Otolaryngolodzy – uczestnicy tajnego nauczania

• Authors: Stanisław Chodynicki

Title variants

EN

Otolaryngologists – participants of clandestine teaching

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W Polsce w latach 1939-1944 prowadzono tajne nauczanie medycyny i farmacji w czternastu ośrodkach. Największym z nich była Warszawa. Działały tu tajny Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Ziem Zachodnich, Szkoła Zawodowa doc. Jana Zaorskiego, a w getcie odpowiednikiem była szkoła doc. Juliana Zweibauma. Ponadto prof. Ludwik Hirszfeld organizował tutaj kursy dla lekarzy. Wszystkie placówki realizowały program uniwersytecki i ściśle ze sobą współpracowały. Metodą pracy była kwerenda w archiwach UW, Żydowskiego Instytutu Historycznego IPN. Materiał stanowiły dokumenty i wspomnienia uczestników tajnego nauczania. Wykłady i ćwiczenia z otolaryngologii prowadzone były głównie w Szpitalu Dzieciątka Jezus - w dawnej Klinice Otolaryngologicznej i Szpitalu Ujazdowskim. W dydaktyce brało udział kilkunastu otolaryngologów. Nauczający wykazali się dużymi umiejętnościami zawodowymi, naukowymi, odwagą i poświęceniem, nieśli pomoc chorym i rannym podczas powstania. Dwóch lekarzy zginęło w 1944 r. Pozostali uczestnicy tajnego nauczania otolaryngologii po wojnie zostali kierownikami klinik, oddziałów otolaryngologicznych, odbudowali zrujnowane szpitale. Celem pracy jest przypomnienie i upamiętnienie otolaryngologów uczestniczących w tajnym nauczaniu w czasie II wojny światowej.

EN

Between 1939 and 1944 there were 14 centres of clandestine teaching in medicine and pharmacology in Poland. The main one was in Warsaw where underground schools of higher education operated: Warsaw University, University of Western Lands, Jan Zaorski’s Vocational Public School for Assistant Sanitary Staff. In doc. Julian Zweibaum’s school in ghetto, prof. Ludwik Hirszfeld organized courses for physicians. All of the institutions complied with university program and cooperated closely with one another. The research method was analysis of documents and memoires from archives of Warsaw University, Jewish Historial Institute and Institute of National Rememberence. Collected materials consisted of documents and memories of clandestine teaching participants. Lectures and practical classes in otolaryngology were taking place in Infant Jesus Hospital – former Otolaryngology Clinic and Ujazdowski Hospital. There were several otolaryngologists participating in teaching. They were highly skilled with great scientific achievements. They were committed and brave, helped the ill and wounded in the Warsaw Uprising. Two of the doctors were killed in 1944. Other clandestine lecturers in otolaryngology became heads of clinics, otolaryngology wards, and helped to rebuild devastated hospitals. The aim of this paper is to commemorate otolaryngologists who participated in clandestine teaching.

Keywords

EN

tajne nauczanie otolaryngologii

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Mediton
• Journal: Otorynolaryngologia - przegląd kliniczny
• Year: 2018
• Volume: 17
• Issue: 2
• Pages: 57-64

Contributors

author

Stanisław Chodynicki

• em. kierownik Kliniki Otolaryngologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

References

• 1. Bolechowski F. Tajne nauczanie medycyny w Warszawie. (w) Z dziejów tajnego nauczania medycyny i farmacji w  latach 1939-1945. Dawidowicz A. (red.). PZWL, Warszawa, 1977: 18-73.
• 2. Bruce-Chwatt LJ, Bankowski Z. An unknown page in the history of medicine clandestine medical schools in Poland during 1940 to 1945. JAMA 1967, 201(12): 126-8.
• 3. Chróścielewski E. Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. (w) Z dziejów tajnego nauczania medycyny i farmacji w latach 1939-1945. Dawidowicz A. (red.). PZWL, Warszawa, 1977: 135-54.
• 4. Czubalski F. Przemówienie na zjeździe byłych studentów medycyny w czasie okupacji w 1941-1944, w dniu 14.VI.1958 r. Arch Hist Med 1959, XXII(3-4): 350-3.
• 5. Ćwiertnia-Sitowska I. Dziennik z lat 1942-1945. (w) Tajne studia medyczne w Warszawie 1940-1944. Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. Zaorski A. (red.). supl. do t. CXXXIX 7/2003, cz. III. Rok 2004.
• 6. Zaorski A. Profesor Jan Zaorski (1887-1956). (w) Tajne studia medyczne w Warszawie 1940-1944. Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. Zaorski A. (red.). supl. do t. CXXXIX, 7/2003, cz. I, II, III. Rok 2004.
• 7. Zweibaum J. Kurs przysposobienia sanitarnego do walki z epidemiami w getcie warszawskim w latach 1940-1942. Arch Hist Med 1958: 3-4.
• 8. Getto warszawskie, t. 33, cz. I. Epstein T, Person K. (red.) (w) Archiwum Ringelbluma. Konspiracyje. Archiwum Getta Warszawy. WUW, Warszawa 2016: 200-17.
• 9. Balicka-Kozłowska H. Tajne studia w Getcie warszawskim (w). Tajne nauczanie medycyny i farmacji w latach 1939- 1945. Dawidowicz A. (red.). PZWL, Warszawa 1977: 243-54.
• 10. Roland ChG. Courage Under Siege. Oxford University Press, New York 1972: 193-5.
• 11. Sakowska R. Ludzie z dzielnicy zamkniętej. PWN, Warszawa, 1993: 118-121.
• 12. Hirszfeld L. Historia jednego życia. PZWL, Warszawa 1976: 257-69.
• 13. Dobrzański A. Sprawozdanie z tajnego nauczania i pracy naukowej profesora i asystentów kliniki otolaryngologicznej Uniwersytetu Warszawskiego w czasie okupacji niemieckiej. Otolaryg Pol 1947, 1(2): 148-9.
• 14. Marcinkowski T. Szpital Ujazdowski – Alma Mater. (w) Tajne nauczanie medycyny i farmacji w latach 1935-1945. Dawidowicz A. (red.). PZWL, Warszawa 1977: 236-42.
• 15. Zabłocki S. Otolaryngolodzy polscy – uczestnicy powstania warszawskiego. Magazyn Otorynolaryngologiczny, supl. VI, 2004: 14-25.
• 16. Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, syg. WL 17770, syg. WL 30538.
• 17. Janczewski G. Antoni Dobrzański. Magazyn Otorynolaryngol 2003; 4(8): 90-1.
• 18. Borowicz J. Alfabet wspomnień, Puls, 2006: 1.
• 19. Instytut Pamięci Narodowej, syg. BU 0423/2038, BU 1518/2; syg*. „C” KW MO Poznań, II-7597.
• 20. Archiwum Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, syg.154/1/8.
• 21. Janczewski G. Jan Szymański. Magazyn Otorynolaryngol 2004; 3(11): 68-9.

• Document Type: article