Search results

1

Rola ultrasonografii w ocenie powikłań po laparoskopowym usunięciu pęcherzyka żółciowego

100%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Kładny J.

Journal of Ultrasonography

|

2014

|

vol. 14

|

issue 57

152-162

EN

Laparoscopic cholecystectomy, which was introduced to the arsenal of surgical procedures in the middle of the 1980s, is a common alternative for conventional cholecystectomy. Its primary advantage is less invasive character which entails shorter hospitalization and faster recovery. Nevertheless, the complications of both procedures are comparable and encompass multiple organs and tissues. The paper presents ultrasound presentation of the surgical bed after laparoscopic cholecystectomy and of complications associated with this procedure. In the first week following the surgery, the presence of up to 60 ml of fluid in the removed gallbladder bed should be considered normal in certain patients. The fluid will gradually absorb. In single cases, slight amounts of fluid are detected in the peritoneal cavity, which also should not be alarming. Carbon dioxide absorbs from the peritoneal cavity within two days. Ultrasound assessment of the surgical bed after cholecystectomy is inhibited by hemostatic material left during the surgery. Its presentation may mimic an abscess. In such cases, the decisive examination is magnetic resonance imaging but not computed tomography. On the other hand, rapidly accumulating fluid around the liver is an alarming symptom, particularly when there is inadequate blood supply or when peritoneum irritation symptoms develop. Depending on the suspected cause of the patient’s deteriorating condition, it is essential to perform urgent computed tomography angiography, celiac angiography or endoscopic retrograde cholangiopancreatography or magnetic resonance cholangiopancreatography. The character of the fluid collection may be determined by its ultrasound-guided puncture. This procedure allows for aspiration of fluid and placement of a drain. Moreover, transabdominal ultrasound examination after laparoscopic cholecystectomy may contribute to the identification of: dropped stones in the right hypochondriac region, residual fragment of the gallbladder with possible concretions, undiagnosed choledocholithiasis, existing cholestasis, pseudoaneurysm of the hepatic artery, portal vein thrombosis and hematoma as well as hernias of the abdominal walls. Moreover, ultrasound examination helps to identify optimal sites in the abdominal integuments, which enables collision-free access to the peritoneal cavity.

PL

Cholecystektomia laparoskopowa, wprowadzona do arsenału leczenia chirurgicznego w połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, uchodzi obecnie za powszechną alternatywę dla cholecystektomii klasycznej. Jej podstawową zaletą jest mniejsza inwazyjność, a przez to skrócenie hospitalizacji oraz szybsza rekonwalescencja. Niemniej jednak powikłania po obu rodzajach operacji są porównywalne i obejmują wiele narządów i tkanek. W pracy przedstawiono obraz ultrasonograficzny tkanek loży po cholecystektomii laparoskopowej i powikłań związanych z tym zabiegiem. W pierwszym tygodniu po operacji za obraz prawidłowy u niektórych pacjentów należy przyjąć obecność do 60 ml treści płynnej w loży po usuniętym pęcherzyku żółciowym, która stopniowo zostaje zresorbowana. W pojedynczych przypadkach stwierdzana jest niewielka ilość płynu w jamie otrzewnej, co zazwyczaj także nie powinno niepokoić. Dwutlenek węgla wchłania się z jamy otrzewnej w ciągu dwóch dób. Ocenę ultrasonograficzną loży po cholecystektomii komplikuje pozostawiony w czasie zabiegu materiał hemostatyczny, obrazem przypominający ropień. W takich przypadkach badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu powinien być rezonans magnetyczny, a nie tomografia komputerowa. Alarmującym objawem będzie gromadzący się w szybkim tempie płyn wokół wątroby, zwłaszcza przy współistniejącej anemizacji chorego lub przy pojawieniu się objawów podrażnienia otrzewnej. W zależności od podejrzewanej przyczyny pogorszenia stanu chorego należy pilnie wykonać tomografię komputerową w wersji angiograficznej lub celiakografię, ewentualnie endoskopową wsteczną cholangiopankreatografię lub cholangiopankreatografię rezonansu magnetycznego. Charakter zbiornika płynu można określić, wykonując jego nakłucie pod kontrolą obrazu ultrasonograficznego. Procedura ta pozwala na aspirację płynu i założenie drenażu. Ponadto ultrasonografia przezpowłokowa po cholecystektomii laparoskopowej może pomóc w rozpoznaniu: wypadniętych kamieni w nadbrzuszu prawym, pozostawionego fragmentu pęcherzyka żółciowego z ewentualnymi złogami, nierozpoznanej kamicy przewodowej, istniejącej cholestazy, tętniaka rzekomego tętnicy wątrobowej, zakrzepicy żyły wrotnej i krwiaka oraz przepukliny powłok brzusznych. Ultrasonografia pozwala ponadto na identyfikację optymalnych miejsc w powłokach brzusznych, co umożliwia bezkolizyjne wniknięcie laparoskopem do jamy otrzewnej.

