Search results

1

Stężenie oreksyn A i B (OXA i OXB) oraz greliny (GRE) w osoczu chorych z jadłowstrętem psychicznym – doniesienie wstępne

100%

Janas-Kozik M.

|

EN

Introduction: Analysis of the occurrence of anorexia nervosa involves the possible contribution of orexigenic peptides, including orexins A and B, ghrelin, galanin, neuropeptide Y and anorexigenic peptides which are represented by leptin, proopiomelanocortin (POMC), or transcript regulated by cocaine and amphetamine (CART). Aim: The study was aimed at examining the correlation between the concentrations of orexigenic peptides: orexins A and B (OXA and OXB) and ghrelin (GRE) in plasma and the body mass index (BMI) in AN patients. Material and method: The study involved 25 girls with anorexia nervosa. The reference group consisted of 20 healthy girls. In all of them the plasma concentration of OXA, OXB, GRE and glucose was determined once. The blood was drawn on empty stomach, in the morning after 8-hours fasting. The concentration of OXA and OXB was measured using commercial radioimmunological sets made by Phoenix Pharmaceuticals, Mountain View, California. The concentration of total GRE was determined using commercial radioimmunological sets made by Linci Research, INC. The procedure was applied pursuant to the procedure recommended by Phoenix. Results: In AN patients, of three analysed orexigenic peptides OXA, OXB and GRE only two – OXA and GRE significantly changed their plasma concentration in acute phase of the disease. OXA concentration in AN patients’ plasma was statistically significantly lower, whereas GRE concentration – statistically significantly higher, as compared to the reference group. At the same time a statistically significantly positive correlation was found between OXA concentration and BMI value and statistically significantly negative correlation between the concentration of GRE and BMI. Conclusions: In patients with anorexia nervosa (mainly its restrictive form) OXA and GRE significantly change their plasma concentration in acute phase of the disease.

PL

W powstawaniu jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa, AN) rozpatruje się udział peptydów oreksygenicznych i anoreksygenicznych. Celem pracy było zbadanie zależności pomiędzy stężeniami: oreksyn A i B (OXA i OXB) oraz greliny (GRE) w osoczu a wskaźnikiem masy ciała (BMI) u chorych z AN. Badaniem objęto 25 dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym. Grupę odniesienia stanowiło 20 zdrowych dziewcząt. U wszystkich oznaczano jednorazowo w osoczu stężenie OXA, OXB, GRE i glukozy. U chorych z AN, spośród trzech analizowanych peptydów oreksygenicznych: OXA, OXB i GRE jedynie dwa z nich – OXA i GRE zmieniły istotnie swoje stężenie w osoczu w ostrej fazie choroby. Stężenie OXA w osoczu chorych z AN było statystycznie istotnie niższe, a stężenie GRE – statystycznie istotnie wyższe niż w grupie odniesienia. Jednocześnie wykazano statystycznie istotną dodatnią korelację pomiędzy stężeniem OXA a wartością BMI i statystycznie istotną ujemną korelację pomiędzy stężeniem GRE a BMI.

2

Rola wybranych czynników oreksygenicznych: oreksyny A (OXA), oreksyny B (OXB), greliny (GRE) i anoreksygenicznych: leptyny (LEP) w kontroli homeostazy organizmu w warunkach fizjologii

100%

Janas-Kozik M.

|

EN

Hunger and satiety are closely related to the systemic homeostasis. The neurophysiology of cerebral centres controlling food intake has generally been determined. However, new peptides are still being discovered which play a significant role in the food intake process as well as food-related behaviours. In order to understand the mechanisms related to hunger and satiety in food disorders, we have to learn the physiological role peptides play in this process. The aim of the present paper is to present the orexigenic peptides: orexin A (OXA), orexin B (OXB), ghrelin (GRE) and the anorexigenic peptide: leptin (LEP), their structure, location, and systemic functions, as well as the mechanisms of their molecular activity and to follow the controlling aprocess of systemic homeostasis in the physiological conditions. The presented data make us conclude that the cooperation of orexigenic and anorexigenic peptides determines the systemic homeostasis thru controlling the hunger and satiety states, and that secretion of ghrelin and leptin in the system takes place in the form of negative feedback.

PL

Z homeostazą ustroju nierozłącznie związane jest pojęcie głodu i sytości. Neurofizjologia ośrodków mózgowych kontrolujących przyjmowanie pokarmu w zasadzie została ustalona, nadal jednak odkrywane są kolejne peptydy, które odgrywają znaczącą rolę zarówno w odżywianiu, jak i w zachowaniach związanych z jedzeniem. Aby poznać mechanizmy związane z głodem i sytością działające w zaburzeniach odżywiania, należy zrozumieć fizjologiczną rolę peptydów biorących udział w tej regulacji. Celem pracy jest przedstawienie roli peptydów oreksygenicznych: oreksyny A (OXA), oreksyny B (OXB), greliny (GRE) i peptydu anoreksygenicznego – leptyny (LEP) w przedmiocie ich budowy, lokalizacji i funkcji w ustroju, jak również mechanizmów molekularnego działania oraz prześledzenie procesu kontroli homeostazy w warunkach fizjologii. Dane przedstawione w niniejszej pracy obligują do wysunięcia wniosków, iż współdziałanie peptydów oreksygenicznych i anoreksygenicznych warunkuje homeostazę organizmu poprzez kontrolę głodu i sytości, a wydzielanie greliny i leptyny w ustroju odbywa się na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.

3

Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu – modelowy przykład psychiatrii środowiskowej

51%

Surma-Kuś D., Pilawski Ł., Siwiec A., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

vol. 18

|

issue 4

405-412

EN

The paper seeks to highlight the need to establish a system of community psychiatric treatment (alternative to inpatient and outpatient care) for children and adolescents, and to define the area of interest for community psychiatry. An additional goal is to present practical implications involved in the annual implementation of the project for the Mental Health Centre for Children and Adolescents in Sosnowiec with funding from the European Social Fund. The form of treatment provided there promotes the deinstitutionalisation of healthcare, and allows quick access to people in crisis in order to assist them based on the assumptions underlying the systemic concept and the idea of open dialogue. The beneficiaries of the healthcare services are individuals (and their nearest relatives) aged 14 to 24 years, residing in Sosnowiec or Dąbrowa Górnicza, who are exposed to social exclusion because of mental illness. The services are provided by permanent mobile therapeutic teams of three members five days a week from 8:00 a.m. to 8:00 p.m. They have a range of tools at their disposal, including a free infoline, own means of transport and funds for necessary medical consultations. The development of individual plans and the delivery of therapeutic interventions in the patient’s place of residence are supervised by a specialist in child and adolescent psychiatry. An important role in the process of recovery is played by periodically organised engaging activities (bowling, volleyball, group therapy) and workshops – also conducted by project participants. The paper presents both the advantages and limitations associated with the implementation of the programme.

