Krztusiec – choroba nie tylko dzieci, aktualne strategie jej zapobiegania

• Authors: Maria Piotrowska-Depta , Janina Piotrowska-Jastrzębska

Title variants

EN

Pertussis – not a specifically children’s disease, current prevention strategies

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Pertussis (whooping cough) is an acute infectious disease of children, the most dangerous for newborns and infants. Before common vaccinations were introduced, pertussis was an endemic disease of high morbidity, high death rate, especially in the first year of life, and numerous complications. After the vaccinations were introduced for some time downward tendency of pertussis morbidity was observed. Nowadays morbidity rate is growing (in Poland 3.45 in 2009 vs. 2.25 in 2008), and the reasons for this tendency could lie in the fast extinction of postvaccination response in older children, which makes them vulnerable to infections. In the last decade the increase in pertussis prevalence in adolescents and adults in observed. This fact calls for the intensification of researches into creating new vaccine designed for adolescents and adults. The introduction of 2 new dTap vaccines in the USA in 2005 based on tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis vaccine [Boostrix, GlaxoSmithKline (10-18 years of age) and Adacel, Sanofi Pasteur (11-64 years of age)], constitutes a first step towards the improvement of the epidemio-logical situation. The study presents pertussis prevalence in Poland and in the world, as well as current prevention strategies. Nowadays prevention based on the implementation an adult program (a cocoon strategy and a single booster dose dTap) in addition to childhood and adolescents vaccination seems to be the most effective strategy resulting in significant reduction of pertussis incidence in the all age groups.

PL

Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną wieku dziecięcego, najbardziej niebezpieczną dla noworodków i niemowląt. Przed erą wprowadzenia powszechnych szczepień przeciwkrztuścowych krztusiec występował jako choroba endemiczna charakteryzująca się wysoką zapadalnością, wysokim odsetkiem śmiertelności, szczególnie w 1. roku życia, oraz licznymi powikłaniami. Po wprowadzeniu szczepień ochronnych przez pewien okres obserwowano tendencję spadkową zachorowań. Obecnie współczynnik zapadalności wzrasta (w Polsce 3,45 w 2009 roku vs 2,25 w 2008 roku), a przyczyn tego zjawiska upatruje się w szybkim wygasaniu odpowiedzi poszczepiennej u dzieci starszych, co czyni je podatnymi na zakażenie. W ciągu ostatniej dekady odnotowuje się systematyczny wzrost zachorowań na krztusiec wśród młodzieży i osób dorosłych. Fakt ten skłania do intensyfikacji prac nad opracowaniem nowych, skutecznych szczepionek przeciwko krztuścowi przeznaczonych do stosowania w profilaktyce krztuśca u młodzieży i dorosłych. Rejestracja w 2005 roku w USA dwóch nowych szczepionek skojarzonych dTap zawierających acelularny komponent krztuśca, toksoid tężcowy oraz obniżoną ilość toksoidu błoniczego [Boostrix, GlaxoSmithKline (od 10. do 18. r.ż.) oraz Adacel, Sanofi Pasteur (od 11. do 64. r.ż.)] jest pierwszym krokiem ku poprawie sytuacji epidemiologicznej w całym społeczeństwie. Tym bardziej, że dotychczasowe badania potwierdzają ich immunogenność i profil bezpieczeństwa. W pracy przedstawiono sytuację epidemiologiczną zachorowań na krztusiec w Polsce i na świecie oraz aktualne strategie zapobiegania tej chorobie. Nowoczesna profilaktyka krztuśca polegająca na powszechnym wprowadzeniu programu szczepień u osób dorosłych i młodzieży (obejmującego strategie tzw. kokonu i podawania dawki przypominającej dTap) wydaje się aktualnie najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia częstości występowania krztuśca w całej populacji.

Keywords

EN

adolescents; adults; children; dorośli; dzieci; krztusiec; młodzież; pertussis; szczepienia; vaccinations

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2009
• Volume: 5
• Issue: 4
• Pages: 240-244

Contributors

author

Maria Piotrowska-Depta

• Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Janina Piotrowska-Jastrzębska

author

Janina Piotrowska-Jastrzębska

• Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Janina Piotrowska-Jastrzębska

