Poczucie koherencji u pacjentów ze schorzeniami kardiologicznymi

• Authors: Janusz Kocjan , Andrzej Knapik

Title variants

EN

Sense of coherence in cardiac patients

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP Według salutogenetycznego modelu zdrowia, globalna orientacja życiowa: spójność sensowności zrozumiałości i zaradności pozwala równoważyć wymagania oraz zasoby organizmu w konfrontacji z czynnikami stresogennymi. Poczucie koherencji może być podstawowym czynnikiem prewencyjnym w schorzeniach cywilizacyjnych, w tym również kardiologicznych. Celem pracy była ocena poczucia koherencji u pacjentów klinicznych ze schorzeniami kardiologicznymi. Postanowiono również zbadać wzajemne zależności: wieku, interwencji kardiochirurgicznych, poziomu lęku i depresji z ogólnym poczuciem koherencji i jego komponentami. MATERIAŁ I METODY Zbadano 115 osób w wieku 40–84 lat: 50 kobiet (wiek: x = 63,46 ± 11,19 roku) i 65 mężczyzn (wiek: x = 64,65 ± 10,59 roku). W badaniu wykorzystano Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) oraz Szpitalną Skalę Lęku i Depresji (HADS), które uzupełniono o autorską metryczkę. Analiza statystyczna obejmowała wykonanie statystyk opisowych (mean, SD), obliczenie wskaźników korelacji rang Spearmana oraz poziomu różnic pomiędzy zmiennymi (ANOVA). WYNIKI Badani prezentowali obniżone poczucie koherencji zarówno w ujęciu ogólnym, jak i w poszczególnych jego komponentach. Odnotowano słabą, ujemną zależność między wiekiem a poczuciem zaradności i sensowności oraz silną, ujemną korelację między poziomem depresji a wszystkimi komponentami koherencji u badanych mężczyzn. U kobiet korelacje były słabsze, ale istotne statystycznie i dotyczyły wpływu lęku na globalne poczucie koherencji oraz poczucie zaradności. Nie odnotowano zależności między przebytymi interwencjami kardiochirurgicznymi a poczuciem koherencji ani u kobiet, ani u mężczyzn. WNIOSKI 1. Obniżone poczucie koherencji może predysponować do wystąpienia schorzeń kardiologicznych oraz przyczyniać się do nieprzestrzegania zaleceń prozdrowotnych w trakcie leczenia. 2. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn obecność chorób współtowarzyszących ma związek z niskim ogólnym poczuciem koherencji.

EN

INTRODUCTION According to the salutogenic model of health, the global orientation of life (SOC): coherence of comprehensibility, meaningfulness and manageability allows one to balance the body's needs and resources in confrontation with stressors. A sense of coherence may be a key factor in the prevention of civilization diseases, including cardiac diseases. The aim of the study was to assess the sense of coherence in cardiac patients. The dependence between selected variables: the age and level of anxiety and depression with a sense of coherence and its components was also examined. MATERIALS AND METHODS 115 patients were examined: 50 females (age: x = 63.46 ± 11.19 years) and 65 males (age: x = 64.65 ± 10.59). The Sense of Coherence (SOC-29) and Hospital Anxiety and Depression (HADS) questionnaires were used. The questionnaires were supplemented by the author's own metrics. The statistical analysis included performing descriptive statistics (mean, SD), calculating Spearman's rank correlation and the level of differences (ANOVA). RESULTS The patients presented a reduced level of sense of coherence in general, as well as in all the components. In men, weak, negative correlations between age with a sense of manageability and sense of meaningfulness were noted, as well as a strong, negative correlation between depression and all SOC components. In the case of females, the correlations were weaker, but statistically significant. Cardiosurgery interventions do not determine the sense of coherence, either in the case of females or men. CONCLUSIONS 1. A reduced level of sense of coherence may predispose one to cardiac diseases and contribute to the failure of health treatment. 2. The presence of concomitant diseases is associated with a low sense of coherence, both in females and males

Keywords

EN

cardiac diseases; global life orientation; globalna orientacja życiowa; kardiologia behawioralna; poczucie koherencji; schorzenia kardiologiczne behavioral cardiology; sense of coherence

