Koncepcja pomiaru i taksonomii zaburzeń behawioralnych i emocjonalnych Thomasa Achenbacha oraz ważne dla niej dane fenotypowe i genetyczne

• Authors: Ewa Zasępa , Tomasz Wolańczyk

Title variants

EN

The Thomas Achenbach paradigm of the assessment and the taxonomy of behavioural and emotional disorders and phenotypic and genotypic findings important for this

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule omówiona została koncepcja Thomasa Achenbacha dotycząca pomiaru i taksonomii zaburzeń behawioralnych oraz emocjonalnych. Nosi ona nazwę Systemu Pomiaru Opartego na Empirii. Inaczej podejście to nazywane jest też „z dołu do góry”. Zgodnie z nim kryteria diagnostyczne poszczególnych kategorii chorób i zaburzeń psychicznych wyprowadza się w oparciu o badanie dużych prób reprezentatywnych dla danej populacji. Powstałe w ten sposób nozologie służą do identyfikacji nowych przypadków. Podejście to jest inne niż paradygmat DSM, który określany jest „z góry do dołu”. Mierzone zgodnie z paradygmatem „z dołu do góry” zachowania problemowe można przedstawić na następujących poziomach: poziom pierwszy to specyficzne rodzaje problemów reprezentowane przez poszczególne itemy, poziom drugi – wyodrębnionych 8 skal zachowań problemowych (Lęk/Depresja, Wycofywanie się, Skargi Somatyczne, Zaburzenia Myślenia, Zaburzenia Uwagi, Zachowania Agresywne, Łamanie Norm, Natręctwa), poziom trzeci – 2 grupy zachowań problemowych: Zachowania Internalizacyjne i Zachowania Eksternalizacyjne, poziom czwarty – ogólny poziom zachowań problemowych, będący sumą wszystkich przeżywanych problemów. W artykule zostały przedstawione również wyniki badań, które potwierdzają koncepcję Achenbacha, to znaczy omówiono fenotypowe i genetyczne dane ważne dla tej koncepcji. Dane fenotypowe wskazują na to, że wyróżnione skale zachowań problemowych stanowią rzeczywiście odrębne syndromy, z kolei dane drugiego rodzaju – że syndromy te w dużym stopniu są uwarunkowane genetycznie. Mniejszy wpływ na ich rozwój ma środowisko wspólne bądź specyficzne.

EN

The Thomas Achenbach’s conception of assessment and taxonomy of behavioural and emotional disorders is presented in this article. This conception is called the Achenbach System of Empirically Based Assessment (ASEBA). This approach is called in other words the “bottom-up”. Empirically based paradigm assumes collection data from large population samples of individuals as a basis for constructing diagnostic criteria of specific mental illness and disorders. The classifications originated in this way serve to identify new cases. This approach is different from the DSM paradigm, which is called “top-down”. The data, which are measured in conformity with the “bottom-up” paradigm, may be presented on the following levels: specific kinds of problems at level one, eight scales of problem behaviour (Anxious/ Depressed, Withdrawn, Somatic Complaints, Thought Problems, Attention Problems, Aggressive Behaviour, Rule Breaking Behaviour, Intrusive) at level two, two broad band scales – Internalising and Externalising problems – at level three and the total of all Behaviour Problems at level four. The aim of this paper is presenting the phenotypic and genotypic findings which are important for the “bottom-up” paradigm. The phenotypic findings indicate that distinguished eight scales of problem behaviour form really the separate syndromes. The genotypic findings indicate that the specific kinds of syndromes are largely caused genetically. The environmental effects were less.

Keywords

EN

Achenbach System of Empirically Based Assessment; System Pomiaru Opartego na Empirii Achenbacha; assessment; dane fenotypowe; dane genetyczne; genotypic findings; phenotypic findings; pomiar; psychopathology; psychopatologia; taksonomia; taxonomy

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2011
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 105-109

Contributors

author

Ewa Zasępa

• Instytut Psychologii Stosowanej, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Kierownik: prof. dr hab. Czesław Czabała

