Kardiologiczne powikłania leczenia klozapiną

• Authors: Piotr Wierzbiński

Title variants

EN

Cardiovascular adverse effects of clozapine therapy

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Clozapine is an effective antipsychotic used in the treatment of drug-resistant schizophrenia. The use of clozapine may be associated with a number of adverse effects. Hematologic side effects, such as neutropenia and agranulocytosis, are most common. Cardiovascular complications are rare, though the incidence of these effects is believed to be underestimated. For this reason, clozapine can be used only if heart diseases and cardiac arrhythmias are excluded based on a comprehensive medical history, complete physical examination and electrocardiography. Myocarditis and cardiomyopathy are serious and potentially life-threatening complications resulting from clozapine therapy. Although the mechanism of these disorders is not fully understood, it is believed that they result from drug hypersensitivity caused by IgE-mediated allergic reaction type I. The symptoms are often untypical and nonspecific, resembling those of influenza. The most common include fever, dry cough, chest pains and leukocytosis. Patients should be closely monitored for resting tachycardia, especially during the first two months of treatment. Monitoring for cardiovascular adverse effects in the first months of therapy allows for a nearly detection of any irregularities and prevention of serious consequences. If myocarditis and cardiomyopathy are suspected, the treatment should be discontinued. Any electrocardiographic irregularities should be consulted with a cardiologist. If clozapine-related myocarditis or cardiomyopathy occur, reintroduction of this drug should not be considered due to the high risk of further complications.

PL

Klozapina jest efektywnym lekiem przeciwpsychotycznym wprowadzanym w przypadkach schizofrenii lekoopornej. Stosowaniu klozapiny mogą towarzyszyć liczne działania niepożądane. Najczęściej opisuje się powikłania hematologiczne: neutropenię i agranulocytozę. Powikłania kardiologiczne są rzadkie, uważa się jednak, że częstość ich występowania jest niedoszacowana. Z tego względu klozapinę można włączyć jedynie po wykluczeniu chorób serca i zaburzeń rytmu na podstawie kompletnego wywiadu, pełnego badania przedmiotowego i elektrokardiogramu. Zapalenie mięśnia sercowego i kardiomiopatia są poważnymi powikłaniami stosowania klozapiny, potencjalnie zagrażającymi życiu pacjenta. Mechanizm powstawania tych zaburzeń nie jest do końca jasny, uznaje się, że wynikają one z nadwrażliwości na lek w wyniku reakcji alergicznej typu I zależnej od IgE. Symptomy są często niecharakterystyczne, mało specyficzne, mogą przypominać objawy grypopodobne. Najczęściej pojawiają się gorączka, suchy kaszel, bóle w klatce piersiowej i leukocytoza. Trzeba zwracać baczną uwagę na tachykardię spoczynkową, przede wszystkim w pierwszych dwóch miesiącach leczenia. Monitorowanie pacjenta pod kątem powikłań kardiologicznych w pierwszych miesiącach stosowania leku pozwala na wczesne rozpoznanie nieprawidłowości i uniknięcie poważnych następstw. W przypadku podejrzenia zapalenia mięśnia sercowego i kardiomiopatii klozapinę należy odstawić. Wszelkie nieprawidłowości w badaniu elektrokardiograficznym powinno się konsultować z kardiologiem. Jeśli wystąpią zapalenie mięśnia sercowego lub kardiomiopatia związana ze stosowaniem klozapiny, z uwagi na duże ryzyko kolejnych powikłań nie zaleca się ponownego włączania leku.

