Nieprawidłowy rozwój psychomotoryczny dzieci. Część I: podstawowa definicja i informacje

• Authors: Klaudia Kurowska

Title variants

EN

Abnormal psychomotor development of children. Part I: The basic definition and information

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

O opóźnieniu psychomotorycznym można mówić w sytuacji, gdy dziecko nie osiąga w odpowiednim czasie „kamieni milowych” rozwoju, czyli nie jest w stanie opanować umiejętności, które powinny zostać wykształcone na określonym etapie jego życia. Dorastanie dziecka przebiega w ściśle związanych ze sobą fazach. Do osiągnięcia wyższego etapu rozwoju konieczne są obecność i utrwalenie etapu niższego. Dojrzewanie ośrodkowego układu nerwowego już podczas życia prenatalnego przebiega dość intensywnie. Rozwój poszczególnych struktur układu następuje w określonej kolejności, zależnej od tygodnia trwania ciąży. Niedojrzałość mózgu jest częstą przyczyną opóźnienia psychomotorycznego u dzieci. Na strukturę tkanki nerwowej składają się komórki nerwowe (otaczająca je błona komórkowa składa się z podwójnej otoczki lipidowej) oraz komórki glejowe. Proces powstawania neuronów zachodzi do 20. tygodnia ciąży, natomiast tworzenie się komórek glejowych rozpoczyna się po urodzeniu. W czasie tak intensywnego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego może dojść do jego uszkodzeń, których następstwem będzie opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, na który wpływają różne procesy fizjologiczne zachodzące w trakcie życia dziecka. Rodzaj uszkodzeń oraz stopień ich nasilenia zależą od ich lokalizacji, obszaru patologicznej tkanki mózgowej i wieku, w jakim dokonało się uszkodzenie. Uszkodzenia powodujące opóźnienie psychoruchowe u dzieci można podzielić na mikrouszkodzenia, makrouszkodzenia oraz przyczyny endogenne i egzogenne. Do oceny opóźnienia psychomotorycznego wykorzystuje się skalę Brunet–Lézine. Skala ta zawiera zadania, które dziecko powinno móc wykonać na danym etapie swojego rozwoju. Wynik uzyskiwany dzięki temu testowi nosi miano ilorazu rozwoju psychoruchowego (IRPR). Za objaw opóźnienia należy uznać całkowity deficyt osiągalności konkretnych umiejętności i niepojawienie się ich w późniejszych etapach rozwoju. Opóźnienie psychoruchowe może się ujawnić na początku życia dziecka lub w jego późniejszym okresie. Jest to zależne od przyczyn, które są powodem tych ograniczeń. Diagnoza opóźnienia psychomotorycznego wymaga współpracy specjalistów z wielu dziedzin.

EN

Psychomotor retardation refers to a situation when a child does not attain developmental milestones in the right time, i.e. he or she is unable to master skills that should develop at a given stage of life. Child development proceeds in strictly correlated phases. To attain a higher developmental level, one must first acquire and consolidate the lower level. The maturation of the central nervous system is quite intensive, even prenatally. Its individual structures develop in a specified order, depending on the week of gestation. Brain immaturity is a frequent cause of psychomotor retardation in children. The nervous tissue is composed of neurones (their cell membranes consist of a double lipid layer) and glial cells. Neurones form up to the 20th week of gestation, while glial cell formation starts after birth. This intensive development of the central nervous system may be accompanied by certain defects that will result in psychomotor retardation, which is also influenced by various physiological processes occurring in the child’s life. The type of damage and the grade of its severity depend on its location, area of pathological brain tissue and age at which the defect occurred. Injuries that cause psychomotor retardation in children may be divided into microinjuries, macroinjuries as well as endo- and exogenous causes. Psychomotor retardation is assessed on the Brunet–Lézine scale. It contains tasks that a child should be able to perform at a given stage of his or her development. The result is a psychomotor development quotient. Retardation may present as a complete deficit of given skills and their absence in the later stages of development. Psychomotor retardation may reveal itself at the beginning of the child’s life or in the later period. This depends on the causes of these limitations. The diagnosis of psychomotor retardation requires cooperation of various specialists.