2

Ultrasonografia wybranych chorób jelita cienkiego

100%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K.

|

vol. 13

|

issue 53

155-166

EN

Intestines, especially the small bowel, are rarely subject to US assessment due to the presence of gases and chyme. The aim of this paper was to analyze ultrasound images in selected pathologies of the small intestine in adults, including the aspects of differential diagnosis. Material and methods: In 2001–2012, abdominal ultrasound examinations were conducted in 176 patients with the following small bowel diseases: Crohn’s disease (n=35), small bowel obstruction (n=35), yersiniosis (n=28), infectious diarrhea (n=26), bacterial overgrowth syndrome (n=25), coeliac disease (n=15) and small bowel ischemia (n=12). During examinations patients were fasting and no other particular preparations were needed. Convex transducers of 3.5–6 MHz and linear ones of 7–12 MHz were used. The assessment of the small intestine in four abdominal quadrants constituted an integral element of the examination. The following features of the small bowel ultrasound presentation were subject to analysis: thickness and perfusion of the walls, presence of thickened folds in the jejunum, reduction of their number, presence of fluid and gas contents in the intestine, its peristaltic activity, jejunization of the ileum and enteroenteric intussusception. Furthermore, the size of the mesenteric lymph nodes and the width of the superior mesenteric artery were determined and the peritoneal cavity was evaluated in terms of the presence of free fluid. Results: Statistically significant differences were obtained between the thickness of the small intestine in Crohn’s disease or in ischemic conditions and the thickness in the remaining analyzed pathological entities. Small bowel obstruction was manifested by the presence of distended loops due to gas and fluid as well as by severe peristaltic contractions occurring periodically. In the course of ischemic disease, the intestinal walls were thickened without the signs of increased perfusion and in the majority of cases intestinal stenosis was observed. Fluid in the intestine was detected in all patients with coeliac disease, gas in 86.7% of patients, thickening of the folds in the jejunum in 86.7%, their reduction in 80%, increased (enhanced) peristalsis in 93.3% and jejunization in 40%. In 80% of coeliac disease cases, the intestine showed the features of hyperemia on color Doppler examination and in 53.3% of patients the dilated lumen of the superior mesenteric artery was detected. Enlarged mesenteric lymph nodes were visualized in 73.3% of the subjects, enteroenteric intussusception in 33.3% and free fluid in the peritoneal cavity in 60%. Conclusions: 1. Small bowel obstruction is manifested by the presence of evidently dilated intestinal loops filled with gas and fluid and periodical severe deepened peristalsis. 2. Ischemic changes and Crohn’s disease are characterized by the presence of fragmentarily thickened intestinal walls and intestinal stenosis. Moreover, in Crohn’s disease, increased wall perfusion and mesenteric adenomegaly is encountered. 3. Coeliac disease is manifested by: A. increased amount of fluid mainly in the jejunum, thickened and hyperemic jejunal walls, increased peristalsis; B. hypertrophied mucosal folds – often their number is reduced, jejunization and transient enteroenteric intussusception; C. ultrasound changes that require the differentiation with small intestinal bacterial overgrowth syndrome and, to a lesser degree, with infectious diarrhea.

