Historia rozwoju pojęcia inteligencji emocjonalnej

• Authors: Anna Szczepaniak , Karolina Jabłkowska

Title variants

EN

History of emotional intelligence concept development

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

“Emotional intelligence” is a relatively new term that leads to ambiguous associations connotations. Apart together with from “intelligence quotient” (IQ) emotional intelligence attracts gains more and more interest of the scientific society. According to the recent studies precisely emotional intelligence is the key factor that contributes to about 80% of all success stories, compared to IQ that contributes only to approximately 20%. Success refers here not only to professional matters, but also to everyday interpersonal relations or mental health. Strictly academic deliberation of intelligence concept reveals that ability of handling emotions has bigger influence on human life than language, mathematical or analytical skills, that used to be considered key success factors historically. It has been accepted that not only intellect and ability of handling difficult situations, but also his or her personal and social capacity, way of experiencing the world and determining life goals is responsible for human’s performance. This conclusion led researchers into further investigations that resulted in formulating the idea of emotional intelligence. The aim of this article is to investigate the evolution, understand the genesis and structure of the emotional intelligence concept. Scope of this article includes a chronological analysis of development of this psychological concept, study of competing theories explaining the role and meaning of emotional intelligence and overview of available researches related to emotional intelligence. Emotional intelligence is continuously raising contentions and debates among the scientific society. The debate about emotional intelligence is ongoing and is a specific catalyst of changes in understanding of emotional intelligence concept. This study tries to approach and understand the phenomenon that emotional intelligence has been lately.

PL

„Inteligencja emocjonalna” to nowe pojęcie wywołujące niejasne skojarzenia. Obok „ilorazu inteligencji” cieszy się ono coraz większym zainteresowaniem badaczy. Według najnowszych badań to właśnie inteligencja emocjonalna przyczynia się w około 80% do sukcesu, podczas gdy iloraz inteligencji tylko w 20%. Sukces nie oznacza tu tylko spraw zawodowych, lecz także codzienne relacje interpersonalne czy zdrowie psychiczne jednostki. Rozważając koncepcję inteligencji w rozumieniu akademickim, okazało się, że na jakość życia jednostki większy wpływ ma umiejętność radzenia sobie z emocjami niż zdolności językowe, matematyczne czy logiczne, które kiedyś całkowicie prognozowały sukces. Przyjęto, że na funkcjonowanie człowieka i jego zdolności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi składa się nie tylko intelekt, lecz także jego kompetencje osobiste i społeczne oraz sposób przeżywania świata i wyznaczone cele życiowe. Wniosek ten skłonił badaczy do poszukiwań, których efektem jest powstanie pojęcia inteligencji emocjonalnej. Celem niniejszej pracy jest prześledzenie historii rozwoju pojęcia inteligencji emocjonalnej, poznanie jego genezy i struktury. Chronologicznie przedstawiono ewolucję myśli psychologicznej, konkurencyjne teorie wyjaśniające rolę i znaczenie pojęcia inteligencji emocjonalnej oraz przegląd badań na jego temat. Inteligencja emocjonalna jest tematem, który stale budzi kontrowersje i dyskusje badaczy. Polemika wokół inteligencji emocjonalnej pozostaje wciąż żywa i jest swoistym katalizatorem zmian zachodzących w jej rozumieniu. Praca jest próbą przybliżenia i zrozumienia fenomenu, jakim w ostatnim czasie stała się inteligencja emocjonalna.

Keywords

EN

capacity; emocje; emotional intelligence; emotions; iloraz inteligencji; inteligencja; inteligencja emocjonalna; intelligence; intelligence quotient; kompetencje

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2007
• Volume: 7
• Issue: 4
• Pages: 227-232

Contributors

author

Anna Szczepaniak

• Klinika Psychiatrii Młodzieżowej Katedry Psychiatrii UM w Łodzi, ul. Czechosłowacka 8/10, 92-216 Łódź. Kierownik: dr hab. n. med. Agnieszka Gmitrowicz

author

Karolina Jabłkowska

• Klinika Psychiatrii Młodzieżowej Katedry Psychiatrii UM w Łodzi, ul. Czechosłowacka 8/10, 92-216 Łódź. Kierownik: dr hab. n. med. Agnieszka Gmitrowicz. Zakład Psychologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Alina Borkowska

