Aktualny stan badań nad zaburzeniami psychicznymi u wspinaczy wysokogórskich

• Authors: Mariusz Sołtysik , Maria Flakus , Bogumiła Lubecka , Robert Pudlo

Title variants

EN

Current state of knowledge regarding mental disorders in mountaineers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W literaturze dotyczącej wspinaczki wysokogórskiej i alpinizmu podkreśla się wpływ licznych czynników stresowych i zakłócających związanych z dużymi wysokościami. Spośród różnych zespołów psychopatologicznych spowodowanych tymi czynnikami stosunkowo najlepiej opisana wydaje się ostra choroba górska. Jej powikłania – w postaci wysokościowego obrzęku mózgu i obrzęku płuc – mogą w skrajnych przypadkach prowadzić do zagrożenia życia. W przebiegu ostrej choroby górskiej obserwuje sie różnorodne objawy psychopatologiczne, spośród których najszerszego opisu (w literaturze zarówno naukowej, jak i popularnej) doczekały się zaburzenia poznawcze i psychotyczne. W ostatnich latach wskazuje się także na znaczenie objawów lękowych i zaburzeń snu, przy czym te ostatnie występują i w ostrej, i w chronicznej postaci choroby górskiej; druga z wymienionych postaci jest charakterystyczna dla ludności autochtonicznej i ludności napływowej, która przez dłuższy czas zamieszkuje tereny wysokogórskie. Istnieją też przesłanki przemawiające za istnieniem szczególnych form uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego będących skutkiem długotrwałego oddziaływania urazowych czynników środowiska wysokogórskiego. Zespół ten określony został mianem astenii wysokogórskiej. Do objawów osiowych należą zaburzenia funkcji intelektualnych, emocjonalnych i popędowych. Dotychczasowe badania dają podstawę do wyróżnienia trzech postaci astenii wysokogórskiej: charakteropatycznej, encefalopatycznej i neuroplegicznej. Autorzy przedstawiają obrazy psychopatologiczne ostrej choroby górskiej i astenii wysokogórskiej oraz aktualny stan badań nad funkcjonowaniem poznawczym wspinaczy.

EN

Publications on mountaineering and alpinism underline the impact of numerous stress and interfering factors connected with high altitudes. Among different psychopathological syndromes they cause, acute mountain sickness has been relatively best described. Its complications, particularly high-altitude cerebral edema and high-altitude pulmonary edema, may become life-threatening. In the course of acute mountain sickness, various psychopathological symptoms may be observed, among which cognitive and psychotic symptoms have been described in most detail, both in scientific and popular literature. Recently, the significance of anxiety symptoms and sleep disorders has also been indicated. The latter are characteristic for both acute and chronic forms of mountain sickness, which affects indigenous and migrant populations for a long time inhabiting high altitude areas. There are also indications for the existence of distinctive impairments of the central nervous system as a result of long-term exposure to high-altitude mountain environment. The syndrome has been termed high-altitude cerebral asthenia. Its axial symptoms can be divided into intellectual, emotional and impulsive function impairments. The existing studies have provided evidence for distinguishing three forms of highland asthenia: characteropathic, encephalopathic and neuroplegic. This paper discusses the psychopathological picture of chronic mountain sickness and high-altitude cerebral asthenia, based on the current state of research concerning the cognitive functioning of mountaineers.

Keywords

EN

choroba górska; mózgowa astenia wysokogórska; wspinaczka wysokogórska; zaburzenia funkcjipoznawczych

