Oznaczenia klasycznych markerów nowotworowych u chorych na nowotwory złośliwe narządu rodnego

• Authors: Barbara Kozakiewicz , Małgorzata Stefaniak , Ewa Dmoch-Gajzlerska

Title variants

EN

Role of classic tumor markers in genital malignancies in the females

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Since the 1970s we are witnessing a continuing search for new markers that would assist in the treatment and follow- up of patients with malignant tumors. First reports on benefits of assessment of tumor markers authored by Goldman and Freedman date back to 1965. Discovery of the first carcinoembryonic antigen (CEA) initiate an era of search for substances, still insufficiently sensitive and specific as to be used to screen tumors, but increasingly helpful in the assessment of treatment effects. This paper discusses the role of tumor markers, increasingly often referred to as “classic” in the monitoring of tumors. We present an update on markers with the longest history in oncology practice, e.g. CEA and on the recently introduced marker TATI. Selection of markers was made based on their role in three basic processes taking place in tumor cells, i.e. proliferation, differentiation and apoptosis. We highlight novel and expanding fields of research – genomics and proteomics, which appear to be the future of oncology. They are extremely useful in the evaluation of molecular prognostic factors, enabling implementationof individually tailored targeted therapies in cancer patients. We discuss classic markers and the few known cancer- specific substances. To sum-up, we state that understanding of the role of more sensitive and more specific markers in oncology may contribute to a more personalized treatment and thus may improve the outcome in cancer patients.

PL

Od lat siedemdziesiątych XX wieku nieustannie poszukuje się nowych markerów, które mogą być pomocne w leczeniu i kontroli po jego ukończeniu u chorych na nowotwory złośliwe. Po raz pierwszy przydatność określania markerów nowotworowych opisali Goldman i Freedman w 1965 roku. Oznaczyli pierwszy marker CEA (karcynoembrionalny) i tak zapoczątkowali erę odkryć substancji o wciąż niezadowalającej czułości i swoistości, aby mogły być używane do skriningu chorób nowotworowych, lecz coraz bardziej przydatnych w ocenie efektu leczenia. W pracy opisano zastosowanie markerów nowotworowych coraz częściej określanych mianem klasycznych w procesie śledzenia chorób nowotworowych. Zaprezentowano najnowsze informacje o markerach najdłużej stosowanych w praktyce onkologicznej, na przykład CEA, jak również o nowo wykorzystywanym markerze TATI. Doboru markerów dokonano na podstawie ich udziału w trzech procesach toczących się w komórkach nowotworowych: proliferacji, różnicowaniu i obumieraniu komórek. Zwrócono uwagę na rozwijające się nowe dyscypliny nauki – genomikę i proteomikę, stanowiące przyszłość onkologii. Są one niezwykle pomocne w określeniu molekularnych czynników predykcyjnych umożliwiających stosowanie leczenia celowanego u chorych na nowotwory złośliwe. Opisano markery klasyczne, a także nieliczne markery molekularne występujące w różnych nowotworach. W podsumowaniu stwierdzono, że poznanie natury markerów o znaczącej czułości i swoistości w chorobach nowotworowych może wpłynąć na personalizację leczenia i tą drogą na poprawę wyleczeń chorych na nowotwory złośliwe.

Keywords

EN

CA-125; CEA; CYFRA 21-1; HE4; SCC-AG; TATI; TPA; TPS; czułość; markery nowotworowe; prognostic value; sensitivity; specificity; swoistość; tumor markers; wartość predykcyjna badania; β-HCG

Discipline

• MEDICINE: MEDICINE

• Publisher: Medical Communications
• Journal: Current Gynecologic Oncology
• Year: 2012
• Volume: 10
• Issue: 3
• Pages: 226-235

Contributors

author

Barbara Kozakiewicz

• Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej, Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch-Gajzlerska

author

Małgorzata Stefaniak

• Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej, Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch-Gajzlerska

author

Ewa Dmoch-Gajzlerska

• Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej, Wydział Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny. Kierownik: prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch-Gajzlerska

