Elektrostymulacja serca – nowoczesna metoda leczenia zaburzeń rytmu i przewodzenia. Postępowanie u chorego z wszczepionym układem stymulującym serce lub kardiowerterem‑defibrylatorem

• Authors: Agnieszka Jaguś‑Jamioła , Marta Cissowska , Jarosław Kowal , Anna Kaźmierczak‑Dziuk

Title variants

EN

Electrical stimulation – modern treatment of heart rhythm and conduction disorders. Management of patient with pacemaker and implantable cardioverter‑defibrillator

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Electrical stimulation is an undisputable, effective and wide‑spreading method of treating heart rhythm disorders. Currently there are 5 millions people living with implantable heart pacemakers. Electrical stimulation initializes electric activity in case of the absence of heart’s own activity. Basic pacemakers are single or dual chamber and also it is possible to program very specific parameters of stimulation. The number of people living with implanted cardioverter‑defibrillator (ICD) increases recently, in cases of primary or secondary prevention of sudden cardiac death. ICD recognizes brady‑ and tachyarrhythmias, terminates ventricular arrhythmias by means of cardioversion or defibrillation, ICD is able to stimulate cardiac rhythm and also enables the ECG recording during arrhythmia. The main clinical problems associated with pacemaker or ICD are function disorders of the device, infective complications, damage caused by the electromagnetic field and anxiety disorders. The patient qualified to implantation pacemaker or ICD should gain detailed information about indications for electrical stimulation, benefits but also restrictions connected with the therapy. It is very important to stay under the care of specialized medical unit, undergo necessary controls and be aware of basic rules in daily life, such as avoiding exposure on electromagnetic interferences, because they may influence the pacemaker or ICD. There is no doubt in effectiveness and legitimacy of implanted cardioverters‑defibrillators, but still exists the problem of the patient’s intolerance for hurtful, unpleasant interventions witch may achieve high energy. The patient’s anxiety should be reduced by precise and reliable information and permanent cooperation between doctor and patient.

PL

Elektrostymulacja jest niekwestionowaną skuteczną i coraz bardziej powszechną metodą leczenia zaburzeń rytmu i przewodzenia. W tej chwili na świecie żyje około 5 milionów ludzi z wszczepionym kardiostymulatorem. Ta forma terapii inicjuje czynność elektryczną serca w razie braku właściwej aktywności własnego rozrusznika. Podstawowe układy stymulujące są jedno‑ lub dwujamowe, istnieje także możliwość bardzo precyzyjnego dobrania parametrów pracy urządzenia. W ostatnich latach rośnie liczba pacjentów z wszczepionym kardiowerterem‑defibrylatorem (implantable cardioverter‑defibrillator, ICD – wszczepialny kardiowerter‑defibrylator) w prewencji pierwotnej i wtórnej nagłej śmierci sercowej. ICD rozpoznaje tachy‑ i bradyarytmie, przerywa tachyarytmie komorowe kardiowersją lub defibrylacją, posiada funkcję stymulacji, a także umożliwia odtworzenie EKG w czasie incydentu arytmii. Problemy kliniczne związane z kardiostymulatorem lub ICD to zaburzenia pracy urządzenia, powikłania infekcyjne, uszkodzenia związane z narażeniem na pole elektromagnetyczne, a także zaburzenia lękowe u pacjenta. W przypadku ustalenia u chorego wskazań do implantacji układu stymulującego serce lub ICD należy udzielić mu wyczerpujących informacji na temat wskazań, korzyści, ale i ograniczeń, z jakimi się zetknie. Po wszczepieniu kardiostymulatora lub kardiowertera‑defibrylatora konieczne są stała opieka poradni specjalistycznej, regularne kontrole pracy urządzenia i przestrzeganie najważniejszych zasad w życiu codziennym, m.in. unikanie narażenia na interferencje elektromagnetyczne, które mogą wpływać na pracę stymulatora lub ICD. Skuteczność i zasadność wszczepiania kardiowerterów‑defibrylatorów nie budzi wątpliwości, nie eliminuje to jednak problemu, jakim jest dla chorego ograniczona tolerancja odczuwania wyładowań osiągających energię do kilkudziesięciu dżuli. Obawy chorego należy eliminować poprzez dokładną i rzetelną informację oraz stałą współpracę pomiędzy pacjentem a lekarzem.

