Guzy jajnika o granicznej złośliwości – diagnostyka, leczenie i obserwacja po leczeniu

• Authors: Piotr Sobiczewski , Jolanta Kupryjańczyk , Beata Śpiewankiewicz

Title variants

EN

Borderline ovarian tumors – diagnosis, treatment and follow-up

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Tumors of borderline malignancy account for approximately 20% of all ovarian tumors. Their diagnostic criteria mainly include: the absence of destructive stromal invasion, stratification of epithelial cells, moderate mitotic activity and non-intensified nuclear atypia. The mainstay of treatment is surgery. Indications for radical treatment include older patient’s age and considerable advancement of the disease. The surgery should involve hysterectomy with salpingo-oophorectomy and removal of all macroscopic tumor foci as well as staging, which includes: peritoneal fluid sampling, omentectomy and peritoneal biopsy. Adjuvant treatment is not recommended except for cases with invasive implants. Over 50% of patients with borderline tumors are women at the child-bearing age. In these patients, the wish to preserve fertility should be considered. Conservative treatment consists of tumor removal, preservation of the uterus and at least a part of one ovary as well as staging. The follow-up period should be long since the disease can recur after several or even a dozen or so years. Patients with risk factors (advanced FIGO stage, presence of implants, incomplete staging or a residual tumor mass) should be followed every 3–4 months for the first 2 years, and subsequently, every 6 months. A similar follow-up pattern is recommended in patients after conservative treatment, particularly because most recurrences typically occur within the first 2 years after surgery. The total frequency of relapse is approximately 10–11%. These cases usually involve recurring borderline tumors, but approximately 30% are invasive (2.5–3% of malignant transformation). Conservative treatment is associated with a higher risk of relapse (up to 35%). However, in such cases, tumors are usually of borderline malignancy and can be effectively managed surgically. Invasive relapse is associated with poor prognosis.

PL

Guzy o granicznej złośliwości stanowią około 20% guzów jajnika. Kryteriami rozpoznania są: brak destrukcyjnego naciekania podścieliska, nawarstwianie komórek nabłonka, umiarkowana aktywność mitotyczna i nienasilona atypia jądrowa. Podstawową metodą leczenia jest chirurgia. Wskazania do leczenia radykalnego to starszy wiek pacjentki i znaczne zaawansowanie choroby. Zakres operacji powinien obejmować usunięcie macicy z przydatkami i wszystkich makroskopowych ognisk nowotworu oraz staging, w którego skład wchodzą: pobranie płynu z otrzewnej, usunięcie sieci, biopsje otrzewnej. Leczenie adiuwantowe nie jest rekomendowane, z wyjątkiem przypadków, w których obecne są wszczepy inwazyjne. Ponad 50% chorych z guzami o granicznej złośliwości to kobiety w wieku rozrodczym – u nich leczenie powinno uwzględniać chęć zachowania płodności. Leczenie oszczędzające polega na usunięciu zmian nowotworowych z zachowaniem macicy i przynajmniej fragmentu jednego jajnika oraz oceną stopnia zaawansowania. Obserwacja po leczeniu powinna być wieloletnia, ponieważ nawroty mogą występować po kilku, a nawet kilkunastu latach. Chore z czynnikami ryzyka (zaawansowany stopień FIGO, obecność implantów, niepełny staging lub pozostawiona masa resztkowa nowotworu) przez 2 pierwsze lata powinny mieć kontrole co 3–4 miesiące, a następnie co 6 miesięcy. Podobną obserwację zaleca się u pacjentek po leczeniu oszczędzającym, zwłaszcza że największy odsetek nawrotów występuje w ciągu 2 lat po operacji. Częstość nawrotów wynosi około 10–11%. Najczęściej są to wznowy typu granicznego, niemniej około 30% nawrotów ma charakter inwazyjny (2,5–3% transformacji złośliwej). Leczenie oszczędzające wiąże się z wyższym ryzykiem nawrotu (nawet 35%), jednak wznowy mają charakter graniczny i są skutecznie leczone chirurgicznie. Wystąpienie wznowy inwazyjnej wiąże się ze złym rokowaniem.

