezentowały oprócz tatuażu bardziej inwazyjne metody zdobienia ciała, na przykład skaryfikację. Pomimo nieuzyskania mocy statystycznej prezentowanych w pracy wyników (mała liczebność grupy badanej) można z ostrożnością wnioskować o odmiennym postrzeganiu roli tatuażu i samookaleczania w życiu osób, u których stwierdzono oba te zjawiska. Możemy zatem postawić tezę, iż tatuaż nie spełnia u nich takiej samej funkcji jak samookaleczenie.

5

Poprawa stanu psychicznego a przyrosty masy ciała po krótkotrwałej terapii olanzapine

81%

Kostulski A., Pawełczyk T., Rabe-Jabłońska J.

|

vol. 7

|

issue 2

84-93

EN

Olanzapine is a 2nd generation antipsychotic drug, whose introduction created wholly new perspectives in the treatment of schizophrenia and other psychoses. These drugs feature a different profile of adverse effects than classic neuroleptics. Olanzapine may cause sedation, metabolic disorders and, as demonstrated by most studies, both short- and long-term, a significant increase of body mass, usually much greater than in the case of other antipsychotic drugs, both classic neuroleptics and 2nd generation antipsychotics. The exact mechanism of this phenomenon has not been fully elucidated yet and may result in part from affinity of olanzapine to serotonin receptor (5HT2A/2C, 5HT3, 5HT6), dopamine receptors (D1-D5), cholinergic, muscarinic (M1-M5), α1-adrenergic and histaminergic H1 receptors. Olanzapine selectively reduces stimulating activity of dopaminergic neurons of the mesolimbic system, while only slightly influencing the nigrostriatal system. Significant increment of body mass may lead to obesity, which is associated with an increased risk of many diseases and higher mortality. Authors present the results of studies concerning differences in improvement of mental state assessed by CGI-I and CGI-S scales in persons with and without significant increase of body mass after short-term (8 weeks) treatment with olanzapine. In both groups a decrease of CGI-S score was obtained, although it was more pronounced in the group of patients with significant body mass increase. Based on these results, it may be concluded that patients, who gained more weight better responded to therapy and obtained greater mental state improvement.

PL

Olanzapina należy do leków przeciwpsychotycznych II generacji (LPP2), wprowadzenie których stworzyło nowe możliwości w leczeniu schizofrenii i innych psychoz. Leki te charakteryzują się odmiennym od klasycznych neuroleptyków (KN) spektrum objawów niepożądanych. Olanzapina może powodować sedację, zaburzenia metaboliczne i, co wykazano w większości przeprowadzonych badań, zarówno krótko-, jak i długoterminowy, znaczący przyrost masy ciała, zazwyczaj istotnie wyższy niż w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, KN i większości LPP2. Mechanizm powstawania tego zjawiska nadal nie jest do końca poznany i być może po części wynika z powinowactwa receptorowego olanzapiny do receptorów serotoninowych (5HT2A/2C, 5HT3, 5HT6), dopaminowych (D1-D5), cholinergicznych, muskarynowych (M1-M5), al-adrenergicznych oraz histaminowych (Hl). Olanzapina selektywnie redukuje pobudzającą czynność neuronów dopaminergicznych układu mezolimbicznego, mając jednocześnie niewielki wpływ na układ nigrostriatalny. Istotne przyrosty masy ciała mogą prowadzić do otyłości, co z kolei wiąże się ze wzrostem ryzyka wielu chorób i większą śmiertelnością. Autorzy przedstawili wyniki badań dotyczących różnic w zakresie poprawy stanu psychicznego ocenianych za pomocą skali CGI-I oraz CGI-S u osób z istotnym przyrostem i bez zmian masy ciała po krótkoterminowej (8-tygodniowej) kuracji olanzapiną. W obu grupach nastąpiło obniżenie wyników skali CGI-S, jednak znacząco większe było w grupie pacjentów z istotnym przyrostem masy ciała. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że u tych pacjentów, którzy bardziej przytyli podczas badania, nastąpiła większa poprawa kliniczna.

