Aktualne spojrzenie na rehabilitację w chorobie Parkinsona – wybrane zagadnienia

• Authors: Jarosław Pasek , Józef Opara , Tomasz Pasek , Sebastian Kwiatek , Aleksander Sieroń

Title variants

EN

The contemporary look on physiotherapy in Parkinson’s disease – some chosen questions

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Morbus Parkinsoni (Parkinson’s disease, PD) is the neurodegeneration illness of the central nervous system, which characterizes tricky beginning and slow progress of the symptoms, meanwhile pathomorphology – the degeneration of the cells of part compact black matter including the dye neuromelanin. Clinical symptoms appear after destruction about 50% cells of the black matter and the fall down of production dopamine. This disease belong to the extrapyramidal system diseases, in which applies symptomatological treatment (pharmacotherapy, rehabilitation) what permits lengthen and bear current efficiency and physical condition. In the treatment comply also the operating treatment – neurosurgical, which the aim is the improvement patient’s quality of life. Complex rehabilitation should be initiate on every stage of the disease and hold in continuous way, not just in hospital term, as well as ambulatory too. The use of the different possibilities and the therapeutic methods in significant modus accelerate return to optimum functional patient’s efficiency in dependence from the degree of advanced disease, and this is the succession of improving. Rehabilitation in neurological diseases state very important and wide question. At that time it is the most important elements in the treatment of those patients. In this review article the authors introduced some chosen forms and methods of motor exercises, physical procedures and some conduct physiotherapy principles patients with Parkinson’s disease, which should be realized as a main part of comprehensive treatment.

PL

Choroba Parkinsona (Parkinson’s disease, PD) jest schorzeniem neurodegeneracyjnym ośrodkowego układu nerwowego, które charakteryzuje się klinicznie podstępnym początkiem i powolnym postępem objawów, zaś patomorfologicznie – zwyrodnieniem komórek części zbitej istoty czarnej zawierających barwnik neuromelaninę. Klinicznie objawy pojawiają się po zniszczeniu około 50% komórek istoty czarnej i spadku produkcji dopaminy. Choroba ta należy do chorób układu pozapiramidowego, w których stosuje się leczenie objawowe (farmakoterapia, rehabilitacja), co pozwala wydłużyć i utrzymać aktualną kondycję fizyczną. Stosuje się także leczenie operacyjne – neurochirurgiczne, którego celem jest poprawa jakości życia pacjentów (quality of life). Kompleksowa rehabilitacja powinna być wdrażana na każdym etapie choroby i prowadzona w sposób ciągły, nie tylko w warunkach szpitalnych, ale także ambulatoryjnie. Wykorzystanie różnych możliwości i metod terapeutycznych w znaczący sposób przyspiesza powrót pacjenta do optymalnej sprawności funkcjonalnej w zależności od stopnia zaawansowania choroby, a to z kolei jest podstawą sukcesu usprawniania. Rehabilitacja w chorobach neurologicznych stanowi bardzo ważne i szerokie zagadnienie. Jednocześnie jest jednym z najważniejszych elementów w procesie leczenia tych chorych. Autorzy w pracy przeglądowej przedstawili wybrane formy i metody ćwiczeń ruchowych, zabiegów fizykalnych oraz niektóre zasady postępowania rehabilitacyjnego pacjentów z chorobą Parkinsona, które powinny być realizowane w ramach kompleksowego leczenia.

Keywords

EN

choroba Parkinsona; fizykoterapia; jakość życia; leczenie usprawniające; morbus Parkinsoni; physiotherapy; quality of life; rehabilitacja; rehabilitation; therapeutic treatment

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Journal: Aktualności Neurologiczne
• Year: 2010
• Volume: 10
• Issue: 2
• Pages: 94 -99

Contributors

author

Jarosław Pasek

• Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Ośrodek Diagnostyki i Terapii Laserowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, ul. Stefana Batorego 15, 41-902 Bytom, tel.: [phone],

author

Józef Opara

• Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Katedra Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu

author

Tomasz Pasek

• Zespół Rehabilitacyjny Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu

author

Sebastian Kwiatek

• Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Ośrodek Diagnostyki i Terapii Laserowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

author

Aleksander Sieroń

• Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Katedry Chorób Wewnętrznych oraz Ośrodek Diagnostyki i Terapii Laserowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

