Dysfagia po udarach mózgu – wskazówki diagnostyczne i terapeutyczne

• Authors: Tatiana Lewicka , Ewa Krzystanek

Title variants

EN

Dysphagia due to brain stroke – diagnostic and therapeutic guidelines

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia z 1980 roku udar mózgu to nagłe wystąpienie ogniskowych lub globalnych zaburzeń czynności mózgu, które trwają dłużej niż 24 godziny i mają etiologię naczyniową. Oprócz niepełnosprawności ruchowej konsekwencją przebytego udaru są zaburzenia mowy i połykania. Dysfagia neurogenna jest przyczyną trudności w przyjmowaniu pokarmów, sprzyja zachłystowemu zapaleniu płuc i niedożywieniu. Dysfagia po udarze mózgu pojawia się nagle i ma zwykle bardzo dynamiczny charakter, co nie pozwala pacjentowi na adaptację do powstałych deficytów. Rolą lekarzy i neurologopedów (logopedów), a także personelu pielęgniarskiego w oddziałach udarowych jest dokonanie szybkiej przesiewowej oceny dysfagii i wdrożenie właściwych strategii postępowania, które mają na celu wybór optymalnego sposobu podawania posiłków (np. zgłębnik nosowo-żołądkowy), wczesne rozpoczęcie terapii i profilaktykę powikłań. Dostępne narzędzia diagnostyczne przeznaczone do szybkiej przesiewowej oceny dysfagii cechują się wysoką czułością i swoistością. Terapia dysfagii jest prowadzona różnymi metodami, które służą usprawnieniu aparatu artykulacyjnego i przywróceniu możliwości doustnego przyjmowania pokarmów. W procesie leczenia ważne miejsce zajmuje właściwa konsystencja pokarmów, dostosowana do aktualnego stanu chorego. Zmianę konsystencji uzyskuje się poprzez zastosowanie zagęstnika. Badania jednoznacznie pokazują, że odpowiednia konsystencja pokarmów ułatwia połykanie, daje możliwość przyjmowania posiłków drogą doustną oraz zapobiega aspiracji i tym samym zachłystowemu zapaleniu płuc. Łatwość stosowania zagęstnika przekłada się na szerokie możliwości przygotowywania posiłków, ułatwia rodzinie i/lub opiekunom kontynuowanie zaleceń żywieniowych i zdecydowanie poprawia jakość życia pacjentów.

EN

According to a definition by the World Health Organization from 1980, a brain stroke is described as rapidly developing clinical signs of focal (or global) disturbance of cerebral function, with symptoms lasting 24 hours or longer, of vascular origin. Aside from loss of mobility, it results with speech and swallowing impairment. Neurogenic dysphagia causes difficulties with adequate food intake and contributes to aspiration pneumonia and malnutrition. Dysphagia due to brain stroke occurs suddenly and progresses rapidly, preventing the patient from adapting to the deficits. The role of physicians, speech and language therapists and nursing staff in acute stroke units is to screen for dysphagia, and implement relevant management strategies, including an optimum feeding method (e.g. with a nasogastric tube), prompt therapy and prophylaxis of possible complications. The available dysphagia screens are characterised by high sensitivity and specificity. Management of dysphagia involves the use of various methods aimed at facilitating articulation and restoring the capacity for oral food intake. Texture-modified food, adjusted to the patient’s current condition, is an important element of treatment. Foods and fluids are modified with a thickener. Studies have demonstrated appropriate food consistency to be crucial, allowing oral intake of foods and liquids, whilst preventing aspiration and the associated pneumonia. Food-thickening is an easy management strategy, applicable for a wide range of foods and meals, helping caregivers to follow dietary recommendations in a home setting, and improving the patients’ quality of life.

Keywords

EN

dysfagia; ocena dysfagii; udar mózgu; zagęstniki

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2017
• Volume: 17
• Issue: 4
• Pages: 208–212

Contributors

author

Tatiana Lewicka

• Oddział Udarowy, Odział Neurologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, Katowice, Polska

author

Ewa Krzystanek

• Katedra iKlinika Neurologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Wydział Lekarski w Katowicach, Katowice, Polska

References

• Aho K, Harmsen P, Hatano S et al.: Cerebrovascular disease in the community: results of a WHO collaborative study. Bull World Health Organ 1980; 58: 113–130.
• Bausmann C, Horst R: N.A.P.-Therapie bei Gangunsicherheiten in der Neurorehabilitation. Praxis Physiotherapie 2012; 3: 166–169.
• Biernat J, Wyka J: Stan odżywienia w aspekcie stanu zdrowia. Nowiny Lek 2011; 80: 209–212.
• Błażejewska-Hyżorek B, Czernuszenko A, Członkowska A et al.: Postępowanie w udarze mózgu. Wytyczne Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Neurol Neurochir Pol 2012; 46 (Suppl 1).
• Bochenek A, Reicher M: Anatomia człowieka. Vol. I–V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
• Crary MA, Carnaby GD, Sia I et al.: Spontaneous swallowing frequency has potential to identify dysphagia in acute stroke. Stroke 2013; 44: 3452–3457.
• Daniels SK, McAdam CP, Brailey K et al.: Clinical assessment of swallowing and prediction of dysphagia severity. Am J Speech Lang Pathol 1997; 6: 17–24.
• Easton JD, Saver JL, Albers GW et al.: Definition and evaluation of transient ischemic attack: a scientific statement for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association Stroke Council; Council on Cardiovascular Surgery and Anesthesia; Council on Cardiovascular Radiology and Intervention; Council on Cardiovascular Nursing; and the Interdisciplinary Council on Peripheral Vascular Disease. The American Academy of Neurology affirms the value of this statement as an educational tool for neurologists. Stroke 2009; 40: 2276–2293.
• Ertekin C, Aydoğdu I, Yüceyar N: Piecemeal deglutition and dysphagia limit in normal subjects and in patients with swallowing disorders. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1996; 61: 491–496.
• Kozubski W, Liberski P (eds.): Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Vol. 1–2, PZWL, Warszawa 2013. Logemann JA: Anatomy and physiology of normal deglutition. In: Logemann JA: Evaluation and Treatment of Swallowing Disorders. 2nd ed., PRO-ED, Austin 1998: 13–52.
• McConnel FMS: Analysis of pressure generation and bolus transit during pharyngeal swallowing. Laryngoscope 1988; 98: 71–78.
• Parnicka A, Klimek E: Ocena stanu odżywienia pacjenta w podeszłym wieku. Geriatria i Opieka Długoterminowa 2015; 3: 9–11.
• Robertson HM, Pattillo MS: A strategy for providing food to the patient with neurologically based dysphagia. J Can Diet Assoc 1993; 54: 198–201.
• Sacco RL, Kasner SE, Broderick JP et al.; American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular Surgery and Anesthesia; Council on Cardiovascular Radiology and Intervention; Council on Cardiovascular and Stroke Nursing; Council on Epidemiology and Prevention; Council on Peripheral Vascular Disease; Council on Nutrition, Physical Activity and Metabolism: An updated definition of stroke for the 21st century: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/ American Stroke Association. Stroke 2013; 44: 2064–2089.
• Szczygieł B: Niedożywienie – dlaczego mimo że często występuje, jest tak rzadko rozpoznawane. Leczenie żywieniowe – postępy 2014. Available from: https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne /122716,leczenie-zywieniowe-postepy-2014,1. The National Dysphagia Diet: guidelines for purée. Available from: https://essentialpuree.com/national-dysphagia-diet.

• Document Type: article