Prozdrowotna rola optymizmu u osób z zaburzeniami psychicznymi

• Authors: Karolina Potempa , Irena Krupka-Matuszczyk

Title variants

EN

Pro-health role of optimism among people with mental disorders

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Aim: Many scientific reports indicate that optimism positively affects our psychophysical well-being. The main purpose of the conducted research was to verify whether optimism is a predictor of health-oriented resources also in patients with paranoid schizophrenia, depressive disorders and depressive schizoaffective disorders. The following health-oriented factors were evaluated in the study: health behaviour, life satisfaction, social functioning and coping with stress. Furthermore, we have verified whether there were any differences related to the level of optimism and health-oriented factors between individuals with mental disorders and a control group. Methods: The following tools were used in the study: Optimism Questionnaire, Health-Related Behaviour Inventory, Coping Inventory for Stressful Situations, Satisfaction with Life Scale, Social and Occupational Functioning Assessment Scale, Beck Depression Inventory. Results: Effects of optimism on some of the health-oriented factors were observed in patients with mental disorders as well as in healthy individuals. Significant differences in the level of health-oriented resources between the study population and controls were reported. Conclusions: The study suggests that generalisation of the conclusions regarding healthy population to individuals with mental disorders should be done with caution. Further research is needed to investigate the health behaviour determinants in patients with mental disorders.

PL

Cel badań: Liczne doniesienia naukowe wskazują, że optymizm korzystnie wpływa na dobrostan psychofizyczny. Głównym celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie, czy optymizm jest predyktorem zasobów prozdrowotnych również u osób ze schizofrenią paranoidalną, zaburzeniami depresyjnymi i zaburzeniami schizoafektywnymi typu depresyjnego. Czynniki prozdrowotne objęte badaniem to: zachowania zdrowotne, poczucie zadowolenia z życia, funkcjonowanie społeczne, radzenie sobie ze stresem. Ponadto sprawdzano, czy między osobami z zaburzeniami psychicznymi a grupą kontrolną istnieją różnice w poziomie optymizmu i czynników prozdrowotnych. Metoda: W badaniu wykorzystano: Kwestionariusz Optymizmu, Inwentarz Zachowań Zdrowotnych, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych, Skalę Satysfakcji z Życia, Skalę Oceny Funkcjonowania Społeczno-Zawodowego, Skalę Depresji Becka. Wyniki: U osób z zaburzeniami psychicznymi i u osób zdrowych zaobserwowano wpływ optymizmu na niektóre zasoby prozdrowotne. Między grupami badawczymi a grupą kontrolną odnotowano istotne różnice w poziomie zasobów prozdrowotnych. Wnioski: Badanie sugeruje ostrożność w uogólnianiu wniosków dotyczących ludzi zdrowych na populację ludzi z zaburzeniami psychicznymi. Niezbędne są dalsze badania nad czynnikami determinującymi zasoby prozdrowotne u osób z zaburzeniami psychicznymi.

Keywords

EN

czynniki prozdrowotne; depressive disorders; depressive schizoaffective disorders; health-oriented factors; optimism; optymizm; paranoid schizophrenia; schizofrenia paranoidalna; zaburzenia depresyjne; zaburzenie schizoafektywne – typ depresyjny

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2014
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 259–276

Contributors

author

Karolina Potempa

• Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii, Śląski Uniwersytet Medyczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Irena Krupka-Matuszczyk. Oddział Psychiatryczny, Szpital Specjalistyczny im. Sz. Starkiewicza w Dąbrowie Górniczej. Kierownik: lek. med. Olga Olechnowicz

author

Irena Krupka-Matuszczyk

• Katedra i Klinika Psychiatrii i Psychoterapii, Śląski Uniwersytet Medyczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Irena Krupka-Matuszczyk