PL

Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę utworzenia środowiskowego leczenia dzieci i młodzieży (alternatywnego dla leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego) oraz zakreślenie obszaru działania psychiatrii środowiskowej. Ma on też przedstawić praktyczne implikacje związane z roczną realizacją projektu Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu, finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Podejmowana tam forma leczenia pozwala na dezinstytucjonalizację opieki zdrowotnej, szybkie dotarcie do osób będących w kryzysie i niesienie im pomocy – na podstawie założeń koncepcji systemowej oraz idei otwartego dialogu. Beneficjentami świadczeń są osoby (oraz ich najbliższe otoczenie) w wieku 14–24 lat, zamieszkujące na terenie Sosnowca lub Dąbrowy Górniczej i narażone na wykluczenie społeczne z powodu choroby psychicznej. Praca wykonywana jest w stałych, trzyosobowych terapeutycznych zespołach mobilnych przez pięć dni w tygodniu, w godzinach 8:00–20:00. Dysponują one takimi narzędziami, jak bezpłatna infolinia, własny środek transportu oraz środki na niezbędne konsultacje medyczne. Nadzór nad tworzeniem indywidualnych planów i przebiegiem interwencji terapeutycznych w miejscu zamieszkania pacjenta pełni lekarz specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży. Ważną rolę w procesie zdrowienia odgrywają cyklicznie organizowane zajęcia aktywizujące (kręgle, siatkówka, terapia grupowa) oraz warsztaty – prowadzone także przez uczestników projektu. W artykule przedstawiono zarówno zalety, jak i ograniczenia związane z realizacją programu.

4

ADHD – wskazówki praktyczne: farmakoterapia i prowadzenie dokumentacji

51%

Cichoń L., Jelonek I., Janas-Kozik M.

|

vol. 17

|

issue 4

270-273

EN

Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) is a chronic disorder with the onset of symptoms (such as hyperactivity, concentration problems or impulsiveness) in childhood. ADHD should be managed as a chronic disease with long and multifaceted treatment. The management should involve both the child and the environment in which he or she functions (school, family). Of non-pharmacological methods, ADHD can be treated with, for instance, psychoeducation, psychosocial treatment or psychotherapy. Pharmacological treatment is initiated if therapy measures are ineffective, there are profound and persistent functional deficits or the patient experiences disorders being ADHD complications. Drugs authorised for ADHD in Poland include methylphenidate (a psychostimulant) and atomoxetine (a norepinephrine reuptake inhibitor). Psychostimulants act through enhanced dopamine release and inhibited serotonin and catecholamine reuptake (methylphenidate affects dopamine reuptake). There are also other drugs that might be helpful in relieving ADHD symptoms. The drug selection depends on numerous factors, such as the patient’s somatic and mental state, comorbidities and duration of action. The physician must evaluate treatment efficacy and control possible adverse events throughout the entire treatment. ADHD should be treated with a monotherapy. If it brings no effects or causes adverse events, the drug should be changed.

PL

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest przewlekłym zaburzeniem, którego objawy (nadruchliwość, problemy z koncentracją, impulsywność) pojawiają się w okresie dzieciństwa. ADHD należy leczyć jak chorobę przewlekłą. Jest to leczenie wieloletnie i wielokierunkowe. Oddziaływania powinny obejmować zarówno dziecko, jak i środowisko, w którym ono funkcjonuje (szkoła, rodzina). Spośród metod niefarmakologicznych zastosowanie w terapii ADHD mają m.in. psychoedukacja, oddziaływania psychospołeczne czy psychoterapia. W przypadku braku skuteczności oddziaływań terapeutycznych, współwystępowania głębokich i uporczywych zaburzeń funkcjonowania albo obecności zaburzeń będących powikłaniami ADHD stosuje się leczenie farmakologiczne. W Polsce wśród leków zarejestrowanych w terapii ADHD są metylofenidat (lek psychostymulujący) i atomoksetyna (inhibitor wychwytu zwrotnego noradrenaliny). Leki psychostymulujące działają poprzez zwiększanie uwalniania dopaminy oraz hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny i amin katecholowych (metylofenidat wpływa na wychwyt zwrotny dopaminy). Dostępne są też inne leki, które mogą być pomocne w leczeniu objawów ADHD. Wybór leku zależy od wielu czynników, takich jak stan somatyczny i psychiczny pacjenta, choroby współistniejące, czas działania substancji. Przez cały okres farmakoterapii lekarz ma obowiązek oceniania skuteczności leczenia i kontrolowania ewentualnych skutków ubocznych. W leczeniu ADHD powinno się stosować monoterapię, a w razie braku efektu lub wystąpienia działań niepożądanych należy zmienić lek.

5

Rozwój diagnostyki poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych – przegląd narzędzi diagnostycznych

51%

Klecka M., Janas-Kozik M., Krupka-Matuszczyk I.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 4

298-302

EN

Fetal alcohol syndrome (FAS), which is the most severe consequence of alcohol on the fetus in the prenatal period, has been described in the French medical literature by Lemoine in 1968. Five years later, Jones and his colleagues were the first researchers to show a link between alcohol abuse by pregnant women and specific characteristics of birth defects. This work formed a basis for further research to identify diagnostic criteria. Since that time, several proposals for diagnosis have been developed, aimed at an accurate survey of a wide range of physical and behavioural anomalies resulting from prenatal exposure to alcohol. The diagnosis of fetal alcohol spectrum disorder (FASD) is a real challenge. Patients after prenatal exposure to alcohol exhibit a wide range of symptoms, most of which are not specific only for prenatal intoxication and often manifest themselves in various ways throughout life. In Poland the diagnosis of fetal alcohol spectrum disorder is sporadic and because of the lack of access to objective diagnostic tools and professional literature in Polish the diagnosis is based on the investigator’s subjective assessment and the diagnoses issued in different centres may differ. As a result, many people with FASD live without a correct diagnosis or as a result of misdiagnosis (e.g. autism, ADHD, behavioural disorders, etc.) they receive improper treatment. The purpose of this publication is to present the development of diagnostic methods in the world and in Poland with particular emphasis on 4-Digit Diagnostic Code.

PL

Płodowy zespół alkoholowy (fetal alcohol syndrome, FAS), najpoważniejsza konsekwencja działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym, został opisany we francuskiej literaturze medycznej przez Lemoine’a w 1968 roku. Pięć lat później Jones i wsp. jako pierwsi wykazali związek pomiędzy nadużywaniem alkoholu przez ciężarne kobiety a specyficznymi cechami wad wrodzonych. Praca ta stanowiła podstawę do dalszych badań nad określaniem kryteriów diagnostycznych. Od tego czasu rozwinięto kilka propozycji diagnostycznych, których celem jest dokładny ogląd szerokiego spektrum fizykalnych i behawioralnych anomalii będących skutkiem prenatalnej ekspozycji na alkohol. Diagnostyka poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych (fetal alcohol spectrum disorder, FASD) jest wyzwaniem trudnym. Osoby po prenatalnej ekspozycji na alkohol wykazują szeroką gamę objawów, z których większość nie jest specyficzna wyłącznie dla intoksykacji prenatalnej i często manifestuje się w różnorodny sposób w ciągu życia. W Polsce FAS i inne zaburzenia rozwojowe wywołane alkoholem są diagnozowane sporadycznie, a brak dostępu do obiektywnych narzędzi diagnostycznych oraz fachowej literatury w języku polskim sprawia, że diagnoza oparta jest na subiektywnej ocenie badającego – rozpoznania ustalane w różnych ośrodkach mogą się różnić. W efekcie osoby z FASD często pozostają bez prawidłowej diagnozy lub na skutek błędnej diagnozy (np. autyzm, ADHD, zaburzenia zachowania itp.) poddawane są nieprawidłowej terapii. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie rozwoju metod diagnostycznych na świecie i w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem 4-stopniowej skali diagnostycznej.

