Rozpowszechnienie stosowania substancji psychoaktywnych wśród młodzieży szkół ponadpodstawowych z wybranych miast województwa śląskiego

• Authors: Maja Muszyńska-Graca , Beata Dąbkowska , Magda Skiba , Karina Erenkfeit

Title variants

EN

The prevalence of psychoactive substances use among secondary school students from selected cities of Upper Silesia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: Rozpowszechnienie substancji psychoaktywnych
wśród młodzieży w Polsce wzrasta w ostatnich
latach. Statystyki dotyczące tego zjawiska są niższe niż
w Europie Zachodniej, jednak konieczne jest stałe jego
monitorowanie. Praca prezentuje wyniki badania ankietowego
zrealizowanego przez IMPiZŚ w latach 2010–11.
Cel: Celem pracy jest przedstawienie skali rozpowszechnienia
substancji psychoaktywnych wśród młodzieży
szkół z miast Górnego Śląska.
Materiał i metody: Badanie realizowane było w oparciu
o zmodyfikowany kwestionariusz Programu ESPAD.
Pytania dotyczyły charakterystyki badanego oraz dostępności,
konsumpcji, świadomości ryzyka i problemów
związanych z używaniem substancji psychoaktywnych.
W badaniu uczestniczyło 928 uczniów klas III gimnazjów
oraz I i II klas szkół ponadgimnazjalnych z Sosnowca
i Chorzowa (62% chłopców i 38% dziewcząt).
Wyniki: Kontakt z alkoholem (przynajmniej 1 raz
w życiu) potwierdza aż 86,9% dziewcząt i 89,8% chłopców
– jest to najbardziej rozpowszechniona w badanej
grupie substancja psychoaktywna. Spośród pozostałych
substancji, stosowanie marihuany/haszyszu potwierdziło
40,7% badanych (34,7% dziewcząt i 44,3% chłopców).
Trzecie co do częstości stosowania były dopalacze –
kontakt z nimi miało 21,8% uczniów (17,5% dziewcząt
i 24,5% chłopców). Rozpowszechnienie w granicach
10% obserwowano w przypadku leków uspokajających
(także z alkoholem) oraz amfetaminy. Częstość kontaktu
z pozostałymi substancjami psychoaktywnymi wynosiła
*10%. Chłopcy statystycznie częściej niż dziewczęta
stosowali poszczególne substancje psychoaktywne.
Wnioski: Wyniki badania potwierdzają, że picie alkoholu
przez młodzież w Polsce staje się powoli statystyczną
normą. Rozpowszechnienie pozostałych substancji
psychoaktywnych przyjmuje również niepokojące rozmiary.
Istnieje konieczność prowadzenia systematycznych
działań edukacyjnych wśród młodzieży, ze szczególnym
uwzględnieniem problematyki uzależnień oraz
restrykcyjnego ograniczenia dostępności wszelkich napojów
alkoholowych oraz innych substancji psychoaktywnych
dla nastolatków.

EN

Background: The prevalence of psychoactive substances
among teenagers in Poland has grown for several
years. Statistics maintain at a lower level than in the
western Europe, however it is necessary to conduct its
permanent monitoring. The work presents results of
the questionnaire study carried out in IOMEH in years
2010–11.
Objective: The aim of this paper is to present the
scale of psychoactive substances prevalence among
teenagers from Silesian cities.
Materials and methods: The programme was carried
out by use of modified questionnaire of the ESPAD
study. Questions related to characteristics of the examined
person, dissemination, accessibility, awareness of
risk and problems associated with the use of psychoactive
substances. 928 teenagers: students of IIIrd grade
of secondary schools and Ist and IInd grades of high
schools from Sosnowiec and Chorzów (62% boys and
38% girls) participated in the study.
Results: 86,9% girls and 89,8% boys confirmed contact
with the alcohol at least once in the lifetime and it
is the most widespread psychoactive substance in the
study group. Out of the other substances, cannabis use
was confirmed by 40,7% of students (34,7% girls and
44,3% boys), designer drugs use - by of 21,8% pupils
(17,5% girls and 24,5% boys). The distribution within
the limits of 10% has been observed in the case of
soothing/sleeping pills (also together with alcohol), and
amphetamine. The prevalence of contact with other
substances was at the level *10%. Boys more often than
girls used the respective psychoactive substances (statistically
significant differences).
Conclusions: Results of the study confirm observation
concerning the entire country that drinking alcohol
by the young adolescents is becoming the statistical
norm. The frequency of other psychoactive substances
use demonstrates also concerning levels. There is a need
of systematic education among teenagers at school, with
particular emphasis on issues related to addiction and
restrictive limitations of the availability of alcoholic and
other psychoactive substances for them.

