Psychologiczne aspekty chorób alergicznych: trudności dorosłych pacjentów z astmą oskrzelową i atopowym zapaleniem skóry

• Authors: Paulina Albińska

Title variants

EN

Psychological aspects of allergic disorders: the difficulties of adult patients with bronchial asthma and atopic dermatitis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The aim of this article is to present a theoretical review of studies on psychological functioning of adult individuals who suffer from allergic disorders. This article focuses on adults because of a small number of scientific research dealing with a change in manifestation of symptoms in patients with the above-mentioned diseases which can be treated as the first and the last stage of the allergic march, because its symptomatic manifestation in children usually takes the form of atopic dermatitis, while in adults it is known as bronchial asthma. This analysis answers the question whether the common allergic and inflammatory aetiology of these disorders reflects the similarities of experienced psychological difficulties. The discussion refers to Polish and foreign literature from the last decade and takes into account the most common aspects of psychosomatic diseases such as asthma and atopic dermatitis, i.e. sleep disorders, depression, anxiety, other affective disorders, behavioural disorders and cognitive difficulties. The co-occurrence of mental and somatic disorders in patients suffering from allergy is the conclusive evidence on the integrity of the human psyche and soma, which is scarcely noticed by health-care decision makers. Thereby they ignore the important element of diagnostic and therapeutic process which is crucial for the recovery of patients with asthma and atopic dermatitis.

PL

Celem pracy jest zaprezentowanie przeglądu badań na temat psychologicznego funkcjonowania dorosłych cierpiących na choroby alergiczne. Artykuł koncentruje się na dorosłych ze względu na istnienie małej liczby prac naukowych dotyczących zmiany manifestacji symptomów u pacjentów z wyżej wymienionymi chorobami, która może być traktowana jako pierwsze i ostatnie stadium marszu alergicznego, ponieważ jego objawowa manifestacja u dzieci zwykle przybiera postać atopowego zapalenia skóry, podczas gdy u dorosłych jest znana jako astma oskrzelowa. Analiza odpowiada na pytanie, czy wspólnej, alergiczno-zapalnej etiologii tych schorzeń odpowiadają podobieństwa doświadczanych trudności psychologicznych. Omówienie odwołuje się do polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu i uwzględnia kluczowe aspekty chorób psychosomatycznych – astmy i atopowego zapalenia skóry – czyli trudności ze snem, depresję, lęk, inne zaburzenia afektywne, zaburzenia zachowania i trudności poznawcze. Współwystępowanie zaburzeń psychicznych i somatycznych u chorych na alergię to niepodważalny dowód integralności somy i psyche, co rzadko dostrzegają osoby odpowiedzialne za system opieki zdrowotnej. Ignorują one tym samym ważny element procesu diagnostyczno-terapeutycznego, istotny dla wyzdrowienia pacjentów z astmą i atopowym zapaleniem skóry.

Keywords

EN

allergic disorders; asthma; astma; atopic dermatitis; atopowe zapalenie skóry; psychological aspects of diseases; psychologiczne aspekty chorób; psychosomatic disorders; schorzenia alergiczne; zaburzenia psychosomatyczne

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2014
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 296–303