PL

Jelita, a zwłaszcza jelito cienkie, rzadko są przedmiotem badań ultrasonograficznych, głównie ze względu na zawartość gazów i treści pokarmowej. Celem pracy była analiza obrazu ultrasonograficznego wybranych chorób jelita cienkiego u osób dorosłych, w tym pod kątem ich diagnostyki różnicowej. Materiał i metody: W latach 2001–2012 wykonano badania ultrasonograficzne jamy brzusznej u 176 pacjentów z następującymi chorobami jelita cienkiego: chorobą Leśniowskiego‑Crohna (n=35), niedrożnością jelita cienkiego (n=35), jersiniozą (n=28), biegunką infekcyjną (n=26), zespołem rozrostu bakteryjnego (n=25), chorobą trzewną (n=15) i niedokrwieniem jelita cienkiego (n=12). Chorych badano na czczo, bez żadnego przygotowania, stosując głowice konweksowe 3,5–6 MHz i liniowe 7–12 MHz. Integralnym elementem badania była ocena jelita cienkiego w czterech kwadrantach jamy brzusznej. Analizie poddano następujące elementy obrazu ultrasonograficznego jelita cienkiego: grubość i stopień unaczynienia ścian, obecność pogrubiałych fałdów w jelicie czczym, redukcję ich liczby, obecność treści płynnej i gazowej w jelicie, jego aktywność perystaltyczną, występowanie jejunizacji jelita krętego i wgłobienia enteroenteralnego. Ponadto określano wielkość węzłów chłonnych krezkowych i szerokość tętnicy krezkowej górnej, oceniano jamę otrzewnej pod kątem obecności wolnego płynu. Wyniki: Uzyskano istotne statystycznie różnice między grubością ścian jelita cienkiego w chorobie Leśniowskiego‑Crohna oraz w przebiegu zmian niedokrwiennych a jej grubością w pozostałych analizowanych jednostkach chorobowych. Niedrożność jelita cienkiego przejawiała się obecnością rozdętych przez gaz i płyn pętli oraz pojawiającymi się okresowo silnymi skurczami perystaltycznymi. W przebiegu zmian niedokrwiennych ściany jelita były pogrubiałe, bez cech wzmożonego unaczynienia, w większości przypadków stwierdzono zwężenie światła jelita. Płyn w jelicie odnotowano u wszystkich chorych z chorobą trzewną, gaz u 86,7% pacjentów, zgrubienie fałdów w jelicie czczym u 86,7%, ich redukcję u 80%, wzmożoną perystaltykę jelit u 93,3%, a jejunizację u 40%. W 80% przypadków choroby trzewnej jelito wykazywało cechy przekrwienia w badaniu kolorowym dopplerem, u 53,3% pacjentów stwierdzono poszerzenie światła tętnicy krezkowej górnej. Powiększone węzły chłonne krezkowe uwidoczniono u 73,3% badanych, wgłobienie enteroenteralne u 33,3%, natomiast wolny płyn w jamie otrzewnej u 60% osób. Wnioski: 1. Niedrożność jelita cienkiego przejawia się obecnością wyraźnie poszerzonych pętli jelitowych wypełnionych gazem i płynem oraz okresowo pojawiającą się silną, pogłębioną perystaltyką. 2. Zmiany niedokrwienne i w przebiegu choroby Leśniowskiego‑Crohna cechują się obecnością odcinkowego pogrubienia ścian jelita i zwężenia jego światła, ponadto w chorobie Leśniowskiego‑Crohna – wzmożonego unaczynienia ścian i adenomegalii krezkowej. 3. Choroba trzewna manifestuje się obecnością: A. zwiększonej ilości płynu, głównie w jelicie czczym; ściany jelita czczego są pogrubiałe i przekrwione, perystaltyka ulega przyspieszeniu; B. przerośniętych fałdów błony śluzowej – nierzadko mamy do czynienia ze zmniejszeniem ich liczby, jejunizacją i przemijającym wgłobieniem enteroenteralnym; C. zmian ultrasonograficznych wymagających różnicowania przede wszystkim z zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego i w mniejszym stopniu z biegunką infekcyjną.

3

Odczyny tkankowe powłok brzusznych na szwy chirurgiczne w badaniu ultrasonograficznym

100%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Kładny J.

