Ekologia miejska z punktu widzenia biologa - wybrane aspekty i perspektywy badań

• Authors: Joanna Tałanda

Title variants

EN

Urban ecology from biologist's point of view - selected aspects and perspectives of research

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Ekologia miejska, to stosunkowo nowa interdyscyplinarna dziedzina, kształtująca się dzięki dokonaniom nauk socjologicznych, ekonomicznych, politycznych i biologicznych. Tak szerokie podejście umożliwia wielowymiarowe zrozumienie funkcjonowania miast, które stają się coraz częstszym elementem krajobrazu. W niniejszej pracy zaprezentowane zostały różne aspekty dotyczące ekologii miejskiej w kontekście nauk biologicznych. Omówiono oddziaływanie człowieka na środowisko naturalne związane z szybkim rozwojem miast. Przedstawiono również historię i kierunki badań ekologii miejskiej oraz wybrane, mniej znane aspekty badań ekologicznych w mieście (zanieczyszczenie światłem i syndrom miejskiego strumienia). Przedyskutowano także problem miast zlokalizowanych w centrach różnorodności biologicznej oraz przedstawiono kierunki i perspektywy badań ekologicznych w mieście.

EN

Urban ecology is a relatively new interdisciplinary domain of knowledge, which is developing in conjunction with sociological, economic, political and biological sciences. Such a broad approach enables to understand multidimensional functioning of cities, which is getting to be a more common element of landscape.
In this paper different aspects of urban ecology in the context of biological sciences are presented. Discussed is influence of humans on environment in connection with the rapid development of cities. Also the history of urban ecology and less known selected aspects of ecological studies (light pollution, urban stream syndrome) are presented. In the end, the problems of cities located in biodiversity hot spots and perspectives of ecological research in the cities are discussed.

Keywords

PL

centrum różnorodności biologicznej; ekologia miejska; ekologiczne zanieczyszczenie światłem; syndrom miejskiego strumienia; ślad ekologiczny

• Journal: Kosmos
• Year: 2016
• Volume: 65
• Issue: 2
• Pages: 277-283

Dates

published

2016

Contributors

author

Joanna Tałanda

• Zakład Hydrobiologii, Instytut Zoologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, Żwirki i Wigury 101, 02-089 Warszawa, Polska
• Departament of Hydrobiology, Institute of Zoology, Faculty of Biology, University of Warsaw, Żwirki i Wigury 101, 02-089 Warsaw, Poland