6

Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?

51%

Gawęda A., Nowak M., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 2

115-119

EN

The authors of this paper discuss the importance of the diagnosis of attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) in an effective treatment as well as social functioning of children diagnosed with ADHD, stressing at the same time the meaning of a processual psychiatric and psychological diagnosis. This publication is an attempt to relate to numerous controversies around the ADHD diagnosis – to what extend it is a reliable identification which explains the problems of young patients and which enables the patient to receive adequate help. Or, whether it may serve as a dispensation from responsibility of the parents who cannot cope with the bringing-up tasks, or “a label” which restricts the understanding of a young patient and limits his or her development as well as further functioning in the world. The authors emphasise the meaning of a comprehensive observation of a child during hospitalisation at a psychiatric ward for children and adolescents, which becomes indispensable when the clinical picture, despite a long diagnostic process within an outpatient clinic, still remains unclear or when, despite all the undertaken steps, the symptoms are increasing. The purpose of the clinical observation is to verify the diagnosis on the basis of a twenty-four-hour observation which in turn may invaluably contribute to the understanding of the meaning and context of a child’s behaviour. The article presents cases of three children: Kuba, Weronika and Maciej who are treated at the Developmental Age Psychiatry and Psychotherapy Ward of the Paediatric Centre in Sosnowiec, Poland. The diagnosis of the children has been gradually evolving from ADHD towards a more complex understanding of their problems – taking into account their family background as well as the individual dynamics of their emotional problems.

PL

Autorki podejmują temat znaczenia rozpoznawania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) dla skutecznego leczenia oraz społecznego funkcjonowania dzieci z tak postawioną diagnozą, podkreślając tym samym znaczenie procesualnej diagnozy psychiatrycznej i psychologicznej. Publikacja ta ma być próbą odniesienia się do licznych kontrowersji wokół diagnozy ADHD. Czy jest ona rzetelnym rozpoznaniem tłumaczącym problematykę młodego pacjenta i umożliwiającym mu otrzymanie adekwatnej pomocy, czy też „etykietą” zawężającą rozumienie młodego pacjenta i ograniczającą jego rozwój oraz dalsze funkcjonowanie w świecie, zwalniającą z odpowiedzialności niewydolnych wychowawczo rodziców? Autorki podkreślają znaczenie całościowej obserwacji dziecka na całodobowym oddziale psychiatrii dla dzieci i młodzieży, która staje się niezbędna, gdy obraz kliniczny pomimo długiego procesu diagnostycznego w ramach ambulatorium nadal nie jest jasny lub kiedy pomimo podjętych oddziaływań objawy nasilają się. Obserwacja w warunkach klinicznych ma na celu weryfikację diagnozy w oparciu o całodobową obserwację, która może wnieść nieoceniony wkład w rozumienie znaczenia i kontekstu zachowań dziecka. W artykule przedstawione zostały przypadki trójki dzieci: Kuby, Weroniki i Macieja leczonych na Oddziale Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego w sosnowieckim Centrum Pediatrii, których diagnoza stopniowo ewoluowała od ADHD w kierunku bardziej złożonego rozumienia ich przypadłości – z uwzględnieniem tła rodzinnego oraz indywidualnej dynamiki ich problemów emocjonalnych.

7

Nieprawidłowo kształtująca się osobowość w okresie adolescencji – trudności diagnostyczne oraz dylematy terapeutyczne

51%

Nowak M., Hyrnik J., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2010

|

vol. 10

|

issue 1

45-51

EN

The ICD-10 classification describes personality disorders as deeply fixed behavioural patterns, which are abnormal when compared to average patterns accepted by a given community, and which are characterized by a low flexibility of reactions to various individual and social situations, as well as difficulties in various scopes of the sociopsychological functioning. Personality is the internal regulating system enabling adaptation and internal integration of thoughts, feelings and behaviour in a given environment within a timeframe (the feeling of stability). Disorder is an outcome of maladjustment of the needs, the way of their fulfilment and the manner of tasks realisation by an individual at a specific stage of his or her life to the social requirements, in other words it is the maladjustment of the individual activity to the social and cultural requirements operating in the environment of the individual. In the case of a possibility of patoloan abnormal personality development in a young person, the diagnostic difficulty consists in a lack of clear diagnostic criteria for children and adolescents, who reveal much more permanent and insusceptible to changes mechanisms of functioning. The aim of this paper is to present a differentiation based on defining the functioning organization of neurotic and borderline personalities, on the basis of two examples of female patients during the period of adolescence who reveal eating disorders. Presented cases reveal similarities within the clinical symptoms of eating disorders, but the role of these symptoms in patients’ lives is different, as is the understanding of them. In the neurotic organization of personality the main defensive mechanisms are focused around denial and other developmentally advanced defensive activities, and in the case of the borderline disorders mainly primitive defensive activities dominate, which is presented by the clinical illustrations.

PL

Klasyfikacja ICD-10 opisuje zaburzenia osobowości jako głęboko utrwalone paradygmaty zachowań, odbiegające od przeciętnych wzorców przyjętych w danej kulturze. Charakteryzują się mało elastycznymi reakcjami na różne sytuacje indywidualne i społeczne oraz trudnościami na wielu płaszczyznach funkcjonowania psychologiczno-społecznego. Osobowość to wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności). Terminem zaburzenie określa się efekt niedopasowania potrzeb, sposobu ich zaspokajania i sposobu realizacji zadań jednostki na danym etapie życia do wymogów społecznych, czyli aktywności własnej do wymagań społecznych i kulturowych obowiązujących w środowisku jednostki. W przypadku podejrzenia nieprawidłowo kształtującej się osobowości u młodego człowieka problem stanowi wyraźny brak kryteriów diagnostycznych dla dzieci i adolescentów, którzy przejawiają znacznie trwalsze i niepoddające się zmianom mechanizmy funkcjonowania. Celem pracy jest ukazanie problematyki osobowości nieprawidłowo kształtującej się na przykładzie dwóch pacjentek w okresie adolescencji z zaburzeniami odżywiania oraz cechami nieprawidłowo kształtującej się osobowości – w kierunku neurotycznej i z pogranicza. W prezentowanych przypadkach występuje podobieństwo kliniczne objawów z zakresu odżywiania się, jednak rola tych symptomów w życiu chorych oraz ich rozumienie są różne. W neurotycznej organizacji osobowości główne mechanizmy obronne skupiają się wokół wyparcia oraz innych zaawansowanych rozwojowo działań defensywnych, a w przypadku zaburzeń typu borderline dominują przede wszystkim prymitywne obrony, co miały pokazać przedstawione przypadki chorych.

