Ośrodkowe antycholinergiczne objawy niepożądane leków przeciwpsychotycznych

• Authors: Małgorzata Urban

Title variants

EN

Central anticholinergic side effects of antipsychotic drugs

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

The introduction of antipsychotic drugs to psychiatric treatment is connected with significant progress in psychotic disorders therapy. Despite the effectiveness of this treatment, the drugs have numerous side effects. One of them is central anticholinergic syndrome: confusion, speaking disorders, consciousness disorders (usually delirium), agitation, and sometimes – central respiratory failure. These symptoms are caused by central muscarinic receptors blockade, especially M1 subtype. Frequently central anticholinergic symptoms are accompanied by peripheral symptoms. Central cholinergic blockade is mainly caused by certain typical neuroleptics e.g. thioridazine. Clozapine and olanzapine show the highest anticholinergic activity among atypical neuroleptics. Central anticholinergic syndrome treatment is usually symptomatic. Specific antidote – physostigmine is used exceptionally in case of severe consciousness disorders or respiratory failure. The use of this drug is limited due to its side effects, especially bradycardia. Anticholinergic features of these drugs develop more often in elderly. This group of patients also intake other types, nonpsychiatric drugs, which may cause central anticholinergic syndrome.

PL

Wprowadzenie leków przeciwpsychotycznych do lecznictwa psychiatrycznego wiąże się ze znacznym postępem w terapii zaburzeń psychotycznych. Mimo niewątpliwej skuteczności terapeutycznej leki te wykazują wiele działań niepożądanych. Jednym z nich jest ośrodkowy zespół antycholinergiczny, objawiający się m.in. zaburzeniami orientacji, zaburzeniami mowy, zaburzeniami świadomości (zwykle majaczeniem), pobudzeniem, a czasem także ośrodkową niewydolnością oddechową. Objawy te spowodowane są blokadą ośrodkowych receptorów muskarynowych, przede wszystkim podtypu M1. Często do objawów ośrodkowych dołączają także te związane z obwodowym działaniem antycholinergicznym. Ośrodkowa blokada antycholinergiczna wiąże się przede wszystkim z terapią słabymi neuroleptykami klasycznymi, głównie tiorydazyną. Spośród leków przeciwpsychotycznych II generacji największą aktywność antycholinergiczną wykazują klozapina i olanzapina. Leczenie ośrodkowego zespołu antycholinergicznego jest w większości przypadków objawowe. Swoista odtrutka – fizostygmina – jest stosowana wyjątkowo w przypadku ciężkich zaburzeń świadomości i niewydolności oddechowej. Lek ten ma ograniczone zastosowanie z powodu swoich działań ubocznych, przede wszystkim zagrażającej życiu bradykardii. Właściwości antycholinergiczne leków przeciwpsychotycznych ujawniają się częściej u osób starszych. Ta grupa pacjentów zwykle zażywa także wiele innych, niepsychiatrycznych leków, które również działają antycholinergicznie. Z tego powodu należy, o ile to możliwe, unikać stosowania u starszych pacjentów leków przeciwpsychotycznych mogących wywołać ośrodkowy zespół antycholinergiczny.

Keywords

EN

acetylocholina; acetylocholine; aktywność antycholinergiczna; anticholinergic activity; antipsychotic drugs; fizostygmina; leki przeciwpsychotyczne; muscarinic receptors; physostigmine; receptory muskarynowe

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Psychiatria i Psychologia Kliniczna
• Year: 2007
• Volume: 7
• Issue: 4
• Pages: 233-237

Contributors

author

Małgorzata Urban

• Klinika Zaburzeń Afektywnych i Psychotycznych Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Jolanta Rabe-Jabłońska

