Drgawki indukowane klozapiną

• Authors: Edyta Zwyrtek , Joanna Rymaszewska

Title variants

EN

Clozapine-induced seizures

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Clozapine remains one of the leading antipsychotic medications to date. It is a first-line drug in treatment-resistant schizophrenia, tardive dyskinesia in patients previously receiving other antipsychotics as well as in patients with aggressive behaviour. Furthermore, clozapine therapy significantly reduces suicidal behaviour and improves the quality of life. Clozapine-related adverse effects include, among other things, agranulocytosis and granulocytopenia, seizures, myocarditis, metabolic syndrome, sialorrhea, sedation. Despite the numerous adverse effects, the mortality among clozapine-treated patients is lower compared to the overall schizophrenic population. Clozapine lowers the seizure threshold and induces seizures. The risk of seizures is dose-dependent and is approximately 4.4%. Tonic-clonic seizures are most commonly reported, followed by myoclonus and atonic seizures. Difficulty in speaking, myoclonus and falls during atonic seizures may be signs of approaching tonic-clonic seizures. Although the monitoring of clozapine serum levels and electroencephalography were shown to be an effective aid in the therapy, they failed to show efficacy in assessing the risk of seizures. In the case of combination therapy, potential interactions between clozapine and a number of other drugs should be considered. When a first seizure occurs, it is recommended that the dosage of clozapine be reduced. If a second seizure occurs, an anticonvulsant drug should be initiated. Valproic acid and lamotrigine are first-line anticonvulsants for clozapine-induced seizures. It is worth noting that there is no metabolic interaction between lamotrigine and clozapine and that lamotrigine potentiates the antipsychotic effects of clozapine. Gradual increasing and decreasing clozapine doses is recommended for the prevention of seizures.

PL

Klozapina pozostaje jednym z najskuteczniejszych leków stosowanych w psychiatrii. Jest lekiem pierwszego rzutu w schizofrenii lekoopornej oraz w przypadku późnych dyskinez u pacjentów uprzednio leczonych innymi lekami przeciwpsychotycznymi i uciążliwych zachowań agresywnych. Dodatkowo wyraźnie redukuje ryzyko zachowań samobójczych i poprawia jakość życia. Wśród działań niepożądanych klozapiny wymienia się m.in. agranulocytozę i granulocytopenię, drgawki, zapalenie mięśnia sercowego, zespół metaboliczny, ślinotok, sedację. Pomimo licznych działań niepożądanych śmiertelność wśród osób leczonych klozapiną jest niższa niż wśród ogółu pacjentów chorujących na schizofrenię. Klozapina obniża próg drgawkowy oraz indukuje drgawki. Ryzyko ich wystąpienia zależy od dawki leku i wynosi około 4,4%. Najczęściej opisywane są drgawki toniczno-kloniczne, następnie mioklonie i napady atoniczne. Trudności w mówieniu, mioklonie, upadki w przebiegu napadów atonicznych mogą być zwiastunami drgawek toniczno- -klonicznych. Monitorowanie poziomu klozapiny w surowicy i elektroencefalografia, chociaż pomocne w prowadzeniu terapii, nie wykazały skuteczności w ocenie ryzyka wystąpienia drgawek. W przypadku politerapii warto zwrócić uwagę na możliwość interakcji klozapiny z licznymi lekami. Po pierwszym napadzie drgawek rekomenduje się zmniejszenie dawki klozapiny, a w razie wystąpienia kolejnych napadów – wprowadzenie leku przeciwdrgawkowego. Lekami pierwszego rzutu w leczeniu drgawek indukowanych klozapiną są kwas walproinowy i lamotrygina. Warto zauważyć, że lamotrygina nie wchodzi w interakcje z metabolizmem klozapiny oraz potencjalizuje jej działanie przeciwpsychotyczne. Z myślą o profilaktyce napadów drgawkowych zaleca się stopniowe zwiększanie i stopniową redukcję dawek klozapiny.