Contributors

author

Paulina Albińska

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Łódzki

References

• Ahmad DS, Wazaify MM, Absoul-Younes A: The role of the clinical pharmacist in the identification and management of corticopho-bia - an international study. Trop J Pharm Res 2014; 13: 445-453.
• Albińska P: Koncepcja siebie a poczucie alienacji dorosłych pacjentów ze zdiagnozowaną alergozą (analiza porównawcza). In: Szewczyk L, Kulik A (eds.): Problemy psychosomatyki okresu rozwojowego i dorosłości. Proqurat, Lublin 2014: 115-144.
• Anvar M, Lohrasb MH, Javadpour A: Effect of convenient derma-tologic intervention on quality of life in patients with chronic eczematous dermatitis. Int J Pharm Biol Sci 2010; 4: 47-50.
• Assad G: Future direction of psychosomatic medicine. In: Assad G (ed.): Psychosomatic Disorders: Theoretical and Clinical Aspects. Bruner/Mazel, New York 1996: 128-130.
• Atopowe zapalenie skóry u dzieci. Praktyczny poradnik. Fundacja Alabaster, Warszawa 2012.
• Bartoszek B: Atopowe zapalenie skóry (AZS) jako choroba psychosomatyczna: analiza badań. Studia z Psychologii w KUL 2010; 16: 57-74.
• Basińska MA: Psychologiczne czynniki oddziałujące na stan somatyczny - współczesne ujęcie zespołu psychosomatycznego. Przegl Lek 2012; 69: 260-264.
• Biełous-Wilk A, Balińska-Miskiewicz W, Panaszek B: Psychosomaty-ka w alergologii - astma oskrzelowa. Współcz Alergol Info 2010; 5: 20-29.
• Bogaczewicz J, Kuryłek A, Woźnicka A et al.: Psychoneuroimmuno-logia a skóra. Dermatol Klin 2008; 10: 108-111.
• Brown D: Evidence-based hypnotherapy for asthma: a critical review. Int J Clin Exp Hypn 2007; 55: 220-249.
• Brzoza Z, Badura-Brzoza K, Nowakowski M et al.: Objawy lęku i depresji w przebiegu zespołu atopowego wyprysku/zapalenia skóry. Psychiatr Pol 2005; 39: 691-699.
• Buske-Kirschbaum A, Schmitt J, Plessow F et al.: Psychoendocrine and psychoneuroimmunological mechanisms in the comorbidity of atopic eczema and attention difficult/hyperactivity disorder. Psychoneuroendocrinology 2013; 38: 12-23.
• Chida Y, Hamer M, Steptoe A: A bidirectional relationship between psychosocial factors and atopic disorders: a systematic and meta-analysis. Psychosom Med 2008; 70: 102-116.
• Czyż P, Furgał M, Nowobilski R et al.: Znaczenie wybranych zmiennych psychologicznych i osobowościowych w przebiegu astmy oskrzelowej alergicznej i niealergicznej. Psychiatr Pol 2014; 48: 1047-1058.
• Dieris-Hirche J, Gieler U, Kupfer JP et al.: [Suicidal ideation anxiety and depression in adult patients with atopic dermatitis]. Hautarzt 2009; 60: 641-646.
• El-Mongy S, El-Shahat FA, El-Bahaey W: Atopic dermatitis: relation between disease severity, anxiety and quality of life in children and adults. Egypt Dermatol Online J 2006; 2: 6-10. Eriksson U, Gatz M, Dickman PW et al.: Asthma, eczema, rhinitis and the risk for dementia. Dement Geriatr Cogn Disord 2008; 25: 148-156.
• Fryt J: Funkcje wykonawcze i regulacja zachowania u dzieci chorych na astmę i cukrzycę. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2013.
• Gierus J, Popielski K: Astma oskrzelowa. Perspektywa psychologicz-no-egzystencjalna. Difin, Warszawa 2011.
• Gupta MA, Gupta AK: Depression and suicidal ideation in dermatology patients with acne, alopecia areata, atopic dermatitis and psoriasis. Br J Dermatol 1998; 139: 846-860.
• Januszewska E: Psychosomatyczne aspekty choroby skóry (neuro-dermitis). In: Szewczyk L, Kulik A (eds.): Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej i osobowości. Psychosomatyka. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001: 79-96.
• Jenerowicz D: Atopowe zapalenie skóry. In: Rzepa T Szepietowski J, Żaba R (eds.): Psychologiczne i medyczne następstwa chorób skóry. Cornetis, Wrocław 2011: 185-191. Kasznia-Kocot J, Reichmann K, Wypych-Ślusarska A: Wybrane aspekty jakości życia w atopowym zapaleniu skóry. Med Środ 2014; 17: 42-51.
• Kieczka KM: Jakość życia u chorych na astmę i przewlekłą obtura-cyjną chorobę płuc mieszkających w województwie mazowieckim i lubelskim. Pielęg XXI w. 2010; 1-2: 17-23.
• Kieć-Świerczyńska M, Dudek B, Kręcisz B et al.: Rola czynników psychologicznych i zaburzeń psychicznych w chorobach skóry. Med Pr 2006; 57: 551-555.
• Kieć-Świerczynska M, Kręcisz B, Potocka A et al.: Czynniki psychologiczne w przebiegu chorób alergicznych. Med Pr 2008; 59: 279-285.
• Kimata H: Prevalence of suicidal ideation in patients with atopic dermatitis. Suicide Life Threat Behav 2006; 36: 120-124.