References

• Abramson LY, Seligman ME, Teasdale JD: Learned helplessness in humans: critique and reformulation. J Abnorm Psychol 1978; 87: 49-74.
• Badura-Brzoza K, Piegza M, Błachut M et al.: Ocena wpływu wybranych czynników psychicznych i socjodemograficznych na jakość życia pacjentów ze schizofrenią. Psychiatr Pol 2012; 46: 975-984.
• Baker SR: Dispositional optimism and health status, symptoms and behaviours: assessing idiothetic relationships using a prospective daily diary approach. Psychol Health 2007; 22: 431-455.
• Bennett KK, Elliot M: Pessimistic explanatory style and cardiac health: what is the relation and the mechanism that links them? Basic Appl Soc Psych 2005; 27: 239-248.
• Bottlender R, Strauss A, Móller HJ: Social disability in schizophrenic, schizoaffective and affective disorders 15 years after first admission. Schizophr Res 2010; 116: 9-15.
• Brissette I, Scheier MF, Carver CS: The role of optimism in social network development, coping, and psychological adjustment during a life transition. J Pers Soc Psychol 2002; 82: 102-111.
• Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK: Assessing coping strategies: a theoretically based approach. J Pers Soc Psychol 1989; 56: 267-283.
• Cechnicki A: Jakość życia osób chorych na schizofrenię. Część I -wyniki badań w psychospołecznym programie leczenia. Psychoter 2001; 117:5-17.
• Chang EC: Optimism-pessimism and stress appraisal: testing a cognitive interactive model of psychological adjustment in adults. Cogn Ther Res 2002; 26: 675-690.
• Chądzyńska M, Spiridinow K, Kasperek B et al.: Porównanie jakości życia osób chorych na schizofrenię i ich opiekunów. Psychiatr Pol 2003; 37: 1025-1036.
• Dróżdż W, Wojnar M, Araszkiewicz A et al.: Badanie rozpowszechnienia zaburzeń depresyjnych u pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce. Wiad Lek 2007; 60: 109-113.
• Fresco DM, Alloy LB, Reilly-Harrington N: Association of attributional style for negative and positive events and the occurrence of life events with depression and anxiety. J Soc Clinic Psychol 2006; 25:1140-1160.
• Gerhard K: Optymizm - pesymizm a zaburzenia psychiczne. In: Keplinger A (ed.): Bierność społeczna. Studia interdyscyplinarne. ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa 2008: 137-154.
• Gromulska L, Piotrowicz M, Cianciara D: Własna skuteczność w modelach zachowań zdrowotnych oraz w edukacji zdrowotnej. Przegl Epidemiol 2009; 63: 427-432.
• Grote NK, Bledsoe SE: Predicting postpartum depressive symptoms in new mothers: the role of optimism and stress frequency during pregnancy. Health Soc Work 2007; 32: 107-118.
• Gurańska J, Gurański K: Zaburzenia prozodii emocjonalnej w przebiegu schizofrenii. Psychiatr Pol 2013; 47: 579-586.
• Jarema M, Konieczyńska Z, Murawiec S et al.: Zmiana jakości życia i obrazu klinicznego w schizofrenii. Psychiatr Pol 2002; 36: 393-402.
• Jäger M, Haack S, Becker T et al.: Schizoaffective disorder - an ongoing challenge for psychiatric nosology. Eur Psychiatry 2011; 26: 159-165.
• Juczyński Z: Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009.
• Juczyński Z: Psychologiczne wyznaczniki zachowań zdrowotnych na przykładzie badań osób dorosłych. In: Łazowski J, Dolińska-Zygmunt G (eds.): Ku lepszemu funkcjonowaniu w zdrowiu i chorobie. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego, Wrocław 1997: 285-291.
• Kantrowitz JT, Citrome L: Schizoaffective disorder: a review of current research themes and pharmacological management. CNS Drugs 2011; 25: 317-331.
• Kasperek B, Spiridonow K, Chądzyńska M: Jakość życia a koncepcja własnej osoby przewlekle chorych na schizofrenię poddawanych rehabilitacji psychiatrycznej. Psychoter 2003; 126: 45-59.
• Kivimäki M, Vahtera J, Elovainio M et al. : Optimism and pessimism as predictors of change in health after death or onset of severe illness in family. Health Psychol 2005; 24: 413-421.
• Kowalski M: Optymizm - pesymizm oraz styl życia u przyszłych nauczycieli. In: Andrzejak Z, Kacprzak L, Pająk K (eds.): Polski system edukacji po reformie 1999 roku: stan, perspektywy, zagrożenia. Vol. 2, Dom Wydawniczy Elipsa, Poznań - Warszawa 2005: 201-206.
