Zmiana nasilenia objawów pozytywnych, negatywnych oraz psychopatologii ogólnej (PANSS) u chorych na schizofrenię po 6 tygodniach augmentacji terapii lekami przeciwpsychotycznymi – glicyną lub donepezilem

• Authors: Jolanta Rabe-Jabłońska , Dominik Strzelecki

Title variants

EN

Change of severity of positive, negative symptoms and general psychopathology (PANSS) in schizophrenics after 6 weeks augmentation of antipsychotics therapy with glicyne or donepezil

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W etiopatogenezie schizofrenii kluczową rolę odgrywa układ dopaminergiczny, ale swój udział mają także układ serotoninergiczny i glutaminianergiczny oraz neurony cholinergiczne. Donepezil jest mieszanym inhibitorem acetylocholinesterazy selektywnie hamującym raczej acetylocholinesterazę. Przegląd badań, w których do augmentacji leczenia przeciwpsychotycznego stosowano donepezil, nie dostarcza jasnych informacji na temat efektów takiego postępowania w zakresie zmiany punktacji w podskalach PANSS. Zgodnie z założeniami hipoglutaminianergicznej hipotezy schizofrenii stymulowano transmisję w obrębie tego układu. Do jego pobudzenia poprzez receptor NMDA stosowano m.in. glicynę – aminokwas o najprostszej budowie i szerokim rozpowszechnieniu, podstawowy przekaźnik neuronów glicynergicznych, zaliczany do klasy I neurotransmiterów, pełniący ponadto funkcję koagonisty i modulatora, m.in. w obrębie układu glutaminianergicznego. W 2005 r. ukazała się metaanaliza badań, z której wynika, że glicyna i D-seryna istotnie zmniejszają nasilenie objawów negatywnych. Celem badania było ustalenie, czy dołączenie przez okres 6 tygodni glicyny lub donepezilu do dotychczasowego leczenia przeciwpsychotycznego w sposób istotny statystycznie wpływa na zmianę nasilenia objawów pozytywnych, negatywnych, ogólnej psychopatologii u pacjentów w stabilnym okresie choroby. Badaniu poddano grupę 62 osób w wieku 18-55 lat, chorych na schizofrenię paranoidalną (DSM-IV), w stanie psychicznym ustabilizowanym od co najmniej pół roku, bez zmiany w tym czasie rodzaju i dawki leku przeciwpsychotycznego. Zastosowano następujące metody: 1) potwierdzenie stabilizacji stanu psychicznego oraz stałej farmakoterapii przez wymagany okres na podstawie analizy dokumentacji medycznej, wywiadu i oceny aktualnego stanu; 2) augmentacja dotychczasowego leczenia przeciwpsychotycznego przez dodanie donepezilu lub glicyny oraz 3) ocena nasilenia objawów negatywnych, pozytywnych i psychopatologii ogólnej (PANSS) przed i po 6 tygodniach augmentacji donepezilem lub glicyną i występowania objawów niepożądanych. Wyniki: Istotne statystycznie różnice uzyskano po 6 tygodniach w grupie leczonych lekami przeciwpsychotycznymi oraz glicyną (przede wszystkim w zakresie objawów negatywnych i psychopatologii ogólnej, mniejsze w zakresie objawów pozytywnych), natomiast w grupie leczonej dodatkowo donepezilem nie stwierdzono takich różnic.