6

Ocena zachowań i postaw związanych z zaburzeniami jedzenia w grupie uczennic drugich klas łódzkich gimnazjów

81%

Kostulski A., Pawełczyk T., Rabe-Jabłońska J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2005

|

vol. 5

|

issue 3

126-136

EN

Recent epidemiologic data have demonstrated a significant increase in eating disorder morbidity among adolescent girls. The goal of the current research was to evaluate attitudes and behaviour directly relevant to eating disorders. Participants were a sample of 611 second form schoolgirls of junior secondary schools in Lodz. A Polish version of the Eating Disorder Inventory (EDI) was performed. The results of the current study were compared with the findings of the Child and Adolescent Psychiatry Clinic researchers from the Institute of Psychiatry and Neurology in Warsaw and with the mean scores of female patients with anorexia nervosa (AN). The difference between the nonclinical sample of female adolescents and female patients with AN was significant in every dimension of EDI. The mean EDI score on the “Drive for Thinness” scale for 17% of the study group was equal to or higher than that for AN patients. The mean EDI scores in the “Drive for Thinness”, “Bulimia” and “Interoceptive Awareness” were not significantly different in the samples from Lodz and Warsaw. The findings of the current research and incidence of AN in adolescent females suggest advisability of regular screening of female adolescents for risk factors in behaviour and attitudes. Furthermore, intervention programs are recommended for exposed adolescent females especially at reversible stages of AN disorder, when self-esteem and sexual identity are formed.

PL

W związku z niepokojącymi danymi dotyczącymi stale rosnącej liczby zachorowań na zaburzenia odżywiania w 2003 roku został wprowadzony program oceny nasilenia zachowań i postaw związanych z zaburzeniami jedzenia wśród adolescentek – uczennic drugich klas szkół gimnazjalnych w Łodzi. Programem została objęta grupa łącznie 611 dziewcząt. Autorzy artykułu prezentują, omawiają i oszacowują skalę zjawiska oraz dokonują porównania uzyskanych wyników z danymi z Kliniki Psychiatrii Dzieci i Młodzieży IPIN w Warszawie oraz z badaniami własnymi dr Anny Dunajskiej z tutejszej Kliniki. Grupa uczennic gimnazjów różniła się istotnie od pacjentek z jadłowstrętem psychicznym w zakresie wszystkich analizowanych skal. W badanej grupie aż 17% dziewcząt miało wyniki równe bądź wyższe od średniej uzyskanej przez chore z jadłowstrętem psychicznym w skali „Dążenie do szczupłości”. Nie zaobserwowano istotnych różnic między uczennicami szkół łódzkich i warszawskich w zakresie skal: „Dążenie do szczupłości”, „Bulimia”, „Świadomość bodźców interoceptywnych”. W związku z dużym rozpowszechnieniem zachowań i postaw związanych z zaburzeniami jedzenia, co potwierdzają wyniki skali DdS omawianego w pracy badania, można zalecać wykonywanie regularnych badań przesiewowych oraz prowadzenie działań edukacyjnych w młodszych grupach wiekowych – kiedy kształtuje się poczucie własnej wartości i tożsamości związanej z płcią.

Refine search results

6 Psychiatria i Psychologia Kliniczna

1 2011

1 2008

2 2007

1 2006

1 2005

6 Kostulski A.

5 Rabe-Jabłońska J.

3 Pawełczyk T.

1 Gmitrowicz A.

1 Jasek A.

Regulacja łaknienia

Wpływ leków przeciwpsychotycznych na powstawanie otyłości i zaburzeń metabolicznych u chorych na schizofrenię

Wybrane czynniki psychiczne a częstość wymiotów w przebiegu żarłoczności psychicznej oraz ich związek ze zmianami stężeń amylazy w surowicy i w moczu

Analiza zależności samookaleczeń i tatuowania w grupie osób prezentujących obie cechy

Poprawa stanu psychicznego a przyrosty masy ciała po krótkotrwałej terapii olanzapine

Ocena zachowań i postaw związanych z zaburzeniami jedzenia w grupie uczennic drugich klas łódzkich gimnazjów