References

• 1. Widy-Tyszkiewicz E.: Leki układu cholinergicznego. Leki cholinomimetyczne. W: Kostowski W. (red.): Farmakologia. Wyd. 2, PZWL, Warszawa 2001: 379-382.
• 2. Caulfield M.P.: Muscarinic receptors - characterization, coupling and function. Pharmacol. Ther. 1993; 58: 319-379.
• 3. Mulsant B.H., Gharabawi G.M., Bossie C.A. i wsp.: Correlates of anticholinergic activity in patients with dementia and psychosis treated with risperidone or olanzapine. J. Clin. Psychiatry 2004; 65: 1708-1714.
• 4. Matsui M., Yamada S., Oki T. i wsp.: Functional analysis of muscarinic acetylcholine receptors using knockout mice. Life Sci. 2004; 75: 2971-2981.
• 5. Marchlewski M.B.: Anticholinergic syndrome. Avoiding misdiagnosis. J. Psychosoc. Nurs. Ment. Health Serv. 1994; 32: 22-24.
• 6. Rupreht J., Dworacek B.: Central anticholinergic syndrome during postoperative period. Ann. Fr. Anesth. Reanim. 1990; 9: 295-304.
• 7. Masand P.S.: Side effects of antipsychotics in the elderly. J. Clin. Psychiatry 2000; 61 (supl. 8): 43-49.
• 8. Casey D.E.: Side effects profiles of new antipsychotic agents. J. Clin. Psychiatry 1996; 57 (supl. 11): 40-45.
• 9. Rzewuska M.: Leki przeciwpsychotyczne, wskazania, przeciwwskazania, interakcje, przesłanki ułatwiające wybór leku. Farmakoter. Psychiatr. Neurol. 2001; 1: 3-56.
• 10. Chew M.L., Mulsant B.H., Pollock B.G. i wsp.: A model of anticholinergic activity of atipical anticholinergic medications. Schizophr. Res. 2006; 88: 63-72.
• 11. Bymaster F.P, Felder C.C., Tzavara E. i wsp.: Muscarinic mechanism of antipsychotic atipicality. Prog. Neuropsychopharmacol. Biol. Psychiatry 2003; 27: 1125-1143.
• 12. Lavalaye J., Booij J., Linszen D.H. i wsp.: Higher occupancy of muscarinic receptors by olanzapine than risperidone in patients with schizophrenia. A [123l]-IDEX SPECT study. Psychopharmacology (Berl.) 2001; 156: 53-57.
• 13. Chengappa K.N., Pollock B.G., Parepally H. i wsp.: Anti-cholinergic differences among patients receiving standard clinical doses of olanzapine or clozapine. J. Clin. Psychopharmacol. 2000; 20: 311-316.
• 14. Baca E., Azanza J.R., Giner J. i wsp.: Ziprasidone: from pharmacology to the clinical practice. One year of experience. Actas Esp. Psiquiatr. 2005; 33: 311-324.
• 15. Stimmel G.L., Gutierrez M.A., Lee V.: Ziprasidone: an atypical antipsychotic drug for the treatment of schizophrenia. Clin. Ther. 2002; 24: 21-37.
• 16. Tracy J.I., Monaco C.A., Abraham G. i wsp.: Relation of serum anticholinergicity to cognitive status in schizophrenia patients taking clozapine or risperidone. J. Clin. Psychiatry 1998; 59: 184-188.
• 17. Raedler T.J.: Comparison of the in-vivo muscarinic cholinergic receptor availability in patients treated with clozapine and olanzapine. Int. J. Neuropsychopharmacol. 2007; 10: 275-280.
• 18. Gareri P., De Fazio P., Cotroneo A. i wsp.: Anticholinergic drug-induced delirium in an elderly Alzheimer's dementia patient. Arch. Gerontol. Geriatr. 2007; 44 (supl. 1): 199-206.
• 19. Davidson M., Harvey P.D., Powchik P. i wsp.: Severity of symptoms in chronically institutionalized geriatric schizophrenic patients. Am. J. Psychiatry 1995; 152: 197-207.
• 20. Tune L., Carr S., Hoag E., Cooper T.: Anticholinergic effects of drugs commonly prescribed for the elderly: potential means for assessing risk of delirium. Am. J. Psychiatry 1992; 149: 1393-1394.
• 21. Szajewski J.: www.intox.org.
• 22. Granacher R.P., Baldessarini R.J.: Physostigmine. Its use in acute anticholinergic syndrome with antidepressant and antiparkinson drugs. Arch. Gen. Psychiatry 1975; 32: 375-380.

• Document Type: article