EN
Pneumothorax is defi ned as the presence of air in the pleural cavity. The incidence of
iatrogenic pneumothorax in the pediatric population is 0.3–0.48 in 1000 patients. A conventional
chest X-ray, in some cases supplemented with chest computed tomography, is
a typical imaging examination used to confi rm the diagnosis of pneumothorax. Within
the last years, the relevance of transthoracic lung ultrasound in the diagnostic process
of this disease entity has greatly increased. This is confi rmed by the opinion of a group
of experts in ultrasound lung imaging in patients in a life-threatening condition, who
strongly recommend a transthoracic ultrasound examination for the diagnosis of pneumothorax
in such patients. These data constituted the basis for initiating the prospective
studies on the application of this method in pneumothorax diagnosis in patients
of pediatric hematology and oncology wards. Aim: The aim of the study was to present
the possibility of using the transthoracic lung ultrasound in the diagnostic process
of pneumothorax in pediatric patients, with particular attention paid to its iatrogenic
form. The article discusses sonographic criteria for pneumothorax diagnosis in pediatric
patients, including the sensitivity and specifi city of the method, in relation to conventional
chest X-ray. Material and methods: The prospective studies included a group
of patients treated in the Clinic of Pediatrics, Pediatric Hematology, Oncology and
Endocrinology of the Academic Clinical Centre (Medical University of Gdańsk, Poland)
in whom a central venous catheter was placed in the subclavian veins. The studies lasted
for one year – from 1 July 2011 to 30 June 2012. The examined group comprised 63
patients – 25 girls (39.7%) and 38 boys (60.3%) aged from 1 to 17. The analysis included
the results of 115 ultrasound examinations conducted in this group. Results: In the
examined group with suspected or diagnosed neoplasm, iatrogenic pneumothorax was
identifi ed in 4 out of 63 patients (6.3%). In all cases, it was a consequence of procedures
connected with the introduction of a central catheter. In the examined material, the
sensitivity, specifi city and predictive values (positive and negative) of the transthoracic
lung ultrasound equaled 100%. Conclusions: The transthoracic ultrasound examination
is a highly effective method in diagnosing iatrogenic pneumothorax in pediatric patients.
However, to confi rm this conclusion, multicenter studies, among considerably larger
populations, are necessary.
PL
Odma jamy opłucnej definiowana jest jako obecność powietrza w jamie opłucnej.
W populacji pediatrycznej jatrogenna odma jamy opłucnej rozpoznawana jest z częstością
0,3–0,48 na 1000 pacjentów. Konwencjonalne badanie radiologiczne klatki piersiowej,
w szczególnych przypadkach uzupełnione o tomografię komputerową klatki piersiowej,
to klasyczne badanie obrazowe, za którego pomocą potwierdza się rozpoznanie
odmy jamy opłucnej. W ostatnich latach wzrosło znaczenie przezklatkowego badania
ultrasonograficznego płuc w diagnostyce odmy jamy opłucnej. Potwierdza to stanowisko
grupy ekspertów z zakresu diagnostyki ultrasonograficznej płuc w stanach zagrożenia
życia, którzy mocno rekomendują przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc do
rozpoznawania odmy jamy opłucnej w wymienionych wyżej grupach chorych. Dane te
stanowiły podstawę podjęcia prospektywnych badań nad możliwością wykorzystania tej
metody w diagnostyce odmy jamy opłucnej w grupie pacjentów oddziałów hematologii
i onkologii dziecięcej. Cel pracy: Celem pracy było przedstawienie możliwości wykorzystania
przezklatkowego badania ultrasonograficznego płuc w diagnostyce odmy jamy
opłucnej u dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem jatrogennej odmy jamy opłucnej.
Omówiono ultrasonograficzne kryteria diagnostyczne odmy jamy opłucnej u pacjentów
pediatrycznych, z uwzględnieniem czułości i swoistości metody w porównaniu z klasycznym
badaniem radiologicznym klatki piersiowej. Materiał i metody: Prospektywnymi
badaniami objęto grupę pacjentów leczonych w Klinice Pediatrii, Hematologii, Onkologii
i Endokrynologii Dziecięcej UCK, u których wykonano zabieg założenia centralnego
dostępu żylnego do naczyń podobojczykowych. Badania były prowadzone przez okres
jednego roku – od 1 lipca 2011 do 30 czerwca 2012 roku. Oceniono grupę 63 dzieci –
25 dziewczynek (39,7%) i 38 chłopców (60,3%), w wieku od 1 roku do 17 lat. Analizie
poddano wyniki 115 badań ultrasonograficznych wykonanych w tej grupie pacjentów.
Wyniki: W analizowanej grupie pacjentów z rozpoznaniem lub podejrzeniem choroby
nowotworowej jatrogenną odmę jamy opłucnej rozpoznano u 4 spośród 63 pacjentów
(6,3%). We wszystkich przypadkach była ona konsekwencją procedur związanych z zakładaniem
cewnika centralnego. W przebadanym materiale czułość, specyficzność oraz wartości
predykcyjne (dodatnia i ujemna) dla przezklatkowego badania ultrasonograficznego
płuc wyniosły 100%. Wnioski: Przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc jest bardzo
skuteczną metodą w diagnostyce jatrogennej odmy jamy opłucnej u dzieci. W celu
potwierdzenia tej koncepcji konieczne są jednak wieloośrodkowe badania na znacznie
większej grupie przypadków.