Ocena wiedzy i postaw personelu medycznego Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. Prof. Orłowskiego w Warszawie wobec praw pacjenta

• Authors: Joanna Gotlib , Grażyna Dykowska , Zofia Sienkiewicz , Elżbieta Skanderowicz

Title variants

EN

Assessment of knowledge and attitudes towards patients' rights among healthcare professionals at Professor Witold Orłowski Independent Public

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

WSTĘP I CEL PRACY Respektowanie praw pacjenta przez personel medyczny jest podstawą prawidłowo funkcjonującej służby zdrowia. Celem pracy była analiza wiedzy i postaw personelu medycznego wobec praw przysługujących pacjentom. MATERIAŁ I METODY W badaniu uczestniczyło 100 lekarzy (40% specjalistów) i 100 pielęgniarek (30% z wykształceniem średnim, 25% z licencjackim). Średnia wieku: 40 lat (min. 24, maks. 64, SD: 9), średni staż pracy: 15 lat (min. 1, max. 44, SD: 10; mediana: 13). W pracy zastosowano takie metody, jak: sondaż diagnostyczny, dobrowolne, anonimowe badania ankietowe, samodzielnie skonstruowany kwestionariusz, 46 pytań. Analizę ilościową i jakościową przeprowadzono za pomocą programu Statsoft STATISTICA 10.0 oraz testu U Manna-Whitneya, p < 0,05. WYNIKI Swoją wiedzę na temat praw pacjenta bardzo dobrze oceniło 19% lekarzy i 7% pielęgniarek, zaś dobrze: 34% lekarzy i pielęgniarek (p < 0,011). Prawo do informacji, wglądu w dokumentację medyczną oraz prawo do świadczeń zdrowotnych znało 85% badanych (p = NS). Z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zapoznało się 78% badanych, 64% potwierdziło, że było świadkiem łamania praw pacjenta w miejscu pracy. WNIOSKI 1. Wiedza badanych na temat praw pacjenta była niewystarczająca, dlatego należy opracować i wdrożyć system szkoleń dla personelu medycznego w tym zakresie. 2. Rola personelu medycznego w przekazywaniu informacji o przysługujących pacjentom prawach jest znikoma, dlatego należy umożliwić personelowi nabywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji w tym zakresie. 3. Większość badanych była świadkami łamania praw pacjenta, dlatego należy monitorować respektowanie praw pacjenta przez personel medyczny i pociągać do odpowiedzialności zawodowej tych, którzy ich nie przestrzegają.

EN

BACKGROUND AND AIM OF STUDY The core of a well-organised healthcare system is respecting patients' rights by healthcare professionals. The study aimed to analyse the knowledge of and attitudes towards patients' rights among healthcare professionals. MATERIALS AND METHODS 100 physicians and 100 nurses were enrolled in the study. Specialist physicians constituted 40% of the total, nurses with a secondary school degree represented 30% of all the participants, and nurses with a Bachelor's degree accounted for 25% of the total. The mean age was 40 years old (min. 24, max. 64, SD: 9.390), and the mean length of service of the respondents was 15 years (min. 1, max. 44, SD: 10.569, median: 13). A diagnostic survey was conducted between November 2012 and January 2013 by means of a voluntary and anonymous questionnaire developed by the authors, consisting of 46 questions. Quantitative and qualitative analysis was performed with Statsoft STATISTICA 10.0, as well as the Mann-Whitney U test, p < 0.05. RESULTS As many as 34% of the physicians and nurses assessed their knowledge of patients' rights as good (p < 0.011). 19% of the physicians and 7% of the nurses assessed their knowledge as very good. 85% of the study partici-pants knew the right to information, right to access medical records, and right to health services (p = NS). 78% of the respondents were familiar with the Act on Patients' Rights and Ombudsman for Patients' Rights. 64% of the total confirmed that they had witnessed the infringement of patients' rights at their workplace. CONCLUSIONS 1. The knowledge of the study participants concerning patients' rights was insufficient. Therefore, a system of training for medical personnel in this field needs to be developed and introduced. 2. Healthcare professionals play a minor role in providing patients with information on their rights. Hence, medical personnel should have an opportunity to acquire knowledge, skills and competence in this area. 3. Due to the fact that a majority of the respondents witnessed the infringement of patients' rights, the observance of patients' rights by healthcare professionals needs to be monitored and those who infringe patients' rights should be held professionally responsible.