References

• 1. Friedman A.: Choroba Parkinsona: mechanizmy, rozpoznawanie, leczenie. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005.
• 2. Michael J., Falvo M.S., Brian K. i wsp.: Parkinson’s disease and resistive exercise: rationale, review, and recommendations. Mov. Disord. 2008; 23: 1-11.
• 3. Opara J.: Praktyczne zasady rehabilitacji w chorobie Parkinsona. Rehabilitacja w Praktyce 2007; 1: 19-22.
• 4. Logroscino G., Sesso H.D., Paffenbarger R.S.: Physical activity and risk of Parkinson’s disease: a prospective cohort study. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 2006; 77: 1318-1322.
• 5. Błaszczyk J.W, Orawiec R., Duda-Kłodowska D., Opala G.: Assessment of postural instability in patients with Parkinson’s disease. Exp. Brain Res. 2007; 10: 1-8.
• 6. Krygowska-Wajs A., Wszolek Z.K., Uitti R.J. i wsp.: Współczesne leczenie choroby Parkinsona. Część I: Leczenie farmakologiczne. Neurol. Neurochir. Pol. 2004; 37: 665-676.
• 7. Słowiński J., Wharen R.E., Uitti R.J. i wsp.: Współczesne leczenie choroby Parkinsona. Cześć II: Leczenie chirurgiczne. Neurol. Neurochir. Pol. 2004; 37: 677-686.
• 8. Zigmond A.S., Snaith R.P: The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatr. Scand. 1983; 67: 361-370.
• 9. Pasek T, Kempiński M., Pasek J. i wsp.: Postępowanie fizjoterapeutyczne w geriatrii. Fizjoterapia Polska 2007; 4: 455-464.
• 10. Bidziński J.: Operacyjne leczenie choroby Parkinsona w Polsce w ubiegłym stuleciu. Neurol. Neurochir. Pol. 2001; 35: 985-992.
• 11. Pasek J., Opara J., Pasek T i wsp.: Znaczenie badań nad jakością życia w rehabilitacji. Fizjoterapia 2007; 15: 3-8.
• 12. Opara J.: Aktualne możliwości oceny jakości życia u chorych z chorobą Parkinsona. Neurol. Neurochir. Pol. 2003; 5: 241-250.
• 13. Keus S.H., Bloem B.R, Hendriks E.J. i wsp.: Evidence-based analysis of physical therapy in Parkinson’s disease with recommendations for practice and research. Mov. Disord. 2007; 22: 451-460.
• 14. Wade D.T, Gage H., Owen C., i wsp.: Multidisciplinary rehabilitation for people with Parkinson’s disease: a randomised controlled study. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 2003; 74: 158-162.
• 15. Opara J.: Klinimetria w parkinsonizmie. Neurol. Neurochir. Pol. 1999; 32: 1497-1511.
• 16. Kwolek A.: Rehabilitacja osób z chorobą Parkinsona. Neurol. Nuerochir. Pol. 2003; 5: 211-220.
• 17. Abbruzzesse G., Trompetto C., Marinelli L.: The rationale for motor learning in Parkinson’s disease. Eur. J. Phys. Rehabil. Med. 2009; 45: 209-214.
• 18. Goodwin VA., Richards S.H., Taylor R.S. i wsp.: The effectiveness of exercise interventions for people with Parkinson’s disease: a systematic review and meta-analysis. Mov. Disord. 2008; 23: 631-640.
• 19. Drużbicki M., Kwolek A.: Nauka chodu osób z chorobą Parkinsona. Rehabilitacja w Praktyce 2008; 3: 16-22.
• 20. Chen H., Zhang S.M., Schwarzschild MA i wsp.: Physical activity and the risk of Parkinson disease. Neurology. 2005; 64: 664-669.
• 21. Levine S., Brandenberg P, Pagels M.: A strenuous exercise program benefits patients with mild to moderate Parkinson’s Disease. Clin. Exerc. Physiol. 2000; 2: 43-48.
• 22. Bloem B.R, Hausdorff J.M., Visser J.E. i wsp.: Falls and freezing in Parkinson’s disease: a review of two interconnected, episodic phenomena. Mov. Disord. 2004; 19: 871- 884.
• 23. Brichetto G., Pelosin E., Marchese R, Abbruzzese G.: Evaluation of physical therapy in parkinsonian patients with freezing of gait: a pilot study. Clin. Rehabil. 2006; 20: 31-35.
• 24. Thacker E.L., Chen H., Patel V. i wsp.: Recreational physical activity and risk of Parkinson’s disease. Mov. Disord. 2008; 23: 69-74.
• 25. Nieuwboer A., De Weerdt W, Dom R i wsp.: The effect of a home physiotherapy program for persons with Parkinson’s disease. J. Rehabil. Med. 2001; 33: 266-272.
• 26. Kinalski R.: Neurofizjologia kliniczna dla neurorehabilitacji. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów fizjoterapii. MedPharm Polska, Wrocław 2008.
• 27. Ashburn A., Fazakarley L., Ballinger C. i wsp.: A randomized controlled trial of a home-based exercise programme to reduce the risk of falling among people with Parkinson’s disease. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry. 2007; 78: 678-684.
• 28. Stolze H., Klebe S., Zechlin C. i wsp.: Falls in frequent neurological diseases - prevalence, risk factors and aetiology. J. Neurol. 2004; 251: 79-84.
