Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej

• Authors: Agnieszka Tajer

Title variants

EN

Rhodiola rosea L. as a adaptogenic plant

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Różeniec górski Rhodiola rosea jest rośliną zielną należącą do rodziny gruboszowatych Crassulaceae. Popularność zyskała już w tradycyjnej medycynie rosyjskiej i azjatyckiej, jako środek zwiększający fizyczną i umysłową wydolność organizmu. W Polsce uprawę tej rośliny rozpoczęto w 1980 r. Na stanowiskach naturalnych spotykana jest w Sudetach i Karpatach, zwłaszcza w Tatrach. Rośnie najczęściej na wilgotnych, skalistych murawach i piargach. Dzięki zawartości biologicznie czynnych związków chemicznych, takich jak fenylopropanoidy, flawonoidy, fenolokwasy, monoterpeny i wiele innych, przypisuje się jej pobudzający wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, działanie zmniejszające zmęczenie, adaptogenne, kardiochronne, przeciwnowotworowe oraz antyoksydacyjne. Z roku na rok Rhodiola rosea staje się popularniejsza w medycynie i poddawana jest kolejnym badaniom, a jej udowodnione korzystne psychostymulujące działanie na organizm wzbudza duże nadzieje na jej powszechne wykorzystanie w suplementacji codziennej diety.

EN

Rhodiola rosea is a herbaceous plant that belongs to the family Crassulaceae. For the centuries Rhodiola has gained popularity in the traditional medicine of Russia and Asia as a means of increasing physical and mental endurance of the organism. This plant has been cultivated in Poland since 1980. It occurs in the Sudetes and in the Carpathians, especially in the Tatra Mountains. Rhodiola rosea grows mostly in moist, rocky grasslands and screes. Contents of biologically active substances such as phenylopropanoids, fl avonoids, phenolic acids, monoterpenes and many other cause a revealing multidirectional pharmaceutical activity: stimulating the central nervous system, decreasing depression, reducing fatigue, and have adaptogenic, cardioprotection, anticancer and antioxidant properties. Year in year, Rhodiola rosea is becoming more and more popular in medicine and is subjected to the new research and its benefi cial psychostimulation activity on the organism reveals great hopes for widespread application/use in the daily diet supplementation.

Keywords

EN

Rhodiola rosea; adaptogen; rosavins; rozawiny; salidroside; salidrozyd; suplementacja; supplementation

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2011
• Volume: 65
• Issue: 4
• Pages: 77–82

Contributors

author

Agnieszka Tajer

• ul. Ogrodowa 13 b 42-575 Góra Siewierska tel. [phone]

