Style radzenia sobie ze stresem i poziom poczucia własnej skuteczności u studentów VI roku medycyny Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

• Authors: Irena Borek , Witold J. Drzastwa , Hanna Matuszewska-Zbrońska , Aleksandra Oleksiak , Ewa Bujak-Rosenbeiger , Elżbieta Mizgała , Dominik Lewandowski , Karolina Karpe

Title variants

EN

Styles of coping with stress and level of sense of self-efficacy among VI year medical students of Medical University of Silesia in Katowice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP: Zawód lekarza należy do profesji cechujących się jednym z najwyższych wskaźników poziomu stresu. Celem pracy było określenie stylów radzenia sobie ze stresem i poziomu poczucia własnej skuteczności oraz ustalenie zależności wymienionych czynników u studentów VI roku medycyny. MATERIAŁ I METODY: Badaniem ankietowym objęto grupę 184 studentów VI roku medycyny SUM w Katowicach. Zastosowano Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych – CISS, Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności – GSES, autorską ankietę badania wyboru specjalizacji medycznej. Analizę przeprowadzono za pomocą pakietu statystycznego IBM SPSS Statistics 22. WYNIKI: Spośród 184 badanych studentów (122 kobiety i 62 mężczyzn) 57 osób rozważało wybór medycyny rodzinnej jako specjalizacji docelowej, a 127 wybrało inne specjalizacje. Ponad połowa studentów charakteryzowała się stylem zadaniowym radzenia sobie ze stresem, u 32% dominował styl unikowy, a u 14,6% styl emocjonalny, w równym stopniu u kobiet i mężczyzn. Nie stwierdzono różnic międzygrupowych w stylach radzenia sobie ze stresem. WNIOSKI: 1. Studenci medycyny, niezależnie od wyboru specjalizacji, w większości charakteryzują się zadaniowym stylem radzenia sobie ze stresem i wysokim poziomem poczucia własnej skuteczności. 2. Badani studenci o wyższym poziomie poczucia własnej skuteczności częściej radzą sobie ze stresem w sposób zadaniowy i angażują się w poszukiwanie kontaktów towarzyskich. 3. Studenci wybierający specjalizację inną niż medycyna rodzinna charakteryzują się istotnie wyższym poczuciem własnej skuteczności. 4. Wysoki poziom poczucia własnej skuteczności i zadaniowy styl radzenia sobie ze stresem, jako elementy profilu osobowościowego przyszłego lekarza, mogą wskazywać na możliwości lepszego funkcjonowania w zawodzie.

EN

INTRODUCTION: The medical profession belongs to those professions having one of the highest levels of stress. The aim of the work was to define the styles of coping with stress and the level of sense of self-efficacy and to establish the dependencies of the factors mentioned by students of medicine. MATERIAL AND METHODS: The survey study included a group of 184 VI year students of medicine. The following were used: Questionnaire for coping in stressful situations CISS, Generalized self-efficacy scale – GSES, authors’ own multiple-choice research questionnaire for the specialization of medicine. Analysis was conducted using the statistical package for IBM, SPSS Statistics 22. RESULTS: Among the 184 surveyed students, there were 122 women and 62 men. 57 people considered the choice of family medicine as their target specialization and 127 subjects chose other specializations. More than half of the students had a task-oriented style of coping, among 32% the the evasion style dominated and 14.6% of the emotional style, equally in men and women. There were no inter-group differences in the styles of coping with stress. CONCLUSIONS: 1. Medical students, regardless of their choice of specialization, have a task style of coping with stress and a high level of self-efficacy. 2. Students with higher levels of self-efficacy often display the task style of coping with stress and engage in seeking social contacts. 3. Students choosing a specialization other than family medicine had a significantly higher sense of self-efficacy. 4. A high level of self-efficacy and task style of coping with stress as part of the personality profile of a future doctor may indicate the possibility of better functioning in the profession.

Keywords

EN

choice of specialization; coping styles with stress; medical students; poczucie własnej skuteczności; sense of self-efficacy; studenci medycyny; style radzenia sobie ze stresem; wybór specjalizacji

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2016
• Volume: 70
• Pages: 229-235

Contributors

author

Irena Borek

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Witold J. Drzastwa

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycz-nym w Katowicach, ul. 3 Maja 13/15, 41-800 Zabrze, tel. [phone]