EN

In aetiopathogenesis of schizophrenia the key role is played by dopaminergic, but also serotoninergic, glutamatergic systems as well as cholinergic neurons. Donepezil is a mixed inhibitor of acetylcholinesterase, selectively inhibiting acetylcholinesterase. A review of the studies, in which donepezil was used for augmentation of antipsychotic treatment does not provide explicit information on the effects of such procedures within a change of scores on PANSS. Pursuant to the assumptions of hypoglutamatergic hypothesis of schizophrenia, the transmission was stimulated within this system. To its stimulation through NMDA receptor among others glycine was used, i.e. prevalent amino acid of the simplest structure, the basic transmitter of glycinergic neurons counted among class I – neurotransmitters, additionally functioning as a coagonist and modulator, also within the glutamatergic system. In 2005 a meta-analysis of studies appeared, from which it results that glycine and D-serine significantly decrease the severity of negative symptoms. The study was aimed at establishing whether or not adjunctive glycine or donepezil applied for 6 weeks with antipsychotic treatment statistically significantly affect a change in the severity of positive symptoms, negative symptoms, general psychopathology in patients at a stable period of the disease. Subjected to the study was a group of 62 patients aged 18-55 years, suffering from paranoidal schizophrenia (DSM-IV) at the mental condition stabilised for at least half a year, without a change in the type and dose of antipsychotic drug at that time. The following methods were used: 1) confirmation of stabilisation of the mental condition and stable pharmacotherapy for the required period according to analysis of medical documentation, interview and evaluation of the current status; 2) augmentation of the hitherto applied antipsychotic treatment by adding donepezil or glycine and 3) evaluation of the severity of negative symptoms, positive symptoms and general psychopathology (PANSS) before and after 6 week augmentation by donepezil or glycine and occurrence of adverse symptoms. Results: Statistically significant differences were obtained after 6 weeks in a group treated with antipsychotic drugs and glycine (primarily within negative symptoms and general psychopathology, less within positive symptoms), whereas in the group additionally treated with donepezil no such differences were found.

Keywords

EN

antipsychotics therapy; augmentacja; augmentation; donepezil; glicyna; glycine; leczenie przeciwpsychotyczne; schizofrenia; schizophrenia

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2005
• Volume: 5
• Issue: 4
• Pages: 178-189

Contributors

author

Jolanta Rabe-Jabłońska

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychiatrii Młodzieżowej UM w Łodzi, Centralny Szpital Kliniczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

author

Dominik Strzelecki

• Rezydent w Centralnym Szpitalu Klinicznym UM w Łodzi. Kierownik: lek. med. Wojciech Bieńkiewicz