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 2
• Pages: 200–207

Contributors

author

Mariusz Sołtysik

• Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, Polska

author

Maria Flakus

• Zakład Psychologii Ogólnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska

author

Bogumiła Lubecka

• Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, Polska

author

Robert Pudlo

• Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Tarnowskie Góry, Polska

References

• Arai Y, Tatsumi K, Sherpa NK et al.: Impaired oxygenation during sleep at high altitude in Sherpa. Respir Physiol Neurobiol 2002; 133: 131–138.
• Arias-Stella J, Krüger H, Recavarren S: Pathology of chronic mountain sickness. Thorax 1973; 28: 701–708.
• Berssenbrugge A, Dempsey J, Iber C et al.: Mechanisms of hypoxiainduced periodic breathing during sleep in humans. J Physiol 1983; 343: 507–524.
• Bhandari S, Zhang X, Cui C et al.: Sherpas share genetic variations with Tibetans for high-altitude adaptation. Mol Genet Genomic Med 2016; 5: 76–84.
• Bian SZ, Zhang JH, Gao XB et al.: Risk factors for high-altitude headache upon acute high-altitude exposure at 3700 m in young Chinese men: a cohort study. J Headache Pain 2013; 14: 35.
• Brundrett G: Sickness at high altitude: a literature review. J R Soc Promot Health 2002; 122: 14–20.
• Burgess KR, Johnson P, Edwards N et al.: Acute mountain sickness is associated with sleep desaturation at high altitude. Respirology 2004; 9: 485–492.
• Dong JQ, Zhang JH, Qin J et al.: Anxiety correlates with somatic symptoms and sleep status at high altitudes. Physiol Behav 2013; 112–113: 23–31.
• Erba P, Anastasi S, Senn O et al.: Acute mountain sickness is related to nocturnal hypoxemia but not to hypoventilation. Eur Respir J 2004; 24: 303–308.
• Fagenholz PJ, Murray AF, Gutman JA et al.: New-onset anxiety disorders at high altitude. Wilderness Environ Med 2007; 18: 312–316.
• Fayed N, Modrego PJ, Morales H: Evidence of brain damage after high-altitude climbing by means of magnetic resonance imaging. Am J Med 2006; 119: 168.e1–168.e6.
• Garrido E, Castelló A, Ventura JL et al.: Cortical atrophy and other brain magnetic resonance imaging (MRI) changes after extremely high-altitude climbs without oxygen. Int J Sports Med 1993; 14: 232–234.
• Goldenberg F, Richalet JP, Onnen I et al.: Sleep apneas and high altitude newcomers. Int J Sports Med 1992; 13 Suppl 1: S34–S36.
• Greene R: Mental performance in chronic anoxia. Br Med J 1957; 1: 1028–1031.
• Guan W, Ga Q, Li R et al.: Sleep disturbances in long-term immigrants with chronic mountain sickness: a comparison with healthy immigrants at high altitude. Respir Physiol Neurobiol 2015; 206: 4–10.
• Hornbein TF: The high-altitude brain. J Exp Biol 2001; 204: 3129–3132.
• Hornbein TF, Townes BD, Schoene RB et al.: The cost to the central nervous system of climbing to extremely high altitude. N Engl J Med 1989; 321: 1714–1719.
• Hüfner K, Brugger H, Kuster E et al.: Isolated psychosis during exposure to very high and extreme altitude – characterisation of a new medical entity. Psychol Med 2017: 1–8.
• Hultgren HN: High altitude medical problems. West J Med 1979; 131: 8–23.
• Hurtado A: Chronic mountain sickness. JAMA 1942; 120: 1278–1282.
• Huszcza A: Ciśnienie atmosferyczne i jego działanie na ustrój. Fizjopatologia ciśnień atmosferycznych. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1951.
• Jeong JH, Kwon JC, Chin J et al.: Globus pallidus lesions associated with high mountain climbing. J Korean Med Sci 2002; 17: 861–863.
• Joern AT, Shurley JT, Brooks RE et al.: Short-term changes in sleep patterns on arrival at the South Polar Plateau. Arch Intern Med 1970; 125: 649–654.