8

Prowokacja odrzucenia czy pragnienie bliskości? Znaczenie relacji rodzic zastępczy – dziecko dla niwelowania deficytów wynikających z diagnozy „zaburzenia więzi”

51%

Nowak M., Gawęda A., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2011

|

vol. 11

|

issue 1

59-63

EN

The authors discuss the issue of significance of a relationship between a foster family and a child manifesting the reactive attachment disorder (RAD) symptoms. The domain of these symptoms is a disposition – developed due to numerous traumas, including a rejection in the critical period of a child’s life (3-month-old to 3-year-old) – to reproduce and provoke early rejection in future relationships, either through exaggerated attempts to attract attention and gain support from any of the available adults, or through an extreme resentment to initiate or accept consolation and affection, especially in the melancholy state. The presented case of Patryk reveals difficulties which may appear in the process of shaping the parent – child relationship in a newlyestablished family unit – a foster family. The case also shows the importance of institutional support in this process which covers both the child’s individual therapy and family therapy. The aim of the former is to give the child a possibility to work outthe initial rejection and disadaptation mechanisms of functioning, the most frequent of which is the rejection of emotions and emerging needs. On the other hand, the aim of the latter is to facilitate the implementation of those changes into the family system, to help in developing a correlative relation between the child and the new family, as well as in consecutive working out of emerging problems. The case description also discusses the difficulties experienced by the children diagnosed with RAD and points out the dilemmas frequently encountered by their foster parents. The paper also highlights the dependencies between a child’s normal development, the effectiveness of therapeutic influence and the personality construct of the foster parents, which are the critical elements for the quality of the relationship which starts to emerge between the “new” parents and a child.

PL

Autorki podejmują temat znaczenia relacji pomiędzy rodziną zastępczą a dzieckiem prezentującym objawy zaburzeń więzi, których domeną jest wykształcona wskutek rozlicznych traum, w tym odrzucenia w krytycznym okresie życia dziecka (od 6. miesiąca do 3. roku życia), jego skłonność do odtwarzania i prowokowania w późniejszych relacjach wczesnego odrzucenia – czyni to albo przez przesadne próby uzyskania uwagi i wsparcia od jakiejkolwiek dostępnej osoby dorosłej, albo poprzez skrajną niechęć do inicjowania lub przyjmowania pociechy i uczucia, szczególnie w stanie przygnębienia. Zaprezentowany przypadek Patryka przedstawia trudności, jakie mogą pojawiać się na drodze kształtowania się więzi rodzic – dziecko w nowo powstającej jednostce rodzinnej – rodzina zastępcza, oraz pokazuje, jak ważne w tym okresie jest wsparcie instytucjonalne obejmujące zarówno indywidualną terapię dziecka, jak i terapię rodzinną. Pierwsza z nich ma na celu umożliwienie dziecku przepracowania pierwotnego odrzucenia i związanych z tym dezadaptacyjnych mechanizmów funkcjonowania, z których najczęstszym jest niewątpliwie zaprzeczanie emocjom i pojawiającym się potrzebom. Celem drugiej jest z kolei ułatwienie wdrożenia owych zmian do systemu rodzinnego, pomoc w rozwoju korektywnej relacji pomiędzy dzieckiem a nową rodziną oraz sukcesywne przepracowywanie pojawiających się problemów. W opisie tego przypadku autorki poruszają również problem trudności, jakich doświadczają dzieci diagnozowane w kategorii zaburzeń więzi, oraz uwidaczniają dylematy, jakie napotykają ich zastępczy rodzice. Prezentowany przypadek uwydatnia również zależność pomiędzy prawidłowym rozwojem dziecka, skutecznością oddziaływań terapeutycznych a konstruktem osobowościowym nowych opiekunów, elementów mających istotne znaczenie dla jakości relacji powstającej pomiędzy „nowymi” rodzicami a dzieckiem.

9

Jakość życia u chorych z jadłowstrętem psychicznym – badanie przeglądowe

51%

Zasada I., Wilczyński K. M., Żmijowska A., Janas-Kozik M.

|

issue 2

212-216

EN

Introduction: An eating disorder is a disease entity characterised by an inadequate or excessive eating pattern or anxiety over one’s appearance. One of its possible forms is anorexia nervosa. Apart from the mental symptoms related to the distorted perception of one’s own body, the hallmark of the condition is the presence of serious somatic complications caused by extreme weight loss. As the affected individuals rarely seek medical help despite an objective decline in overall functioning, it seems worthwhile investigating how they subjectively assess their own quality of life. Aim: To conduct a comprehensive review of studies investigating the quality of life of anorexia nervosa patients. Method: MEDLINE/PubMed, Cochrane Library and Google Scholar electronic repositories were searched for relevant studies in Polish and English published over the past 5 years (2013–2018), selected according to the use in titles and abstracts of the following keywords: “anorexia nervosa,” “eating disorders,” “quality of life”, “QoL” in Polish and English. The repositories were searched independently by each of the authors, and the selected publications were compared to exclude any duplicates. The review covered a total of 25 publications, out of which 13 were analysed in detail as best matches for this study. Conclusions: The reviewed studies demonstrated a deteriorated quality of life in patients suffering from anorexia nervosa. Patients who receive treatment may improve their quality of life, which, however, even in the case of remission has been found to remain lower than in the general population.

PL

Wstęp: Zaburzenia odżywiania są jednostką kryterialną charakteryzującą się niewystarczającym lub nadmiernym wzorcem odżywiania czy też lękiem związanym z wyglądem własnego ciała. Jedną z ich postaci jest jadłowstręt psychiczny. Oprócz objawów psychicznych związanych między innymi z zaburzonym postrzeganiem własnego ciała charakterystyczne jest występowanie powikłań somatycznych wynikających ze znacznego ubytku wagi. W związku z faktem, że pomimo obniżenia obiektywnej jakości funkcjonowania osoby te rzadko poszukują pomocy lekarskiej, interesująca wydaje się ich subiektywna ocena jakości życia. Cel: Systematyczny przegląd piśmiennictwa dotyczącego badań na temat jakości życia u pacjentów z jadłowstrętem psychicznym. Metoda: Przegląd prac w języku polskim i angielskim z okresu ostatnich 5 lat (2013–2018), pozyskanych z elektronicznych baz MEDLINE/PubMed, Cochrane Library, Google Scholar, na podstawie słów kluczowych: „jadłowstręt psychiczny”, „zaburzenia odżywiania”, „jakość życia”, anorexia nervosa, quality of life, „QoL”, eating disorders, pojawiających się w tytułach oraz abstraktach. Wyżej wymienione bazy były przeglądane niezależnie przez każdego autora, a następnie wybrane publikacje zostały ze sobą zestawione w celu wykluczenia duplikatów. Ostatecznie do analizy włączono 25 publikacji, z czego 13 zostało poddanych szczegółowemu opracowaniu jako najbardziej zgodne z tematyką przeglądu. Wnioski: Badania wykazały niższą jakość życia u osób chorujących na jadłowstręt psychiczny. U osób, które podjęły leczenie, jakość życia może się poprawić, jednak i tak będzie niższa niż w populacji ogólnej, mimo remisji choroby.