Keywords

EN

attitudes; knowledge; lekarze; nurses; patients' rights; physicians; pielęgniarki; postawy; prawa pacjenta; wiedza

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
• Journal: Annales Academiae Medicae Silesiensis
• Year: 2014
• Volume: 68
• Issue: 2
• Pages: 84–93

Contributors

author

Joanna Gotlib

• Zakład Dydaktyki i Efektów Kształcenia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Żwirki i Wigury 61 02-091 Warszawa tel. [phone] fax: [phone]

author

Grażyna Dykowska

• Zakład Zdrowia Publicznego

author

Zofia Sienkiewicz

• Zakład Pielęgniarstwa Społecznego Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

author

Elżbieta Skanderowicz

• Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Prof. Orłowskiego w Warszawie

References

• 1. Iwanowicz-Palus. Znajomość praw pacjenta. Zdr. Publ. 2004; 114: 350––355.
• 2. Tałaj A, Suchorzewska J. Postawy pielęgniarek i położnych wobec osób chorych i cierpiących w aspekcie obowiązujących norm prawnych i moralnych. Probl. Pielęg. 2007; 15: 32–33.
• 3. Olejniczak M, Michałowska M, Basińska K. Opinie studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego na temat przestrzegania praw pacjenta w czasie odbywania zajęć klinicznych. Ann. Acad. Med. Gedan. 2011; 41: 79–87.
• 4. Derczyński W. Wiedza o prawach pacjenta. Komunikat CBOS. Warszawa, 2001.
• 5. Wroński K. Znajomość praw pacjenta przez osoby chore leczone w Klinice Chirurgii Onkologicznej UM w Łodzi. Onkol. Pol. 2007; 10(2): 75–83.
• 6. Golinowska S, Kozierkiewicz A, Sowady Ch. Pożądane kierunki zmiany systemu ochrony zdrowia w Polsce. Między racjonowaniem i racjonalizacją. Centrum Analiz Społeczo-Ekonomicznych, Warszawa 2004.
• 7. Domżał-Otmianowska G. Wpływ zarządzania jakością w publicznej służbie zdrowia na poziom usług medycznych. Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach 2009; 82: 181–182.
• 8. Rudawska I. Jakość relacji pacjent–profesjonalista w sektorze usług medycznych. Problemy Jakości 2005; 3: 12–19.
• 9. Opolski K, Dykowska G, Możdżonek M. Zarządzanie przez jakość w usługach zdrowotnych. Teoria i praktyka. Wyd. 1, Warszawa 2003, ss. 28–31.
• 10. Radziewicz A. Jakość usług medycznych (prywatne czy publiczne). Problemy Jakości 2008; 3: 39–40.
• 11. Janus B. Dylematy etyczne w pracy pielęgniarki – model podejmowania decyzji. Biul. Inf. Okręg. Izba Pielęg. Położ. Pozn. 2005; 5: 11–16.
• 12. Rogala-Pawelczyk G. Kryzys etyki zawodowej. Mag. Pielęg. Położ. 2005, 12: 5–7.
• 13. Wdowiak L., Bronikowska-Kolasa A., Szwiec I., Szymańska J., Łukawiecki K. Prawa pacjenta w programach edukacyjnych uczelni medycznej. Zdr. Publ. 2004; 114: 405–411.
• 14. Budzyńska-Kapczuk A. Rola pielęgniarek w respektowaniu praw pacjenta. Zdr. Publ. 2002; 112: 485–488.
• 15. Olszewska U. Oczekiwania pacjentów wobec pielęgniarki. W: Pacjent–pielęgniarka. Red. I. Rżewska. PZWL, Warszawa 1981, s. 83.
• 16. Atras A, Marczewski K. Znaczenie świadomej zgody pacjenta na działania medyczne. Zdr. Publ. 2002; 112: 320–325.
• 17. Sobolewska K, Jacek A, Pietkiewicz A, Szpak A, Huzarska D. Wiedza studentów ostatniego roku studiów niektórych kierunków UM w Białymstoku o prawach pacjenta. Zdr. Publ. 2008; 118: 406–411.
• 18. Hajduk Ł, Binkowska-Bury M, Jacek A. Informowanie o prawach pacjenta przez personel medyczny. Prz. Med. Uniw. Rzesz. Inst. Leków 2011; 3: 348–358.
• 19. Jacek A, Ożóg K. Przestrzeganie praw pacjenta przez personel medyczny. Hygeia Public Heath 2012; 47: 264–271.
• 20. Warlond Er, Jonnalagadda R, Hariharan S, Moseley HLS. Knowledge, attitudes, and practice of medical students at the Cave Hill Campus in relation to ethics and law in healthcare. West Indian Med. J. 2006; 55: 42–47.
• 21. Satterwhite W.M., Satterwhite R.C, Enarson C.E. Medical students perceptions of unethical conduct at one medical school. Acad. Med. 1998; 73: 529–536.
• 22. Ruth E., John Cena J, G. Whilliams. Różnice w postawach etycznych pielęgniarek i studentów medycyny. Etyka Pielęgniarstwa 2003; 10: 149–164.

• Document Type: article