Sposoby klasyfikowania zaburzeń psychosomatycznych

• Authors: Agnieszka Woźniewicz

Title variants

EN

Classification of psychosomatic disorders

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Klasyfikowanie zaburzeń psychosomatycznych, mimo istnienia i powszechnego stosowania systemów klasyfikacyjnych, nie jest ujednolicone i niejednokrotnie przysparza trudności diagnostycznych. Zaburzenia psychosomatyczne mogą być trojakiego rodzaju: zaburzenie typu hipochondrii – występujące przy braku schorzeń somatycznych, zaburzenie somatyzacyjne – bez przeżywania psychicznego, a także czynniki psychiczne i somatyczne występujące jednocześnie. W niniejszej pracy przedstawiono sposoby diagnozowania zaburzeń psychosomatycznych według obowiązujących systemów klasyfikacyjnych, takich jak Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) oraz Klasyfikacja Zaburzeń Psychicznych DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Porównano wersje: DSM-IV, w której wyróżniono zaburzenia występujące pod postacią somatyczną, zwane inaczej zaburzeniami somatoformicznymi, somatopodobnymi lub somatokształtnymi (somatoform disorders/somatic symptom disorder), i DSM-5, w której opisano zespoły z objawami somatycznymi i pokrewnymi (somatic symptom and related disorders). Omówiono też inne stosowane w Europie i Stanach Zjednoczonych sposoby klasyfikacji zaburzeń psychosomatycznych: objawy medycznie niewyjaśnione (medically unexplained symptoms), zespół fizycznej reakcji wobec stresu (bodily distress syndrome), czynniki psychiczne oddziałujące na stan somatyczny (psychological factors affecting medical condition). Ponadto zaprezentowano Kryteria Diagnostyczne dla Badań Psychosomatycznych (Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research), obejmujące: lęk o zdrowie, fobię choroby, tanatofobię, zaprzeczanie chorobie, funkcjonalne objawy somatyczne wtórne do zaburzeń psychicznych, uporczywe somatyzacje, objawy konwersji, reakcję rocznicową, nastrój irytacji, wzór zachowania A, postawę rezygnacji/demoralizację i aleksytymię.

EN

Even though classification systems for psychosomatic disorders are commonly used, the classification is far from being uniform and is frequently associated with diagnostic difficulties. In general, three different types of psychosomatic disorders are distinguished, i.e. hypochondriasis, where no somatic disease is found, somatisation disorders, where the patient does not present with symptoms of psychological distress, and, finally, disorders with both psychological and somatic manifestations. This study discusses the different ways of diagnosing psychosomatic disorders according to the currently available classification systems, such as the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-10) and the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) by the American Psychiatric Association. Two versions of the latter, namely DSM-IV, which lists somatoform disorders/somatic symptom disorder, and DSM-5, which names the somatic symptom and related disorders instead, have been compared. Other classifications currently in use in Europe and the USA have also been discussed, accounting for entities such as medically unexplained symptoms, bodily distress syndrome and psychological factors affecting other medical conditions. Also, the Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research have been presented, encompassing health anxiety, disease phobia, thanatophobia, illness denial, functional somatic symptoms secondary to a psychiatric disorder, persistent somatisation, conversion symptoms, anniversary reaction, irritable mood, type A behaviour, demoralisation and alexythymia.

Keywords

EN

Kryteria Diagnostyczne dlaBadań Psychosomatycznych; klasyfikacja; niewyjaśnione objawy medyczne; zaburzenia psychosomatyczne

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2018
• Volume: 18
• Issue: 3
• Pages: 283–289