Keywords

EN

clozapine; klozapina; myocarditis; schizofrenia; schizophrenia; zapalenie mięśnia sercowego

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2015
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 61-65

Contributors

author

Piotr Wierzbiński

• Medsolver, Łódź

References

• Andersohn F, Konzen C, Garbe E: Systematic review: agranulocytosis induced by nonchemotherapy drugs. Ann Intern Med 2007; 146: 657–665.
• Bockley NA, Sanders P: Cardiovascular adverse effects of antipsychotic drugs. Drug Saf 2000; 23: 215–228.
• Clozaril (clozapine tablets) [product monograph]. Dorval (QC): Novartis Pharmaceuticals Canada Inc, 2000 Jun 16.
• Crilly J: The history of clozapine and its emergence in the US market: a review and analysis. Hist Psychiatry 2007; 18: 39–60.
• Elman I, Goldstein DS, Eisenhofer G et al.: Mechanism of peripheral noradrenergic stimulation by clozapine. Neuropsychopharmacology 1999; 20: 29–34.
• Haas SJ, Hill R, Krum H et al.: Clozapine-associated myocarditis: a review of 116 cases of suspected myocarditis associated with the use of clozapine in Australia during 1993–2003. Drug Saf 2007; 30: 47–57.
• Hägg S, Spigset O, Bate A et al.: Myocarditis related to clozapine treatment. J Clin Psychopharmacol 2001; 21: 382–388.
• Kamphuis H, Arends J, Timmermen L et al.: [Myocarditis and cardiomyopathy: underestimated complications resulting from clozapine therapy]. Tijdschr Psychiatr 2010; 52: 223–233.
• Kane J, Honigfeld G, Singer J et al.: Clozapine for the treatment-resistant schizophrenic. A double-blind comparison with chlorpromazine. Arch Gen Psychiatry 1988; 45: 789–796.
• Kelly DL, Buchanan RW: The current status of clozapine in and beyond treatment resistant schizophrenia. In: Mortimer AM, McKenna PJ (eds.): Therapeutic Strategies in Schizophrenia. Clinical Publishing, 2010: 157–172.
• Kilian JG, Kerr K, Lawrence C et al.: Myocarditis and cardiomyopathy associated with clozapine. Lancet 1999; 354: 1841–1845.
• Lauer B, Niederau C, Kühl U et al.: Cardiac troponin T in patients with clinically suspected myocarditis. J Am Coll Cardiol 1997; 30: 1354–1359.
• Lieberman JA, Safferman AZ, Pollack S et al.: Clinical effects of clozapine in chronic schizophrenia: response to treatment and predictors of outcome. Am J Psychiatry 1994; 151: 1744–1752.
• Manu P, Sarpal D, Muir O et al.: When can patients with potentially life-threatening adverse effects be rechallenged with clozapine? A systematic review of the published literature. Schizophr Res 2012; 134: 180–186.
• Meltzer HY, Alphs L, Green AI et al.; International Suicide Prevention Trial Study Group: Clozapine treatment for suicidality in schizophrenia: International Suicide Prevention Trial (InterSePT). Arch Gen Psychiatry 2003; 60: 82–91.
• Ronaldson KJ, Fitzgerald PB, McNeil JJ: Clozapine-induced myocarditis, a widely overlooked adverse reaction. Acta Psychiatr Scand 2015. DOI: 10.1111/acps.12416.
• Ronaldson KJ, Fitzgerald PB, Taylor AJ et al.: Observations from 8 cases of clozapine rechallenge after development of myocarditis. J Clin Psychiatry 2012; 73: 252–254.
• Ronaldson KJ, Taylor AJ, Fitzgerald PB et al.: Diagnostic characteristics of clozapine-induced myocarditis identified by an analysis of 38 cases and 47 controls. J Clin Psychiatry 2010; 71: 976–981.
• Stille G, Hippius H: Kritische Stellungnahme zum Begriff der Neuroleptika (anhand von pharmakologischen und klinischen Befunden mit Clozapin). Pharmacopsychiatry 1971; 4: 182–191.
• Szczeklik A, Gajewski P: Interna Szczeklika – Podręcznik chorób wewnętrznych 2014. Medycyna Praktyczna, Kraków 2014.
• Wooltorton E: Antipsychotic clozapine (Clozaril): myocarditis and cardiovascular toxicity. CMAJ 2002; 166: 1185–1186.

• Document Type: review