Mity na temat zdrowej i patologicznej żałoby

• Authors: Urszula Bielecka

Title variants

EN

The myths of normal and pathological grief

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Strata jest zjawiskiem uniwersalnym, powszechnym i niemożliwym do wykluczenia. W poradnictwie psychologicznym i psychoterapii na co dzień spotyka się osoby, które zostają czegoś pozbawione lub doświadczają separacji. Szczególną sytuacją jest śmierć bliskiej osoby, gdyż wpływa ona całościowo na funkcjonowanie człowieka (sferę somatyczną, emocjonalną, poznawczą, społeczną i duchową). Żałoba jest bardzo złożonym procesem, który charakteryzuje się dużą różnorodnością przeżyć, stopniem ich intensywności oraz dynamiką występowania. Wśród wielu wyjaśnień zjawiska żałoby dominują od wielu lat teorie psychodynamiczne, teorie przywiązania oraz modele faz żałoby i zadań żałoby. Wyznaczany jest w nich uniwersalny wzorzec przepracowania straty, często podzielony na określone etapy, w którym konieczne jest, między innymi, opłakiwanie, świadome konfrontowanie się z sytuacją braku bliskiej osoby, zerwanie więzi z osobą utraconą oraz znalezienie znaczenia poniesionej straty. Artykuł przedstawia współczesną dyskusję nad wyznaczeniem nowych kryteriów rozpoznawania patologicznej żałoby. Aktualnie, dzięki prowadzeniu coraz bardziej złożonych metodologicznie badań, wzrasta możliwość weryfikowania tradycyjnych modeli żałoby. W niniejszej pracy przeprowadzono analizę dotychczasowych sposobów wyznaczania normy przeżywania żałoby. Ponadto podkreślono znaczenie wybranych czynników indywidualnych (preferowanych stylów radzenia sobie ze stratą), społeczno‑kulturowych (społeczne pozbawienie żałoby praw do jej przeżywania) i sytuacyjnych (strata niejasna), które w szczególny sposób wpływają na przeżywanie śmierci bliskiej osoby. Współczesna wiedza o złożoności doświadczania żałoby w różnych grupach społecznych i odmiennych kontekstach poniesionej straty skłania do odpowiedniej modyfikacji tradycyjnych założeń na temat żałoby.

EN

A loss is a universal, common phenomenon which could not possibly be excluded. In psychological consultancy and psychotherapy, every day the people who are deprived of something or experience separation, are met. A special situation is a close person’s death, because it wholly affects the human being’s functioning (somatic, emotional, cognitive, social and spiritual spheres). Bereavement is a very complex process characterized by a large variety of feelings, their intensity and dynamics. Among many definitions of bereavement, predominant for many years now have been psychodynamic theories, attachment theories and models of bereavement phases and tasks. A universal model of working out the loss is determined, often divided into specific stages, where one has to lament, consciously confront the lack of the close person, break up the bonds with the lost person, and find the meaning of the loss incurred. The article presents a contemporary discussion on the determination of new criteria of recognizing a pathological bereavement. Presently, owing to the more and more methodologically complex research, the possibility to verify the traditional bereavement models is increasing. This study involved an analysis of existing methods of specifying the bereavement experiencing standards. Furthermore, the significance was emphasized of the selected individual factors (preferred styles of coping with the loss), sociocultural (social depriving the bereavement of the rights to undergo it) and situational (vague loss), which in a special way affect experiencing a close person’s death. The contemporary knowledge on the complexity of bereavement in various social groups and different contexts of incurred loss predisposes to an appropriate modification of traditional assumptions relating to bereavement.

Keywords

EN

bereavement; bereavement deprived of rights; modele żałoby; models of bereavement; pathological bereavement; żałoba; żałoba patologiczna; żałoba pozbawiona praw

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2012
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 62-66

Contributors

author

Urszula Bielecka

• Zakład Psychologii Ogólnej i Klinicznej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet w Białymstoku