Contributors

author

Agnieszka Woźniewicz

• Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Bydgoszcz, Polska

References

• American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition, Text Revision. DSM-IV-TR. American Psychiatric Association, Washington, DC 2000.
• American Psychiatric Association: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. DSM-5. American Psychiatric Association, Arlington, VA 2013a.
• American Psychiatric Association: Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM-5. American Psychiatric Publishing, 2013b. Available from: https://www.psychiatry.org/File%20Library/Psychiatrists/Practice/DSM/APA_DSM_Changes_from_DSM-IV-TR_- to_DSM-5.pdf [cited: 21 May 2018].
• Basińska MA: Psychologiczne czynniki oddziałujące na stan somatyczny – współczesne ujęcie zespołu psychosomatycznego. Przegl Lek 2012; 69: 260–264.
• Basińska MA, Woźniewicz A: Occurrence of diagnostic criteria for psychosomatic research syndromes in Polish patients with chronic illness. Psychother Psychosom 2016; 85: 386–387.
• Basińska MA, Woźniewicz A: Psychologiczne czynniki oddziałujące na stan somatyczny – metoda pomiaru. Przegl Lek 2014; 71: 328–333.
• Creed F, Barsky A, Leiknes KA: Epidemiology: prevalence, causes and consequences. In: Creed F, Henningsen P, Fink P (eds.): Medically Unexplained Symptoms, Somatisation and Bodily Distress: Developing Better Clinical Services. Cambridge University Press, Cambridge 2011: 1–42.
• Czachowski S, Buczkowski K: Pacjenci z zespołem MUS w podstawowej opiece zdrowotnej. Wskazówki diagnostyczne i terapeutyczne. Forum Med Rodz 2015; 9: 38–44.
• Fava GA, Sonino N: Psychosomatic assessment. Psychother Psychosom 2009; 78: 333–341.
• Fava GA, Wise TN: Issues for DSM-V: psychological factors affecting either identified or feared medical conditions: a solution for somatoform disorders. Am J Psychiatry 2007; 164: 1002–1003.
• Fava GA, Fabbri S, Sirri L et al.: Psychological factors affecting medical condition: a new proposal for DSM-V. Psychosomatics 2007; 48: 103–111.
• Fava GA, Freyberger HJ, Bech P et al.: Diagnostic criteria for use in psychosomatic research. Psychother Psychosom 1995; 63: 1–8.
• Fava GA, Sonino M, Wise TN: Principles of psychosomatic assessment. Adv Psychosom Med 2012; 32: 1–18.
• Fink P, Toft T, Hansen MS et al: Symptoms and syndromes of bodily distress: an exploratory study of 978 internal medical, neurological, and primary care patients. Psychosom Med 2007; 69: 30–39.
• Galeazzi GM, Ferrari S, Mackinnon A et al.: Interrater reliability, prevalence, and relation to ICD-10 diagnoses of the Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research in consultation-liaison psychiatry patients. Psychosomatics 2004; 45: 386–393.
• Grassi L, Nanni MG: Beyond psychiatric classification in oncology: psychosocial dimensions in cancer and implications for care. Psycho-Oncologie 2013; 7: 235–242.
• Guidi J, Rafanelli C, Roncuzzi R et al.: Assessing psychological factors affecting medical conditions: comparison between different proposals. Gen Hosp Psychiatry 2013; 35: 141–146.
• Haller H, Cramer H, Lauche R et al.: Somatoform disorders and medically unexplained symptoms in primary care. Dtsch Arztebl Int 2015; 112: 279–287.
• Härter M, Baumeister H, Reuter K et al: Increased 12-month prevalence rates of mental disorders in patients with chronic somatic diseases. Psychother Psychosom 2007; 76: 354–360.
• Henningsen P, Fink P, Hausteiner-Wiehle C et al.: Terminology, classification and concepts. In: Creed F, Henningsen P, Fink P (eds.): Medically Unexplained Symptoms, Somatisation and Bodily Distress: Developing Better Clinical Services. Cambridge University Press, Cambridge 2011: 43–68.
• Ibeziako PI, DeMaso DR: Somatic symptom and related disorders. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW et al. (eds.): Nelson Textbook of Pediatrics. 20th ed., Elsevier, Philadelphia 2016: 135–138. e1. Available from: https://www.clinicalkey.com/#!/content/ book/3-s2.0-B9781455775668000223 [cited: 27 July 1017].
• Kirmayer LJ, Groleau D, Looper KJ et al.: Explaining medically unexplained symptoms. Can J Psychiatry 2004; 49: 663–672.
• Mangelli L, Bravi A, Fava GA et al.: Assessing somatization with various diagnostic criteria. Psychosomatics 2009; 50: 38–41.
• Mangelli L, Semprini F, Sirri L et al.: Use of the Diagnostic Criteria for Psychosomatic Research (DCPR) in a community sample. Psychosomatics 2006; 47: 143–146.
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych: Rewizja dziesiąta ICD-10: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków – Warszawa 1997.
• Porcelli P, Rafanelli C: Criteria for psychosomatic research (DCPR) in the medical setting. Curr Psychiatry Rep 2010; 12: 246–254.
• Porcelli P, Sonino N (eds.): Psychological Factors Affecting Medical Conditions. A New Classification for DSM-V. Advances in Psychosomatic Medicine, vol. 28. Karger, Basel 2007.
• Porcelli P, Fava GA, Rafanelli C et al.: Anniversary reactions in medical patients. J Nerv Ment Dis 2012; 200: 603–606.
• Rodríguez-Testal JF, Senín-Calderón C, Perona-Garcelán S: From DSM-IV-TR to DSM-5: analysis of some changes. Int J Clin Health Psychol 2014; 14: 221–231.
• Sirri L, Fava GA, Vise TN: Psychiatric classification in the setting of medical disease: Comparing the clinical value of different proposals. J Psychosom Res 2011; 70: 493–495.
• Wciórka J (ed.): Kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR. Elsevier, Wrocław 2008. Wise TN: Diagnostic criteria for psychosomatic research are necessary for DSM V. Psychother Psychosom 2009; 78: 330–332.

• Document Type: article