Hermann Boerhaave (1668–1738) – ojciec medycyny klinicznej w czasach nowożytnych

• Authors: Łukasz B. Pilarz , Grzegorz Bajor , Weronika Bulska

Title variants

EN

Hermann Boerhaave (1668–1738) – the father of clinical medicine in modern times

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Praca dotyczy życia i działalności naukowej holenderskiego lekarza i uczonego, przedstawiając jego wkład w rozwój medycyny i anatomii w Europie w XVIII wieku. Hermann Boerhaave (1668–1738) był lekarzem i i humanistą światowej sławy, uważa się go za ojca medycyny klinicznej. Jest założycielem pierwszego szpitala klinicznego w Lejdzie. Wprowadził nauczanie przy łóżku chorego, zastosował w diagnostyce mierzenie temperatury za pomocą termometru. Badał procesy trawienia oraz jako pierwszy opisał gruczoły potowe. Z jego nazwiskiem związany jest jeden eponim, mianowicie zespół Boerhaave’a, określający samoistne pęknięcie ściany przełyku na całej jego grubości. Do pęknięcia dochodzi najczęściej na skutek przewlekłych, masywnych wymiotów.

EN

The aim of the study is to present the life and work of the Dutch physician. This study presents his contribution to the development of medicine and anatomy in Europe in the 18th century. Hermann Boerhaave (1668–1738) was a Dutch physician and humanist of worldwide fame. He is considered to be the founder of clinical science. He introduced tutoring at a patient’s bed and applied measuring temperature with a thermometer in diagnosis . He examined digestion processes and was the first author to describe perspiratory glands. He founded the first clinical hospital in Leida. The eponym, Boerhaave syndrome is connected with his person. It is a spontaneous rupture of the esophagus wall. The rupture occurs most often as a result of chronic massive vomiting.

Keywords

EN

Hermann Boerhaave; clinical medicine; historia medycyny; history of medicine; medycyna kliniczna

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2013
• Volume: 67
• Issue: 4
• Pages: 276–282

Contributors

author

Łukasz B. Pilarz

• Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Medyków 18 40-762 Katowice tel. [phone] fax: [phone]

author

Grzegorz Bajor

• Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego w Katowicach

author

Weronika Bulska

• Koło Naukowe STN przy Katedrze i Zakładzie Anatomii Prawidłowej Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Garrison F. History of Medicine Vth edition, Philadelphia and London 1963: 631.
• 2. Museum Boerhaave Leiden, przewodnik po Muzeum Boerhaave w Lejdzie, Leiden 1997.
• 3. Gutt R. Historia patologii w XIX wieku. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław Warszawa 1972: 13.
• 4. Adams B.D., Sebastian B.M., Carter J. Honoring the admiral: Boerhaave-van Wassenaer’s syndrome. Dis Esophagus 2006; 19: 146–151.
• 5. Karwowski A., Frączek M. Chirurgia przełyku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999: 107–125.
• 6. Plott E., Jones D., McDermott D., Levoyer T. A state-of-the-art review of esophageal trauma: where do we stand? Dis Esophagus 2007; 20: 279–289.
• 7. Bladergroen M.R., Lowe J.E., Postlethwait R.W. Diagnosis and recommended management of esophageal perforation and repture. Ann. Thorac. Surg. 1986; 42: 235–239.
• 8. Mińkowski D., Komarowski G., Karoń J. Zespół Boerhaave'a. Pol. Prz. Chir. 2003; 75: 1221–1224.
• 9. Hill A.G., Tiu A.T., Martn I.G. Boerhaave’s syndrome: 10 years experience and review of the literature. ANZ. J. Surg. 2003; 73: 1008–1010.
• 10. Kiev J., Amendola M., Bouhaidar D. i wsp. A management algorithm for esophageal perforation. Am. J. Surg. 2007; 194: 103–106.
• 11. Raju G.S., Thompson C., Zwischenberger J.B. Emerging endoscopic options in the management of esophageal leaks. Gastrointest. Endosc. 2005; 62: 278–286.
• 12. Yamada T., Hasler J., Inadomi M. Anomalie strukturalne i różne choroby przełyku. W: Podręcznik gastroenterologii. Red. E. Panas-Małecka. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2006: 235–236.
• 13. Siersema P.D. Treatment of esophageal perforations and anastomotic leaks: the endoscopisy is stepping into the area. Gastrointest. Endosc. 2005; 61: 897–900.
• 14. Rokicki M., Rokicki W., Bargieł J. Perforacje i urazy przełyku, Katowice 1996: 55–67.
• 15. Szeliga J., Jackowski M. Boerhaave syndrome. Pol. Prz.. Chir. 2011; 83: 523–526.
• 16. Korn O., Oñate J.C., López R. Anatomy of the Boerhaave syndrome. Surgery 2007; 141: 222–228.
• 17. Liebermann-Meffert D., Allgöwer M., Schmid P., Blum A.L. Muscular equivalent of the lower esophageal sphincter. Gastroenterology 1979; 76: 31–38.
• 18. McFarlane G.A., Munro A. Oesophageal injury: part 2 The changing face of the management of ruptured oesophagus: Boerhaave’s syndrome. Gullet 1990; 1: 16–23.
• 19. Marinis A., Rizos S. Boerhaave’s Syndrome or Spontaneous Perforation of the Oesophagus. Hell. J. Surg. 2011; 83: 258–261.
• 20. Antonis J.H., Poeze M., Van Heurn L.W. Boerhaave's syndrome in children: a case report and review of the literature. J. Pediatr. Surg. 2006; 41: 1620–1623.
• 21. Rokicki W., Rokicki M. Tępy uraz klatki piersiowej. Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 2008: 81–89.
• 22. Vogel S.B., Rout W.R., Martin T.D., Albitt P.L. Esophageal perforation in adults: agressive, conservative treatment lowers morbidity and mortality. Ann. Surg. 2005; 241: 1016.
• 23. Rokicki W., Rokicki M., Kompendium najczęstszych ropnych chirurgicznych schorzeń klatki piersiowej. Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 2008: 119–149.
• 24. Chirica M., Champault A., Dray X. i wsp. Esophageal perforations. J. Visc. Surg. 2010; 147: 117–128.

• Document Type: article