10

Omówienie wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE 2016) dotyczących szkodliwych zachowań seksualnych wśród dzieci i młodych ludzi (do 25. roku życia) – Harmful sexual behaviour among children and young people

51%

Janas-Kozik M., Cichoń L., Jelonek I.

|

vol. 17

|

issue 4

260-269

EN

The term “harmful sexual behaviour” refers to young people’s behaviours which are not the result of sexual harassment and/or abuse. These behaviours are not always related to conscious, intentional abnormal behaviour. The NICE 2016 guidelines apply to children, adolescents and young adults (up to the age of 25 years) who are the sole perpetrators of harmful sexual behaviour against themselves or others. The authors of the guidelines point out that these behaviours should be viewed from different perspectives, such as the broadly understood developmental norms, non-harmonious development, coexisting disorders or diagnosed mental disorders. They also point to the need to select a leader for diagnostic and therapeutic processes as well as to establish a local commission. Furthermore, the authors suggest tools for the diagnostic process, critically evaluate some of the therapeutic interventions and point out that the issue of harmful sexual behaviours is underestimated. The NICE recommendations may serve as a guide for developing similar guidelines in other countries.

PL

Termin „szkodliwe zachowania seksualne” odnosi się do tych zachowań młodych ludzi, które nie są wynikiem molestowania/ wykorzystania seksualnego. Ich występowanie nie zawsze związane jest ze świadomym, zamierzonym nieprawidłowym zachowaniem. Wytyczne NICE 2016 dotyczą dzieci, adolescentów i młodych dorosłych (do 25. roku życia) będących wyłącznymi sprawcami szkodliwych czynności seksualnych skierowanych do siebie lub do innych. Autorzy wytycznych zwracają uwagę, iż na zachowania te należy patrzeć z różnych perspektyw: szeroko rozumianej normy rozwojowej, nieharmonijnego rozwoju, zaburzeń współwystępujących lub diagnozy zaburzenia psychicznego. Wspominają też o konieczności wyłonienia lidera w procesie diagnozy i terapii oraz stworzenia komisji lokalnej. Sugerują, jakimi narzędziami posługiwać się w procesie diagnozy, krytycznie oceniają niektóre interwencje terapeutyczne i wskazują na fakt, że problem szkodliwych zachowań seksualnych jest nieoszacowany. Rekomendacje NICE mogą być wskazówką do tworzenia podobnych wytycznych przez inne kraje.

11

Zastosowanie aripiprazolu w leczeniu zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży

45%

Cichoń L., Gabryel B., Jelonek I., Krysta K., Janas-Kozik M.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

vol. 18

|

issue 4

373-387

EN

The article is about aripiprazole – an atypical antipsychotic that is registered in Poland for the treatment of schizophrenia in individuals aged ≥15 years, and moderate to severe manic episodes in the course of bipolar disorder type I in adolescents aged ≥13 years in the treatment lasting up to 12 weeks. The paper discusses the mechanism of action, pharmacokinetics, and safety of aripiprazole in the paediatric population. Aripiprazole acts as a partial agonist of the dopamine D2 receptor and the serotonin 5HT1A receptor. Aripiprazole pharmacokinetics in humans is linear and proportional to the dose range of 5–30 mg. In children and adolescents aged 10–17 years, the pharmacokinetic profile is comparable to that observed in adults, after the adjustment for body weight. The article also contains a review of research on the clinical efficacy of aripiprazole in the treatment of psychiatric disorders, such as: schizophrenia, bipolar disorder, hyperkinetic disorder, pervasive developmental disorders, tics and aggressive behaviours in children and adolescents. Aripiprazole evaluated in clinical trials among children and adolescents has shown a good safety and tolerability profile. The incidence and type of side effects of aripiprazole in the paediatric population are essentially similar to those observed in adults. However, by contrast with adults, adolescents treated with aripiprazole may more often develop such side effects as drowsiness, sedation, extrapyramidal symptoms, dry mouth, increased appetite, and orthostatic hypotension. Aripiprazole may play an important role in the treatment of psychiatric disorders in children and adolescents because of its favourable metabolic profile.

PL

Artykuł dotyczy aripiprazolu – atypowego leku przeciwpsychotycznego, który w Polsce jest zarejestrowany w terapii schizofrenii u osób w wieku ≥15 lat oraz epizodów maniakalnych o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego typu I u młodzieży w wieku ≥13 lat w leczeniu trwającym do 12 tygodni. Omówiono mechanizm działania, farmakokinetykę oraz bezpieczeństwo stosowania aripiprazolu w populacji dzieci i młodzieży. Aripiprazol działa jako częściowy agonista receptora dopaminowego D2 i serotoninowego 5HT1A. Farmakokinetyka aripiprazolu u ludzi jest liniowa i proporcjonalna do dawki w zakresie 5–30 mg. U dzieci i młodzieży w wieku 10–17 lat profil farmakokinetyczny leku jest porównywalny do obserwowanego u osób dorosłych, po korekcie różnic w masie ciała. Artykuł zawiera także przegląd badań dotyczących skuteczności klinicznej aripiprazolu w leczeniu zaburzeń psychiatrycznych, tj. schizofrenii, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, zaburzeń hiperkinetycznych, całościowych zaburzeń rozwojowych, tików oraz zachowań agresywnych u dzieci i młodzieży. W próbach klinicznych populacji pediatrycznej lek wykazuje dobry profil bezpieczeństwa i tolerancji. Częstość występowania i rodzaj działań niepożądanych aripiprazolu wśród dzieci i młodzieży są zasadniczo podobne jak w przypadku osób dorosłych. Jednak u młodzieży leczonej aripiprazolem mogą częściej niż u dorosłych pojawiać się efekty uboczne, takie jak senność, sedacja, objawy pozapiramidowe, suchość w jamie ustnej, wzrost apetytu i niedociśnienie ortostatyczne. Wydaje się, że aripiprazol z powodu swojego korzystniejszego profilu metabolicznego może odgrywać istotną rolę wleczeniu zaburzeń psychiatrycznych u dzieci i młodzieży.