Keywords

EN

alkohol; dopalacze; młodzież; narkotyki; substancje psychoaktywne

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 78-90

Contributors

author

Maja Muszyńska-Graca

• Zakład Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego

author

Beata Dąbkowska

• Zakład Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego

author

Magda Skiba

• Zakład Zdrowia Środowiskowego i Epidemiologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

author

Karina Erenkfeit

• Zakład Czynników Społecznych i Metodologii, Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu

References

• 1. Niesporek A.: „Szkolne systemy profilaktyki i wsparcia społecznego uczniów zagrożonych wykluczeniami w Katowicach. Diagnoza i przykłady dobrych praktyk”. Instytucje wsparcia a monitoring problemów społecznych w Katowicach. Księga Dobrych Praktyk. Bartoszek A., Czekaj K., Faliszek K., Niesporek A., Trawkowska D. Człowiek – Najlepsza Inwestycja. Katowice 2012:202-231.
• 2. Kułak A., Shpakov A., Kułak P.: „Wstępna analiza problemu nikotynizmu, alkoholizmu i narkomanii w populacji studentów”, Prob Hig Epidemiol 2011, 92(1):137-145.
• 3. Inequalities in Young People’s Health. Health Behaviour in School-Aged Children International Report from the 2005 / 2006 Survey. Health Policy for Children And Adolescents, No. 5. WHO Europe. HBSC International Coordinating Centre Child And Adolescent Health Research Unit (CAHRU), University Of Edinburgh, Scotland, United Kingdom 2008: 127-143.
• 4. Sierosławski J.: „Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2011 r.” Europejski program badań ankietowych w szkołach ESPAD. Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, 2011 r.
• 5. Sierosławski J.: „Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2007 r.”, Europejski program badań ankietowych w szkołach ESPAD. Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, 2007.
• 6. Raport końcowy CBOS z badania „Konsumpcja substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną – MŁODZIEŻ 2008” zrealizowanego na zlecenie Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii w ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii.
• 7. Nowacka A., Olszowy Z., Kapala M., Janczyk E., Miśkiewicz Ł.: ”Narkotyki sposobem na życie”, Medycyna Środowiskowa- Environmental Medicine. 2010; 13(4): 45-49.
• 8. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ( ICD – 10). http://srk.csioz.gov.pl/php/index.php?_mod=hcdmod&_op=listall&id=70
• 9. Morawska – Siudak J., Szkolnicka B., Gomółka E., Krawczyk – Pasławska E.: „Dopalacze jako problem diagnostyczny, psychologiczny i prawny”, Przegląd Lekarski 2010/67/8: 598-601.
• 10. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dz.U. z 2012 r. poz. 124.
• 11. Narodowy Program Zdrowia na lata 1996 – 2005. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej 1996 r.
• 12. Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 – 2015. Załącznik do Uchwały Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. Nr 90 / 2007.
• 13. Bobrowski K.: „Używanie substancji psychoaktywnych i inne zachowania problemowe młodzieży gimnazjalnej. Zmiany pomiędzy 14. a 16. rokiem życia.”, Alkoholizm i Narkomania 2005, Tom 18: nr 1-2, 27-38.
• 14. Bobrowski K.: „Fazy używania nielegalnych substancji psychoaktywnych a picie alkoholu wśród młodzieży i młodych dorosłych.”, Alkoholizm i narkomania 2008, Tom 21: nr 4, 341-362.
• 15. Bobrowski K.: „Zmiany w rozpowszechnieniu używania substancji psychoaktywnych wśród gimnazjalistów w latach 2001-2005. Zagadkowe wyniki w Iławie.”, Alkoholizm i Narkomania 2007, Tom 20: nr 2, 133-150.
• 16. Gromadecka – Sutkiewicz M., Dziwak A., Kłos J.: „Młodzież licealna i alkohol”. Probl Hig Epidemiol 2008,89(2):293-296.
• 17. Ustawa z dnia 26.10.1982 r o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późniejszymi zmianami. Dz. U. z 2007 r. nr 70 poz. 473.

• Document Type: paper