References

• 1. Soborczyk A. Deptała A.: Markery nowotworowe w praktyce klinicznej. Choroby Serca i Naczyń 2007; 4: 184-189.
• 2. Kulpa J.: Diagnostyka laboratoryjna chorób nowotworowych. W: Pawlicki M. (red.): Elementy diagnostyki nowotworów złośliwych. α-medica press, Bielsko-Biała 2001: 93-115.
• 3. Fukuchi T., Sakamoto M., Tsuda H. i wsp.: Beta-catenin mutation in carcinoma of the uterine endometrium. Cancer Res. 1998; 58: 3526-3528.
• 4. Saffari B., Jones L.A., el-Naggar A. i wsp.: Amplification and overexpression of HER-2/neu ( c-erbB2) in endometrial cancers: correlation with overall survival. Cancer Res. 1995; 55: 5693-5698.
• 5. Będkowska G.E., Ławicki S., Szmitkowski M.: Markery nowotworowe przydatne w diagnostyce i monitorowaniu raka endometrium i szyjki macicy. Postępy Hig. Med. Dośw. (online) 2007; 61: 122-128.
• 6. Rogulski L., Olejek A.: Zastosowanie biomarkerów w diagnostyce i leczeniu raka jajnika. Przegl. Menopauz. 2008; 6: 301-307.
• 7. Castrillon D.H., Lee K.R., Nucci M.R.: Distinction between endometrial and endocervical adenocarcinoma: an immunohistochemical study. Int. J. Gynecol. Pathol. 2002; 21: 4-10.
• 8. Agarwal M.L., Agarwal A., Taylor W.R., Stark C.R.: p53 controls both the G2/M and the G1 cell cycle checkpoints and mediates reversible growth arrest in human fibroblasts. Proc. Natl Acad. Sci. USA 1995; 92: 8493-8497.
• 9. Molina R., Filella X., Augé J.M. i wsp.: CYFRA 21.1 in patients with cervical cancer: comparison with SCC and CEA. Anticancer Res. 2005; 25: 1765-1771.
• 10. Bielicki D.: Rola antygenu rakowo-płodowego (CEA) w monitorowaniu terapii raka jelita grubego. Gastroenterol. Pol. 2003; 10: 173-176.
• 11. Erdem O., Taskiran C., Onan M.A. i wsp.: CD105 expression is an independent predictor of survival in patients with endometrial cancer. Gynecol. Oncol. 2006; 103: 1007-1011.
• 12. Lenczewski A.J., Terlikowski S.J., Kulikowski M.: Molekularne czynniki prognostyczne w raku szyjki macicy. Ginekologia po Dyplomie 2006; 8: 23-31.
• 13. Mutter G.L., Lin M.C., Fitzgerald J.T. i wsp.: Altered PTEN expression as a diagnostic marker for the earliest endometrial precancers. J. Natl Cancer Inst. 2000; 92: 924-930.
• 14. Petros J.A., Baumann A.K., Ruiz-Pesini E. i wsp.: mtDNA mutations increase tumorigenicity in prostate cancer. Proc. Natl Acad. Sci. USA 2005; 102: 719-724.
• 15. Huhtinen K., Suvitie P., Hiissa J. i wsp.: Serum HE4 concentration differentiates malignant ovarian tumours from ovarian endometriotic cysts. Br. J. Cancer 2009; 100: 1315-1319.
• 16. Bandiera E., Romani C., Specchia C. i wsp.: Serum human epididymis protein 4 and risk for ovarian malignancy algorithm as new diagnostic and prognostic tools for epithelial ovarian cancer management. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. 2011; 20: 2496-2506.
• 17. Juang C.M., Wang P.H., Yen M.S. i wsp.: Application of tumor markers CEA, TPA, and SCC-Ag in patients with lowrisk FIGO stage IB and IIA squamous cell carcinoma of the uterine cervix. Gynecol. Oncol. 2000; 76: 103-106.
• 18. Czarnecka A.M., Golik P., Bartnik E.: Mitochondrial DNA mutations in human neoplasia. J. Appl. Genet. 2006; 47: 67-78.
• 19. Jakubowicz J., Rychlik U., Wójcik E.: SCC-Ag, CYFRA 21-1 oraz wybrane wskaźniki laboratoryjne w monitorowaniu leczenia chorych na raka szyjki macicy. Współcz. Onkol. 2006; 10: 285-291.
• 20. Kotowicz B., Kowalska M., Fuksiewicz M. i wsp.: Kliniczne znaczenie komplementarnych oznaczeń standardowych markerów nowotworowych i wybranych cytokin w surowicy krwi chorych na raka szyjki macicy. Współcz. Onkol. 2006; 10: 292-229.
• 21. Stenman U.H., Koivunen E., Itkonen O., Halila H.: Clinical use and biological function of tumor-associated trypsin inhibitor (TATI). Edizioni Minerva Medica S.P.A., Torino 1993: 351-361.
• 22. Patton P.E., Field C.S., Harms R.W., Coulam C.B.: CA-125 levels in endometriosis. Fertil. Steril. 1986; 45: 770-773.
• 23. Halila H., Lehtovirta P., Stenman U.H., Seppälä M.: CA 125 in the follow-up of patients with ovarian cancer. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 1988; 67: 53-58.
• 24. Peters-Engl C., Medl M., Ogris E., Leodolter S.: Tumorassociated trypsin inhibitor (TATI) and cancer antigen 125 (CA125) in patients with epithelial ovarian cancer. Anticancer Res. 1995; 15: 2727-2730.
• 25. Barbieri R.L., Niloff J.M., Bast R.C. Jr i wsp.: Elevated serum concentrations of CA-125 in patients with advanced endometriosis. Fertil. Steril. 1986; 45: 630-634.
• 26. Będkowska S., Ławik S., Szmitkowski M.: Molekularne markery karcynogenezy w diagnostyce raka szyjki macicy. Postępy Hig. Med. Dośw. 2009; 63: 99-105.

• Document Type: article