• Lis A: Psychologia sportów górskich. Taternik 1999; 74 (4): 12–15.
• Missoum G, Rosnet E, Richalet JP: Control of anxiety and acute mountain sickness in Himalayan mountaineers. Int J Sports Med 1992; 13 Suppl 1: S37–S39.
• Mizuno K, Asano K, Inoue Y et al.: Consecutive monitoring of sleep disturbance for four nights at the top of Mt Fuji (3776 m). Psychiatry Clin Neurosci 2005; 59: 223–225.
• Mizuno K, Asano K, Okudaira N: Sleep and respiration under acute hypobaric hypoxia. Jpn J Physiol 1993; 43: 161–175.
• Morrison P: Responses of mountaineers to multiple stressors. A program in human ecology. Arch Environ Health 1968; 17: 599–602.
• Niedermeier M, Weisleitner A, Lamm C et al.: Is decision making in hypoxia affected by pre-acclimatisation? A randomized controlled trial. Psysiol Behav 2017; 173: 236–242.
• Nussbaumer-Ochsner Y, Schuepfer N, Ursprung J et al.: Sleep and breathing in high altitude pulmonary edema susceptible subjects at 4,559 meters. Sleep 2012a; 35: 1413–1421.
• Nussbaumer-Ochsner Y, Ursprung J, Siebenmann C et al.: Effect of short-term acclimatization to high altitude on sleep and nocturnal breathing. Sleep 2012b; 35: 419–423.
• Panjwani U, Thakur L, Anand JP et al.: Sleep architecture at 3500 meters in a sample of Indians. Sleep Biol Rhythms 2007; 5: 159–165.
• Pływaczewski R, Wu TY, Wang XQ et al.: Sleep structure and periodic breathing in Tibetans and Han at simulated altitude of 5000 m. Respir Physiol Neurobiol 2003; 136: 187–197.
• Pugh LG: Man at high altitude: studies carried out in the Himalaya. Sci Basis Med Annu Rev 1964: 32–54.
• Regard M, Oelz O, Brugger P et al.: Persistent cognitive impairment in climbers after repeated exposure to extreme altitude. Neurology 1989; 39: 210–213.
• Ryn ZJ: Góry – medycyna – antropologia. Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.
• Ryn Z: Mental disturbances at high altitudes. Alp J 1975; 80: 244–248.
• Ryn Z: Mózgowa astenia wysokogórska. Taternik 1980; 4: 153–154.
• Ryn Z: Psychopatologiczne aspekty wspinaczki górskiej. Taternik 1969; 2: 50–52.
• Ryn Z: Z badań nad reakcjami emocjonalnymi u alpinistów. Cz. II. Zaburzenia psychiczne u alpinistów w warunkach wysokogórskich. Wychow Fiz Sport 1973; 1: 90–97.
• Ryn Z: Zaburzenia psychiczne w chorobie górskiej (wysokościowej). Psychiatr Pol 1967; 1: 331–335.
• Ryn Z: Zaburzenia psychiczne w relacjach alpinistów. Od psychopatologii do mistyki. Walne Zebranie Polskiego Towarzystwa Medycyny i Ratownictwa Górskiego. Szczyrk, 26 November 2011.
• Ryn Z: Zespół astenii wysokogórskiej (Asthenia altitudinis). Pol Tyg Lek (Wars) 1972; 27: 1329–1332.
• Sansanayudh N, Luvira V, Woracharoensri N et al.: Prevalence of prehypertensive state and other cardiovascular risk factors in the First Infantry Regiment, the King’s own bodyguard. J Med Assoc Thai 2009; 92 Suppl 1: S28–S38.
• Smedley T, Grocott MP: Acute high-altitude illness: a clinically orientated review. Br J Pain 2013; 7: 85–94.
• Sracic MK, Thomas D, Pate A et al.: Syndrome of acute anxiety among marines after recent arrival at high altitude. Mil Med 2014; 179: 559–564.
• Sun S, Oliver-Pickett C, Ping Y et al.: Breathing and brain blood flow during sleep in patients with chronic mountain sickness. J Appl Physiol (1985) 1996; 81: 611–618.
• Tashi T, Feng T, Koul P et al.: High altitude genetic adaptation in Tibetans: no role of increased hemoglobin-oxygen affinity. Blood Cells Mol Dis 2014; 53: 27–29.
• Usui C, Inoue Y, Kimura M et al.: Irreversible subcortical dementia following high altitude illness. High Alt Med Biol 2004; 5: 77–81.

• Document Type: article