Search results

1

Recenzja książki: Morison J. I. L. & Morecroft M. D. (red.) Plant growth and climate change. Blackwell, Oxford, 2006, xiv + 213 str., twarda oprawa, cena: 147 EURO. ISBN-13: 978-14051-3192-6.

100%

Tryjanowski P.

Kosmos

|

2008

|

vol. 57

|

issue 3-4

293-294

2

Zmiany klimatyczne: konsekwencje dla gatunków i ekosystemów

72%

Tryjanowski P., Ekner A.

Kosmos

|

2008

|

vol. 57

|

issue 3-4

261-268

EN

There is a rapid growth of literature detailing the response of species to the global increases in temperature. Since 1860, when global records began, the mean air temperature of the Earth has risen significantly, over the 20th century the increase has been 0.6 ± 0.2°C, with increases reported as greater in the northern than in the southern hemisphere. Many biological and physical systems had already been affected by climate change. As a consequence, many long-term data sets collected for other purposes, such as population monitoring, have been investigated to see if they contain any evidence of climate responses.

3

Ekstrema klimatyczne: długoterminowe zmiany i ich konsekwencje

72%

Kundzewicz Z. W., Tryjanowski P.

Kosmos

|

2008

|

vol. 57

|

issue 3-4

251-260

EN

Material damages caused by weather-related extreme events have dramatically increased worldwide in the last few decades. Explanations of these events can be sought via changes in physical, terrestrial, climate and socio-economic systems. Some types of weather events have become increasingly extreme and strengthening of this tendency is projected for the future. Increase in intense precipitation resulting from world warming has been already observed, with all possible consequences of flooding. Human encroaching into the harm's way and increase in the damage potential in floodplains are often the dominating factors in the rising flood damages. Projections for the future, based on regional climate models, indicate increased risks of flood in many areas. Yet, risk of snowmelt and ice-jam floods has decreased for the most part of Europe. Increase in very dry land areas has been already noted. Further increase in dry land areas, and intensity, frequency, and severity of droughts is projected, due to ubiquitous higher temperatures and reduced, annual or seasonal, precipitation in some regions. Heat waves become increasingly frequent in summer affecting ageing European society. Impacts of extreme weather events are discussed, including the environmental track.

4

Wprowadzenie do neuroekologii - czyli czy znajomość układu nerwowego zwierząt pozwala zrozumieć ich relacje ze środowiskiem?

58%

Śliwowska J. H., Górecki M. T., Tryjanowski P.

Kosmos

|

2012

|

vol. 61

|

issue 2

195-211

PL

Neuroekologia jest nauką na pograniczu neurobiologii i ekologii. Według twórcy terminu "neuroekologia" - D.F. Sherrego, celem tej dziedziny nauki jest zrozumienie jak dobór naturalny wpływa na zdolności poznawcze i ich neurobiologiczne podstawy. Choć neuroekologia jest stosunkowo młodą dziedziną nauki, która zaczęła rozwijać się w latach 80-tych dwudziestego wieku, to jej korzenie tak naprawdę sięgają czasów Darwina. W niniejszej pracy przeglądowej autorzy prezentują przykłady badań z zakresu neuroekologii. W szczególności omówione zostały zagadnienia związane z niezwykle istotnym znaczeniem percepcji węchowej w świecie zwierząt, jak i rolą dwóch struktur mózgu - podwzgórza i hipokampa, odgrywających ważne funkcje w regulacji podstawowych procesów życiowych, reakcjach na bodźce środowiskowe i uczeniu się. Najpierw przedstawione zostały przykłady uczenia się z wykorzystaniem zmysłu węchu. Następnie omówiona została rola podwzgórza i hipokampa w odpowiedzi na stres u zwierząt. Zaprezentowane zostały również przykłady badań wskazujące na rolę hipokampa w powstawaniu pamięci epizodycznej i pamięci przestrzennej. Przedstawiono także przykłady badań wskazujące na niezwykle istotną rolę nowych komórek nerwowych (powstających w procesie zwanym neurogenezą) w hipokampie u dorosłych zwierząt. Ponadto zaprezentowano przykłady strategii rozrodczych, zachowań związanych z chowaniem pokarmu i uczeniem się śpiewu u ptaków, czy zjawisk fizjologicznych pojawiających się w cyklach sezonowych, związanych ze zmianami w anatomii i funkcji hipokampa. Pokazano również przykłady badań nad wpływem pasożytów na funkcjonowanie układu nerwowego i behwior gospodarza. Na zakończenie zaproponowano kilka kierunków rozwoju badań neuroekologicznych. Autorzy mają nadzieję, że lektura tej pracy przeglądowej pozwoli Czytelnikom docenić osiągniecięcia tej rozwijającej się dziedziny naukowej, próbującej zgłębić tajniki relacji pomiędzy neurobiologią i ekologią.

