Kiedy specjalista z zakresu zdrowia psychicznego spotyka się z przemocą – rozpoznawanie i zgłaszanie krzywdzenia dziecka

• Authors: Krzysztof Szwajca

Title variants

EN

When mental health professional meet with violence – recognizing and reporting child abuse

• Languages of publication: EO PL

Abstracts

PL

Specjaliści pracujący z dziećmi i rodzinami z reguły nie mają wątpliwości, że dzieciom krzywdzonym w rodzinie należy pomagać. Ale między deklaracjami pomocy a praktyką istnieje przepaść. Krzywdzenie w rodzinie jest rozpoznawane i zgłaszane (systemom ochrony dzieci, sądom rodzinnym czy organom ścigania) stosunkowo rzadko. W Polsce – ekstremalnie rzadko. Wskaźniki oficjalnie odnotowanej przemocy wobec dzieci od lat utrzymują się na bardzo niskim poziomie. Tymczasem rozpoznanie krzywdzenia, które nie powoduje uruchomienia systemowego, skoordynowanego działania, a pomoc ogranicza się do wsparcia psychologicznego udzielanego maltretowanemu dziecku, nie przerywa krzywdzenia i nie może być skuteczne. Dziecko (niezależnie od wieku) nie potrafi skutecznie przeciwstawić się przemocy. Specjaliści z zakresu zdrowia psychicznego zbyt rzadko uwzględniają kwestię krzywdzenia wewnątrzrodzinnego w swojej pracy klinicznej. Diagnoza krzywdzenia nie jest łatwa. Wymaga specjalistycznej wiedzy, interpretacji faktów często z różnych obszarów – zachowania dziecka, jego dolegliwości somatycznych, problemów emocjonalnych, zachowań i wyjaśnień opiekuna. Standardowy wywiad psychiatryczny nie jest wystarczająco czułym narzędziem do identyfikacji krzywdzenia. W artykule omówiono najpoważniejsze trudności diagnostyczne. Porównano także powstający w Polsce system ochrony dziecka do modelu amerykańskiego, opartego na agencjach ochrony dziecka. W Polsce nie dokonał się jeszcze proces, który w krajach Zachodu miał miejsce w latach osiemdziesiątych XX wieku – wzrostu społecznej wrażliwości, zmiany patrzenia na zjawiska przemocy przez specjalistów i poważnego wzrostu wykrytych przypadków krzywdzenia.

EN

Professionals working with children and families generally have no doubt that the abused children in the family should be helped. However, between declarations of help and practice there is abyss. Abuse of the family is recognized and reported (systems of child protection, family courts and enforcement) relatively rare. In Poland – extremely rare. Indicators of officially recorded violence against children for years remained at a very low level. Meanwhile the diagnosis of abuse, which does not start the system, coordinated action and is limited to psychological support provided to the abused child, do not interrupt abuse and cannot be effective. Child (regardless of age) cannot oppose violence effectively. Mental health professionals take into account the perspective of abuse within the family in their clinical work too rarely. The diagnosis of abuse is not easy. It requires specialized knowledge. It requires interpretation of the facts, often from different areas – the child’s behaviour, somatic complaints, emotional problems, behaviour and explanations of career. Standard psychiatric history is not sufficiently sensitive tool for identifying abuse. The article discusses the most serious diagnostic difficulties. Also it is compared the system of child protection that it is forming in Poland to the American model based on the child protection services. In Poland, it did not even complete the process that in Western countries took place in the eighties of the twentieth century – an increase in social sensitivity, changes of looking at the phenomenon of violence by professionals and serious increase in identified cases of abuse.

Keywords

EN

diagnosis of abuse; diagnoza krzywdzenia; przemoc wewnątrzrodzinna; reporting of violence; system of child protection; system pomocy dziecku; violence within the family; zgłaszanie przemocy

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2014
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 95-99

Contributors

author

Krzysztof Szwajca

• Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum, Kraków, ul. Kopernika 21 A, 31-501 Kraków, tel.: [phone]. Kierownik (p.o.): dr n. med. Maciej Pilecki. Krakowski Instytut Psychoterapii Stowarzyszenia SIEMACHA, Kraków. Kierownik: mgr Ryszard Izdebski.