Journal of Ultrasonography

|

2014

|

vol. 14

|

issue 56

21-27

EN

Classical abdominal surgeries usually require long incisions of the abdominal integuments followed by tight closure with adequate suturing material. Nonabsorbable sutures may cause various reactions, including granuloma reactions, both sterile and infl ammatory. The aim of the study was to analyze prospective ultrasound examinations of the abdominal integuments in order to detect tissue reactions to surgical sutures. Material and methods: For 10 years, ultrasound examinations of the abdominal integuments involved the assessment of surgical scars in all patients who underwent open or closed surgeries for various reasons (in total 2254 patients). Ultrasound examinations were performed only with the use of linear probes with the frequency ranging from 7 to 12 MHz. Each scar in the abdominal integuments was scanned in at least two planes. When a lesion was detected, the image was enlarged and the transducer was rotated by approximately 180° in order to capture the dimensions of the granuloma and the most characteristic image of the suture. Moreover, vascularization of the lesion was also assessed with the use of color Doppler mode set to detect the lowest fl ows. Results: All granulomas (19 lesions, two in one patient) created hypoechoic oval or round nodules, were relatively well-circumscribed and their size ranged from 8 × 4 mm to 40 × 14 mm. In the center of the lesion, it was possible to notice a thread that was coiled to various degrees and presented itself as a double, curved hyperechoic line. In 9 out of 19 granulomas, slight peripheral vascularization was observed. The substantial majority of the lesions (n = 15) were in contact with the fascia. In seven patients, compression with the transducer induced known local pain (n = 4) or intensifi ed pain that had already been present (n = 3); all of these granulomas infi ltrated the fascia and showed slight peripheral vascularization. Cutaneous fi stulae developed in two patients with purulent reactions to the running stitch (in one patient – two fi stulae). Conclusions: Suture granulomas in the abdominal integuments manifest themselves as nodular hypoechoic lesions, usually localized at the edge of the fascia – subcutaneous fat. A pathognomonic sign of this type of granulomas is the presence of a thread in their center that usually manifests itself as a chaotically shaped, double hyperechoic line. In some granulomas, particularly those with clinical presentation, slight peripheral vascularization is observed.

PL

Klasyczne operacje brzuszne zazwyczaj wymagają długich nacięć powłok, a następnie ich szczelnego zamknięcia za pomocą odpowiedniego materiału szewnego. Głównie niewchłanialne szwy mogą powodować różne reakcje, w tym odczyny ziarniniakowe o charakterze jałowym lub zapalnym. Celem pracy jest analiza prospektywnych badań ultrasonografi cznych powłok brzusznych ukierunkowanych na wykrycie odczynów tkankowych na zastosowane nici chirurgiczne. Materiał i metoda: Przez 10 lat w badaniach powłok brzusznych każdorazowo oceniano ultrasonografi cznie stan blizny pooperacyjnej u wszystkich pacjentów leczonych z różnych przyczyn chirurgicznie metodą otwartą albo zamkniętą (łącznie 2254 chorych). Badania ultrasonografi czne przeprowadzano wyłącznie głowicami liniowymi o częstotliwości w zakresie 7–12 MHz. Każdą bliznę powłok brzusznych skanowano co najmniej na dwóch przekrojach. W momencie wykrycia zmiany powiększano obraz i wykonywano obrót głowicą w granicach 180°, aby uchwycić największe wymiary ziarniniaka i najbardziej charakterystyczny obraz zwoju nici, a także oceniano jej unaczynienie, używając skali kolorowego dopplera ustawionego na najniższe przepływy. Wyniki: Wszystkie ziarniniaki (łącznie 19, u jednego pacjenta dwa) tworzyły guzki hipoechogeniczne kształtu owalnego lub okrągłego, dość dobrze odgraniczone, wielkości od 8 × 4 mm do 40 × 14 mm. W centralnej części zmiany udawało się wypatrzyć w różnym stopniu zwiniętą nić w formie podwójnej, zakrzywionej linii hiperechogenicznej. W 9 z 19 ziarniniaków zarejestrowano zazwyczaj niewielkie unaczynienie na obwodzie. Zdecydowana większość zmian (n = 15) miała kontakt z powięzią. U siedmiu pacjentów ucisk guzka głowicą wyzwalał znaną bolesność miejscową (n = 4) albo nasilał istniejący ból (n = 3); wszystkie te ziarniniaki naciekały powięź i wykazywały niewielkie unaczynienie na obwodzie. U dwóch osób z ropnym odczynem na założony szew ciągły wystąpiły przetoki skórne (u jednej osoby dwie). Wnioski: Ziarniniaki wokół szwów chirurgicznych w powłokach brzusznych manifestują się jako guzkowa zmiana hipoechogeniczna, najczęściej położona na granicy powięź – tłuszcz podskórny. Patognomonicznym objawem tego rodzaju ziarniniaka jest wykazanie w jego centralnej części nici, która zazwyczaj objawia się bezładnie ukształtowaną, podwójną linią hiperechogeniczną. W części ziarniniaków, zwłaszcza z kliniczną prezentacją, obserwuje się niewielkie unaczynienie obwodowe.

