Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem u kobiet po operacji usunięcia macicy

• Authors: Krystyna Kurowska , Elżbieta Zachulska

Title variants

EN

Sense of coherence and coping styles in women after hysterectomy

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Introduction: Stress associated with inevitable hysterectomy affects an ever increasing number of women. A per­son’s ability to cope depends on individual predisposition which is closely related to sense of coherence (SOC) and individual coping style. Aim of paper: To define possible associations between SOC level and type of coping style in women after hysterectomy as a determinant of recovery and successful functioning in society and family. Material and methods: Analysis encompassed data of 97 women after hysterectomy, treated at the Department of Gynecology, Obstetrics and Pathology of Gestation at Dr Emil Warmiński Memorial Hospital, Bydgoszcz. SOC was assessed by Antonovsky SOC-29 questionnaire and effectiveness of coping was measured by End­ler and Parker CISS questionnaire, in its Polish version developed by Szczepaniak, Strelau and Wrześniewski. Results: SOC score was within average limits (134.46 pts). High scores were noticed in the area of resourceful­ness. Most patients presented “task-oriented” and “emotional” styles of coping with health problems. Patients with higher global SOC level usually resorted to task-oriented coping style while those with lower SOC level most­ly resorted to emotional style. Conclusions: our results may be used to develop psychoeducational programs and to plan care of women at different stages of their treatment.

PL

Wstęp: Stres związany z koniecznością poddania się operacji usunięcia macicy dotyka coraz większej liczby kobiet. Umiejętność radzenia sobie z nim jest predyspozycją człowieka znacząco powiązaną z poczuciem koherencji i określonym stylem radzenia sobie ze stresem. Cel: Określenie związków pomiędzy poziomem poczucia koheren­cji a rodzajem preferowanych stylów radzenia sobie ze stresem po operacji usunięcia macicy, jako wyznacznika po­wrotu do zdrowia i właściwego funkcjonowania w społeczeństwie i rodzinie. Materiał i metoda badawcza: Przeba­dano 97 kobiet leczonych na Oddziale Ginekologii, Położnictwa i Patologii Ciąży Wielospecjalistycznego Szpitala Miejskiego im. dra Emila Warmińskiego w Bydgoszczy, w związku z wykonaniem u nich operacji usunięcia macicy. Poczucie koherencji ocenione było za pomocą kwestionariusza orientacji życiowej SOC-29 autorstwa Antonovsky’ego, a pomiar radzenia sobie w sytuacjach stresowych – kwestionariuszem CISS Endlera i Parkera, w polskiej adaptacji autorstwa Szczepaniaka, Strelaua i Wrześniewskiego. Wyniki: Poczucie koherencji mieściło się w prze­dziale wyników przeciętnych (134,46 pkt). Wysokie wartości osiągnięto w zakresie zaradności. Badane preferowały styl zadaniowy i emocjonalny radzenia sobie z problemem zdrowotnym. Osoby o wyższym poziomie globalnego poczucia koherencji (sens of coherence, SOC) częściej stosowały styl skoncentrowany na zadaniu, a badane o niż­szym poziomie preferowały styl emocjonalny. Wnioski: Otrzymane wyniki mogą posłużyć do opracowywania pro­gramów psychoedukacyjnych oraz planowania opieki nad kobietą, na różnych etapach stosowanej terapii.

Keywords

EN

acceptance of disease; akceptacjachoroby; coping styles; hysterectomy; operacja usunięcia macicy; poczucie koherencji (SOC); sense of coherence; stres; stress; style radzenia sobie

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2013
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 42–54

Contributors

author

Krystyna Kurowska

• Katedra Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Teorii Pielęgniarstwa CM w Bydgoszczy, UMK Toruń. Kierownik: dr n. med. Mirosława Felsmann

author

Elżbieta Zachulska

• Katedra Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Teorii Pielęgniarstwa CM w Bydgoszczy, UMK Toruń. Kierownik: dr n. med. Mirosława Felsmann

References

• 1.Szymczak J.: Poczucie koherencji a depresja u chorych zakwa­lifikowanych do operacji z powodu nowotworu płuca i u osób zdrowych. Psychoonkologia 2001; 1–2 (8): 35–46.
• 2.Dolińska-Zygmunt G.: Orientacja salutogenetyczna w pro­blematyce zdrowotnej. Model Antonovsky’ego. W: Dolińska­-Zygmunt G. (red.): Podstawy psychologii zdrowia. Wydaw­nictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: 19–31.
• 3.Gruszczyńska E., Worsztynowicz A.: Koncepcja salutogenezy i poczucia koherencji Aarona Antonovsky’ego. Promocja Zdrow. 1999; 6 (17): 93–106.
• 4.Antonovsky A.: Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Instytut Psychiatrii i Neu­rologii, Warszawa 2005: 10–45, 123–172.
• 5.Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P.: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2007.
• 6.Guzowska-Dąbrowska M.: Stres a zdrowie. Zależności bio­logiczne i psychologiczne. PZWL, Warszawa 2007: 70–93.
• 7.Basińska B.: Radzenie sobie z konfrontacją stresową a konti­nuum zdrowie – choroba nowotworowa. Psychoonkologia 2001; 8: 25–33.
• 8.Lewandowska K., Specjalski K., Jassem E., Słomiński J.: Styl radzenia sobie ze stresem a funkcjonowanie emocjonalne u chorych na astmę. Pneumonol. Alergol. Pol. 2009; 77: 31–36.
• 9.Jawor M., Szproch A., Dimter A. i wsp.: Poczucie koherencji, style radzenia sobie a adaptacja po zabiegu histerektomii. Psychiatr. Pol. 2002; 36: 759–770.
• 10.Bidzan M., Smutek J., Zielonka A. i wsp.: Strategie radzenia sobie ze stresem u kobiet leczonych operacyjnie z powodu nowo­tworu narządów rodnych. Psychoonkologia 1998; 3: 41–47.
• 11.Kurowska K., Dąbrowska A.: Poczucie koherencji a style radzenia sobie z chorobą u osób z rozpoznanym nadciśnie­niem tętniczym. Nadciśn. Tętn. 2008; 12: 432–438.
• 12.Kurowska K., Bartoszek M.: Poczucie koherencji a style radze­nia sobie u osób z wyłonioną kolostomią z powodu raka jelita grubego. Współcz. Onkol. 2008; 12: 429–435.
• 13.Kurowska K., Jaworska M.: Poczucie koherencji (SOC) a style radzenia sobie z chorobą u osób z rozpoznaniem raka jajnika i jądra. Probl. Pielęg. 2010; 18: 429–434.
• 14.Kurowska K., Kołcon N.: Poczucie koherencji (SOC) a poziom posiadanej wiedzy o chorobie u osób z rozpoznanym przewle­kłym zapaleniem wątroby – doniesienia wstępne. Pielęgniar­stwo XXI Wieku 2010; 1–2 (30–31): 37–41.
• 15.Kurowska K., Żegarska K., Głowacka M. i wsp.: Poczucie koherencji u pacjentów za schorzeniami reumatycznymi. Psy­chogeriatr. Pol. 2009; 6: 9–14.
• 16.Kurowska K., Suchomska Ż.: Stałość poczucia koherencji u chorych operowanych z powodu dyskopatii lędźwiowej. Pielęg. Chir. Angiol. 2010; 2: 50–56.

• Document Type: article