References

• Aronson M. F. J., La Sorte F. A., Nilon C. H., Katti M., Goddard M. A., Lepczyk C. A., Warren P. S., Williams N. S. G., Cilliers S., Clarkson B., Dobbs C., Dolan R., Hedblom M., Klotz S., Kooijmans J. L., Kuhn I., MacGregor-Fors I., McDonnell M., Mortberg U., Pysek P., Siebert S., Sushinsky J., Werner P., Winter M., 2014. A global analysis of the impacts of urbanization on bird and plant diversity reveals key anthropogenic drivers. Proc. Royal Soc. B, Biol. Sci. 281, 20133330.
• Burgess E. W., 1925. The growth of the city: an introduction to a research project. [W:] Urban Ecology. An International Perspective on the Interaction Between Humans and Nature. Marzluff J. M., Shulenberger E., Endlicher W., Alberti M., Bradley G., Ryan C., ZumBrunnen C., Simon U. (red.), 2008. Springer Verlag, 70-78.
• Chepesiuk R., 2009. Missing the Dark: Health Effects of Light Pollution. Envirn. Health Persp. 117, A20-A27.
• Davies T. W., Bennie J., Gaston K. J., 2012. Street lighting changes the composition of invertebrate communities. Biol. Lett. 8, 764-767.
• Dominoni D. M., Goymann W., Helm B., Partecke J., 2013. Urban-like night illumination reduces melatonin release in European blackbirds (Turdus merula): implications of city life for biological time-keeping of songbirds. Front. Zool. 10, 60.
• Dwyer R. G., Bearhop S., Campbell H. A., Bryant D. M., 2013. Shedding light on light: benefits of anthropogenic illumination to a nocturnally foraging shorebird. J. Anim. Ecol. 82, 478-485.
• Gallaway T., Olsen R. N., Mitchell D. M., 2010. The economics of global light pollution. Ecol. Econom. 69, 658-665.
• Grimm N. B., Faeth S. H., Golubiewski N. E., Redman Ch. L., Wu J., Bai X., Briggs J. M., 2008. Global Change and the Ecology of Cities. Science 319, 756-760.
• Heiling A. M., 1999. Why do nocturnal orb-web spiders (Araneidae) search for light? Behav. Ecol. Sociobiol. 46, 43-49.
• Kolicka M., Dziuba M. K., Zawierucha K., Kuczyńska-Kippen N., Kotwicki L., 2015. Palm house - biodiversity hot spot or risk of invasion? Aquatic invertebrates: the special case of Monogononta (Rotifera) under greenhouse conditions. Biologia 70, 94-103.
• Li P., Qian H., Wu J., 2014. Environment: Accelerate research on land creation. Nature 510, 29-31.
• Longcore T. Rich C., 2004. Ecological light pollution. Front. Ecol. Environ. 2, 191-98.
• Marzluff J. M., Shulenberger E., Endlicher W., Alberti M., Bradley G., Ryan C., ZumBrunnen C., Simon U., 2008. Urban Ecology. An International Perspective on the Interaction Between Humans and Nature. Springer Verlag.
• Meyer J. L., Paul M. J., Taulbee W. K., 2005. Stream Ecosystem Function in Urbanizing Landscapes. J. North Am. Benthol. Soci. 24, 602-612.
• Moore M. V., Pierce S. M., Walsh H. M., Kvalvik S. K., Lim J. D., 2000. Urban light pollution alters the diel vertical migration of Daphnia. Verhandlungen des Internationalen Verein Limnologie 27, 1-4.
• Navara K. J., Nelson R. J., 2007. The dark side of light at night: physiological, epidemiological, and ecological consequences. J. Pineal Res. 43, 215-224.
• Niedbała W., 2010. Contribution to the knowledge of ptyctimous mites (Acari, Oribatida) in the Palm House in Poznań. Biol. Lett. 47, 87-92.
• Niemelä J., 1999. Is there a need for a theory of urban ecology? Urban Ecosyst. 3, 57-65.
• Paul M. J., Meyer J. L., 2001. Streams in the urban landscapes. Ann. Rev. Ecol. Systemat. 32, 333-365.
• Perkin E. K., Hölker F., Richardson J. S., Sadler J. P., Wolter C., Tockner K., 2011. The influence of artificial light on stream and riparian ecosystems: questions, challenges, and perspectives. Ecosphere 2, 122.
• Perkin E. K., Hölker F., Tockner K., Richardson J. S., 2014. Artificial light as a disturbance to light-naïve streams. Freshwater Biol. 59, 2235-2244.
• Riegel, K. W., 1973. Light pollution. Science 179,1285-1291.
• Roy J. W., Bickerton G., 2011. Toxic Groundwater Contaminants: An Overlooked Contributor to Urban Stream Syndrome? Envirn. Sci. Technol. 46, 729-736.
• Salmon M., Tolbert M. G., Painter D. P., 1995. Behavior of loggerhead sea turtles on an urban beach. II. Hatchling orientation. J. Herpetol. 29, 568-76.
• Secretariat of the Convention on Biological Diversity, 2012. Cities and Biodiversity Outlook. Montreal.
• Sichrowsky U., Schabetsberger R., Gassner H., Kaiser R., Boufana B., Psenner R., 2013. Cradle or plague pit? Illuminated cages increase the transmission risk of parasites from copepods to coregonids. Aquaculture 392-395, 8-15.
• Skwarło-Sońta K., 2014. Melatonina: hormon snu, czy hormon ciemności? Kosmos 63, 223-231.
• Sukopp H., 2002. On the early history of urban ecology in Europe. Preslia 74, 373-393.
• United Nations, 2013. World Economic and Social Survey 2013. United Nations, Population Division, Department of Economic and Social Affairs, New York.
• Walsh C. J., Roy A. H., Feminella J. W., Cottingham P. D., Groffman P. M., Morgan II R. P., 2005. The urban stream syndrome: current knowledge and the search for a cure. J. North Am. Benthol. Soc. 24, 706-723.
• Wenger S. J., Roy A. H., Jackson C. R., Bernhardt E. S., Carter T. L., Filoso S., Gibson C. A., Hession W. C., Kaushal S., Marti E., Meyer J. L., Palmer M. A., Paul M. J., Purcell A. H., Ramirez A., Rosemond A. D., Schofield K. A., Sudduth E. B., Walsh C. J., 2009. Twenty six key research questions in urban stream ecology: an assessment of the state of the science. J. North Am. Benthol. Soc. 28, 1080-1097.
• Zalasiewicz J., Williams M., Smith A., Barry T. L., Coe A. L., Bown P. R., Brenchley P., Cantrill D., Gale A., Gibbard P., Gregory F. J., Hounslow M. W., Kerr A. C., Pearson P., Knox R., Powell J., Waters C., Oates M., Rawson P., Stone P., 2008. Are we now living in the Anthropocene? GSA Today 18, 4-8.
• Zawierucha K., Szymkowiak P., Dabert M., Harvey M. S., 2013. First record of the schizomid Stenochrus portoricensis (Schizomida: Hubbardiidae) in Poland, with DNA barcode data. Turk. J. Zool. 37, 357-361.