References

• 1. Rudkowski Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci. PZWL, Warszawa 2001.
• 2. Dulny G.: Krztusiec w Polsce. Epidemiologia i zapobieganie. Przew. Lek. 2002; 5: 80-86.
• 3. Zieliński A.: Krztusiec w Polsce w 2007 roku. Przegl. Epidemiol. 2009; 63: 191-193.
• 4. Jóźwik H., Wysocki J.: Krztusiec - nadal aktualny problem kliniczny. Przew. Lek. 2000; 6: 72-76.
• 5. Radiukiewicz E., Aksiucik M.: Krztusiec - zagrożenie ponownie aktualne. Przegl. Epidemiol. 2003; 57: 275-280.
• 6. Magdzik W, Naruszewicz-Lesiuk D. (red.): Krztusiec. W: Zakażenia i zarażenia człowieka. Epidemiologia, zapobieganie i zwalczanie. PZWL, Warszawa 2002: 217-222.
• 7. Ślusarczyk J. (red.): Kompendium wiedzy o krztuścu. Seria Edukacyjna, Aventis, 2000.
• 8. Chodorowska M., Kuklińska D.: Krztusiec u młodzieży i osób dorosłych. Przegl. Epidemiol. 2001; 55: 189-195.
• 9. Mclntyre P., Wood N.: Pertussis in early infancy: disease burden and preventive strategies. Curr. Opin. Infect. Dis. 2009; 22: 215-223.
• 10. Mclntyre P.B., Burgess M.A., Egan A. i wsp.: Booster vaccination of adults with reduced-antigen-content diphtheria, tetanus and pertussis vaccine: immunogenicity 5 years post-vaccination. Vaccine 2009; 27: 1062-1066.
• 11. Ślusarczyk J., Dulny G., Nowak K. i wsp.: Stan uodpornienia dzieci w wieku 6-8 lat przeciw krztuścowi, tężcowi i błonicy. Przegl. Epidemiol. 2002; 56: 39-48.
• 12. Łętowska I., Grzesiowski P., Walory J.: Nowe trendy w epidemiologii i immunoprofilaktyce krztuśca. Nowa Medycyna - Medycyna Zakażeń I, 1999; 9.
• 13. Bamberger E., Srugo I.: What is new in pertussis? Eur. J. Pediatr. 2008; 167: 133-139.
• 14. Gałązka A., Tomaszunas-Błaszczyk J.: Krztusiec. W: Kostrzewski J., Magdzik W, Naruszewicz D. (red.): Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku. PZWL, Warszawa 2001: 252-263.
• 15. Rappuoli R., Locht C., Poolman J. i wsp.: European Commission Cost/Std Initiative. Report of the Expert Panel VIII. New vaccines, especially new combined vaccines. Vaccine 1996; 14: 691-700.
• 16. Zieliński A., Borys D.: Problem nawrotu zachorowań na krztusiec. Przegl. Ped. 2002; 32: 273-277.
• 17. Schoenfeld S., Carney J.K., Hansen E. i wsp.: Pertussis outbreak - Vermont, 1996. MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep. 1997; 46: 822-626.
• 18. Coudeville L., Van Rie A., Getsios D. i wsp.: Adult vaccination strategies for the control of pertussis in the United States: an economic evaluation including the dynamic population effects. PLoS One 2009; 4: 6284.
• 19. Grzybowska K., Przybyszewski M., Banasik M. i wsp.: Ocena odpowiedzi poszczepiennej u dzieci, które przebyły krztusiec. Wiad. Lek. 2006; 59: 11-12.
• 20. Jackowska T: Szczepionki skojarzone u dzieci. Lekarz 2009; 5: 34-40.
• 21. Tiwari T., Murphy TV, Moran J.: Recommended antimicrobial agents for the treatment and postexposure prophylaxis of pertussis 2005 CDC guidelines. MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep. 2005; 54: 1-15.
• 22. Melo N., Dias A.C., Isidoro L. i wsp.: Bordetella pertussis, an agent not to forget: a case report. Cases J. 2009; 2: 128.
• 23. Riffelmann M., Littmann M., Hellenbrand W i wsp.: Pertussis: not only a disease of childhood. Dtsch. Arztebl. Inf. 2008; 105: 623-628.
• 24. Forsyth K.D., von Konig C.H., Tan T i wsp.: Prevention of pertussis: recommendations derived from the second Global Pertussis Initiative roundtable meeting. Vaccine 2007; 25: 2634-2642.
• 25. Sandora TJ., Gidengil C.A., Lee G.M.: Pertussis vaccination for health care workers. Clin. Microbiol. Rev. 2008; 21: 426-434.
• 26. Hellenbrand W, Beier D., Jansen E. i wsp.: The epidemiology of pertussis in Germany: past and present. BMC Infect. Dis. 2009; 9: 22.
• 27. Kandola K., Lea A., White W i wsp.: A comparison of pertussis rates in the Northwest Territories: pre- and post-acellular pertussis vaccine introduction in children and adolescents. Can. J. Infect. Dis. Med. Microbiol. 2005; 16: 271-274.
• 28. Mooi F.R., van Loo I.H., Gent M. i wsp.: Bordetella pertussis strains with increased toxin production associated with pertussis resurgence. Emerg. Infect. Dis. 2009; 15: 1206-1213.
• 29. Murphy TV, Slade BA, Broder K.R. i wsp.: Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) Centers for Disease Control and Prevention (CDC): Prevention of pertussis, tetanus, and diphtheria among pregnant and postpartum women and their infants: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb. Mortal. Wky Rep. 2008; 57: 1-51.

• Document Type: article