12

Rozumienie zachowań autodestrukcyjnych młodzieży. Analiza porównawcza na przykładzie dwóch pacjentek – z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego i z depresyjnymi zaburzeniami zachowania

45%

Janas-Kozik M., Krupka-Matuszczyk I., Jakubczyk A., Hyrnik J., Albert J.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2006

|

vol. 6

|

issue 3

139-146

EN

Introduction: One of the more frequent symptoms of the adolescent period disturbances are different forms of autodestructive behaviours. Understanding the function of autodestructive behaviour symptoms has a significant influence on the form and dynamics of the therapeutic process and – as a result – has an impact on the improvement of the functioning of the patient in many areas of life. Objective: The aim of this paper is an attempt to understand the genesis and the autodestructive mechanisms in eating disorders in comparison with such behaviours as self-inflicted injuries and suicide attempts present in other areas of psychopathology potypical to the adolescent period. Material and method: The clinical picture consists of a comparative analysis of two cases: a patient diagnosed with juvenile depression with self-inflicted injuries and suicide attempts and a patient diagnosed with anorexia nervosa. Conclusions: Numerous similarities and connections in the understanding of symptoms shown by the anorexia nervosa patient and the juvenile depression patient point to common problems of the adolescent period, which need addressing and solving. Similar intrapsychic and interpersonal problems can be solved by different psychopathological symptoms.

PL

Wstęp: Jednym z najczęściej powtarzających się objawów świadczących o występowaniu zaburzeń w okresie adolescencji są różne formy zachowań autodestrukcyjnych. Rozumienie funkcji objawu – zachowań autodestrukcyjnych – ma znaczący wpływ na formę oraz dynamikę procesu terapeutycznego, a więc ma także wyraźny związek z możliwością uzyskania poprawy w zakresie funkcjonowania pacjenta w wielu obszarach. Cel pracy: Celem pracy była próba zrozumienia genezy i mechanizmów autodestrukcyjnych w zaburzeniach odżywiania się w przypadku takich zachowań, jak samookaleczenia i próby samobójcze występujące w innych obszarach psychopatologii typowych dla okresu adolescencji. Materiał i metoda: Ilustrację kliniczną dotyczącą wybranej problematyki stanowi porównawcza analiza dwóch przypadków – pacjentki z rozpoznaniem depresji młodzieńczej, z samookaleczeniami i próbami samobójczymi, oraz chorej z jadłowstrętem psychicznym. Wnioski: Liczne podobieństwa i związki w rozumieniu objawów chorej z jadłowstrętem psychicznym i pacjentki z depresją młodzieńczą wskazują na wspólne problemy okresu adolescencji, których rozwiązania wymaga dorastanie. Podobne problemy intrapsychiczne i interpersonalne mogą być rozwiązywane poprzez odmienne objawy psychopatologiczne.

13

Manifestacja kliniczna zespołu depresyjnego u dziecka z poalkoholowym uszkodzeniem płodu

45%

Janas-Kozik M., Gawęda A., Cichoń-Lenart A., Klecka M., Krupka-Matuszczyk I.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2011

|

vol. 11

|

issue 1

26-30

EN

Fetal alcohol spectrum disorder (FASD) occurs in children of mothers consuming alcohol during pregnancy. The recent statement of NOFAS (National Organization of Fetal Alcohol Syndrome) and FASD Center of Excellence in Washington DC of April 15th, 2004 has the following wording: “Fetal alcohol spectrum disorders (FASD) is a broad term describing a wide range of developmental outcomes among individuals with prenatal alcohol exposure. The outcomes may include physical, mental, cognitive and behavioural anomalies; and they may persist across the lifespan. The term FASD is not intended for use as a clinical diagnosis”. As a result of alcohol intoxication during the prenatal development the fetus is damaged at the cellular level, which results in a malformation of the central nervous system and internal organs. The most dangerous consequence of the prenatal alcohol damage is fetal alcohol syndrome (FAS). Developmental disorders of children with FASD occur in different areas. These include: abnormal cognitive development (problems with memory, hyperactivity, planning, anticipation, skills learning), problems with emotions, especially in social situations (withdrawal or aggression, a tendency to steal and lie, avoidance of responsibility, credulity, over-confidence and lack of reflection). Currently used diagnostic criteria are still based on the triad of the following clinical symptoms: 1. characteristic facial features; 1. growth deficiency; 1. central nervous system abnormalities. The outcomes of the teratogenic (toxic for fetus) impact of alcohol exposure depend on the following: • Amount of alcohol (Note! Even a very small amount of alcohol may in certain circumstances be dangerous). • Phase of pregnancy – in each trimester some specific damage typical for a given moment of fetus development may take place. In the first trimester alcohol exposure can lead to growth retardation and development of dysmorphia, in the second and third trimester the central nervous system is mostly vulnerable and there is a disturbed neurotransmitters production. • Mother’s general health condition (nutritional status, genetic predisposition, immune system). Children of drinking mothers who did not present all the symptoms of damage (dysmorphia) were initially described as the FAE children (fetal alcohol effects). The aim of this study is to analyse the clinical picture of depression on the basis of the case of a 12-year-old boy. The authors describe the symptoms presented by him and give understanding of the patient in the individual context, as well as in relationship with his mother, and discuss his drawing. They propose a psychotherapy treatment.

PL

Poalkoholowe spektrum zaburzeń rozwojowych (fetal alcohol spectrum disorder, FASD) występuje u dzieci matek spożywających alkohol w okresie ciąży. Ostatnie wspólne oświadczenie NOFAS (National Organization of Fetal Alcohol Syndrome) i FASD Center of Excellence w Waszyngtonie z 15 kwietnia 2004 roku brzmi następująco: „Fetal alcohol spectrum disorders (FASD) jest ogólnym terminem opisującym całe spektrum skutków rozwojowych występujących u potomstwa matek pijących alkohol w okresie ciąży. Skutki te mogą obejmować zaburzenia rozwoju fizycznego, umysłowego, zachowania, uczenia się; mogą trwać przez całe życie. Termin FASD nie jest terminem przeznaczonym do wykorzystania w diagnostyce klinicznej”. Na skutek intoksykacji alkoholowej w okresie płodowym dochodzi do uszkodzenia na poziomie komórkowym, co skutkuje wadami rozwojowymi ośrodkowego układu nerwowego i narządów wewnętrznych. Najgroźniejszym w skutkach uszkodzeniem poalkoholowym wchodzącym w skład FASD jest alkoholowy zespół płodowy (fetal alcohol syndrome, FAS). Zaburzenia rozwojowe dzieci z FASD dotyczą różnych obszarów. Wśród nich wymienia się: zaburzenia zdolności poznawczych (zapamiętywania, myślenia przyczynowo-skutkowego, zdolności uogólniania, planowania, przewidywania i opanowywania czynności, deficyt uwagi, objawy nadpobudliwości), trudności emocjonalne, głównie w sytuacjach społecznych (wycofanie lub agresja, skłonność do kradzieży, kłamstwa, unikanie odpowiedzialności, łatwowierność i nadmierna ufność oraz bezrefleksyjność). Rozpowszechnione obecnie kryteria diagnostyczne wciąż opierają się na triadzie objawów klinicznych: 1. charakterystyczne cechy dymorficzne, 2. opóźnienie wzrostu, 3. objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Skutki teratogennego (toksycznego dla płodu) wpływu alkoholu zależą od: • Dawki alkoholu (Uwaga! Nawet bardzo mała dawka alkoholu może być w pewnych warunkach niebezpieczna). • Okresu ciąży – w każdym trymestrze ciąży może dojść do specyficznych uszkodzeń typowych dla danego etapu rozwoju płodu. W pierwszym trymestrze pod wpływem alkoholu może dojść do opóźnienia wzrostu i rozwoju dysmorfii, w drugim i trzecim najbardziej narażony jest ośrodkowy układ nerwowy i ma miejsce zaburzona produkcja neurotransmiterów. • Kondycji zdrowotnej matki (stan odżywienia, wyposażenie genetyczne, układ odpornościowy). Dzieci pijących matek, które nie prezentowały wszystkich objawów uszkodzenia (dysmorfia), opisywane były pierwotnie jako dzieci z FAE (poalkoholowe uszkodzenie płodu). Celem pracy jest przeanalizowanie obrazu klinicznego depresji na podstawie prezentacji przypadku 12-letniego chłopca z alkoholowym uszkodzeniem płodu (FAE). Autorki przedstawiająobjawy prezentowane przez niego, rozumienie jego problematyki w kontekście indywidualnym i relacji z matką, jak również omawiają rysunek jego autorstwa i proponują postępowanie psychoterapeutyczne.