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2014
• Volume: 68
• Issue: 6
• Pages: 424–429

Contributors

author

Janusz Kocjan

• Studium Doktoranckie Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Medyków 18 40-752 Katowice tel. [phone]

author

Andrzej Knapik

• Zakład Adaptowanej Aktywności Fizycznej Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Skrzypek M. Kardiologia behawioralna – zarys stanu wiedzy i aplikacje kliniczne w obszarze badań nad chorobą wieńcową. Pol. Przegl. Kardiol. 2008; 10: 144–149.
• 2. Global status report on noncommunicable disaeses 2010. World Health Organization, Geneva 2011.
• 3. Rozanski A., Blumenthal J.A., Davidson K.W., Saab P.G., Kubzansky L. The epidemiology, pathophysiology, and management of psychosocial risk factors in cardiac practice. The emerging field of behavioral cardiology. J. Am. Coll. Cardiol. 2005; 45: 637–651.
• 4. Antonovsky A. A call for a New question – Salutogenezis – and a proposed answer – The Sense of Coherence. Journal of Perspective Psychiatry 1984; 1–13, za: Dolińska-Zygmunt G. Orientacja salutogenetyczna w problematyce zdrowotnej. Model Antonovsky’ego. W: Podstawy psychologii zdrowia. Red. G. Dolińska-Zygmunt. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: s. 11–31.
• 5. Antonovsky A. Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Instytut Psychiatrii i Neurologii. Warszawa 2005.
• 6. Geyer S. Some conteptual considerations on the sense of coherence. Soc. Sci. Med. 1997; 44: 1771.
• 7. Volanen S.M. Sense of coherence. Determinants and Consequences. Academic dissertation. Hjelt Institute, Department of Public Health, Faculty of Medicine, University of Helsinki, Helsinki, Finland 2011.
• 8. Antonovsky A., Sagy S. The development of a sense of coherence and its impact on responses to stress situations. J. Soc. Psychol. 1986; 126: 213–225.
• 9. McSherry V., Holm J. Sense of coherence: Its effects on psychological and physiological processes prior to, during, and after a stressful situation. J. Clin. Psychol. 1994; 50: 476–487.
• 10. Antonovsky A. The structure and properties of the sense of coherence scale. Soc. Sci. Med. 1993; 36: 725–733.
• 11. Mielcarek P., Kozacka J. Funkcjonowanie emocjonalne chorych z objawami niepowodzenia chemioterapii zaawansowanego raka jajnika. Psychoonkol. 2006; 10: 9–14.
• 12. Karakuła H., Grzywa A., Śpila B. i wsp. Zastosowanie Skali Lęku i Depresji – HADS w chorobach psychosomatycznych. Psychiatr. Pol. 1996, 30: 653–668.
• 13. Linden W., Phillips M.J., Leclerc J. Psychological treatment of cardiac patients: a meta-analysis. Eur. Heart. J. 2007; 28: 2972–2984.
• 14. Sobczak M., Kasprzak J.D., Drygas W. Psychokardiologia – wprowadzenie do nowej dziedziny naukowej. Kardiol. Pol. 2011; 69: 838–843.
• 15. Kurowska K., Weilandt K. Poczucie koherencji a radzenie sobie z chorobą u osób z rozpoznaniem raka płuca. Probl. Pielęg. 2010; 1: 11–16.
• 16. Kurowska K., Jaworska M. Poczucie koherencji (SOC) a style radzenia sobie z chorobą u osób z rozpoznaniem raka jajnika i jądra. Probl. Pielęg. 2010; 18: 429–434.
• 17. Kurowska K., Grabowska R. Orientacja życiowa a wsparcie społeczne u osób z rozpoznaną astmą. Probl. Pielęg. 2010; 18: 304–309.
• 18. Kurowska K, Płachecka E. Poczucie koherencji a stan posiadanej wiedzy o chorobie u osób z rozpoznaniem łuszczycy. Nowiny Lek. 2010; 79: 445–450.
• 19. Skowron W. Poczucie koherencji pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Probl. Pielęg. 2011; 19: 520–524.

• Document Type: article