References

• 1. Bonanno G.A., Kaltman S.: The varieties of 1. grief experience. Clin. Psychol. Rev. 2001; 21: 705‑734.
• 2. Shear K., Shair H.: Attachment, loss, and complicated grief. Dev. Psychobiol. 2005; 47: 253‑267.
• 3. Doyle D., Hanks G., Cherny N.I., Calman 3. K.: Oxford Textbook of Palliative Medicine. Oxford University Press, 2004: 1138‑1151.
• 4. Walter C.A., McCoyd J.L.M.: Grief and Loss Across the Lifespan: A Biopsychosocial Perspective. Springer Publishing Company, LLC, Nowy Jork 2009.
• 5. Freud Z.: Żałoba i melancholia. W: Walewska K., Pawlik J. (red.): Depresja. Ujęcie psychoanalityczne. PWN, Warszawa 1917/1992: 28‑42.
• 6. Lindemann E.: Symptomatology and management of acute grief. Am. J. Psychiatry 1994; 10: 141‑148.
• 7. Rando T.: The increasing prevalence of complicated mourning: the onslaught is just beginning. OMEGA 1992; 26: 43‑59.
• 8. Wortman C.B., Silver R.C.: The myths of coping with loss. J. Consult. Clin. Psychol. 1989; 57: 349‑357.
• 9. Burke C.T., Shrout P.E., Bolger N.: Individual differences in adjustment to spousal loss: A nonlinear mixed model analysis. Int. J. Behav. Dev. 2007; 31: 405‑425.
• 10. Wortman C.B., Boerner K.: Beyond the myths of coping with loss: prevailing assumptions versus scientific evidence. W: Friedman H.S., Silver R.C. (red.): Foundations of Health Psychology. Oxford University Press, New York 2007: 285‑324.
• 11. Coifman K.G., Bonanno G.A., Ray R.D., Gross J.J.: Does repressive coping promote resilience? Affective‑autonomic response discrepancy during bereavement. J. Pers. Soc. Psychol. 2007; 92: 745‑758.
• 12. Doughty E.A., Wissel A., Glorfield.: Current trends in grief counseling, 2011. Adres: http://counselingoutfitters.com/vistas/ vistas11/Artical_94.pdf; cytowany 14 stycznia 2012 r.
• 13. Breen L.J., O’Connor M.: The fundamental paradox in the grief literature: a critical reflection. OMEGA 2007; 55: 199‑218.
• 14. Bonanno G.A., Wortman C.B., Lehman D.R. i wsp.: Resilience to loss and chronic grief: a prospective study from preloss to 18‑months postloss. J. Pers. Soc. Psychol. 2002; 83: 1150‑1164.
• 15. Lund D.A., Utz R., Caserta M.S., de Vries B.: Humor, laughter, and happiness in the daily lives of recently bereaved spouses. OMEGA 2008/2009; 58: 87‑105.
• 16. Stroebe M.S., Schut H.: The dual process model of coping with bereavement: rationale and description. Death Studies 1999; 23: 197‑224.
• 17. Shut H.A., Stroebe M.S., Boelen P.A., Zijerveld A.M.: Continuing relationships with the deceased: disentangling bonds and grief. Death Stud. 2006; 30: 757‑766.
• 18. Klass D., Walter T.: Processes of grieving: how bonds are continued. W: Stroebe M.S., Hansson R.O., Stroebe W., Shut H. (red.): Handbook of Bereavement Research: Consequences, Coping and Care. APA, Washington, DC 2001: 431‑448.
• 19. Martin T., Doka K.J.: Men Don’t Cry, Women Do: Transcending Gender Stereotypes of Grief. Taylor & Francis, Philadelphia 2000.
• 20. Doughty E.A.: Investigating adaptive grieving styles: a Delphi study. Death Studies 2009; 33: 462‑480.
• 21. Stroebe M.S.: New directions in bereavement research: exploration of gender differences. Palliat. Med. 1998; 12: 5‑12.
• 22. Gilbert K.R.: “We’ve had the same loss, why don’t we have the same grief?” Loss and differential grief in families. Death Stud. 1996; 20: 269‑283.
• 23. Engel G.L.: Is grief a disease? Psychosom. Med. 1961; 22: 18‑22.
• 24. Kübler‑Ross E.: Rozmowy o śmierci i umieraniu. PAX, Warszawa 1979.
• 25. Zisook S., Shear K.: Grief and bereavement: what psychiatrists need to know. World Psychiatry 2009; 8: 67‑74.
• 26. Carnelley K.B., Wortman C.B., Bolger N., Burke C.T.: The time course of grief reactions to spousal loss: evidence from a national probability sample. J. Pers. Soc. Psychol. 2006; 91: 476‑492.
• 27. Attig T.: Disenfranchised grief revisited: discounting hope and love. OMEGA 2004; 49: 197‑215.
• 28. Boss P.: The trauma and complicated grief of ambiguous loss. Pastoral Psychol. 2010; 59: 137‑145.
• 29. Prigerson H.G., Horowitz M.J., Jacobs S.C. i wsp.: Prolonged grief disorder: psychometric validation of criteria proposed for DSM‑V and ICD‑11. PLoS Med. 2009; 6: e1000121.

• Document Type: article