Określenie rodzaju azbestu w izolacji termicznej metodą proszkową (DSH) dyfrakcji rentgenowskiej

• Authors: Gabriela Sąkol , Piotr Z. Brewczyński , Monika Bienek

Title variants

EN

The DSH method of X-ray diffraction analysis for identification of asbestos in bulk insulation samples

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wstęp: Przed dwudziestu laty Instytut Medycyny
Pracy w Sosnowcu wdrożył metodę proszkową dyfrakcji
rentgenowskiej. Metoda pozwala identyfikować różne
rodzaje azbestu.
Cel pracy: Zastosowanie metody DSH do identyfikacji
azbestów w próbce materiałów izolacyjnych stosowanych
w przemyśle.
Materiał i metody: Azbesty do roku 1997 były szeroko
stosowane ze względu na swoje właściwości techniczne.
Mają one budowę krystaliczną i dają charakterystyczne
wzory dyfrakcyjne. Pozwala to określić ich
obecność w wyrobach. Badania metodą proszkową dyfrakcji
rentgenowskiej próbki materiałów stosowanych
do izolacji termicznej wykonano przy wykorzystaniu
dyfraktometru DRON 4S. Na uzyskanych dyfraktogramach
oznaczono refleksy od faz krystalicznych minerałów
obecnych w badanych materiałach. Obecność
włóknistych form azbestów potwierdzono obserwacjami
mikroskopowymi.
Wnioski: W próbce izolacji termicznej, złożonej
z kilku warstw, stwierdzono azbesty: chryzotyl, amozyt
oraz krokidolit. Jedna z warstw izolacji termicznej
wykonana była z substancji amorficznej.

EN

Background: Twenty years ago Institute of Occupational
Medicine in Sosnowiec put into practice an
X-ray powder method (DSH) for qualitative analysis of
asbestos in bulk samples. This method allows for precise
determination of asbestos presence.
Purpose: Exploring DSH method for identification
of asbestos by examination of a sample of inorganic
mate-rial for industrial use.
Materials and methods: Asbestos is the most important
material for technological applications due to its
flexible and tensile fibers and its chemical resistance.
The determination of types of asbestos are based on
the crystalline structure. A diffraction pattern is uniquely
characteristic for each type. Detection of asbestos in
bulk insulation samples required special preparation of
samples and step-scanning analysis. XRD scans of analyzed
material were compared with standard reference
powder diffraction patterns of asbestos.
Conclusions: Bulk insulate sample was layered.
Chrysotile, amosite and crocidolite was determined in
separated layers. Asbestos was not detected in one of
the layers.

Keywords

EN

azbesty; metoda proszkowa dyfrakcji rentgenowskiej

• Publisher: Polish Society of Environmental Medicine, Institute of Occupational Medicine and Environmental Health
• Journal: Medycyna Środowiskowa - Environmental Medicine
• Year: 2012
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 72-77

Contributors

author

Gabriela Sąkol

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunologii, Sosnowiec

author

Piotr Z. Brewczyński

• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Zakład Szkodliwości Biologicznych i Immunologii, Sosnowiec

author

Monika Bienek

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice

References

• 1. Parrish W., Langford J.I.: Powder and related techniques: X-ray techniques. In Prince E.: Mathematical, physical and chemical tables. Springer 2006: 42-79.
• 2. Lange B.A., Haartz J.C.: Determination of Microgram Quantities of Asbestos by X-ray Diffraction: Chrysotile in Thin Dust Layers of Matrix Material. Anal Chem 1979, 51(4): 520–525.
• 3. Asbestos (group 1) http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/suppl7/Suppl7-20.pdf
• 4. Wykaz aktów prawnych dotyczących azbestu http://bip.mg.gov.pl/node/12884
• 5. PN-88/Z-04202/02. Ochrona czystości powietrza. Oznaczanie stężenia liczbowego respirabilnych włókien azbestu na stanowiskach pracy metodą mikroskopii optycznej.
• 6. Rafaja D.: X-Ray scattering from Thin Films and multilayers. Mat. Sc. Forum 2004. 443-444: 65-70.
• 7. Burdett G.: Investigation of the chrysotile fibres in an asbestos cement sample. Health & Safety Laboratory, Buxton 2007: 37.
• 8. Perkins R.L. Harley B.W.: EPA Test method: Method for the Determination of asbestos in bulk building materials. EPA 1993.
• 9. Stutzman P.E.: Guide for X-ray powder Diffraction Analysis of Portland cement and clinker. NISTIR, Gaithersburg 1996: 38.
• 10. Dokumentacja dyfraktometru Dron 4S.
• 11. Gaweł A., Muszyński M.: Tablice do identyfikacji minerałów metodą rentgenowską. Wyd. AGH, Kraków 1992: 278.
• 12. Method 9002: asbestos (bulk). In NIOSH Manual of Analitical Methods. NIOSH, Cincinnati 1989: 12.
• 13. Bojarski Z., Łągiewka E.: Rentgenowska analiza strukturalna. Wyd. UŚl., Katowice 1995: 481.
• 14. Plowman C., Hobson E.: The identification of asbestos by X-ray diffraction. Am. Ind. Hyg. Assoc J. 1980. 41(4): 299-304.
• 15. Method 9000: Asbestos Chrysotile by XRD. In NIOSH Manual of analytical Methods. NIOSH, Cincinnati 1984: 6.

• Document Type: paper