4

Mesenteric changes in an ultrasound examination can facilitate the diagnosis of neuroendocrine tumors of the small intestine

100%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K.

|

issue 62

274-282

EN

Neuroendocrine tumors make up an interesting pathology of a variable clinical picture, prognosis, localization, endocrine activity and degree of malignancy. Aim: The aim of this paper is to assess whether ultrasonography can be helpful in diagnosing neuroendocrine tumors in the small intestine by analyzing changes in the mesentery. Material and methods: From 1996 to 2013, we encountered 17 patients (9 women and 8 men at the mean age of 57) with a neuroendocrine tumor in the small intestine. The diagnosis was confirmed in all patients by pathomorphological examinations. All retrospectively analyzed patients (n =17) had an abdominal US examination conducted in accordance with the previously mentioned protocol. Results: Primary neuroendocrine tumors were visualized ultrasonography in 13 of 17 patients (76.5%). In the remaining 4 patients, tumors in the small bowel were diagnosed in CT enteroclysis (n = 3) and conventional enteroclysis (n = 1). Somatostatin receptor scintigraphy and CT enteroclysis supplemented the ultrasound result by providing information about the stage of the disease in 7 cases. In most of the 17 patients with a neuroendocrine tumor diagnosed by ultrasound (n = 11, 64.7%), changes in the mesentery were prevailing pathological signs that raised suspicion and, consequently, helped localize the primary lesion. The hypoechoic mesenteric lymph nodes were the greatest (9–18 mm), well-circumscribed, and the largest of them showed signs of vascularization. The size of hypoechoic lesions in the mesentery ranged from 25 to 53 mm. These lesions showed moderate blood flow. All of them were single, usually poorly circumscribed; two lesions showed slight calcifications. Conclusions: In an abdominal US examination, 2/3 of patients with neuroendocrine tumors in the small bowel manifest secondary lesions in the mesentery which are easier to visualize than the primary focus. 30% of them are manifested as hypoechoic masses. The detection of such lesions should prompt the search for the primary focus in the small intestine.

PL

Nowotwory neuroendokrynne to ciekawy dział patologii o zróżnicowanym obrazie klinicznym, rokowaniu, umiejscowieniu, czynności wydzielniczej i stopniu złośliwości. Cel pracy: Celem pracy jest ocena możliwości diagnostyki nowotworów neuroendokrynnych jelita cienkiego przy użyciu ultrasonografii poprzez identyfikację zmian w krezce. Materiał i metoda: W okresie od 1996 do 2013 roku zgromadzono 17 chorych (9 kobiet i 8 mężczyzn w średnim wieku 57 lat) z nowotworem neuroendokrynnym w jelicie cienkim. U wszystkich pacjentów potwierdzono rozpoznanie nowotworu neuroendokrynnego na podstawie badań patomorfologicznych. Wszystkie objęte retrospektywną analizą osoby (n = 17) miały wykonane badanie USG jamy brzusznej według protokołu opisanego wcześniej. Wyniki: W badaniu ultrasonograficznym udało się uwidocznić pierwotny nowotwór neuroendokrynny u 13 z 17 chorych (76,5%). U pozostałych 4 osób guz zlokalizowany w jelicie cienkim został rozpoznany na podstawie enteroklizy TK (n = 3) i enteroklizy klasycznej (n = 1). Somatostatynowa scyntygrafia receptorowa i enterokliza TK dostarczyły dodatkowych informacji co do stopnia zaawansowania procesu chorobowego w stosunku do wyników badania USG w 7 przypadkach. Wśród 17 chorych z rozpoznanym ultrasonograficznie nowotworem neuroendokrynnym jelita cienkiego u większości (n = 11, 64,7%) zmiany w krezce jelita były dominującym objawem patologicznym, który pozwolił podejrzewać, a następnie zlokalizować zmianę pierwotną. Hipoechogeniczne węzły chłonne krezkowe miały największe wymiary (9–18 mm), były dobrze odgraniczone, a większe z nich wykazywały unaczynienie. Wielkość hipoechogenicznej masy w krezce wahała się od 25 do 53 mm. Zmiany tego typu wykazywały umiarkowane unaczynienie. Wszystkie były pojedyncze, przeważnie nieostro odgraniczone, a w dwóch zmianach obecne były niewielkie zwapnienia. Wnioski: W badaniu USG przezbrzusznym u 2/3 chorych z guzem neuroendokrynnym w jelicie cienkim występują wtórne zmiany w krezce, które są łatwiejsze do zobrazowania niż samo ognisko pierwotne. W 30% manifestują się jako masy hipoechogeniczne. Wykrycie takich zmian powinno skłonić do poszukiwania ogniska pierwotnego w jelicie cienkim.