References

• 1. Lewis M., Haviland-Jones J.: Psychologia emocji. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• 2. Szymczak M.: Słownik języka polskiego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988.
• 3. Bilikiewicz A., Pużyński S., Robakowski J., Wiórka J. (red.): Psychiatria. Tom I: Podstawy psychiatrii. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002.
• 4. Herzyk A., Borkowska A.: Neuropsychologia emocji. Poglądy, badania, klinika. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Lublin 2002.
• 5. Herzyk A., Kądzielowa D.: Związek mózg-zachowanie w ujęciu neuropsychologii klinicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
• 6. Salovey P., Sluyter D.J. (red.): Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1999.
• 7. Nęcka E.: Inteligencja - geneza, struktura, funkcje. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• 8. Jaworska A., Matczak A.: Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej DINEMO. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa 2006.
• 9. Caruso D.R., Mayer J.D., Salovey P.: Relation of an ability measure of emotional intelligence to personality. J. Pers. Assess. 2002; 79: 306-320.
• 10. Jaworska A., Matczak A.: Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa 2001.
• 11. Goleman D.: Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina, Poznań 1997.
• 12. Goleman D.: Inteligencja emocjonalna w praktyce. Media Rodzina, Poznań 1999.
• 13. Bradberry T., Greaves J.: Podręcznik inteligencji emocjonalnej. Helion, Gliwice 2006.
• 14. Schutte N., Malouff J., Thorsteinsson E. i wsp.: Ameta-analytic investigation of relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences 2007; 42: 921-933.
• 15. Goldenberg I., Matheson K., Mantler J.: The assessment of emotional intelligence: a comparison of performance-based and self-report methodologies. J. Pers. Assess. 2006; 86: 33-4S.
• 16. Matthews G., Emo K.A., Funke G. iwsp.: Emotional intelligence, personality and task-induced stress. J. Exp. Psychol. 2006; 2: 96-107.
• 17. Chapman M., Clarke R.: Emotional intelligence is a concept that can be used in stress management. Stress News 200S; 1S.
• 18. Matthews G., Zeidner M., Roberts R. D.: Emotional Intelligence: Science and Myth. MIT Press, Cambridge, MA 2002.
• 19. Weisinger H.: Inteligencja emocjonalna w biznesie. Biznes-Press, Warszawa 1998.
• 20. McQueen A.C.: Emotional intelligence in nursing work. J. Adv. Nurs. 2004; 47: 101-108.
• 21. Reeves A.: Emotional intelligence: recognizing and regulating emotions. AAOHN J. 200S; S3: 172-176.
• 22. Oginska-Bulik N.: Emotional intelligence in the workplace: exploring its effects on occupational stress and health outcomes in human service workers. Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2005; 18: 167-175.
• 23. Montes-Berges B., Augusto J. M.: Exploring the relationship between perceived emotional intelligence, coping, social support and mental health in nursing students. J. Psychiatr. Ment. Health Nurs. 2007; 14: 163-171.
• 24. Chan D. W: Emotional intelligence and components of burnout among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Teaching and Teacher Education 2006; 22: 1042-1054.
• 25. Caruso D.R., Salovey IP: The Emotionally Intelligent Manager. Jossey-Bass, San Francisco 2004: 25-39.
• 26. Tahan H.A.: Emotionally intelligent case managers make a difference. Lippincotts Case Manag. 2000; 5: 162-167.
• 27. Davis M., Stankov L., Roberts R.D.: Emotional intelligence: in search of an elusive construct. J. Pers. Soc. Psychol. 1998; 75: 989-1015.
• 28. Kaufman A.S., Kaufman J.C.: Emotional intelligence as an aspect of general intelligence: what would David Wechsler say? Emotion 2001; 1: 258-264.
• 29. Wilks F.: Inteligentne emocje. Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., Warszawa 2004.

• Document Type: article