author

Hanna Matuszewska-Zbrońska

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Aleksandra Oleksiak

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Ewa Bujak-Rosenbeiger

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Elżbieta Mizgała

• Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

author

Dominik Lewandowski

• Praktyka Lekarzy Rodzinnych SANPROM w Zabrzu

author

Karolina Karpe

• Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• 1. Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. Osobowość, stres a zdrowie. Difin. Warszawa 2010, s. 45–62.
• 2. Lazarus R.S., Folkman S. Stress, appraisal, and coping. Springer. New York 1984, s. 19.
• 3. Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. CISS kwestionariusz radzenia sobie w sytuacjach stresowych. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych. Warszawa 2007.
• 4. Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicz-nego. Warszawa 2001.
• 5. Kościelak R. Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Impuls. Kraków 2010.
• 6. Irzyniec T., Konodyba-Szymański P., Szczerba H. Identyfikacja zagro-żeń oraz ocena ryzyka zawodowego lekarzy medycyny (wstępne wyniki). J. Ecol. Health 2010; 14(6): 295–302.
• 7. Orlak K., Gołuch D., Chmielewski J. Stres w pracy oraz jego wpływ na występowanie wypadków przy pracy i stan zdrowia osób pracujących. Stowarzyszenie Zdrowa Praca. Na zlecenie Zakładu Ubezpieczeń Społecz-nych Departament Prewencji i Rehabilitacji. Warszawa 2014, s. 7–14.
• 8. Romani M., Ashkar K. Burnout among physicians. Libyan J. Med. 2014; 9(1): 1–6.
• 9. Kyle Kensing: The 10 Most Stressful Jobs of 2013. Careercast. http://www.careercast.com/jobs-rated/10-most-stressful-jobs-2013 [dostęp 25.08.2016].
• 10. Heponiemi T., Aalto A.M., Puttonen S., Vanska J., Elovainio M. Work-related stress, job resources, and well-being among psychiatrists and other medical specialists in Filnland. Psychiatr. Serv. 2014; 65(6): 796–801.
• 11. Atanes A.C.M., Andreoni S., Hiryama M.S., Montenero-Marin J., Barros V.V., Ronzani T.M., Kozasa E.H., Soler J., Cebolla A., Garcia-Campayo J., Demarzo M.M. Mindfulness, perceived stress, and subjective well-being: a correlational study in primary care health professionals. BMC Complement Altern. Med. 2015; 15: 303.
• 12. Gąsiorowski J., Radlińska I., Pakula A., Kładna A. Oczekiwania i motywacje związane ze zdobyciem zawodu lekarza oraz plany zawodowe studentów VI roku Wydziału Lekarskiego PAM w Szczecinie (część II). Zdr. Publ. 2010; 120(2): 153–157.
• 13. Waszkiewicz L. Zatońska K., Einhorn J., Połtyn-Zaradna K., Gaweł-Dabrowa D. Motywacje wyboru studiów medycznych na przykładzie studentów Akademii Medycznej we Wrocławiu. Hygeia Public Health 2012; 47(2): 223–226.
• 14. Gowin E., Horst-Sikorska W., Michalak M., Avonts D., Buczkowski K., Lukas W., Korman T., Litwiejko A., Chlabicz S.The attractiveness of family medicine among Polish medical students. Eur. J. Gen. Pract. 2014; 20: 121–124.
• 15. Krztoń-Królewiecka A., Jarczewska D.Ł., Windak A. Medycyna rodzin-na jako specjalizacja lekarska i dyscyplina akademicka w ocenie studentów medycyny. Przegl. Lek. 2015; 72(1): s. 6–10.
• 16. Dragański K., Tyszko P., Borkowska U. Nauczanie medycyny rodzinnej w ocenie studentów medycyny. Zdr. Publ. 1994; 9: 323–326.
• 17. Kozielec T., Strecker D., Karakiewicz B. Oczekiwania studentów dotyczące specjalizacji z medycyny rodzinnej. Med. Rodz. 2001; 1: 14–17.
• 18. Pawełczyk A., Kotlicka-Antczak M., Śmigielski J., Pawełczyk T., Rabe-Jabłońska J. Inteligencja emocjonalna a preferowana specjalizacja medyczna – wyniki badania empirycznego. Psychiatr. Psychol. Klin. 2012; 12(2): s. 96––101.
• 19. Mroczkowska D., Białkowska J. Style radzenia sobie ze stresem jako zmienne determinujące jakość życia młodych dorosłych. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014; 20(3): 265–269.
• 20. Skrzypek M., Piątkowski W., Brysiewicz A., Wszędyrówny M. Analiza jakości życia studentów w kontekście stylu radzenia sobie ze stresem. Raport z badań. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2001; XXVI: 261–275.
• 21. Tomczak K. Style radzenia sobie w sytuacji stresowej, przekonanie o własnej skuteczności, nadzieja na sukces u studentów rozpoczynających i kończących studia. Psychoterapia 2009; 2(149): 67–79.
• 22. Masiak J., Kuśpit M., Surtel W., Jarosz M.J. Stress, coping styles and personality tendencies of medical students of urban and rural origin. Annals of Agricultural and Environmental Medicine 2014; 21(1): 189–193.
• 23. Piko B. Correlations of stress, coping and psychological well-being among preclinical medical students. Orv. Hetil. 2014; 155(33): 1312–1318.
• 24. Folkman S., Moskowitz J.T. The Scope of Social Psychology, theory abd applications. W: Health behavior and health behavior change.12. Positive affect significant psychological stress. Red. M. Hewstone, H.A.W. Schut, J.B.F. de Wit, K. van den Bos, M.S. Stroebe. Part4. Psychology Press. New York 2007, s. 197– 208.
• 25. Heszen-Niejodek I. Konteksty stresu psychologicznego. Uniwersytet Śląski. Katowice 2002.
• 26. Elementy psychologii zdrowia. Red. G. Dolińska-Zygmunt. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław 1996.
• 27. Bandura A. Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review 1977; 84: 191–215.
• 28. Bandura A. Cultivate self-efficacy for personal and organizational effectiveness. W: The Blackwell handbook of principles of organizational behavior. Red. E.A. Locke. Oxford. UK, Blackwell, s. 120–136.
• 29. Lewtak K., Smolińska J. Uogólnione poczucie własnej skuteczności a zachowania antyzdrowotne lekarzy rodzinnych na przykładzie palenia tytoniu. Prz. Epidemiol. 2011; 65: 115–121.
• 30. Byra S. Poczucie własnej skuteczności w kontekście radzenia sobie w sytuacjach trudnych kobiet i mężczyzn z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011; 17: 127–134.
• 31. Marcinkowska U., Lau K., Jośko-Ochojska J. O potrzebie kształcenia studentów medycyny w aspekcie wiedzy o stresie – w ramach zajęć fakulta-tywnych. Hygeia Public Health 2013; 48(2): 152–155.

• Document Type: article