• 29. Fink H.A., Kuskowski M.A., Orwoll E.S. i wsp.: Association between Parkinson’s disease and low bone density and falls in older men: the osteoportic fractures in men study. J. Am. Geria-tr. Soc. 2005; 53: 1559-1564.
• 30. Opara J., Dyszkiewicz A.: Stabilometria w chorobie Parkinsona. Rehabilitacja w Praktyce 2008; 1: 12-14.
• 31. Marchese R., Bove M., Abbruzzese G.: Effect of cognitive and motor tasks on postural stability in Parkinson’s disease: a posturographic study. Mov. Disord. 2003; 18: 652-658.
• 32. Morris S., Morris M.E., Iansek R.: Reliability of measurements obtained with the Timed “Up & Go” test in people with Parkinson disease. Phys. Ther. 2001; 81: 810-818.
• 33. Stożek J., Rudzińska M., Longawa K. i wsp.: Wpływ kompleksowego programu rehabilitacji na równowagę i chód u chorych na chorobę Parkinsona. Neurol. Neurochir. Pol. 2003; 5: 67-81.
• 34. Qutubuddin AA, Cifu D.X., Armistead-Jehle P i wsp.: A comparison of computerized dynamic posturography therapy to standard balance physical therapy in individuals with Parkinson’s disease: a pilot study. Neuro Rehabilitation 2007; 22: 261-265.
• 35. Stewart K.C., Fernandez H.H., Okun M.S. i wsp.: Distribution of motor impairment influences quality of life in Parkinson’s disease. Mov. Disord. 2008; 23: 1466-1468.
• 36. Bergen J.L., Toole T., Elliott R.G. 3rd i wsp.: Aerobic exercise intervention improves aerobic capacity and movement initiation in Parkinson’s disease patients. NeuroRehabilitation 2002; 17: 161-168.
• 37. Burini D., Farabollini B., Iacucci S. i wsp.: A randomised controlled cross-over trial of aerobic training versus Qigong in advanced Parkinson’s disease. Europa Medicophysica 2006; 42: 231-238.
• 38. van Eijkeren FJ., Reijmers R.S., Kleinveld M.J. i wsp.: Nordic walking improves mobility in Parkinson’s disease. Mov. Disord. 2008; 23: 2239-2243.
• 39. Puls A., Gribble P: A comparison of two Thera-Band training rehabilitation protocols on postural control. J. Sport Rehabil. 2007; 16: 75-84.
• 40. Kossut M.: Neuroplastyczność. W: Górska T, Grabowska A., Zagrodzka J. (red.): Mózg a zachowanie. PWN, Warszawa 2005: 544-566.
• 41. Hummel F.C., Cohen L.G.: Drivers of brain plasticity. Curr Opin. Neurol. 2005; 18: 667-674.
• 42. Pasek J., Opara J., Pasek T i wsp.: Cerebral plasticity in poststroke rehabilitation. Acta Neuropsychol. 2009; 7: 305-312.
• 43. Brown LA, Cooper SA, Doan J.B. i wsp.: Parkinsonian deficits in sensory integration for postural control: temporal response to changes in visual input. Parkinsonism Relat. Disord. 2006; 12: 376-381.
• 44. Abbruzzese G., Berardelli A.: Sensorimotor integration in movement disorders. Mov. Disord. 2003; 18: 231-240.
• 45. Mirek E., Chwała W, Longawa K. i wsp.: Proprioceptive neuromuscular facilitation method of therapeutic rehabilitation in the treatment of patients with Parkinson disease. Neurol. Neurochir. Pol. 2003; 37: 89-102.
• 46. Tuite P, Anderson N., Konczak J.: Constraint-induced movement therapy in Parkinson’s disease. Mov. Disord. 2005; 20: 910-911.
• 47. Pasek J., Wołyńska-Ślężyńska A., Ślężyński J. i wsp.: Znaczenie pływania korekcyjnego i ćwiczeń w wodzie w fizjoterapii. Fizjoterapia 2009; 17: 53-59.
• 48. Sieroń A., Pasek J., Mucha R.: Magnetoterapia. Rehabilitacja w Praktyce 2006; 3: 29-32.
• 49. Pasek J., Mucha R., Sieroń A.: Magnetostymulacja - nowoczesna forma terapii w medycynie i rehabilitacji. Fizjoterapia 2006; 14: 3-8.
• 50. Sieroń A. (red.): Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wyd. II, α-medica press, Bielsko-Biała 2002.
• 51. Sandyk R., Anninos P.A., Tsagas N., Derpapas K.: Magnetic fields in the treatment of Parkinson’s disease. Int. J. Neurosci. 1992; 63: 141-150.
• 52. Sieroń A., Pasek J., Mucha R.: Pole magnetyczne i energia światła w medycynie i rehabilitacji - magnetoledoterapia. Baln. Pol. 2007: 1: 1-7.
• 53. Sieroń A., Pasek J., Mucha R.: Światło niskoenergetyczne w medycynie i rehabilitacji. Rehabilitacja w Praktyce 2007; 1: 25-27.
• 54. Muslimovic D., Post B., Speelman J.D. i wsp.: CARPA Study Group.: Determinants of disability and quality of life in mild to moderate Parkinson disease. Neurology 2008; 70: 2241-2247.
• 55. de Boer A.G., Wijker W, Speelman J.D. i wsp.: Quality of life in patients with Parkinson’s disease: development of a questionnaire. J. Neurol. Neurosurg. Psych. 1996; 61: 61-70.

• Document Type: article