Search results

1

Specyfikacja interakcji wychowawczej matek dzieci z ADHD

100%

Szaniawska M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

155-168

EN

The study was aimed at determination of the specificity of parenting interaction of mothers of children with diagnosed attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD). Its theory is underlain by Barkley’s concept, conclusions derived from the interaction model describing the parenting process and results of studies on “difficult” children carried out within this model. The mother’s cognitive scheme relating to the parenting interaction with the child was investigated in view of the child’s representation, aiding strategy, expectations of self-reliance and efficiency of competence transmission within executive functions (the correct development of which in a child is indispensable to exercise its behaviour selfcontrol). Two techniques from previous studies were used for this (Ziątek – a tool to measure the expected self-reliance level and Kwiatkowska – a tool to measure the aiding strategy), as well as the method of diagnosing the cognitive functions teaching process, which was created specifically for these studies (acc. to Barkley’s theory). The results of the studies point to some differences in motherly representations of parenting interaction. Mothers of children with ADHD are more focussed on the child’s negative traits, they do not teach their children the behavioural inhibition in an effective way, thus unwittingly contributing to increasing the deficits resulting from the child’s neurodevelopmental disorders, whereas their high expectations of self-reliance assume the form of a lack of control of the child.

PL

Celem badania było określenie specyfiki przebiegu procesu wychowawczego u matek dzieci z diagnozą nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Jego podstawę teoretyczną stanowią koncepcja Barkleya, wnioski, jakie wypływają z interakcyjnego modelu opisującego proces wychowawczy, oraz wyniki badań nad dziećmi „trudnymi” przeprowadzonych w tym modelu. Schemat poznawczy matki, dotyczący przebiegu procesu interakcji z dzieckiem, badano pod względem reprezentacji dziecka, strategii udzielania pomocy, oczekiwań dotyczących samodzielności oraz skuteczności transmisji kompetencji w zakresie funkcji wykonawczych (których prawidłowy rozwój u dziecka jest niezbędny do sprawowania samokontroli nad zachowaniem). Zostały do tego wykorzystane dwie techniki użyte w poprzednich badaniach (Ziątek – narzędzie do pomiaru oczekiwanego poziomu samodzielności i Kwiatkowskiej – narzędzie do pomiaru strategii udzielania pomocy), jak również stworzona na potrzeby tych badań metoda diagnozy procesu uczenia funkcji wykonawczych (wg teorii Barkleya). Wyniki badań wskazują na występowanie różnic w matczynych reprezentacjach procesu interakcji wychowawczej. Matki dzieci z ADHD są bardziej skoncentrowane na negatywnych cechach dziecka, nie uczą swoich dzieci hamowania behawioralnego w sposób efektywny i tym samym nieświadomie przyczyniają się do pogłębienia deficytów wynikających z zaburzeń neurorozwojowych dziecka, a ich wysokie oczekiwania wobec samodzielności przybierają postać braku kontroli nad dzieckiem.

2

Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część II. Proces diagnozy i diagnoza różnicowa

100%

Szaniawska M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

211-217

EN

There is no doubt that the diagnosis of ADHD in adult patients is a difficult process and should be made by a versatile and reliable clinician. In evaluation the clinician should consider various aspects from the patient’s history, assess her/his present functioning, extent of the functioning deficiency in adult life, and exclude all other alternatives which could account for attention deficits, hyperactivity and impulsivity. In an adult person, ADHD may be diagnosed in a patient who has suffered from this disorder from childhood. It is hardly probable that the person who presently meets the diagnostic criteria of ADHD but had not experienced a deterioration in functioning by graduation from high school will be diagnosed with this disorder. When diagnosing ADHD in adults we have to find evidence of poor or inadequate adaptation which may result in: loss of a job, long-lasting difficulties with finishing the higher studies, academic achievements far below intellectual capabilities, difficulties in marriage or in maintaining close relations with other people. A very important activity, unfortunately often passed over, in ADHD diagnosis in adults, is systematic checking whether or not the occurring difficulties are actually induced by other mental disorders or somatic diseases. It should be checked whether or not the patient’s symptoms occur in the course of bipolar affective disorder, substance use disorder or personality disorders, especially the borderline personality. The last important step in the diagnostic process is finding out if there are no other disorders, apart from ADHD. Noteworthily, many disorders which should be considered in the differential diagnosis may occur not instead of ADHD, but concurrently.