author

Tomasz Wolańczyk

• Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Tomasz Wolańczyk

References

• 1. Achenbach T.M.: Challenges and benefis of assessment, diagnosis, and taxonomy for clinical practice and research. Aust. N. Z. J. Psychiatry 2001; 35: 263-271.
• 2. Achenbach T.M., Rescorla L.A.: Manual for the ASEBA Adult Forms & Profiles. Burlington, VT: University of Vermont, Research Center for Children, Youth, & Families, 2003.
• 3. Ivanova M.Y., Achenbach T.M., Dumenci L. i wsp.: Testing the 8-syndrome structure of the Child Behavior Checklist in 30 societes. J. Clin. Child Adolesc. Psychol. 2007; 36: 405-417.
• 4. Ivanova M.Y., Achenbach T.M., Rescorla L.A. i wsp.: Testing the Teacher’s Report Form syndromes in 20 societies. School Psychol. Rev. 2007; 36: 468-483.
• 5. Rescorla L.A., Achenbach T.M., Ivanova M.Y. i wsp.: Behavioral and emotional problems reported by parents of children ages 6 to 16 in 31 societes. J. Emot. Behav. Disord. 2007; 15: 130-142.
• 6. Rescorla L.A., Achenbach T.M., Ginzburg S. i wsp.: Consistency of teacher-reported problems for students in 21 countries. School Psychol. Rev. 2007; 36: 91-110.
• 7. Achenbach T.M.: The Achenbach System of Empirically Based Assessment (ASEBA): Development, Finding, Theory, and Applications. University of Vermont, Research Center for Children, Youth and Families, Burlington, VT 2009.
• 8. Clark L.A., Watson D.: Tripartite model of anxiety and depression: psychometric evidence and taxonomic implications. J. Abnorm. Psychol. 1991; 100: 316-336.
• 9. Mineka S., Watson D., Clark L.A.: Comorbidity of anxiety and unipolar mood disorders. Annu. Rev. Psychol. 1998; 49: 377-412.
• 10. Van Beijsterveldt C.E.M., Bartels M., Hudziak J.J., Boomsma D.I.: Causes of stability of aggression from early childhood to adolescence: alongitudinal genetic analysis in Dutch twins. Behav. Genet. 2003; 33: 591-605.
• 11. Hofstra M.B., van der Ende J., Verhulst F.C.: Continuity and change of psychopathology from childhood into adulthood: a 14-year follow-up study. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 2000; 39: 850-858.
• 12. Stanger C., Achenbach T.M., Verhulst F.C.: Accelerated longitudinal comparison of aggressive versus delinquent syndrome. Dev. Psychopathol. 1997; 9: 43-58.
• 13. Derks E.M., Hudziak J.J., van Beijsterveldt C.E.M. i wsp.: A study of genetic and environmental influences on maternal and paternal CBCL syndrome scores in a large sample of 3-year-old Dutch twins. Behav. Genet. 2004; 34: 571-583.
• 14. Van der Valk J.C., van den Oord E.J.C.G., Verhulst F.C., Boomsma D.I.: Using parental ratings to study the etiology of 3-year-old twins’ problem behaviors: different views or rater bias? J. Child Psychol. Psychiatry 2001; 42: 921-931.
• 15. Van den Oord E.J.C.G., Verhulst F.C., Boomsma D.I.: A genetic study of maternal and paternal ratings of problem behaviors in 3-year-old twins. J. Abnorm. Psychol. 1996; 105: 349-357.
• 16. Derks E.M., Hudziak J.J., van Beijsterveldt C.E.M. i wsp.: Genetic analyses of maternal and teacher ratings on attention problems in 7-year-old Dutch twins. Behav. Genet. 2006; 36: 833-844.
• 17. Rietveld M.J.H., Hudziak J.J., Bartels M. i wsp.: Heritability of attention problems in children: longitudinal results from a study of twins, age 3 to 12. J. Child Psychol. Psychiatry 2004; 45: 577-588.
• 18. Hudziak J.J., van Beijsterveldt C.E.M., Bartels M. i wsp.: Individual differences in aggression: genetic analyses by age, gender, and informant in 3-, 7- and 10-year-old Dutch twins. Behav. Genet. 2003; 33: 575-589.
• 19. Eley T.C., Lichtenstein P., Stevenson J.: Sex differences in the etiology of aggressive and nonaggressive antisocial behavior: results from two twin studies. Child Dev. 1999; 70: 155-168.
• 20. Edelbrock C., Rende R.D., Plomin R., Thompson L.A.: A twin study of competence and problem behavior in childhood and early adolescence. J. Child Psychol. Psychiatry 1995; 36: 775-785.
• 21. Eley T.C.: Behavioral genetics as a tool for developmental psychology: anxiety and depression in children and adolescents. Clin. Child Fam. Psychol. Rev. 1999; 2: 21-36.
• 22. Hudziak J.J., Rudiger L.P., Neale M.C. i wsp.: A twin study of inattentive, aggressive and anxious/depressed behaviors. J. Am. Acad. Child Adolesc. Psychiatry 2000; 39: 469-476.
• 23. Schmitz S., Fulker D.W., Mrazek D.A.: Problem behavior in early and mildle childhood an initial behavior genetic analysis. J. Child Psychol. Psychiatry 1995; 36: 1443-1458.
• 24. Scourfield J., Rice F., Thapar A. i wsp.: Depressive symptoms in children and adolescents: changing aetiological influences with development. J. Child Psychol. Psychiatry 2003; 44: 968-976.
• 25. Boomsma D.I., van Beijsterveldt C.E.M., Hudziak J.J.: Genetic and environmental influences in anxious/depression during childhood: a study from the Netherlands twin register. Genes Brain Behav. 2005; 4: 466-481.

• Document Type: article