5

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część II: Morfologia zmian

76%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E., Walecka A.

|

vol. 13

|

issue 52

93-103

EN

Despite their frequent appearance, intra-abdominal adhesions are rarely the subject of clinical studies and academic discussions. For many years the operators have been trying to reduce such unfavourable consequences of interventions in the abdominal structures. The aim of this article is to present the possibilities of intra-abdominal adhesion diagnostics by means of ultrasound imaging based on authors’ own experience and information included in pertinent literature. The anatomy and examination technique of the abdominal wall were discussed in Part I of the article. In order to evaluate intraperitoneal adhesions, one should use a convex transducer with the frequency of 3.5–6 MHz. The article provides numerous examples of US images presenting intra-abdominal adhesions, particularly those which appeared after surgical procedures. The significance of determining their localisation and extensiveness prior to a planned surgical treatment is emphasized. Four types of morphological changes in the ultrasound caused by intra-abdominal adhesions are distinguished and described: visceroperitoneal adhesions, intraperitoneal adhesions, adhesive obstructions as well as adhesions between the liver and abdominal wall with a special form of such changes, i.e. hepatic pseudotumour. Its ultrasound features are as follows: 1. The lesion is localised below the scar in the abdominal wall after their incision. 2. The lesion is localised in the abdominal part of the liver segments III, IV and V. 3. With the US beam focus precisely set, the lack of fascia – peritoneum complex may be noticed. An uneven liver outline or its ventral displacement appears. 4. A hepatic adhesion-related pseudotumour usually has indistinct margins, especially the posterior one, and, gradually, from top to bottom, loses its hypoechogenic nature. 5. In a respiration test, this liver fragment does not present the sliding movement – a neoplastic tumour rarely shows such an effect. The immobility of the liver is a permanent symptom of subdiaphragmatic abscess which needs to be included in the differentiation process. 6. In case of doubts, the suspicious liver area may be examined without the consideration of the scar in the abdominal wall. In the differentiation of visceroperitoneal adhesions, firstly, one needs to exclude the peritoneum infiltration in the course of inflammation and neoplastic spreading, which may be very difficult in patients who have undergone a surgery. Pseudomyxoma peritonei constitutes a source of errors much more rarely.

PL

Mimo częstego występowania zrosty wewnątrzbrzuszne rzadko są przedmiotem rozważań klinicznych i opracowań naukowych. Od wielu lat operatorzy starają się w różny sposób ograniczać takie niekorzystne następstwa interwencji w struktury wewnątrzbrzuszne. Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie możliwości ultrasonografii w diagnostyce zrostów wewnątrzbrzusznych w oparciu o własne doświadczenia i dane z piśmiennictwa. Anatomię i technikę badania ultrasonograficznego powłok brzusznych omówiono w I części pracy. Do oceny zrostów wewnątrzotrzewnowych należy wykorzystać głowicę konweksową o częstotliwości 3,5–6 MHz. W artykule zaprezentowano liczne przykłady obrazów ultrasonograficznych zrostów wewnątrzbrzusznych, szczególnie tych powstałych po operacjach, i podkreślono znaczenie określenia ich umiejscowienia i rozległości przed planowanym leczeniem chirurgicznym. Wyróżniono i opisano cztery rodzaje zmian morfologicznych w ultrasonografii spowodowanych przez zrosty wewnątrzbrzuszne: zrosty trzewno-otrzewnowe, zrosty wewnątrzotrzewnowe, niedrożność zrostową oraz zrosty wątroby z powłokami, ze szczególną postacią tych zmian, jaką jest guz rzekomy wątroby. Jego cechy sonograficzne przedstawiają się następująco: 1. Zmiana znajduje się pod blizną w powłokach po ich nacięciu. 2. Lokalizacja zmiany dotyczy brzusznej części segmentów III, IV i V wątroby. 3. Przy dokładnym ustawieniu ogniska wiązki ultradźwiękowej daje się wykazać brak kompleksu powięź – otrzewna, w tym miejscu pojawia się nierówny zarys powierzchni wątroby lub jej dobrzuszne podciągnięcie. 4. Guz rzekomy wątroby zrostopochodny ma zwykle zatarte zarysy, zwłaszcza tylną granicę, i stopniowo od góry do dołu traci swój charakter hipoechogeniczny. 5. W teście oddechowym ten odcinek wątroby nie wykazuje ruchu ślizgowego – guz nowotworowy rzadko powoduje taki efekt. Unieruchomienie wątroby jest stałym objawem w ropniu podprzeponowym, który również należy uwzględnić w różnicowaniu. 6. W przypadku niejasności podejrzaną okolicę wątroby można obrazować z pominięciem blizny w powłokach. W różnicowaniu zrostów trzewno-otrzewnowych należy w pierwszym rzędzie wykluczyć naciek otrzewnej w przebiegu jej zapalenia oraz rozsiew procesu nowotworowego drogą otrzewnej, co może być bardzo trudne u osób wcześniej operowanych. Zdecydowanie rzadziej przyczyną pomyłki jest śluzak rzekomy otrzewnej.