Keywords

EN

borderline tumors; follow-up; guzy graniczne; leczenie chirurgiczne; nawroty; obserwacja po leczeniu; relapse; surgical treatment

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2015
• Volume: 13
• Issue: 4
• Pages: 234–244

Contributors

author

Piotr Sobiczewski

• Department of Gynecologic Oncology, Maria Skłodowska-Curie Institute of Oncology in Warsaw, Poland

author

Jolanta Kupryjańczyk

• Department of Pathology and Laboratory Medicine, Maria Skłodowska-Curie Institute of Oncology in Warsaw, Poland

author

Beata Śpiewankiewicz

• Department of Gynecologic Oncology, Maria Skłodowska-Curie Institute of Oncology in Warsaw, Poland

References

• 1. Sobiczewski P, Dańska-Bidzińska A, Rzepka J et al.: Evaluation of selected ultrasonographic parameters and marker levels in the preoperative differentiation of borderline ovarian tumors and ovarian cancers. Arch Gynecol Obstet 2012; 286: 1513–1519.
• 2. Harter P, Gershenson D, Lhomme C et al.: Gynecologic Cancer InterGroup (GCIG) consensus review for ovarian tumors of low malignant potential (borderline ovarian tumors). Int J Gynecol Cancer 2014; 24 (Suppl 3): S5–S8.
• 3. Bell DA, Weinstock MA, Scully RE: Peritoneal implants of ovarian serous borderline tumors. Histologic features and prognosis. Cancer 1988; 62: 2212–2222.
• 4. Fadare O: Recent developments on the significance and pathogenesis of lymph node involvement in ovarian serous tumors of low malignant potential (borderline tumors). Int J Gynecol Cancer 2009; 19: 103–108.
• 5. Uzan C, Muller E, Kane A et al.: Prognostic factors for recurrence after conservative treatment in a series of 119 patients with stage I serous borderline tumors of the ovary. Ann Oncol 2014; 25: 166–171.
• 6. Wu TI, Lee CL, Wu MY et al.: Prognostic factors predicting recurrence in borderline ovarian tumors. Gynecol Oncol 2009; 114: 237–241.
• 7. Vasconcelos I, de Sousa Mendes M: Conservative surgery in ovarian borderline tumors: a meta-analysis with emphasis on recurrence risk. Eur J Cancer 2015; 51: 620–631.
• 8. Feigenberg T, Covens A, Ghorab Z et al.: Is routine appendectomy at the time of primary surgery for mucinous ovarian neoplasm beneficial? Int J Gynecol Cancer 2013; 23: 1205–1209.
• 9. Kim J, Kim T, Park YG et al.: Clinical analysis of intra-operative frozen section proven borderline tumors of the ovary. J Gynecol Oncol 2009; 20: 176–180.
• 10. Covens AL, Dodge JE, Lacchetti C et al.: Surgical management of a suspicious adnexal mass: a systematic review. Gynecol Oncol 2012; 126: 149–156.
• 11. Pongsuvareeyakul T, Khunamornpong S, Settakorn J et al.: Accuracy of frozen-section diagnosis of ovarian mucinous tumors. Int J Gynecol Cancer 2012; 22: 400–406.
• 12. Kane A, Uzan C, Rey A et al.: Prognostic factors in patients with ovarian serous low malignant potential (borderline) tumors with peritoneal implants. Oncologist 2009; 14: 591–600.
• 13. Ødegaard E, Staff AC, Langebrekke A et al.: Surgery of borderline tumors of the ovary: retrospective comparison of short-term outcome after laparoscopy or laparotomy. Acta Obstet Gynecol Scand 2007; 86: 620–626.
• 14. Maneo A, Vignali M, Chiari S et al.: Are borderline tumors of the ovary safely treated by laparoscopy? Gynecol Oncol 2004; 94: 387–392.
• 15. Deffieux X, Morice P, Camatte S et al.: Results after laparoscopic management of serous borderline tumor of the ovary with peritoneal implants. Gynecol Oncol 2005; 97: 84–89.
• 16. Romagnolo C, Gadducci A, Sartori E et al.: Management of borderline ovarian tumors: results of an Italian multicenter study. Gynecol Oncol 2006; 101: 255–260.
• 17. Shim SH, Kim SN, Jung PS et al.: Impact of surgical staging on prognosis in patients with borderline ovarian tumours: a meta-analysis. Eur J Cancer 2016; 54: 84–95.
