Ludzkie mleko – fakty i mity

• Authors: Zygmunt Zdrojewicz , Marta Herman , Marta Sałamacha , Ewa Starostecka

Title variants

EN

Human milk – facts and myths

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Mleko matki to najwłaściwszy pokarm dla nowo narodzonego dziecka. Na początku gruczoły mlekowe produkują siarę, która jest bogata w białka (w tym przeciwciała), a wraz z czasem laktacji kobiece mleko stopniowo dojrzewa i zmienia swój skład. Ma to zapewnić młodemu organizmowi optymalne warunki do prawidłowego rozwoju. Mleko w swoim składzie obok tłuszczów, białek oraz węglowodanów zawiera również witaminy i minerały. Lipidy biorą udział w rozwoju całego układu nerwowego, proteiny zaś w odpowiednim funkcjonowaniu układu pokarmowego i immunologicznego. Węglowodany są odpowiedzialne za rozwój flory fizjologicznej jelit oraz odporność przeciwko drobnoustrojom. Pediatrzy rekomendują karmienie piersią do 12. miesiąca życia dziecka, jednak nie zawsze jest to możliwe. Zdarzają się stany, zarówno ze strony matki, jak i dziecka, w których jest to przeciwwskazane. W takiej sytuacji kobiety decydują się na zastosowanie mieszanek mlekozastępczych, opartych na mleku krowim. Jednak ze względu na różnice w składzie obu produktów nawet najlepsze mleko sztuczne nigdy nie będzie równie doskonałe dla niemowlęcia co pokarm naturalny. Artykuł podsumowuje aktualną wiedzę na temat składu mleka kobiecego i funkcji poszczególnych jego składników, a także porównuje właściwości mleka kobiecego oraz krowiego.

EN

Breast milk is the most suitable nourishment for a newborn. After birth, the mammary glands produce colostrum, which is rich in proteins (including immunoglobulins). At later stages of lactation, the breast milk matures and changes its composition. Such changes are crucial to provide a young child with optimal conditions for proper development. Human milk contains lipids, proteins and carbohydrates as well as vitamins and minerals. Lipids are involved in the development of the entire nervous system, while proteins are essential for normal gastrointestinal and immunological function. Carbohydrates are responsible for the growth of intestinal microbiota and ensure resistance to microorganisms. Paediatricians recommend breastfeeding until the child is one year old, but this is not always possible. There are some conditions, concerning both mother and her child, for which breastfeeding is contraindicated. Such mothers may decide to use milk replacers based on cow’s milk. However, even the best milk replacer will never be as perfect for an infant as breast milk due to composition differences. This article summarises the current knowledge about the composition of breast milk and the role of its individual components as well as compares the properties of human and cow’s milk.

Keywords

EN

karmienie piersią; mleko kobiece; mleko krowie; siara

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2017
• Volume: 13
• Issue: 1
• Pages: 11–20

Contributors

author

Zygmunt Zdrojewicz

• Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska

author

Marta Herman

• Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska

author

Marta Sałamacha

• Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska

author

Ewa Starostecka

• Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław, Polska

References

• 1. Ballard O, Morrow A: Human milk composition: nutrients and bioactive factors. Pediatr Clin North Am 2013; 60: 49–74.
• 2. Playford RJ, Macdonald CE, Johnson WS: Colostrum and milkderived peptide growth factors for the treatment of gastrointestinal disorders. Am J Clin Nutr 2000; 72: 5–14.
• 3. Uruakpa FO, Ismond MAH, Akobundu ENT: Colostrum and its benefits: a review. Nutrition Research 2002; 22: 755–767.
• 4. Zdrojewicz Z, Chruszczewska E, Dubieńska K et al.: Piersi kobiece – fakty i mity. AAAAM 2016 (in press).
• 5. Kowalska D, Gruczyńska E, Bryś J: Mleko matki – pierwsza żywność w życiu człowieka. Probl Hig Epidemiol 2015; 96: 387–398.
• 6. Delplanque B, Gibson R, Koletzko B et al.: Lipid quality in infant nutrition: current knowledge and future opportunities. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2015; 61: 8–17.
• 7. Bobiński R, Mikulska M, Mojska H et al.: Comparison of the fatty acid composition of transitional and mature milk of mothers who delivered healthy full-term babies, preterm babies and full-term small for gestational age infants. Eur J Clin Nutr 2013; 67: 966–971.
• 8. Manley BJ, Makrides M, Collins CT et al.: High-dose docosahexaenoic acid supplementation of preterm infants: respiratory and allergy outcomes. Pediatrics 2011; 128: e71–e77.
• 9. Álvarez-Sala A, Garcia-Llatas G, Barberá R et al.: Determination of cholesterol in human milk: an alternative to chromatographic methods. Nutr Hosp 2015; 32: 1535–1540.
• 10. Wada Y, Lönnerdal B: Bioactive peptides derived from human milk proteins – mechanisms of action. J Nutr Biochem 2014; 25: 503–514.
• 11. Raikos V, Dassios T: Health-promoting properties of bioactive peptides derived from milk proteins in infant foods: a review. Dairy Sci Technol 2014; 94: 91–101.
• 12. Park YW, Nam MS: Bioactive peptides in milk and dairy products: a review. Korean J Food Sci Anim Resour 2015; 35: 831–840.
• 13. Andreas NJ, Kampmann B, Mehring Le-Doare K: Human breast milk: a review on its composition and bioactivity. Early Hum Dev 2015; 91: 629–635.
• 14. Chang N, Jung JA, Kim H et al.: Macronutrient composition of human milk from Korean mothers of full term infants born at 37–42 gestational weeks. Nutr Res Pract 2015; 9: 433–438.
• 15. Bode L: The functional biology of human milk oligosaccharides. Early Hum Dev 2015; 91: 619–622.
• 16. Alderete TL, Autran C, Brekke BE et al.: Associations between human milk oligosaccharides and infant body composition in the first 6 mo of life. Am J Clin Nutr 2015; 102: 1381–1388.
• 17. Szajewska H, Socha P, Horvath A et al.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne – Pediatria 2014; 11: 321–338.
• 18. Haug A, Høstmark A, Harstad OM: Bovine milk in human nutrition – a review. Lipids Health Dis 2007; 6: 25.
• 19. Gopalan C, Rama Sastri CV, Balasubramanian SC: Nutritive Value of Indian Foods. National Institute of Nutrition, ICMR, Hyderabad (India) 1991.
• 20. Ebrahim GJ: Mother and Child Nutrition in the Tropics and Subtropics. Book Aid International, London 2006: 127–147.
• 21. Shetty K, Paliyath G, Pometto A et al.: Food Biotechnology. 2nd ed., CRC Press, Boca Raton (Florida) 2005: 1032–1033.
• 22. Kaur G, Gathwala G: Efficacy of bovine lactoferrin supplementation in preventing late-onset sepsis in low birth weight neonates: a randomized placebo-controlled clinical trial. J Trop Pediatr 2015; 61: 370–376.
• 23. van Neerven RJ, Knol EF, Heck JM et al.: Which factors in raw cow’s milk contribute to protection against allergies? J Allergy Clin Immunol 2012; 130: 853–858.
• 24. Tsabouri S, Douros K, Priftis KN: Cow’s milk allergenicity. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets 2014; 14: 16–26.
• 25. Al Dhaheri W, Diksic D, Ben-Shoshan M: IgE-mediated cow milk allergy and infantile colic: diagnostic and management challenges. BMJ Case Rep 2013. DOI: 10.1136/bcr-2012-007182.

• Document Type: article