Statistical, pathophysiological and clinical aspects of the relationship between multiple sclerosis and osteoporosis

• Authors: Tomasz Grzegorski , Jacek Losy

Title variants

PL

Statystyczne, patofizjologiczne i kliniczne aspekty związku między stwardnieniem rozsianym i osteoporozą

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Recently there has been a large increase in a number of publications regarding bone health in multiple sclerosis as well as studies exploring the possible role of vitamin D in the aetiology of the condition. However, the relationship between multiple sclerosis and osteoporosis remains not widely discussed among clinicians. The aim of our review article is to present crucial aspects of such relationship as well as therapeutic options. There are many statistical facts suggesting that correlation between two said diseases occurs. The prevalence of osteoporosis clinical features, like pathological fractures, decreased bone mineral density or low vitamin D serum level, is greater in patients with multiple sclerosis. These facts can be explained by a wide variety of areas and pathways which are common for multiple sclerosis and osteoporosis. The functions of different mediators involved in the pathophysiology of diseases, the role of vitamin D and the adverse effects of drugs administered in multiple sclerosis serve as the best examples. Unfortunately, no uniform guidelines on the management of multiple sclerosis patients with osteoporosis have been established so far. However, the guidelines of the United Kingdom National Institute for Health and Care Excellence and National Osteoporosis Society are recommended in such cases. The most important are an appropriate vitamin D and calcium supplementation, smoking cessation, alcohol intake reduction and more of physical activity. There is a strong need to spread this knowledge among clinicians. A better understanding of the topic might result in the creation of diagnostic and therapeutic guidelines with this respect.

PL

W ostatnim czasie znacznie wzrosła liczba publikacji dotyczących stanu zdrowia kości w stwardnieniu rozsianym, jak również możliwej roli witaminy D w etiologii wspomnianej jednostki chorobowej. Jednakże związek między stwardnieniem rozsianym i osteoporozą w dalszym ciągu nie jest szeroko omawiany wśród klinicystów. Celem naszego artykułu poglądowego jest przedstawienie kluczowych aspektów wspomnianej korelacji oraz opcji terapeutycznych. Wiele faktów z zakresu statystyki przemawia za tym, że związek między omawianymi dwoma chorobami występuje. Rozpowszechnienie cech charakterystycznych dla obrazu klinicznego osteoporozy, takich jak złamania patologiczne, zmniejszenie mineralnej gęstości kości oraz niskie stężenie witaminy D w surowicy, jest większe wśród chorych na stwardnienie rozsiane. Może to być wyjaśnione licznymi, wspólnymi dla stwardnienia rozsianego i osteoporozy, obszarami i ścieżkami patofizjologicznymi. Ich przykładem są funkcje różnych mediatorów odgrywających rolę w patogenezie obu chorób, rola witaminy D oraz działania niepożądane leków stosowanych w terapii stwardnienia rozsianego. Niestety, do tej pory nie powstały uniwersalne wytyczne dotyczące postępowania w sytuacji współwystępowania stwardnienia rozsianego i osteoporozy. W takich przypadkach rekomendowane są wytyczne Narodowego Instytutu Zdrowia i Klinicznej Doskonałości Zjednoczonego Królestwa oraz Narodowego Towarzystwa Osteoporozy. Największe znaczenie mają odpowiednia suplementacja witaminy D i wapnia, zaprzestanie palenia, zmniejszenie spożycia alkoholu i zwiększenie aktywności fizycznej. Istnieje silna potrzeba rozpowszechnienia znajomości tego zagadnienia wśród klinicystów. Lepsze jego rozumienie może doprowadzić do stworzenia wytycznych uwzględniających aspekty diagnostyczne i terapeutyczne.

Keywords

EN

bone health; fractures; multiple sclerosis; osteoporosis; osteoporoza; stwardnienie rozsiane; vitamin D; witamina D; zdrowie kości; złamania

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2016
• Volume: 16
• Issue: 1
• Pages: 15-20

Contributors

author

Tomasz Grzegorski

• Chair of Neurology, Poznan University of Medical Sciences, Poznan, Poland

author

Jacek Losy

• Department of Clinical Neuroimmunology, Chair of Neurology, Poznan University of Medical Sciences, Poznan, Poland. Neuroimmunological Department, Mossakowski Medical Research Centre, Polish Academy of Sciences, Poznan, Poland