Keywords

EN

neurologia; neurologia dziecięca; opóźnienie psychomotoryczne; „kamienie milowe”

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2018
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 143–150

Contributors

author

Klaudia Kurowska

• Klinika Neurologii i Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Studia Doktoranckie, Białystok, Polska

References

• 1. Ilg FL, Ames LB, Baker SM: Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Poradnik dla rodziców, psychologów i lekarzy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005: 12–15.
• 2. Spittle A, Orton J, Anderson PJ et al.: Early developmental intervention programmes provided post hospital discharge to prevent motor and cognitive impairment in preterm infants. Cochrane Database Syst Rev 2015; (11): CD005495.
• 3. Syweńki E, Baran L, Szewczyk E: Neonatologia – wczoraj, dziś i jutro. Pediatr Pol 2007; 82: 966–971.
• 4. Maciarz A: Mały leksykon pedagoga specjalnego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005: 95.
• 5. Radzimińska A, Strojek K, Kaźmierczak U et al.: Ocena zachowania dziecka z zaburzeniem integracji sensorycznej. J Educ Health Sport 2015; 5: 685–697.
• 6. Bogdanowicz E: Rytmika Emila Jaques-Dalcroze’a w edukacji i terapii dzieci z symptomami nadpobudliwości psychoruchowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015.
• 7. Woźniak W (ed.): Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2010.
• 8. Podemski R (ed.): Kompedium Neurologii. Via Medica, Gdańsk 2011.
• 9. Kułakowska Z: Ocena neurologiczna dzieci wypisywanych z oddziałów neonatologicznych. Klin Pediatr 2007; 15: 25–32.
• 10. Bale TL: Epigenetic and transgenerational reprogramming of brain development. Nat Rev Neurosci 2015; 16: 332–344.
• 11. Gołąb BK: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
• 12. Tylek W: Możliwości obniżania napięć psychoruchowych osób upośledzonych umysłowo za pomocą metody Wintreberta. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu 2013; 40: 106–109.
• 13. Prokosz M: Diagnoza dziecka z zaburzeniami w rozwoju – konteksty definicyjne. In: Cytowska B, Winczura B (eds.): Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
• 14. Wiśniewska B, Mikołajczyk-Wieczorek W, Polis B et al.: The longterm psychological effects of surgical treatment using neuroendoscopic techniques and Orbis Sigma shunt implantation in children suffering from hydrocephalus. Adv Clin Exp Med 2012; 21: 373–384.
• 15. Britto PR, Lye SJ, Proulx K et al.; Early Childhood Development Interventions Review Group, for the Lancet Early Childhood Development Series Steering Committee: Nurturing care: promoting early childhood development. Lancet 2017; 389: 91–102.
• 16. Alshweki A, Muñuzuri AP, Baña AM et al.: Effects of different arachidonic acid supplementation on psychomotor development in very preterm infants; a randomized controlled trial. Nutr J 2015; 14: 101.
• 17. Przybyla O, Stando-Pawlik M: Atypowy rozwój mózgu jako zaburzenie wpływające dysfunkcyjnie na rozwój psychomotoryczny i społeczny dziecka – ujęcie interdyscyplinarne. Logopedia Silesiana 2012; 1: 61–81.
• 18. Stańczak J: Dzieci w Polsce w 2014 roku. Charakterystyka demograficzna. Raport. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015.
• 19. Nagańska E: Znaczenie badania pozytonowej tomografii emisyjnej w diagnostyce padaczki. Postępy Nauk Med. 2013; 26: 701–705. 20. Osborn AG, Salzman KL, Jhaveri MD et al.: Diagnostic Imaging: Brain. E-book. Elsevier Health Sciences, 2015.

• Document Type: article