6

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część I: Anatomia i metodyka badania pogranicza trzewno‑otrzewnowego

76%

Smereczyński A., Starzyńska T., Kołaczyk K., Bojko S., Gałdyńska M., Bernatowicz E., Walecka A.

Journal of Ultrasonography

|

2012

|

vol. 12

|

issue 51

472-478

EN

It needs to be emphasized that ultrasonography is a primary test performed in order to evaluate the abdominal wall and structures located in their vicinity. It allows for the determination of the anatomy and lesions in this localization. Thorough knowledge concerning the ultrasound anatomy of the tested structures constitutes a basis of all diagnostic successes. Therefore, this part of the article is devoted to this subject matter. The possibility to diagnose intra-abdominal adhesions with ultrasound is underestimated and rarely used. The aim of this paper is to discuss and document the ultrasound anatomy of the posterior surface of the abdominal wall as well as to present techniques directed at the detection of adhesions, in particular the visceroperitoneal ones. The posterior surface of the abdominal wall constitutes an extensive tissue area of complex structure, with folds and ligaments surrounded by various amounts of the epiperitoneal fat. In some places, this tissue separates the components of the fascia and peritoneum complex. The ultrasound manifestation of this complex is two hyperechogenic lines placed parallelly to each other in the places where they are not separated by the accumulated adipose tissue. Another factor which separates the peritoneum from the viscera is of dynamic character. It is a so-called visceral slide induced by easy or deep breathing. Its size should not be lower than 1 cm and the deflections gradually and symmetrically diminish from the epigastric to hypogastric region. Last but not least, the evaluation of the reciprocal relation of the abdominal wall with viscera may be aided by rhythmical manual compressions on the abdominal wall (ballottement sign) performed below the applied ultrasound transducer. During this test, the size of the visceral slide in relation to the abdominal wall is observed. The maneuver is usually performed in uncooperative patients or those with shallow breath. The authors’ own experiences indicate that the effectiveness of the test is increased when lower extremities are moderately bent. This relaxes the muscle tension in the anterior wall of the abdomen. To assess the condition of these structures, linear transducers with the frequency of 5–9 MHz prove the most appropriate. In obese patients, a convex transducer with the frequency of 3.5–5 MHz also may be used. The acoustic focus should be set on the borderline of the abdominal wall and viscera and in order to visualize the changes it might be helpful to use harmonic, compound and XRes imaging. When examining the abdominal wall, the cross and longitudinal sections should be made. The complete evaluation of the visceroperitoneal borderline includes nine segments – three in the epigastrium, three in the mid-abdomen and three in the hypogastrium.