References

• 1. Khanum F., Singh Bawa A., Singh B. Rhodiola rosea: A versatile adaptogen. Comprehensive reviews in food science and food safety. Institute of Food Technologists 2005; 4: 55–62.
• 2. Wolski T., Baj T., Ludwiczuk A., Głowniak K., Czarnecka G. Rhodiola genus – Taxonomy, chemical composition, activity and use also phytochemical analysis of roots of two species of rhodiola: Rhodiola rosea L. and Rhodiola quadrifi da (Pall.) Fish et Mey. Post. Fitoter. 2008; 1: 2–14.
• 3. Sarwa A. Wielki leksykon roślin leczniczych. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 2005: 329–330.
• 4. Brown R., Gerbarg P., Ramazanov Z. Rhodiola rosea: A phytomedicinal overview. Herbal. Gram. 2002; 56: 40–52.
• 5. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. Red. H. Strzelecka, J. Kowalski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000: 490–491.
• 6. Szafer W, Kulczyński S, Pawłowski B. Rośliny polskie. PWN, Warszawa 1986: 256.
• 7. Altantsetseg K., Przybył J., Węglarz Z., Geszprych A. Content of biologically active compounds in roseroot (Rhodiola sp.) raw material of diff erent derivation. Herba Polonica 2007; 53: 20–26.
• 8. Wiedenfeld H., Dumaa M., Malinowski M., Furmanowa M., Narantuya S. Phytochemical and ana-lytical studies of extracts from Rhodiola rosea and Rhodiola quadrifi da. Pharmazie 2007; 62: 308–311.
• 9. Dreger M., Krajewska-Patan A., Furmanowa M., Mścisz A., Łowicka A., Górska-Paukszta M. i wsp. Rhodiola rosea L. (różeniec górski) w kulturach in vitro. Herba Polonica 2007; 53: 35–36.
• 10. Krajewska-Patan A., Furmanowa M., Mikołajczak P.Ł., Kędzia B., Mścisz A., Łowicka A., Dreger M. i wsp. Badania wybranych aspektów aktywności biologicznej wyciągów z tkanek kalusowych Rhodiola sp. Herba Polonica 2006; 52: 50–51.
• 11. Krajewska-Patan A., Dreger M., Górska- Paukszta M., Łowicka A., Furmanowa M., Mrozikiewicz P. Rhodiola rosea L. (różeniec górski) – stan badań biotechnologicznych. Herba Polonica 2005; 51: 51–64.
• 12. Kelly G. S. Rhodiola rosea: A possible plant adaptogen. Alter. Med. Rev. 2001; 6: 293–302.
• 13. Wolski T., Baj T., Ludwiczuk A., Sałata M., Głowniak K. Surowce roślinne o działaniu adaptogennym oraz ocena zawartości adaptogenów w ekstraktach i preparatach otrzymanych z rodzaju Panax. Post. Fitoter. 2009; 2: 77–97.
• 14. Perfumi M., Mattioli L. Adaptogenic and central nervous system eff ects of single doses of 3% rosavin and 1% salidroside Rhodiola rosea L. extract in mice. Phytother. Res. 2007; 21: 37–43.
• 15. Kędzia B., Furmanowa M., Krajewska- Patan A., Hołderna-Kędzia E., Mścisz A., Wójcik J. i wsp. Badania nad toksycznością oraz działaniem adaptogennym i przeciwdrobnoustrojowym wyciągów otrzymanych z podziemnych części wybranych gatunków Rhodiola L. Herba Polonica 2006; 52: 117–132.
• 16. Lutomski J., Kędzia B. Ocena aktywności biologicznej roślin o działaniu adaptogennym. Post. Fitoter. 2000; 2: 31–55.
• 17. Porsolt R.D. Animal model of depression. Biomedicine 1979; 30: 139–140.
• 18. Siwicki A., Skopińska-Różewska E., Hartwich M., Wójcik R. i in. The infl uence of Rhodiola rosea extracts on non-specifi c and specifi c cellular immunity in pigs, rats and mice. Centr. Eur. J. Imunol. 2007; 32: 84–91.
• 19. Dunham N.W., Miya T.S. A note on a simple apparatus for detecting neurological defi cit in rats and mice. J. Am. Pharmacol. Assoc. 1957; 46: 208–209.
• 20. Nowakowska E., Chodera A., Kus K., Rybakowski J. Anxiolytic and memory improving eff ects of moclobemide. Arzneim. Forsch./Drug. Res. 1998; 48: 625–628.
• 21. Darbinyan V., Kteyan A., Panossian A., Gabrielian E., Wikman G., Wagner H. Rhodiola rosea in stress induced fatigue – A double blind cross-over study of a standardized extract SHR-5 with a repeated low-dose regimen on the mental performance of healthy physicians during night duty. Phytomedicine 2000; 7: 365–371.
• 22. Spasov A., Wikman G., Mandrikov V. A double-blind, placebo-controlled pilot study of the stimulating and adaptogenic eff ect of Rhodiola rosea SHR-5 extract on the fatique of students caused by stress during an examination period with a repeated low-dose regimen. Phytomedicine 2000; 7: 85–89.

• Document Type: article