• Kłudkowska J, Nowicki R: Wpływ atopowego zapalenia skóry na jakość życia pacjentów i ich rodzin. Alerg Astma Immunol 2013; 18: 21-24.
• Kmieć ML, Broniarczyk-Dyła G: Aspekty psychologiczne związane z atopowym zapaleniem skóry. Dermatol Klin 2009; 11: 237-240.
• Kowalski ML, Jędrzejczak M, Cirlić M: Efektywność leczenia astmy oskrzelowej w Polsce w ocenie pacjentów - wyniki badania AIRCEE (Asthma Insights & Reality in Central and Eastern Europe). Alerg Astma Immun 2004; 9: 187-195.
• Krajewska-Kułak E, Łukaszuk C: Pielęgniarstwo dermatologiczne -co nowego. Wsparcie psychospołeczne. In: Szepietowski J, Reich A (eds.): Dermatologia - co nowego? Cornetis, Wrocław 2009: 234-257.
• Liezmann C, Klapp B, Peters E: Stress, atopy and allergy: a re-evaluation from psychoneuroimmunologic perspective. Dermatoen-docrinol 2011; 3: 37-40.
• Majewski S: Atopowe zapalenie skóry: „astma skórna" czy tylko świąd? Alergia 2000; 3: 6.
• Mann MA, Naureen S, Saddiqua A: Anxiety, depression and self-esteem among chronic skin patients. APMC 2010; 4: 159-165.
• Miniszewska J: Psychologiczne aspekty chorób skóry. In: Zasępa E (ed.): Choroba, niepełnosprawność, cierpienie oraz postawy wobec nich w teorii i w badaniach. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2010: 230-243.
• Moes-Wójtowicz A, Wójtowicz P, Postek M et al.: Astma jako choroba psychosomatyczna. Przyczyny, skala problemu, związek z aleksy-tymią i kontrolą choroby. Pneumonol Alergol Pol 2012; 1: 13-19.
• Ograczyk A, Malec J, Miniszewska J et al.: Psychological aspects of atopic dermatitis and contact dermatitis: stress coping strategies and stigmatization. Post Dermatol Alergol 2012; 29: 14-18.
• Orzechowska A, Gałecki P, Talarowska M et al.: Znaczenie rodziny dla przebiegu astmy oskrzelowej. Post Dermatol Alergol 2010; 27: 477-483.
• Pawankar R, Canonica GW, Holgate ST et al.: WAO White Book on Allergy 2011-2012: Executive Summary. 2011. Available from: www.worldallergy.org/publications/wao_white_book.pdf.
• Potaczek DP: Uczuleni na wszystko. Charaktery 2013; 3: 48-52.
• Potoczek A: Różnice w nasileniu i współwystępowaniu zespołu lęku napadowego i depresji w astmie ciężkiej i trudnej oraz w astmie z nadwrażliwością na aspirynę (aspirynowej). Psychiatr Pol 2011; 45: 469-480.
• Potoczek A, Niżankowska-Mogilnicka E, Bochenek D et al.: Związki pomiędzy zespołem lęku napadowego, depresją, mechanizmami obronnymi, koherencją i funkcjonowaniem rodzinnym u pacjentów z rozpoznaniem astmy ciężkiej. Psychiatr Pol 2006; 40: 1097-1116.
• Rajan TV: The Gell-Coombs classification of hypersensitivity reactions: a re-interpretation. Trends Immunol 2003; 24: 376-379.
• Rogala B: Nowe spojrzenie na współpracę lekarza i chorego na astmę w świetle wyników badania GAPP: praktyczne konsekwencje braku dialogu. Alerg Astma Immunol 2007; 12: 63-66.
• Roszyk A: Kiedy ciało choruje. O podejściu psychosomatycznym w rozumieniu fizycznej kondycji człowieka. In: Ziółkowska B, Cwojdzińska A, Chołody M (eds.): Ciało w kulturze i nauce. Scholar, Warszawa 2009: 81-94.
• Schier K: Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• Sullivan MG: Explore emotions of atopic dermatitis patients. Clinical Psychiatry News 2005; 2: 38.
• Szepietowski J, Reich A: Świąd. Patomechanizm, klinika, leczenie. Termedia, Poznań 2010.
• Talarowska M, Florkowski A, Gałecki P et al.: Rola zmiennych psychologicznych w powstawaniu i przebiegu astmy oskrzelowej oraz funkcjonowanie poznawcze pacjentów. Pneumonol Alergol Pol 2009; 77: 554-559.
• Teresiak E, Czarnecka-Operacz M, Jenerowicz D: Wpływ nasilenia stanu zapalnego na jakość życia rodzinnego chorych na atopowe zapalenie skóry. Post Dermatol Alergol 2006; 23: 249-257.
• Tyc-Zdrojewska E, Trznadel-Grodzka E, Kaszuba A: Wpływ przewlekłych chorób skóry na jakość życia pacjentów. Dermatol Klin 2011; 13: 155-160.
• Weidberg EG: The allergic march. CME 2010; 28: 65-68.
• Witusik AD, Pietras TB: Osobowościowe i behawioralne czynniki w obrazie klinicznym astmy oskrzelowej. Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2011.
• Zachariae R, Zachariae C, Ibsen HH et al.: Psychological symptoms and quality of life of dermatology outpatients and hospitalized dermatology patients. Acta Derm Venereol 2004; 84: 205-212.
• Zalewska-Janowska A: Psychodermatologia w alergologii. Alerg Astma Immun 2010; 15: 109-117.

• Document Type: article