EN

Neuroecology is the study of adaptive variation in cognition of the brain and bridges the gap between neuroscience and ecology. According to Sherry, who introduced the term "neuroecology" - the goal of this science is to understand how natural selection acts on cognition and its neural mechanisms. It is an emerging field of science originating in the 1980s, however, its roots can be traced back to Darwin's time. In this paper, several examples of studies in neuroecology are reviewed. The focus is on the issues related with extremely important role of the olfactory perception in animal world, and on the brain structures called the hippocampus and the hypothalamus. Firstly, the examples of olfactory learning are presented. Secondly, role of the hypothalamus and hippocampus in stress response in animals are discussed. Thirdly, the role of the hippocampus in memory formation (epidotic memory and spatial memory) is shown. Fourthly, a peculiar feature of mammalian adult hippocampus, its ability to generate new neurons, in a process called neurogenesis is emphasized. Thus, mating systems, food storing behavior, birds singing and seasonal changes in relation to anatomy and function of the hippocampus are discussed. Fifthly, the impact of parasites on host behavior and functions on the nervous system are presented. Finally, several directions, in which this emerging and exciting field might develop, are presented. We hope that by the end of this paper the reader will have started to appreciate achievements in the new and exciting field of neuroecology, which helps us to understand the relationships between neuroscience and ecology.

5

Recenzje książek

58%

Kaczmarski M., Kubicka A., Tryjanowski P., Nowak S.

Kosmos

|

2017

|

vol. 66

|

issue 3

509-513

PL

1. Recenzja książki: "Gerard Gierliński, Joanna Grabowska, Michał Grabowski, Radomir Jaskuła, Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Wydawnictwo Fenix, 2015, Wydanie 1, s. 272, ISBN 978-83-7705-872-5.", Mikołaj Kaczmarski, str. 5092. Recenzja książki: "Nathan H. Lents, Not so Different. Finding Human Nature in Animals. Columbia University Press, New York 2016, Wydanie 1, s. 368, ISBN 9780231178327.", Anna Maria Kubicka, Piotr Tryjanowski, str 511.3. Recenzja książki: "Józef Tatarczuk, Andrzej Malinowski, Ryszard Asienkiewicz, Artur Wandycz, Dymorfizm płciowy w morfologii ciała kandydatów i kandydatek wychowania fizycznego w grupach jednakowej wysokości ciała, Zielona Góra 2016, ss. 172, ISBN/ISSN: 978-83-7842-277-8", dr Stanisław Nowak, str.512

Refine search results

5 Kosmos

1 2017

1 2012

3 2008

5 Tryjanowski P.

1 Ekner A.

1 Górecki M. T.

1 Kaczmarski M.

1 Kubicka A.

1 Kundzewicz Z. W.

1 Nowak S.

1 Śliwowska J. H.

Recenzja książki: Morison J. I. L. & Morecroft M. D. (red.) Plant growth and climate change. Blackwell, Oxford, 2006, xiv + 213 str., twarda oprawa, cena: 147 EURO. ISBN-13: 978-14051-3192-6.

Zmiany klimatyczne: konsekwencje dla gatunków i ekosystemów

Ekstrema klimatyczne: długoterminowe zmiany i ich konsekwencje

Wprowadzenie do neuroekologii - czyli czy znajomość układu nerwowego zwierząt pozwala zrozumieć ich relacje ze środowiskiem?

Recenzje książek