• 18. Zapardiel I, Rosenberg P, Peiretti M et al.: The role of restaging borderline tumors: single institution experience and review of the literature. Gynecol Oncol 2010; 119: 274–277.
• 19. du Bois A, Ewald-Riegler N, de Gregorio N et al.: Borderline tumors of the ovary: a cohort study of the Arbeitsgemeinschaft Gynäkologische Onkologie (AGO) Study Group. Eur J Cancer 2013; 49: 1905–1914.
• 20. Kristensen GS, Schledermann D, Mogensen O et al.: The value of random biopsies, omentectomy, and hysterectomy in operations for borderline ovarian tumors. Int J Gynecol Cancer 2014; 24: 874–879.
• 21. Prat J, De Nictolis M: Serous borderline tumors of the ovary: a long term follow-up study of 137 cases, including 18 with a micropapillary pattern and 20 with microinvasion. Am J Surg Pathol 2002; 26: 1111–1128.
• 22. Hogg R, Scurry J, Kim SN et al.: Microinvasion links ovarian serous borderline tumor and grade 1 invasive carcinoma. Gynecol Oncol 2007; 106: 44–51.
• 23. Buttin BM, Herzog TJ, Powell MA et al.: Epithelial ovarian tumors of low malignant potential: the role of microinvasion. Obstet Gynecol 2002; 99: 11–17.
• 24. Ren J, Peng Y, Zang K: A clinicopathologic multivariate analysis affecting recurrence of borderline ovarian tumors. Gynecol Oncol 2008; 110: 162–167.
• 25. Morice P, Uzan C, Fauvet R et al.: Borderline ovarian tumour: pathological diagnostic dilemma and risk factors for invasive or lethal recurrence. Lancet Oncol 2012; 13: e103–e115.
• 26. Song T, Lee YY, Choi CH et al.: Risk factors for progression to invasive carcinoma in patients with borderline ovarian tumors. Int J Gynecol Cancer 2014; 24: 1206–1214.
• 27. Ewald-Riegler N, du Bois O, Fisseler-Eckhoff A et al.: Borderline tumors of the ovary: clinical course and prognostic factors. Onkologie 2012; 35: 28–33.
• 28. Lenhard MS, Mitterer S, Kümper C et al.: Long-term follow-up after ovarian borderline tumor: relapse and survival in a large patient cohort. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2009; 145: 189–194.
• 29. Ureyen I, Karalok A, Tasci T et al.: The factors predicting recurrence in patients with serous borderline ovarian tumor. Int J Gynecol Cancer 2016; 26: 66–72.
• 30. Shih KK, Zhou Q, Morgan JC et al.: Risk factors for recurrence of ovarian borderline tumors. Gynecol Oncol 2011; 120: 480–484.
• 31. Silva EG, Gershenson DM, Malpica A et al.: The recurrence and the overall survival rates of ovarian serous borderline neoplasm with noninvasive implants is time dependent. Am J Surg Pathol 2006; 30: 1367–1337.
• 32. Kane A, Uzan C, Rey A et al.: Secondary surgery in patients with serous low malignant potential ovarian tumors with peritoneal implants. Int J Gynecol Cancer 2010; 20: 346–352.
• 33. Song T, Choi CH, Kim HJ et al.: Oncologic and reproductive outcomes in patients with advanced-stage borderline tumors. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2011; 156: 204–208.
• 34. Uzan C, Zanini-Grandon AS, Bentivegna E et al.: Outcome of patients with advanced-stage borderline ovarian tumors after a first peritoneal noninvasive recurrence: impact on further management. Int J Gynecol Cancer 2015; 25: 830–836.
• 35. Oh S, Kim R, Lee Y et al.: Clinicopathological aspects of patients with recurrence of borderline ovarian tumors. Obstet Gynecol Sci 2015; 58: 98–105.
• 36. Leary A, Petrella MC, Pautier P et al.: Adjuvant platinum-based chemotherapy for borderline serous ovarian tumors with invasive implants. Gynecol Oncol 2014; 132: 23–27.
• 37. Świetlik A, Sobiczewski P, Kowalska M et al.: Leczenie systemowe guzów jajnika o granicznej złośliwości – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa. Curr Gynecol Oncol 2015; 13: 44–50.

• Document Type: review