References

• 1. Bolen R.M., Scannapieco M.: Prevalence of child sexual abuse: a corrective meta-analysis. Social Service Review 1999; 73: 281-313.
• 2. Sethi D., Bellis M.A., Hughes K. i wsp.: European Report on Preventing Child Maltreatment. World Health Organization, 2013.
• 3. Trocmé N., Fallon B., MacLaurin B. i wsp.: Canadian Incidence Study of Reported Child Abuse and Neglect - 2003: Major Findings. Minister of Public Works and Government Service, Ottawa, ON, Canada 2005.
• 4. Wikipedia: Góra lodowa. Adres: http://pl.wikipedia.org/wiki-/G%C3%B3ra_lodowa (dostęp 13.08.2014 r.).
• 5. US Department of Health and Human Services: Child Maltreatment 2012. Washington 2013.
• 6. Jarosz E., Nowak A.: Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka. Funkcjonowanie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2012.
• 7. Topolewska M.: Niebieska karta: Lekarze niechętnie walczą z przemocą. Gazeta Prawna, 03.06.2014 r. Adres: http://praca. gazetaprawna.pl/artykuly/800963,niebieska-karta-lekarze-niechetnie-walcza-z-przemoca.html (dostęp 13.08.2014 r.).
• 8. Lewandowska K., Rożen M.: Przemoc wobec dzieci. W: Sajkow-ska M. (red.): Dzieci się liczą. FDN, Warszawa 2011: 127-146.
• 9. Finkelhor D., Ormrod R., Turner H., Hamby S.L.: The victimization of children and youth: a comprehensive, national survey. Child Maltreat. 2005; 10: 5-25.
• 10. Sajkowska M.: Skala przemocy wobec dzieci - dane statystyczne. W: Przemoc wobec dzieci w Polsce. Diagnoza i rekomendacje. FDN, Warszawa 2013: 5-10.
• 11. Finkelhor D., Turner H.A., Shattuck A., Hamby S.L.: Violence, crime, and abuse exposure in a national sample of children and youth: an update. JAMA Pediatr. 2013; 167: 614-621.
• 12. Fallon B., Trocmé N., Fluke J. i wsp.: Methodological challenges in measuring child maltreatment. Child Abuse Negl. 2010; 34: 70-79.
• 13. Gross A.B., Keller H.R.: Long-term consequences of childhood physical and psychological maltreatment. Aggress. Behav. 1992; 18: 171-185.
• 14. Izdebski R., Szwajca K., de Barbaro M., Szaszkiewicz W: Przemoc w rodzinie, maltretowanie fizyczne i wykorzystanie seksualne dzieci i młodzieży. W: Namysłowska I. (red.): Psychiatria dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa 2012: 409-444.
• 15. Sorensen T., Snow B.: How children tell: the process of disclosure in child sexual abuse. Child Welfare 1991; 70: 3-15.
• 16. Fletcher K.E.: Childhood posttraumatic stress disorder. W: Mash E.J., Barkley R.A. (red.): Child Psychopathology. Guilford Press, New York 1996: 242-276.
• 17. Stalker K., McArthur K.: Child abuse, child protection and disabled children: a review of recent research. Child Abuse Rev. 2012; 21: 24-40.
• 18. Browne K.D.: Wiarygodność dziecka - ofiary wykorzystywania seksualnego jako świadka. Dziecko Krzywdzone 2007; 4: 13-29.
• 19. Ney T. (red.): True and False Allegations of Child Sexual Abuse: Assessment and Case Management. Brunner/Mazel, New York 1995.
• 20. Nyame S., Howard L.M., Feder G., Trevillion K.: A survey of mental health professionals’ knowledge, attitudes and preparedness to respond to domestic violence. J. Ment. Health 2013; 22: 536-543.
• 21. Gunn VL., Hickson G.B., Cooper WO.: Factors affecting pediatricians’ reporting of suspected child maltreatment. Ambul. Pediatr. 2005; 5: 96-101.
• 22. Vigarello G.: Historia gwałtu. Wyd. Aletheia, Warszawa 2010.
• 23. Glaser D., Frash S.: Dziecko seksualnie wykorzystywane. PZWL, Warszawa 1995.
• 24. Finkelhor D., Jones L.: Why have child maltreatment and child victimization declined? Journal of Social Issues 2006; 62: 685-716.
• 25. Gilbert R., Fluke J., O’Donnell M. i wsp.: Child maltreatment: variation in trends and policies in six developed countries. Lancet 2012; 379: 758-772.

• Document Type: article