Keywords

EN

arrhythmia; arytmia; electrical stimulation; electromagnetic interference; elektrostymulacja; heart pacemaker; implantable cardioverter‑defibrillator; interferencja elektromagnetyczna; kardiowerter‑defibrylator; układ stymulujący serce

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Pediatria i Medycyna Rodzinna
• Year: 2012
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 137-147

Contributors

author

Agnieszka Jaguś‑Jamioła

• Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Oddział Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny, Wojskowy Instytut Medyczny. Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Andrzej Skrobowski

author

Marta Cissowska

• Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Oddział Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny, Wojskowy Instytut Medyczny. Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Andrzej Skrobowski

author

Jarosław Kowal

• Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Oddział Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny, Wojskowy Instytut Medyczny. Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Andrzej Skrobowski

author

Anna Kaźmierczak‑Dziuk

• Klinika Kardiologii i Chorób Wewnętrznych, Oddział Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny, Wojskowy Instytut Medyczny. Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Andrzej Skrobowski

References

• 1. Nicholls M Pioneers of cardiology: Rune Elmqvist, MD. Circulation 2007; 115: fl09-fl11.
• 2. Kutarski A . , Grabowski M . : Stymulatory. W: Prusz-czyk P., Hryniewiecki T., Drożdż J. (red.): Kardiologia. Część II. Z elementami angiologii. Wielka Interna. Medical Tribune Polska, 2010: 243-265.
• 3. Bernstein A . D ., Daubert J . C . , Fletcher R. D . i wsp .: The revised NASPE/BPEG generic code for antibradycardia, adaptive-rate, and multisite pacing . North American Society of Pacing and Electrophysiology/British Pacing and Electrophysiology Group . Pacing Clin . Electrophysiol. 2002; 25: 260-264.
• 4. Trusz-Gluza M ., Wnuk-Wojnar A. M. , Filipecki A. , Wita K.: Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia . W: Szczeklik A., Tendera M. (red.): Kardiologia. Podręcznik oparty na zasadach EBM Tom 1, Medycyna Praktyczna, Kraków 2009: 473-479.
• 5. Vardas P E . , Auricchio A., Blanc J.J. i wsp .: Wytyczne dotyczące stymulacji serca i resynchronizacji. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego ds. stymulacji serca i resynchronizacji we współpracy z Europejskim Towarzystwem Rytmu Serca . Kardiol . Pol. 2007; 65: 1480-1481.
• 6. Deyell M .W , Tung S . , Ignaszewski A. : The implantable cardioverter-defibrillator: from Mirowski to its current use. BCMJ 2010; 52: 248.
• 7. Ector H. , Vardas P: Current use of pacemakers, implantable cardioverter defibrillators, and resynchronization devices: data from the registry of the European Heart Rhythm Association. Eur. Heart J. Suppl. 2007; 9 (supl. I): I44-I49 .
• 8. Zipes D . P. , Camm AJ . , Borggrefe M. i wsp . : Wytyczne dotyczące postępowania u chorych z komorowymi zaburzeniami rytmu serca i zapobiegania nagłemu zgonowi sercowemu - wersja skrócona. Kardiol. Pol. 2006; 64: 1373-1415.
• 9. Dickstein K., Vardas PE., Auricchio A. i wsp.: Uaktualnienie wytycznych ESC dotyczących stosowania urządzeń u chorych z niewydolnością serca - 2010. Uaktualnienie wytycznych ESC z 2008 roku dotyczących rozpoznawania, leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca oraz wytycznych ESC z 2007 roku dotyczących stymulacji i resynchronizacji serca. Kardiol. Pol. 2010: 68: 475-486 .
• 10. Kozłowski D., Łucki K: Elektrokardiografia w schematach (część 2) - zaburzenia przewodzenia i podstawy elektrostymulacji. Geriatria 2009; 3: 167-178.