Keywords

EN

adverse effects; clozapine; drgawki; działania niepożądane; klozapina; seizures

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2015
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 66-70

Contributors

author

Edyta Zwyrtek

• Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

author

Joanna Rymaszewska

• Zakład Psychiatrii Konsultacyjnej i Badań Neurobiologicznych, Katedra Psychiatrii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

References

• Asenjo Lobos C, Komossa K, Rummel-Kluge C et al.: Clozapine versus other atypical antipsychotics for schizophrenia. Cochrane Database Syst Rev 2010; (11): CD006633.
• Bender S, Linka T, Wolstein J et al.: Safety and efficacy of combined clozapine-lithium pharmacotherapy. Int J Neuropsychopharmacol 2004; 7: 59–63.
• Bishara D, Taylor D: Adverse effects of clozapine in older patients: epidemiology, prevention and management. Drugs Aging 2014; 31: 11–20.
• Centorrino F, Price BH, Tuttle M et al.: EEG abnormalities during treatment with typical and atypical antipsychotics. Am J Psychiatry 2002; 159: 109–115.
• Devinsky O, Pacia SV: Seizures during clozapine therapy. J Clin Psychiatry 1994; 55 Suppl B: 153–156.
• Fink M: EEG changes with antipsychotic drugs. Am J Psychiatry 2002; 159: 1439.
• Godlewska BR: Objawy niepożądane związane ze stosowaniem atypowych leków przeciwpsychotycznych. Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej 2006; 3: 137–147.
• Goyal N, Praharaj SK, Desarkar P et al.: Electroencephalographic abnormalities in clozapine-treated patients: a cross-sectional study. Psychiatry Investig 2011; 8: 372–376.
• Grochowski M: Gdy klozapina nie wystarcza. Postępy Psychiatrii i Neurologii 2005; 14: 343–352.
• Grover S, Hazari N, Kate N: Combined use of clozapine and ECT: a review. Acta Neuropsychiatr 2015; 27: 131–142.
• Herceg M, Muzinić L, Jukić V: Can we prevent blood dyscrasia (leucopenia, thrombocytopenia) and epileptic seizures induced by clozapine. Psychiatr Danub 2010; 22; 85–89.
• Ifteni P, Nielsen J, Burtea V et al.: Effectiveness and safety of rapid clozapine titration in schizophrenia. Acta Psychiatr Scand 2014; 130: 25–29.
• Kikuchi YS, Sato W, Ataka K et al.: Clozapine-induced seizures, electroencephalography abnormalities, and clinical responses in Japanese patients with schizophrenia. Neuropsychiatr Dis Treat 2014; 10: 1973–1978.
• Kumlien E, Lundberg PO: Seizure risk associated with neuroactive drugs: data from the WHO adverse drug reactions database. Seizure 2010; 19: 69–73.
• Lally J, MacCabe JH: Antipsychotic medication in schizophrenia: a review. Br Med Bull 2015; 114: 169–179.
• Lertxundi U, Hernandez R, Medrano J et al.: Antipsychotics and seizures: higher risk with atypicals? Seizure 2013; 22: 141–143.
• Łoza B: Zakres działań klinicznych klozapiny. Psychiatria 2005; 2: 33–39.
• Meder J, Tyszkowska M, Jarema M et al.: Leki przeciwpsychotyczne w praktyce lekarza psychiatry. Leczenie pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii lekoopornej. Psychiatr Pol 2008; 42: 859–873.
• Meltzer HY: Clozapine: balancing safety with superior antipsychotic efficacy. Clin Schizophr Relat Psychoses 2012; 6: 134–144.
• Muzyk A, Gala G, Kahn DA: Use of lamotrigine in a patient with a clozapine-related seizure. J Psychiatr Pract 2010; 16: 125–128.
• Pacia SV, Devinsky O: Clozapine-related seizures: experience with 5,629 patients. Neurology 1994; 44: 2247–2249.
• Park S, Lee MK: Successful electroconvulsive therapy and improvement of negative symptoms in refractory schizophrenia with clozapine-induced seizures: a case report. Psychiatr Danub 2014; 26: 360–362.
• Rzewuska M: Działania niepożądane leków przeciwpsychotycznych II generacji. Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2001; 3: 233–248.
• Schneider C, Corrigall R, Hayes D et al.: Systematic review of the efficacy and tolerability of clozapine in the treatment of youth with early onset schizophrenia. Eur Psychiatry 2014; 29: 1–10.
• Tiihonen J, Wahlbeck K, Kiviniemi V: The efficacy of lamotrigine in clozapine-resistant schizophrenia: a systematic review and metaanalysis. Schizophr Res 2009; 109: 10–14.
• Varma S, Bishara D, Besag FM et al.: Clozapine-related EEG changes and seizures: dose and plasma-level relationships. Ther Adv Psychopharmacol 2011; 1: 47–66.
• Werner FM, Coveñas R: Safety of antipsychotic drugs: focus on therapeutic and adverse effects. Expert Opin Drug Saf 2014; 13: 1031–1042.
• Wong J, Delva N: Clozapine-induced seizures: recognition and treatment. Can J Psychiatry 2007; 52: 457–463.

• Document Type: review