14

Kompetentni użytkownicy i standardy użytkowania wywiadu do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised) oraz protokołu obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition)

39%

Rynkiewicz A., King B., Kalisz K., Słopień A., Janas-Kozik M., Łucka I.

Psychiatria i Psychologia Kliniczna

|

2018

|

vol. 18

|

issue 4

399-404

EN

Autism Diagnostic Interview – Revised (ADI-R) and Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition (ADOS-2) are well-validated semi-structured instruments, widely used in clinical practice and research for decades. They both follow highly standardised procedures to provide a thorough assessment of individuals suspected of having autism spectrum disorder (ASD). Both instruments have been found to be useful in differentiating between children, adolescents and adults with ASD and those with non-ASD diagnoses, especially when both are used in combination. As with many measures of ASD symptoms, scores on ADI-R and ADOS-2 have been shown to be susceptible to effects of developmental variables, including age and IQ as well as behavioural difficulties of a subject. Experienced clinicians are aware that the scores can be affected by comorbidity or sex of an individual, which is the case in females with autism who have not been diagnosed early in life or those who do not have intellectual disability and/or profound communication difficulties. The article presents ADI-R and ADOS-2 in a succinct way along with basic recommendations for their use, which are the same regardless of location and country. The purpose of this article is to present guidelines and standards of use for ADI-R and ADOS-2 which are distinguished from the standards of purchase. Administration and coding of ADI-R and ADOS-2 are highly standardised, and based on these guidelines, only professionals who completed ADI-R and ADOS-2 test-specific trainings can be considered competent users to provide valid assessments.

PL

Wywiad do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised, ADI-R) oraz protokół obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) to rzetelnie zwalidowane i wystandaryzowane narzędzia, od dziesięcioleci szeroko stosowane w praktyce klinicznej i badawczej na świecie. Procedury wykonania badania przy użyciu obu narzędzi podlegają ściśle określonym normom, co umożliwia wszechstronną ocenę osób z podejrzeniem zaburzeń ze spektrum autyzmu (autism spectrum disorder, ASD). Wykazano przydatność obu narzędzi w różnicowaniu dzieci, adolescentów i dorosłych z ASD oraz tych z rozpoznaniami innymi niż ASD – zwłaszcza w przypadku łącznego zastosowania obu procedur. Tak jak w przypadku wielu innych narzędzi do oceny objawów ASD, wyniki uzyskane w testach ADI-R i ADOS-2 wykazują podatność na wpływ zmiennych rozwojowych, takich jak wiek czy iloraz inteligencji oraz trudności behawioralne osoby badanej. Doświadczeni klinicyści są świadomi tego, że na uzyskane wyniki mają także wpływ współchorobowość oraz płeć osoby badanej, co ilustrują przykłady kobiet z autyzmem niezdiagnozowanym w wieku rozwojowym bądź osób bez niepełnosprawności intelektualnej czy znacznych trudności komunikacyjnych. Niniejszy artykuł w zwięzły sposób przybliża narzędzia ADI-R i ADOS-2, a także podstawowe rekomendacje dotyczące ich zastosowania, które są niezmienne niezależnie od kraju czy warunków wykonania badania. Celem pracy jest omówienie wytycznych i standardów użytkowania ADI-R i ADOS-2, które nie są tożsame ze standardami dotyczącymi zakupu obu narzędzi. Procedury wykonywania i kodowania ADI-R i ADOS-2 są wysoko wystandaryzowane. Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi wyłącznie specjaliści, którzy ukończyli szkolenia w zakresie stosowania ADI-R i ADOS-2, mogą być ich kompetentnymi użytkownikami, a wyniki wykonanych przez nich badań są uznawane za rzetelne i wiarygodne

15

Psychiatria wieku rozwojowego – badanie ankietowe uczestników I Kongresu Zdrowia Psychicznego

27%

Janik R., Baran D., Gmitrowicz A., Janas-Kozik M., Łucka I., Karasek E., Paruszkiewicz J., Pilecki M., Rozetti A., Szaulińska K., Wasilewska O., Wolańczyk T., Remberk B.

|

issue 2

166-172

EN

The ongoing debate regarding the provision of healthcare and additional support for patients with mental illnesses has continued for many years. Whilst discussing patient dignity and rights, it must not be overlooked that the right to treatment is the most important and basic among them. The First Mental Health Congress, held on May 8, 2017 in Warsaw, was organised to address the current critical state of mental healthcare in Poland. A separate session during the Congress was awarded to the issues associated with the provision of mental healthcare for children and adolescents, with a special survey distributed among its attendees; 54 completed survey questionnaires were returned. Nearly 90% of the respondents were mental healthcare professionals working with paediatric/adolescent patients. The questions asked for opinions regarding various aspects of the current situation of developmental psychiatry in Poland as well as attendee’s reflections on presentations and speeches featured during the session. The majority of the respondents evaluated the recent data concerning the prevalence of mental disorders among children and adolescents as “alarming.” They pointed out the lack of actual access to psychological and psychiatric aid within the public system, and stressed the need for urgent major improvements thereof. Another hot issue was the key role of preventive policies, including work with families. Also, systemic joint efforts of various public authorities, bodies and institutions are necessary to address the crisis, particularly effective collaboration between the medical and educational community. As a positive trend, the respondents listed the recent grassroots movement joining various social and professional groups to work together on possible solutions.