• 11. Makowska E : Implantowane kardiowertery-defibrylatory. Postępy Nauk Med. 2010; 12: 923-927.
• 12. Habib G., Hoen B., Tornos P. i wsp.; ESC Committee for Practice Guidelines: Guidelines on the prevention, diagnosis, and treatment of infective endocarditis (new version 2009): the Task Force on the Prevention, Diagnosis, and Treatment of Infective Endocarditis of the European Society of Cardiology (ESC). Endorsed by the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID) and the International Society of Chemotherapy (ISC) for Infection and Cancer. Eur. Heart J. 2009; 30: 2369-2413.
• 13. Wilkoff B.L., Auricchio A., Brugada J. i wsp.; Heart Rhythm Society (HRS); European Heart Rhythm Association (EHRA); American College of Cardiology (ACC); American Heart Association (AHA); European Society of Cardiology (ESC); Heart Failure Association of ESC (HFA); Heart Failure Society of America (HFSA): HRS/EHRA Expert Consensus on the Monitoring of Cardiovascular Implantable Electronic Devices (CIEDs): description of techniques, indications, personnel, frequency and ethical considerations: developed in partnership with the Heart Rhythm Society (HRS) and the European Heart Rhythm Association (EHRA); and in collaboration with the American College of Cardiology (ACC), the American Heart Association (AHA), the European Society of Cardiology (ESC), the Heart Failure Association of ESC (HFA), and the Heart Failure Society of America (HFSA). Endorsed by the Heart Rhythm Society, the European Heart Rhythm Association (a registered branch of the ESC), the American College of Cardiology, the American Heart Association Europace 2008; 10: 707-725.
• 14. Karczmarewicz S .: Co pacjent z ICD i jego rodzina wiedzieć powinni? W dobrym rytmie. 09.2006; Medtronic Academia: 1-5 .
• 15. Kutarski A., Ruciński P.: Interferencje elektromagnetyczne i inne praktyczne problemy u pacjenta ze stymulatorem serca . Adres: http://www.kardiolog .lublin .pl/strony/ dla_pacjentow_co_wolno .pdf.
• 16. Rickli H , Facchini M , Brunner H i wsp : Induction ovens and electromagnetic interference: what is the risk for patients with implanted pacemakers? Pacing Clin . Electrophysiol. 2003; 26: 1494-1497.
• 17. Kobe J. , Gradaus R , Zumhagen S . , Bocker D .: Restrictions for ICD patients in daily life. Herz 2005; 30: 625-629
• 18. Kusumoto F.M., Goldschlager N.: Unusual complications of cardiac pacing. W: Barold S.S., Mugica J. (red.): Recent Advances in Cardiac Pacing Futura Publishing Company, Inc., Armonk, NY 1998: 237-279.
• 19. Maron B J . , Zipes D . P.: Introduction: eligibility recommendations for competitive athletes with cardiovascular abnormalities - general considerations . J. Am . Coll . Cardiol. 2005; 45: 1318-1321.
• 20. Kobza R., Duru F. , Erne P.: Leisure-time activities of patients with ICDs: findings of a survey with respect to sports activity, high altitude stays, and driving patterns. Pacing Clin. Electrophysiol. 2008; 31: 845-849.
• 21. Kochańska A., Lewicka-Nowak E., Zarzycka B.: Czynniki wpływające na jakość życia u pacjentów z kardiowerterem-defibrylatorem serca. Folia Cardiol. 2006; 13: 171-177.
• 22. Department of the Environment, Transport and Regions Driver and Vehicle Licensing Agency, Drivers Medical Group: For medical practitioners At a glance guide to the current medical standards of fitness to drive DVLA, Swansea 2006
• 23. Simpson C., Dorian P, Gupta A. i wsp.; Canadian Cardiovascular Society Consensus Conference: Assessment of the cardiac patient for fitness to drive: drive subgroup executive summary. Can. J. Cardiol. 2004; 20: 1314-1320.
• 24. Kochańska A., Zarzycka B.: Pacjent z implantowanym kardiowerterem-defibrylatorem serca (ICD). Czy można się przyzwyczaić do wyładowań kardiowertera-defibrylatora? Forum Medycyny Rodzinnej 2010; 4: 10-16.

• Document Type: article