References

• 1. Carlsson A., Waters N., Holm-Waters S. i wsp.: Interactions between monoamines, glutamate, and GABA in schizophrenia: new evidence. Ann. Rev. Pharmacol. Toxicol. 2001; 41: 237-260.
• 2. Davis K.L., Kahn R.S., Ko G., Davidson M.: Dopamine in schizophrenia: a review and reconceptualization. Am. J. Psychiatry 1991; 148: 1474-1486.
• 3. Haroutunian V, Davidson M., Kanof P.D. i wsp.: Cortical cholinergic markers in schizophrenia. Schizophr. Res. 1994; 12: 137-144.
• 4. Powchik P, Davidson M., Haroutunian V i wsp.: Post mortem studies in schizophrenia. Schizophr. Bull. 1998; 24: 325-341.
• 5. Sarter M., Bruno J.P.: Cognitive functions of cortical acetylcholine: toward a unifying hypothesis. Brain Res. Brain Res. Rev. 1997; 23: 28-46.
• 6. Crook J.M., Tomaskovic-Crook E., Copolov D.L., Dean B.: Decreased muscarinic receptor binding in subjects with schizophrenia: a study of the human hippocampal formation. Biol. Psychiatry 2000; 48: 381-388.
• 7. Levey A.I., Edmunds S.M., Koliatsos V i wsp.: Expression of m1-m4 muscarinic acetylcholine receptor proteins in rat hippocampus and regulation by cholinergic innervation. J. Neurosci. 1995; 15: 4077-4092.
• 8. McAlonan G.M., Dawson G.R., Wilkinson L.O. i wsp.: The effects of AMPA-induced lesions of the medial septum and vertical limb nucleus of the diagonal band of Broca on spatial delayed non-matching to sample and spatial learning in the water maze. Eur. J. Neurosci. 1995; 7: 1034-1049.
• 9. Aigner T.G., Mishkin M.: The effects of physostigmine and scopolamine on recognition memory in monkeys. Behav. Neural. Biol. 1986; 45: 81-87.
• 10. Blozovski D., Cudennec A., Garrigou D.: Deficits in passive-avoidance learning following atropine in the developing rat. Psychopharmacology 1977; 54: 1391343.
• 11. Drachman D.A.: Memory and cognitive function in man: does the cholinergic system have a specific role? Neurology 1977; 27: 783-790.
• 12. Nielsen J.A., Mena E.E., Williams I.H. i wsp.: Correlation of brain levels of 9-amino-1,2,3,4-tetrahydroacridine (THA) with neurochemical and behavioral changes. Eur. J. Pharmacol. 1989; 173: 53-64.
• 13. Rupniak N.M., Tye S.J., Field M.J.: Enhanced performance of spatial and visual recognition memory tasks by the selective acetylcholinesterase inhibitor E2020 in rhesus monkeys. Psychopharmacology 1997: 131: 406-410.
• 14. Wanibuchi F., Nishida T., Yamashita H. i wsp.: Characterization of a novel muscarinic receptor agonist, YM796: comparison with cholinesterase inhibitors in in vivo pharmacological studies. Eur. J. Pharmacol. 1994; 265: 151-158.
• 15. Callahan M.J., Kinsora J.J., Harbaugh R.E. i wsp.: Continuous ICV infusion of scopolamine impairs sustained attention of rhesus monkeys. Neurobiol. Aging 1993; 14: 147-151.
• 16. Muir J.L., Dunnett S.B., Robbins T.W., Everitt B.J.: Attentional functions of the forebrain cholinergic systems: effects of intraventricular hemicholinium. physostigmine, basal forebrain lesions and intracortical grafts on a multiple-choice serial reaction time task. Exp. Brain Res. 1992; 89: 611-622.
• 17. Risch S.C., McGurk S., Horner M.D. i wsp.: A double-blind placebo-controlled case study of the use of donepezil to improve cognition in a schizoaffective disorder patient: functional MRI correlates. Neurocase 2001; 7: 105-110.
• 18. Adler L.E., Olincy A., Waldo M. i wsp.: Schizophrenia, sensory gating, and nicotinic receptors. Schizophr. Bull. 1998; 24: 189-202.
• 19. Klein C., Andresen B.: On the influence of smoking upon smooth pursuit eye movements of schizophrenics and normal controls. J. Psychophysiol. 1991; 5: 361-369.
• 20. Freedman R., Hall M., Adler L.E., Leonard S.: Evidence in post mortem brain tissue for decreased numbers of hippocampal nicotinic receptors in schizophrenia. Biol. Psychiatry 1995; 38: 22-33.
• 21. Leonard S., Adams C., Breese C.R. i wsp.: Nicotinic receptor function in schizophrenia. Schizophr. Bull. 1996; 22: 431-445.
• 22. Luntz-Leybman V, Bickford PC., Freedman R.: Cholinergic gating of response to auditory stimuli in rat hippocampus. Brain Res. 1992; 587: 130-136.
• 23. Adler L.E., Hoffer L.D., Wiser A., Freedman R.: Normalization of auditory physiology by cigarette smoking in schizophrenic patients. Am. J. Psychiatry 1993; 150: 1856-1861.
• 24. MacEwan G.W, Ehmann T.S., Khanbhai I., Wrixon C.: Donepezil in schizophrenia - is it helpful? An experimental design case study. Acta Psychiatr. Scand. 200; 104: 469-472.
• 25. Friedman J.I., Temporini H., Davis K.L.: Pharmacologic strategies for augmenting cognitive performance in schizophrenia. Biol. Psychiatry 1999; 45: 1-16.
• 26. Friedman J.I., Adler D.N., Howanitz E. i wsp.: A double-blind placebo controlled trial of donepezil adjunctive treatment to risperidone for the cognitive impairment of schizophrenia. Biol. Psychiatry 2002; 51: 349-357.
• 27. Mayer M.L., Westbrook G.L.: The physiology of excitatory aminoacids in the vertebrate central nervous system. Prog. Neurobiol. 1987; 28: 197-276.

• Document Type: article