Endemie o największych i najmniejszych współczynnikach umieralności na nowotwory złośliwe ogółem w obrębie województwa śląskiego

• Authors: Brunon Zemła , Tomasz R. Banasik , Zofia Kołosza

Title variants

EN

An endemic areas of the biggest and smallest mortality cancer rates for all sites combined within Silesia Voivodeship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych
w obrębie woj. śląskiego stale wzrasta, chociaż nierównomiernie
w poszczególnych powiatach. Stąd próba
poszukiwania endemii z długotrwale występującymi największymi
i najmniejszymi współczynnikami umieralności.
Materiał i metody: Na podstawie „kart zgonu”
i danych demograficznych z GUS zostały obliczone cząstkowe
(wg grup 5-letnich: 0–4, 5–9 itd. aż do 85+), surowe
i standaryzowane wg struktury wieku „populacji świata”–
współczynniki umieralności. Obliczenia ww. współczynników
oparto o 125.162 przypadki zgonów na nowotwory
złośliwe w latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego.
Wyniki: Przyjmuje się, że rejestracja zgonów wg przyczyn
w woj. śląskim charakteryzuje się wysokim stopniem kompletności,
co daje obiektywne i miarodajne wartości statystyczne.
W latach 1999–2009 w obrębie woj. śląskiego
z powodu nowotworów złośliwych ogółem zmarły 125.162
osoby (70.544 mężczyzn, tj. 56,4% i 54.618 kobiet tj.
43,6%). Standaryzowane, średnie współczynniki umieralności
wahały się od minimum 182,0/100 tys. do 247,3/100
tys. wśród mężczyzn i od 89,9/100 tys. do 135,4/100 tys.
wśród kobiet. Rozkład standaryzowanych współczynników
umieralności na nowotwory złośliwe ogółem jest wśród
mężczyzn i kobiet w obrębie woj. śląskiego (wg 36 powiatów)
bardzo nierównomierny. Na mapach (ryc. 1D i 2D)
przedstawiono obszary (endemie) o statystycznie istotnie
wysokich i niskich współczynnikach umieralności. Wniosek:
Te wyniki to podstawa do organizacji różnorodnych
działań przede wszystkim prewencyjnych (oświata antynowotworowa,
prewencja wtórna – skryningi itp.).

EN

Background: An amount of the cancer deaths within
Silesia Voivodeship is constantly increasing, although
unequally in a separate districts. Therefore an attempt looking
for endemic areas with long-lasting appear the biggest
and smallest mortality rates. Materials and methods: On
the basis of the „death cards” and the demographic data
the main Bureau of statistics, the partial (for the 5-year
age group: 0–4, 5–9, up till 85+) crude and standardized
according to the age structure of the „world population”–
cancer mortality rates were calculated. The calculations of
the above mentioned rates were based on the 125,162 persons
who died as the result of cancer in the years 1999–
2009 within Silesia Voivodeship. Results: It is assumed
that in Silesia Voivodeship the registration of deaths by
causes can be characterized by a high degree of completeness,
what give objective and reliable statistics values. In
the years 1999–2009 in Silesia Voivodeship 125,162 person
died as the result of all cancers (70,544 males, i.e. 56,4%
and 54,618 females i.e. 43,6%). Age-adjusted average mortality
rates varied from minimum of 182.0/100 thousand
to maximum 247.3/100 thousand among males and from
89.9/100 thousand to 135.4/100 thousand among females.
The distribution of age-standardized cancer mortality rates
for all sites among males and females within Silesia
Voivodeship (by 36 counties) is very unequal. On the maps
(fig. 1D and 2D) described the endemic areas with the
biggest and smallest statistically significant mortality rates in the years 1999–2009. Conclusion: These results it is a
base to organize of diverse prevention activities (anti-cancer
education, secondary prevention – screenings, etc.).

Keywords

EN

endemie z największymi i najmniejszymi współczynnikami umieralności.; umieralność na nowotwory ogółem; województwo śląskie

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 4
• Pages: 95-103

Contributors

author

Brunon Zemła

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

author

Tomasz R. Banasik

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

author

Zofia Kołosza

• Zakład Epidemiologii i Śląski Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach

References

• 1. Parkin D.M., Bray F., Ferlay J. i wsp.: Global cancer statistic, 2002 CA Cancer J. Clin. 2005, 55: 74-108.
• 2. Ferlay J., Shin H.R., Bray F. i wsp.: Estimates of worldwide burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. Inst. J. Cancer 2010; 127/12: 2893-2917.
• 3. Coleman M.P., Esteve J., Damięcki P. i wsp.: Trends in cancer incidence and mortality, IARC Scien. Publ. No 121,1993; 3-814.
• 4. Saika K., Matsuda T.: Comparison of time trends in cancer mortality (1990-2006) in the world, from the WHO mortality database. Jpn J. Chin.Oncol. 2010; 39 (8): 541-542.
• 5. Boyle P., Ferlay J.: Cancer incidence and mortality in Europe, 2004. Ann. Oncol. 2005; 16:481-488.
• 6. Nowotwory złośliwe w Polsce w 1990 roku. Pod red. W. Zatońskiego i J. Tyczyńskiego. Z-d Organizacji Walki z Rakiem i Epidem. Nowotworów Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie. Warszawa 1993; 1-76.
• 7. Wojciechowska U., Didkowska J., Zatoński W.: Nowotwory złośliwe w Polsce w 2008 roku, Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie. Warszawa 2010; 3-116.
• 8. Kołosza Z., Banasik T.R., Zemła B.F.P.: Nowotwory Złośliwe w województwie śląskim w 2003 roku. Z-d Epidem. Nowotworów Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej- Curie, Oddz. w Gliwicach. Gliwice 2006; 5-28.
• 9. Kołosza Z., Banasik T.R., Zemła B.F.P.: Nowotwory Złośliwe w województwie śląskim w 2008 roku. Z-d Epidem. Nowotworów Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddz. w Gliwicach. Gliwice 2010; 5-55.
• 10. Zemła B.F.P., Kołosza Z.: Trendy umieralności na najczęstsze nowotwory złośliwe w województwie śląskim z krótkoterminową prognozą. Med. Środ. 2011; 14(2): 24-31.
• 11. Zemła B.F.P., Kołosza Z., Banasik T.R: Atlas zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe w obrębie woj. katowickiego w latach 1985-1993. Wyd. Z-d Epidemiologii Nowotworów Centrum Onkologii-Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach, Min. Zdr.i Opieki Społ. w Warszawie, Gliwic 1999: 8-83.
• 12. Miettinen O.S., Nurminen M.: Comparative analysis of two rates. Stat. Med. 1985; 4: 213-226.

• Document Type: paper