References

• Al-Temaimi RA, Al-Enezi A, Al-Serri A et al.: The association of vitamin D receptor polymorphisms with multiple sclerosis in a case-control study from Kuwait. PLoS One 2015; 10: e0142265.
• Aspray TJ, Bowring C, Fraser W et al.; National Osteoporosis Society: National Osteoporosis Society vitamin D guideline summary. Age Ageing 2014; 43: 592–595.
• Batista S, Teter B, Sequeira K et al.: Cognitive impairment is associated with reduced bone mass in multiple sclerosis. Mult Scler 2012; 18: 1459–1465.
• Cosman F, Nieves J, Komar L et al.: Fracture history and bone loss in patients with MS. Neurology 1998; 51: 1161–1165.
• Dovio A, Perazzolo L, Osella G et al.: Immediate fall of bone formation and transient increase of bone resorption in the course of high-dose, short-term glucocorticoid therapy in young patients with multiple sclerosis. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: 4923–4928.
• Gibson JC, Summers GD: Bone health in multiple sclerosis. Osteoporos Int 2011; 22: 2935–2949.
• Głuszko P, Tłustochowicz W: Osteoporoza. In: Gajewski P, Szczeklik A (eds.): Interna Szczeklika 2013. 5th ed., Medycyna Praktyczna, Kraków 2013: 1938–1943.
• Gu SG, Wang CJ, Zhao G et al.: Role of vitamin D in regulating the neural stem cells of mouse model with multiple sclerosis. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2015; 19: 4004–4011.
• Guenter W, Jabłońska J, Bieliński M et al.: Neuroimaging and genetic correlates of cognitive dysfunction in multiple sclerosis. Psychiatr Pol 2015; 49: 897–910.
• Gupta S, Ahsan I, Mahfooz N et al.: Osteoporosis and multiple sclerosis: risk factors, pathophysiology, and therapeutic interventions. CNS Drugs 2014; 28: 731–742.
• Hearn AP, Silber E: Osteoporosis in multiple sclerosis. Mult Scler 2010; 16: 1031–1043.
• Hollenbach JA, Oksenberg JR: The immunogenetics of multiple sclerosis: a comprehensive review. J Autoimmun 2015; 64: 13–25.
• Ishii M, Egen JG, Klauschen F et al.: Sphingosine-1-phosphate mobilizes osteoclast precursors and regulates bone homeostasis. Nature 2009; 458: 524–528.
• Ishimi Y: Osteoporosis and lifestyle. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo) 2015; 61 Suppl: S139–S141.
• Kampman MT, Eriksen EF, Holmøy T: Multiple sclerosis, a cause of secondary osteoporosis? What is the evidence and what are the clinical implications? Acta Neurol Scand Suppl 2011: 44–49.
• Kmietowicz Z: NICE publishes osteoporosis guidance after more than six years of consultation. BMJ 2008; 337: a2397.
• Lambrinoudaki I, Patikas E, Kaparos G et al.: Vitamin D receptor Bsm1 polymorphism, calcium metabolism and bone mineral density in patients with multiple sclerosis: a pilot study. Neurol Sci 2013; 34: 1433–1439.
• Marrie RA, Cutter G, Tyry T et al.: A cross-sectional study of bone health in multiple sclerosis. Neurology 2009; 73: 1394–1398.
• McLean RR: Proinflammatory cytokines and osteoporosis. Curr Osteoporos Rep 2009; 7: 134–139.
• van der Mei IA, Ponsonby AL, Dwyer T et al.: Vitamin D levels in people with multiple sclerosis and community controls in Tasmania, Australia. J Neurol 2007; 254: 581–590.
• Munns CF, Shaw N, Kiely M et al.: Global Consensus Recommendations on Prevention and Management of Nutritional Rickets. Horm Res Paediatr 2016; 85: 83–106.
• Muris AH, Rolf L, Broen K et al.: A low vitamin D status at diagnosis is associated with an early conversion to secondary progressive multiple sclerosis. J Steroid Biochem Mol Biol 2015. DOI: 10.1016/j.jsbmb.2015.11.009.
• Niino M, Miyazaki Y, Fukazawa T et al.: Vitamin D and latitude as environmental factors in multiple sclerosis. Nihon Rinsho 2014; 72: 1924.1929.
• Polachini CR, Spanevello RM, Zanini D et al.: Evaluation of delta-aminolevulinic dehydratase activity, oxidative stress biomarkers, and vitamin D levels in patients with multiple sclerosis. Neurotox Res 2016; 29: 230.242.
• Ramanujam R, Hedstrom AK, Manouchehrinia A et al.: Effect of smoking cessation on multiple sclerosis prognosis. JAMA Neurol 2015; 72: 1117.1123.
• Rosjo E, Steffensen LH, Jorgensen L et al.: Vitamin D supplementation and systemic inflammation in relapsing-remitting multiple sclerosis. J Neurol 2015; 262: 2713.2721.
• Triantafyllou N, Lambrinoudaki I, Thoda P et al.: Lack of association between vitamin D levels and bone mineral density in patients with multiple sclerosis. J Neurol Sci 2012; 313: 137.141.
• Veldman CM, Cantorna MT, DeLuca HF: Expression of 1,25-dihydroxyvitamin D3 receptor in the immune system. Arch Biochem Biophys 2000; 374: 334.338.
• Weinstock-Guttman B, Gallagher E, Baier M et al.: Risk of bone loss in men with multiple sclerosis. Mult Scler 2004; 10: 170.175.
• Wolski H, Drwęska-Matelska N, Seremak-Mrozikiewicz A et al.: [The role of Wnt/β-catenin pathway and LRP5 protein in metabolism of bone tissue and osteoporosis etiology]. Ginekol Pol 2015; 86: 311–314.
• Zorzon M, Zivadinov R, Locatelli L et al.: Long-term effects of intravenous high dose methylprednisolone pulses on bone mineral density in patients with multiple sclerosis. Eur J Neurol 2005; 12: 550–556.

• Document Type: review