PL

Dyskusja na temat organizacji opieki medycznej i wsparcia pozamedycznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi trwa od wielu lat. W toku rozmów o godności i prawach pacjenta nie można zapominać, że podstawowym prawem chorego jest prawo do leczenia. I Kongres Zdrowia Psychicznego, który odbył się 8 maja 2017 roku w Warszawie, został zorganizowany ze względu na dramatyczny stan opieki psychiatrycznej w Polsce. Problemom psychiatrii dzieci i młodzieży poświęcona była osobna sesja; wśród 120 jej uczestników zostało przeprowadzone anonimowe badanie ankietowe. Otrzymano 54 wypełnione ankiety. Blisko 90% respondentów stanowili ludzie zawodowo zajmujący się opieką nad osobami w wieku rozwojowym. Pytania dotyczyły poglądów na temat sytuacji psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce, a także refleksji związanych z wystąpieniami prezentowanymi w trakcie sesji. Większość ankietowanych oceniła dane na temat rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży jako alarmujące. Badani zwracali uwagę na brak realnego dostępu do pomocy psychologicznej i psychiatrycznej oraz podkreślali, że system psychiatrycznej opieki zdrowotnej wymaga radykalnych działań naprawczych. Według respondentów konieczne są zmiany systemowe. Kolejnym często poruszanym zagadnieniem była kluczowa rola oddziaływań profilaktycznych. W profilaktyce należy uwzględnić pracę z rodziną. Ważna jest też współpraca z innymi resortami, zwłaszcza z resortem edukacji. Za pozytywne zjawisko ankietowani uznali podjęcie wspólnych działań przez przedstawicieli różnych środowisk.

16

Stanowisko ekspertów w kwestii postępowania w przypadku pacjentów z jadłowstrętem psychicznym o ciężkim przebiegu, którzy nie wyrażają zgody na leczenie

27%

Remberk B., Gmitrowicz A., Janas-Kozik M., Namysłowska I., Wolańczyk T., Rajewski A., Słopień A., Gorczyca P., Bryńska A., Łucka I., Jelonek I., Sierakowski P.

|

EN

Anorexia nervosa is a disorder which, in the absence of treatment or in an unfavourable course, can lead to the death of the patient. Frequently, reduced criticism is the element of the psychopathological picture which can result in lack of consent to the proposed treatment. The Mental Health Act specifies the situations in which the treatment without the person’s consent is acceptable. Ameeting of the team of experts appointed by the National Consultant in the field of Child and Adolescent Psychiatry was devoted to this issue. In the course of the discussion, the following opinion was formulated: there is a group of patients whose symptoms of anorexia nervosa meet the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness within the meaning of article 23 and 29 of the Mental Health Act, while their physical condition and persistence in pursuing life-threatening behaviours pose danger to life. The symptoms meeting the criteria for thought and perceptual disorders corresponding to the concept of mental illness most often concern the assessment of reality (cause-and-effect relationships, assessment of one’s own health condition, perception of one’s own body). These beliefs are pathological in nature and are patently false (such as the conviction of one’s own obesity in an extremely emaciated person), despite being experienced as obvious. They are not subject to reflection or correction in the course of discussion, even in the face of clear evidence of exceedingly poor physical condition provided by additional tests. The character and severity of the symptoms correspond in such situations to the thought and perceptual disorders present in psychosis. There is, therefore, a group of patients with anorexia nervosa in whose case the disease can be considered a mental disorder within the meaning of the Mental Health Act and with respect to whom the fulfilment of the requirements stated in Art 23 or 29 of the Act can be established.

PL

Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie, które w przypadku braku leczenia lub niekorzystnego przebiegu może doprowadzić do zgonu chorego. Elementem obrazu psychopatologicznego często jest obniżony krytycyzm, mogący skutkować brakiem zgody pacjenta na proponowane leczenie. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określa sytuacje, w których dopuszczalne jest leczenie osoby chorej bez jej zgody. Zagadnieniu temu poświęcone było posiedzenie zespołu ekspertów powołanego przez konsultanta krajowego w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży. W toku dyskusji sformułowano następującą opinię: istnieje grupa pacjentów, u których objawy jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa) spełniają kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej w rozumieniu art. 23 i 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, a stan fizyczny i uporczywe kontynuowanie zagrażających zachowań stwarzają zagrożenie życia. Objawy spełniające kryteria zaburzeń myślenia i spostrzegania odpowiadające pojęciu choroby psychicznej najczęściej dotyczą oceny rzeczywistości (związków przyczynowo-skutkowych, oceny własnego stanu zdrowia, postrzegania swojego ciała). Przekonania te występują w kontekście chorobowym i są ewidentnie fałszywe (jak przekonanie o własnej tuszy u osoby skrajnie wyniszczonej), lecz odczuwane jako oczywiste. Nie podlegają refleksji ani też korekcji w przebiegu dyskusji, nawet wobec ewidentnych dowodów skrajnie złego stanu fizycznego w badaniach dodatkowych. Charakter i nasilenie objawów odpowiadają wówczas zaburzeniom treści myślenia i spostrzegania w postaci psychotycznej. Istnieje zatem grupa pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, w których przypadku choroba może być uznana za chorobę psychiczną w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i można stwierdzić spełnienie przesłanek art. 23 lub 29 tejże ustawy.

Refine search results

Stężenie oreksyn A i B (OXA i OXB) oraz greliny (GRE) w osoczu chorych z jadłowstrętem psychicznym – doniesienie wstępne

Rola wybranych czynników oreksygenicznych: oreksyny A (OXA), oreksyny B (OXB), greliny (GRE) i anoreksygenicznych: leptyny (LEP) w kontroli homeostazy organizmu w warunkach fizjologii

Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu – modelowy przykład psychiatrii środowiskowej

ADHD – wskazówki praktyczne: farmakoterapia i prowadzenie dokumentacji

Rozwój diagnostyki poalkoholowego spektrum zaburzeń rozwojowych – przegląd narzędzi diagnostycznych

Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?

Nieprawidłowo kształtująca się osobowość w okresie adolescencji – trudności diagnostyczne oraz dylematy terapeutyczne

Prowokacja odrzucenia czy pragnienie bliskości? Znaczenie relacji rodzic zastępczy – dziecko dla niwelowania deficytów wynikających z diagnozy „zaburzenia więzi”

Jakość życia u chorych z jadłowstrętem psychicznym – badanie przeglądowe

Omówienie wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE 2016) dotyczących szkodliwych zachowań seksualnych wśród dzieci i młodych ludzi (do 25. roku życia) – Harmful sexual behaviour among children and young people

Zastosowanie aripiprazolu w leczeniu zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży

Rozumienie zachowań autodestrukcyjnych młodzieży. Analiza porównawcza na przykładzie dwóch pacjentek – z rozpoznaniem jadłowstrętu psychicznego i z depresyjnymi zaburzeniami zachowania

Manifestacja kliniczna zespołu depresyjnego u dziecka z poalkoholowym uszkodzeniem płodu

Kompetentni użytkownicy i standardy użytkowania wywiadu do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised) oraz protokołu obserwacji do diagnozowania zaburzeń ze spektrum autyzmu ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition)

Psychiatria wieku rozwojowego – badanie ankietowe uczestników I Kongresu Zdrowia Psychicznego

Stanowisko ekspertów w kwestii postępowania w przypadku pacjentów z jadłowstrętem psychicznym o ciężkim przebiegu, którzy nie wyrażają zgody na leczenie