PL

Należy podkreślić, że ultrasonografia w ocenie powłok brzusznych i struktur położonych w ich pobliżu odgrywa pierwszoplanową rolę, gdyż pozwala z dużą precyzją określić anatomię i zmiany chorobowe w takiej lokalizacji. Podstawą wszelkich sukcesów diagnostycznych jest dokładna znajomość anatomii ultrasonograficznej badanej struktury, dlatego ta część pracy jest poświęcona właśnie tej tematyce. Możliwość diagnostyki zrostów wewnątrzbrzusznych przy użyciu ultrasonografii jest niedoceniana i mało rozpowszechniona. Celem pracy jest omówienie i udokumentowanie anatomii ultrasonograficznej tylnej powierzchni powłok brzusznych oraz zaprezentowanie techniki badania ukierunkowanego na wykrywanie zrostów, głównie trzewno‑otrzewnowych. Tylna powierzchnia powłok brzusznych to rozległy obszar tkankowy o złożonej budowie, z obecnością fałdów i więzadeł otoczonych różną ilością tłuszczu nadotrzewnowego. Tkanka ta w pewnych miejscach rozdziela składowe kompleksu powięź – otrzewna. Manifestacją sonograficzną tego kompleksu są dwie linie hiperechogeniczne ułożone równolegle względem siebie, tam gdzie nie są oddzielone nagromadzoną tkanką tłuszczową. Drugi czynnik odgraniczający otrzewną od trzewi ma charakter dynamiczny, jest nim tzw. ślizg trzewi wyzwalany swobodnym lub głębokim oddechem. Jego wielkość nie powinna być mniejsza od 1 cm, a wychylenia stopniowo, symetrycznie maleją od nadbrzusza do podbrzusza. Wreszcie do oceny wzajemnego stosunku powłok z trzewiami służy kilkakrotnie powtarzany, rytmiczny ucisk manualny powłok brzusznych (balotowanie) wykonywany poniżej przyłożonej głowicy ultrasonograficznej. W czasie przeprowadzania tej próby obserwuje się wielkość ślizgu trzewi względem powłok; manewr ten wykonuje się przeważnie u pacjentów z płytkim oddechem lub u osób niewspółpracujących. Z własnych doświadczeń wynika, że efektywność próby zwiększa umiarkowane zgięcie kończyn dolnych, co powoduje zwolnienie napięcia mięśni przedniej ściany jamy brzusznej. Do oceny stanu tych struktur najlepiej nadaje się głowica liniowa o częstotliwości 5–9 MHz. U osób otyłych można zastosować głowicę konweksową o częstotliwości 3,5–5 MHz. Ognisko akustyczne usta‑ wia się na granicy powłok i trzewi, a w uwidocznieniu zmian będzie pomocne użycie obrazowania harmonicznego, złożonego i XRes. Badając powłoki, należy wykonywać przekroje podłużne i poprzeczne. Pełna ocena pogranicza trzewno‑otrzewnowego obejmuje dziewięć segmentów – trzy w nadbrzuszu, trzy w śródbrzuszu i trzy w podbrzuszu.

7

Polish Consensus on Treatment of Gastric Cancer; Update 2013

52%

Kulig J., Wallner G., Drews M., Frączek M., Jeziorski A., Kielan W., Kołodziejczyk P., Nasierowska-Guttmejer A., Starzyńska T., Zinkiewicz K., Krawczyk M.

|

vol. 85

|

issue 9

544-562

Refine search results

6 Journal of Ultrasonography

1 Polish Journal of Surgery

1 2015

2 2014

3 2013

1 2012

7 Starzyńska T.

6 Kołaczyk K.

6 Smereczyński A.

2 Bernatowicz E.

2 Bojko S.

2 Gałdyńska M.

2 Kładny J.

2 Walecka A.

1 Drews M.

1 Frączek M.

1 Jeziorski A.

1 Kielan W.

1 Kołodziejczyk P.

1 Krawczyk M.

1 Kulig J.

1 Nasierowska-Guttmejer A.

1 Wallner G.

1 Zinkiewicz K.

Rola ultrasonografii w ocenie powikłań po laparoskopowym usunięciu pęcherzyka żółciowego

Ultrasonografia wybranych chorób jelita cienkiego

Odczyny tkankowe powłok brzusznych na szwy chirurgiczne w badaniu ultrasonograficznym

Mesenteric changes in an ultrasound examination can facilitate the diagnosis of neuroendocrine tumors of the small intestine

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część II: Morfologia zmian

Zrosty wewnątrzbrzuszne w ultrasonografii. Część I: Anatomia i metodyka badania pogranicza trzewno‑otrzewnowego

Polish Consensus on Treatment of Gastric Cancer; Update 2013