• Landowski J: Zaburzenia depresyjne a mechanizmy stresu. Psychiatr Prakt Ogólnolek 2002; 2: 9-13.
• Lipowski M: Level of optimism and health behavior in athletes. Med Sci Monit 2012; 18: CR39-CR43.
• Mezulis AH, Abramson LY, Hyde JS et al.: Is there a universal positivity bias in attributions? A meta-analytic review of individual, developmental, and cultural differences in the self-serving attri-butional bias. Psychol Bull 2004; 130: 711-747.
• Michalska-Leśniewicz M, Gruszczyński W: Psychologiczne wyznaczniki jakości życia kobiet z rozpoznaną depresją. Psychiatr Pol 2010; 44: 529-541.
• Popovici Z, Läzärescu M, Lenciu M et al.: Schizophrenia spectrum disorders: similarities and differences of social cognition. Acta Med Marisiensis 2012; 58: 45-47.
• Poprawa R: Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. In: Dolińska-Zygmunt G (ed.): Podstawy psychologii zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001: 103-141.
• Poradowska-Trzos M, Dudek D, Rogoż M et al.: Postrzeganie wsparcia społecznego a styl poznawczy w chorobach afektywnych. Psychiatr Pol 2008; 42: 271-282.
• Pużyński S: Choroby afektywne nawracające. In: Pużyński S, Rybakowski J, Wciórka J (eds.): Psychiatria. Tom 2: Psychiatria kliniczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011: 305-376.
• Raps CS, Peterson C, Reinhard KE et al.: Attributional style among depressed patients. J Abnorm Psychol 1982; 91: 102-108.
• Roberts DL, Velligan DI: Can social functioning in schizophrenia be improved through targeted social cognitive intervention? Rehabil Res Pract 2012; 2012: 742106.
• Rymaszewska J: Funkcjonowanie społeczne osób z różnymi zaburzeniami psychicznymi. Psychiatr Pol 2007; 41: 39-51.
• Rymaszewska J: Społeczne funkcjonowanie osób z zaburzeniami psychicznymi. Neurosci Fakty 2012; 3: 6-12.
• Rymaszewska J, Dziełak K, Adamowski T et al.: Funkcjonowanie i aktywność zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi -przegląd z badań. Psychiatr Pol 2007; 41: 29-38.
• Scheier MF, Carver CS: On the power of positive thinking: the benefits of being optimistic. Curr Dir Psychol Sci 1993; 2: 26-30.
• Seligman MEP: Optymizmu można się nauczyć. Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie. Media Rodzina, Poznań 1993.
• Stach R: Kwestionariusz do badania optymizmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
• Stach R: Optymizm. Badania nad optymizmem jako mechanizmem adaptacyjnym. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
• Stelmach E, Karakuła H, Morylowska-Topolska J et al.: Funkcjonowanie społeczne a poznanie społeczne u osób chorych na schizofrenię. Curr Probl Psychiatry 2011; 12: 520-525.
• Steptoe A, Wardle J, Vinck J et al.: Personality and attitudinal correlates of healthy and unhealthy lifestyles in young adults. Psychol Health 1994; 9: 331-343.
• Strelau J, Jaworowska A, Wrześniewski K et al.: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2009.
• Tatarkiewicz W: O szczęściu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Taylor SE, Kemeny ME, Reed GM et al.: Psychological resources, positive illusions, and health. Am Psychol 2000; 55: 99-109.
• Tomorowicz A: Struktura kompetencji społecznych w ujęciu interakcyjnym. Psychiatria 2011; 8: 91-96.
• Wciórka J (ed.): Kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.
• Wciórka J, Muskat K, Matałowski P: Ocena przydatności skal funkcjonowania społecznego z systemu DSM-IV (GAF, SOFAS, GARF). Post Psychiatr Neurol 1997; 6: 253-267.
• Wiener D, Rybakowski J: Zaburzenia poznania społecznego w schizofrenii. Psychiatr Pol 2006; 40: 205-218.
• Wilkos E, Tylec A, Kułakowska D et al.: Najnowsze kierunki terapeutyczne w rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Psychiatr Pol 2013; 47: 621-634.
• Williams JMG: Depresja. In: Clark DM, Fairburn CG (eds.): Terapia poznawczo-behawioralna. Badania naukowe i praktyka kliniczna. Alliance Press, Gdynia 2006: 242-266.
• Witkowski T: W służbie Ja. Koncepcja egotyzmu atrybucyjnego. Przegląd badań. Psychol Wychow 1995; 38: 17-27.
• Zboralski K, Florkowski A, Gałecki P: Poczucie koherencji, osobowość i style rozwiązywania problemów u pacjentów z rozpoznaniem zaburzeń depresyjnych. Psychiatr Pol 2006; 40: 293-300.

• Document Type: article