Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część II. Proces diagnozy i diagnoza różnicowa

• Authors: Monika Szaniawska

Title variants

EN

Difficult diagnosis – the dilemma of reliable evaluation of ADHD in adult patients. Part II. Process of diagnosis and differential diagnosis

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

There is no doubt that the diagnosis of ADHD in adult patients is a difficult process and should be made by a versatile and reliable clinician. In evaluation the clinician should consider various aspects from the patient’s history, assess her/his present functioning, extent of the functioning deficiency in adult life, and exclude all other alternatives which could account for attention deficits, hyperactivity and impulsivity. In an adult person, ADHD may be diagnosed in a patient who has suffered from this disorder from childhood. It is hardly probable that the person who presently meets the diagnostic criteria of ADHD but had not experienced a deterioration in functioning by graduation from high school will be diagnosed with this disorder. When diagnosing ADHD in adults we have to find evidence of poor or inadequate adaptation which may result in: loss of a job, long-lasting difficulties with finishing the higher studies, academic achievements far below intellectual capabilities, difficulties in marriage or in maintaining close relations with other people. A very important activity, unfortunately often passed over, in ADHD diagnosis in adults, is systematic checking whether or not the occurring difficulties are actually induced by other mental disorders or somatic diseases. It should be checked whether or not the patient’s symptoms occur in the course of bipolar affective disorder, substance use disorder or personality disorders, especially the borderline personality. The last important step in the diagnostic process is finding out if there are no other disorders, apart from ADHD. Noteworthily, many disorders which should be considered in the differential diagnosis may occur not instead of ADHD, but concurrently.

PL

Nie ma wątpliwości, że diagnoza ADHD u pacjentów dorosłych jest procesem trudnym i powinna być stawiana przez wszechstronnego i rzetelnego klinicystę. W ocenie powinien on wziąć pod uwagę różne aspekty z historii pacjenta, ocenić jego obecne funkcjonowanie, stopień upośledzenia funkcjonowania w dorosłym życiu oraz wykluczyć wszelkie inne alternatywy, które mogłyby tłumaczyć zaburzenia koncentracji uwagi, nadruchliwość i impulsywność. Aby można było zdiagnozować ADHD u osoby dorosłej, pacjent musi cierpieć na to zaburzenie od dzieciństwa. Jest mało prawdopodobne, że osoba, która obecnie spełnia kryteria diagnostyczne ADHD, ale która do czasu ukończenia szkoły średniej nie doświadczyła pogorszenia funkcjonowania, będzie miała to rozpoznanie. Diagnozując ADHD u dorosłych, musimy znaleźć dowody na słabe lub nieadekwatne przystosowanie, którego skutkami mogą być: utrata pracy, wieloletnie trudności z ukończeniem studiów, osiągnięcia akademickie znacznie poniżej możliwości intelektualnych, trudności w małżeństwie lub w utrzymaniu bliższych relacji z ludźmi. Bardzo ważną czynnością w procesie diagnostycznym ADHD u dorosłych, niestety często pomijaną, jest systematyczne sprawdzanie, czy występujące trudności nie są w istocie wywoływane przez inne zaburzenia psychiczne lub choroby somatyczne. Należy zbadać, czy objawy pacjenta nie występują w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, SUD czy zaburzeń osobowości, zwłaszcza osobowości borderline. Ostatnim ważnym krokiem w procesie diagnostycznym jest zbadanie, czy oprócz ADHD występują także inne zaburzenia. Warto zauważyć, że wiele zaburzeń, które należy uwzględnić w diagnozie różnicowej, może występować nie zamiast ADHD, ale równolegle z nim.

Keywords

EN

ADHD diagnosis in adults; ADHD in adults; ADHD u dorosłych; comorbidity; diagnostic procedure; diagnoza ADHD u dorosłych; diagnoza różnicowa; differential diagnosis; procedura diagnostyczna; współwystępowanie zaburzeń

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2010
• Volume: 10
• Issue: 3
• Pages: 211-217

Contributors

author

Monika Szaniawska

• II Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny

References

• 1. Murphy K.R., Gordon M.: Assessment of adult with ADHD. W: Barkley R.A. (red.): Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. A handbook for Diagnosis and Treatment. Guilford Press, New York, London 2009.
• 2. Barkley R.A., Biederman J.: Toward a broader definition of the age-of-onset criterion for attention-deficit hyperactivity disorder. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 1997; 9: 1204-1210.
• 3. Barkley R.A., Murphy K.R., Fischer M.: ADHD in Adults. What the Science Says. Guilford Press, New York 2008.
• 4. Wciórka J.: Kryteria diagnostyczne według DSM-IV-TR. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.
• 5. Barkley R.A.: Attention deficit hyperactivity disorder in adults. The latest assessment and treatment strategies. Jones and Bartlett Publishers, Sudbury, Massachusetts 2009.
• 6. Bilkey T: Assessing and diagnosing ADHD in adults: Practical tools and tips. Canadian Journal of Psychiatry 2008: 5-10.
• 7. Ramsay R.J., Rostain A.L.: Cognitive-Behavioral Therapy for Adult ADHD. An Integrative Psychosocial and Medical Approach. Routledge Taylor & Francis Group, New York, London 2008.
• 8. Wilens T.E.: Attention-deficit/hyperactivity disorder and the substance use disorders: The nature of the relationship, subtypes at risk, and treatment issues. Psychiatric Clinics of North America 2004; 2: 283-301.
• 9. Young S., Bramham J.: ADHD in Adults. A Psychological Guide to Practice. John Wiley & Sons, 2006.
• 10. Biederman J., Newcorn J., Sprich S.: Comorbidity of attention deficit hyperactivity disorder with conduct, depressive, anxiety, and other disorders. Am. J. Psychiatry 1991; 5: 564-577.
• 11. Biederman J., Mick E., Faraone S.V/ i wsp.: Influence of gender on attention deficit hyperactivity disorder in children referred to a psychiatric clinic. Am. J. Psychiatry 2002; 1: 21-27.
• 12. Barkley R.A.: Attention-Deficit Hyperactivity Disorder: A Handbook for Diagnosis and Treatment. Guilford Press, New York, London 2006.
• 13. Barkley R.A.: Attention-Deficit Hyperactivity Disorder: A Handbook for Diagnosis and Treatment. Wyd. 2, Guilford Press, New York, London 1998.
• 14. Wasserstein J.: Diagnostic Issues for Adolescents and Adult with ADHD. Wiley Inter Science (www.interscience.wiley. com) 2005; 61: 535-547.
• 15. Waisler R.H., Goodman D.W: Ocena i rozpoznawanie ADHD u dorosłych: wyzwania kliniczne i możliwości poprawy opieki nad chorymi. Psychiatria po Dyplomie 2009; 6.
• 16. ICD-10. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków, Warszawa 2000.
• 17. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. American Psychiatric Association, Washington 2000.
• 18. Adler L.A., Kessler R.C., Spencer T.: The Adult ADHD SelfReport Scale (ASRS-v.1.1). Symptom Checklist. World Health Organization, Geneva, Switzerland 2003.
• 19. Goodman D.W.: ADHD u dorosłych: aktualizacja dla klinicystów dotycząca rozpoznania i oceny. Psychiatria po Dyplomie 2010; 7: 71-82.
• 20. Katragadda S., Schubiner H.: ADHD in children, adolescents and adults. Prim. Care Clin. Office Pract. 2007; 34: 317-341.

• Document Type: article