Prowokacja odrzucenia czy pragnienie bliskości? Znaczenie relacji rodzic zastępczy – dziecko dla niwelowania deficytów wynikających z diagnozy „zaburzenia więzi”

• Authors: Marta Nowak , Agnieszka Gawęda , Małgorzata Janas-Kozik

Title variants

EN

Provocation of rejection or yearning for closeness? The significance of the relationship between a foster parent and a child in bridging the deficiencies resulting from the reactive attachment disorder diagnosis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorki podejmują temat znaczenia relacji pomiędzy rodziną zastępczą a dzieckiem prezentującym objawy zaburzeń więzi, których domeną jest wykształcona wskutek rozlicznych traum, w tym odrzucenia w krytycznym okresie życia dziecka (od 6. miesiąca do 3. roku życia), jego skłonność do odtwarzania i prowokowania w późniejszych relacjach wczesnego odrzucenia – czyni to albo przez przesadne próby uzyskania uwagi i wsparcia od jakiejkolwiek dostępnej osoby dorosłej, albo poprzez skrajną niechęć do inicjowania lub przyjmowania pociechy i uczucia, szczególnie w stanie przygnębienia. Zaprezentowany przypadek Patryka przedstawia trudności, jakie mogą pojawiać się na drodze kształtowania się więzi rodzic – dziecko w nowo powstającej jednostce rodzinnej – rodzina zastępcza, oraz pokazuje, jak ważne w tym okresie jest wsparcie instytucjonalne obejmujące zarówno indywidualną terapię dziecka, jak i terapię rodzinną. Pierwsza z nich ma na celu umożliwienie dziecku przepracowania pierwotnego odrzucenia i związanych z tym dezadaptacyjnych mechanizmów funkcjonowania, z których najczęstszym jest niewątpliwie zaprzeczanie emocjom i pojawiającym się potrzebom. Celem drugiej jest z kolei ułatwienie wdrożenia owych zmian do systemu rodzinnego, pomoc w rozwoju korektywnej relacji pomiędzy dzieckiem a nową rodziną oraz sukcesywne przepracowywanie pojawiających się problemów. W opisie tego przypadku autorki poruszają również problem trudności, jakich doświadczają dzieci diagnozowane w kategorii zaburzeń więzi, oraz uwidaczniają dylematy, jakie napotykają ich zastępczy rodzice. Prezentowany przypadek uwydatnia również zależność pomiędzy prawidłowym rozwojem dziecka, skutecznością oddziaływań terapeutycznych a konstruktem osobowościowym nowych opiekunów, elementów mających istotne znaczenie dla jakości relacji powstającej pomiędzy „nowymi” rodzicami a dzieckiem.

EN

The authors discuss the issue of significance of a relationship between a foster family and a child manifesting the reactive attachment disorder (RAD) symptoms. The domain of these symptoms is a disposition – developed due to numerous traumas, including a rejection in the critical period of a child’s life (3-month-old to 3-year-old) – to reproduce and provoke early rejection in future relationships, either through exaggerated attempts to attract attention and gain support from any of the available adults, or through an extreme resentment to initiate or accept consolation and affection, especially in the melancholy state. The presented case of Patryk reveals difficulties which may appear in the process of shaping the parent – child relationship in a newlyestablished family unit – a foster family. The case also shows the importance of institutional support in this process which covers both the child’s individual therapy and family therapy. The aim of the former is to give the child a possibility to work outthe initial rejection and disadaptation mechanisms of functioning, the most frequent of which is the rejection of emotions and emerging needs. On the other hand, the aim of the latter is to facilitate the implementation of those changes into the family system, to help in developing a correlative relation between the child and the new family, as well as in consecutive working out of emerging problems. The case description also discusses the difficulties experienced by the children diagnosed with RAD and points out the dilemmas frequently encountered by their foster parents. The paper also highlights the dependencies between a child’s normal development, the effectiveness of therapeutic influence and the personality construct of the foster parents, which are the critical elements for the quality of the relationship which starts to emerge between the “new” parents and a child.

Keywords

EN

a child in a foster family; deficyt emocjonalny; dziecko w rodzinie zastępczej; emotional and behavioural disorders (EDB); emotional deficiency; foster family; reactive attachment disorder (RAD); rodzina zastępcza; zaburzenia więzi; zaburzenia zachowania i emocji

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2011
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 59-63

Contributors

author

Marta Nowak

• Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II, ul. Gabrieli Zapolskiej 3, 41-218 Sosnowiec

author

Agnieszka Gawęda

• Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II, ul. Gabrieli Zapolskiej 3, 41-218 Sosnowiec

author

Małgorzata Janas-Kozik

• Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II, ul. Gabrieli Zapolskiej 3, 41-218 Sosnowiec, Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Ziołowa 45/47, 40-635 Katowice

References

• 1. Rodzina zstępcza i jej rodzaje. Adres: www.rodzinazastępcza. info.
• 2. Van Der Does J.J.: Terapeutyczna rodzina zastępcza (therapeutic foster care – TFC). Tłum. Klecka M. Adres: www.psychologia. net.pl.
• 3. Bowlby J.: Przywiązanie. W: Red. Stachowski R., Rzepa T., Domański C. W. Wyd. PWN, Warszawa 2007.
• 4. ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Instytut Psychiatrii i Neurologii. Kraków – Warszawa 1997.
• 5. Boris N.W., Zeanah C.H.; Work Group on Quality Issues: Practice parameter for the assessment and treatment of children and adolescents with reactive attachment disorder of infancy and early childhood. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 2005; 44: 1206-1219.
• 6. Boris N.W., Hinshaw-Fuselier S.S., Smyke A.T. i wsp.: Comparing criteria for attachment disorders: establishing reliability and validity in high-risk samples. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 2004; 43: 568-577.
• 7. Pawłowska R.: Nieudane adopcje. Probl. Opiek. Wychow. 1991; 3: 121-123.
• 8. Segal H. Wprowadzenie do teorii Melanie Klein. Wyd. GWP, Gdańsk 2005.
• 9. Janas-Kozik M., Nowak M., Janas A., Hyrnik J.: Miejsce zaburzeń więzi i teorii przywiązania w klinice – doświadczenia własne. Wiadomości Psychiatryczne 2008; 11: 147-152

• Document Type: article