PL

Nie ma wątpliwości, że diagnoza ADHD u pacjentów dorosłych jest procesem trudnym i powinna być stawiana przez wszechstronnego i rzetelnego klinicystę. W ocenie powinien on wziąć pod uwagę różne aspekty z historii pacjenta, ocenić jego obecne funkcjonowanie, stopień upośledzenia funkcjonowania w dorosłym życiu oraz wykluczyć wszelkie inne alternatywy, które mogłyby tłumaczyć zaburzenia koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność. Aby można było zdiagnozować ADHD u osoby dorosłej, pacjent musi cierpieć na to zaburzenie od dzieciństwa. Jest mało prawdopodobne, że osoba, która obecnie spełnia kryteria diagnostyczne ADHD, ale która do czasu ukończenia szkoły średniej nie doświadczyła pogorszenia funkcjonowania, będzie miała to rozpoznanie. Diagnozując ADHD u dorosłych, musimy znaleźć dowody na słabe lub nieadekwatne przystosowanie, którego skutkami mogą być: utrata pracy, wieloletnie trudności z ukończeniem studiów, osiągnięcia akademickie znacznie poniżej możliwości intelektualnych, trudności w małżeństwie lub w utrzymaniu bliższych relacji z ludźmi. Bardzo ważną czynnością w procesie diagnostycznym ADHD u dorosłych, niestety często pomijaną, jest systematyczne sprawdzanie, czy występujące trudności nie są w istocie wywoływane przez inne zaburzenia psychiczne lub choroby somatyczne. Należy zbadać, czy objawy pacjenta nie występują w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, SUD czy zaburzeń osobowości, zwłaszcza osobowości borderline. Ostatnim ważnym krokiem w procesie diagnostycznym jest zbadanie, czy oprócz ADHD występują także inne zaburzenia. Warto zauważyć, że wiele zaburzeń, które należy uwzględnić w diagnozie różnicowej, może występować nie zamiast ADHD, ale równolegle z nim.

3

Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część I. Obraz kliniczny, trudności diagnostyczne, leczenie

100%

Szaniawska M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 3

205-210

EN

Hyperactivity is the most prevalent diagnosis at the early school age. In diagnostic classifications of diseases and mental disorders it is defined as the attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) – DSM-IV-TR, or hyperkinetic disorder (F90) – according to European classification ICD-10. It is characterized by the presence of permanent behavioural patterns maintained for at least 6 months and arranged in a characteristic triad of symptoms: problems with keeping oneself attentive, impulsivity and hyperactivity, the severity of which causes the patient’s malfunctioning. The occurrence of ADHD in children was first described at the beginning of the 20th century but awareness that this disorder may last also in adulthood appeared no sooner than in the 70s. In Poland the prevalence of ADHD among children and adolescents is on a similar level to that in other EU countries and the United States. Therefore, we can assume that the ADHD prevalence among adults will be also similar. Unfortunately, as far as the authoress knows there are no centres in Poland which would diagnose and treat ADHD in adults. The article is aimed at approximation of the ADHD diagnosis subject in adults and discussing the difficulties which may be revealed during a clinical evaluation. The factors which hamper a proper diagnosis of ADHD in adults comprise diagnostic criteria which have been established specifically for schoolchildren, and lack of mandatory diagnostic procedures and standardized diagnostic tools. While diagnosing this disorder, it is worth remembering that ADHD is not a style of life and general “going mad”, but a very severe clinical diagnosis. Speaking about the clinical unit, we have to see the malfunctioning of a given person. If the functioning is not evidently deficient socially, occupationally or in relations with other people, it means there is no ADHD.

PL

Nadpobudliwość psychoruchowa jest najczęstszym rozpoznaniem u dzieci we wczesnym wieku szkolnym. W klasyfikacjach diagnostycznych chorób i zaburzeń psychicznych określona jest jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) – DSM-IV-TR, lub zespół hiperkinetyczny (F90) – według klasyfikacji europejskiej ICD-10. Charakteryzuje się obecnością trwałych wzorców zachowania utrzymujących się przynajmniej przez 6 miesięcy i układających się w charakterystyczną triadę objawów: problemy z utrzymaniem uwagi, nadmierna impulsywność oraz nadruchliwość, których nasilenie powoduje upośledzenie funkcjonowania pacjenta. Występowanie ADHD u dzieci opisano po raz pierwszy na początku XX wieku, ale świadomość, że zaburzenie to może utrzymywać się także w wieku dorosłym, pojawiła się dopiero w latach 70. W Polsce rozpowszechnienie ADHD wśród dzieci i młodzieży jest na podobnym poziomie jak w innych krajach UE i Stanach Zjednoczonych. Na tej podstawie można domniemywać, że rozpowszechnienie ADHD wśród dorosłych również będzie podobne. Niestety, według wiedzy autorki niniejszego artykułu w Polsce nie ma ośrodków, które zajmowałyby się diagnozą i leczeniem ADHD u osób dorosłych. Celem artykułu jest przybliżenie tematu diagnozy ADHD u osób dorosłych i omówienie trudności, które mogą ujawnić się podczas oceny klinicznej. Czynniki utrudniające właściwe rozpoznanie ADHD u osób dorosłych to m.in. kryteria diagnostyczne, które są dostosowane do dzieci w wieku szkolnym, oraz brak obowiązujących procedur diagnostycznych i wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych. Diagnozując to zaburzenie, warto pamiętać, że ADHD to nie styl życia i ogólne „zwariowanie”, ale bardzo poważne rozpoznanie kliniczne. Mówiąc o jednostce klinicznej, musimy widzieć upośledzenie funkcjonowania danej osoby. Jeśli nie występuje wyraźne upośledzenie funkcjonowania społecznego, zawodowego lub w sferze relacji z innymi ludźmi, to nie mamy do czynienia z ADHD.

Refine search results

3 Psychiatria i Psychologia Kliniczna

3 2010

3 Szaniawska M.

Specyfikacja interakcji wychowawczej matek dzieci z ADHD

Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część II. Proces diagnozy i diagnoza różnicowa

Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część I. Obraz kliniczny, trudności diagnostyczne, leczenie